, któryby i umysł orzeźwił, i sił przyrodzonych niewycienczył, pośrzedniczy ten sposób jest rozrywka, potoczne zastanowienie się umysłu nad myślami lub widokami wdzięcznemi i rozweselającymi. Jakie rodzaje zabaw uczciwemu człowiekowi mogą być przyzwoite, i jaki tych chociaż godziwych wymiar ma być uczyniony, nad tym pomyślić nie zawadzi.
Ci którzy zasadzeni na źle aplikowanej do swoich nałogów Pisma Bożego maksymie: iż wino rozwesela serca ludzkie, biorą stąd konsekwencją: iż rozweselić się, jest jedno co się upić i rozum stracić; mylą się.
Ci którzy rozumieją iż galantomia rozciągniona do zgwałcenia obowiązków, i zgorszenia publicznego, rozweseleniem należytym jest; mylą się.
Ci którzy mniemają iż mniej przystojne
, ktoryby y umysł orzeźwił, y sił przyrodzonych niewycienczył, pośrzedniczy ten sposob iest rozrywka, potoczne zastanowienie się umysłu nad myślami lub widokami wdzięcznemi y rozweselaiącymi. Iakie rodzaie zabaw uczciwemu człowiekowi mogą bydź przyzwoite, y iaki tych chociaż godziwych wymiar ma bydź uczyniony, nad tym pomyślić nie zawadzi.
Ci ktorzy zasadzeni na źle applikowaney do swoich nałogow Pisma Bozego maxymie: iż wino rozwesela serca ludzkie, biorą ztąd konsekwencyą: iż rozweselić się, iest iedno co się upić y rozum stracić; mylą się.
Ci ktorzy rozumieią iż galantomia rozciągniona do zgwałcenia obowiązkow, y zgorszenia publicznego, rozweseleniem należytym iest; mylą się.
Ci ktorzy mniemaią iż mniey przystoyne
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 133
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
na surowe mięso, jabłka, miód, apetyczny. Królowi ofiarowany Kazimierzowi, do Chrztu Świętego prowadzony, Józefem nazwany, ledwie na nogach tylko more ludzi chodzić przyzwyczajony, języka ludzkiego nie pojmujący, mruczenie za mówienie mający. Darował go Król Adamowi Opalińskiemu Podkomorzemu Poznańskiemu, od którego do kuchien- O LUDZIACH INNYCH O SOBLIWYCH
nych usług aplikowany. Często go pasja do lasów ciągnęła Hartnoch Jan Redwiz. Oprócz tej generacyj ludzi, są i inne Monstra humana, jakoto za Konsulów Rzymskich Fulwiusza, Kalfuryna, i Lizona, urodził się chłopiec o czterech nogach, o czterech rękach, o czterech uszach, i tyleż oczach naturâ virili duplice, jako świadczy Oresiuś Histor
na surowe mięso, iabłka, miod, apetyczny. Krolowi ofiarowany Kaźimierzowi, do Chrztu Swiętego prowadzony, Iozefem nazwany, ledwie na nogach tylko more ludzi chodźić przyzwyczaiony, ięzyka ludzkiego nie poymuiący, mruczenie za mowienie maiący. Dárował go Krol Adamowi Opalińskiemu Podkomorzemu Poznanskiemu, od ktorego do kuchien- O LUDZIACH INNYCH O SOBLIWYCH
nych usług applikowany. Często go passya do lasow ciągnęła Harthnoch Ian Redwiz. Oprocz tey generacyi ludzi, są y inne Monstra humana, iakoto za Konsulow Rzymskich Fulwiusza, Kalfuryna, y Lizona, urodził się chłopiec o czterech nogach, o czterech rękach, o czterech uszach, y tyleż oczach naturâ virili duplice, iako świadczy Oresiuś Histor
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 106
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
braków od biesagów, do Patrontasów, od kosturów, do Flint, i do Pików aplikować, by darmo chleba nie ziadali, cudzych psów nie drażnili, z babami nie wojowali. Na zdrowych, a żebrzących Karola Wielkiego zostaje Konstytucja: Mendici per Regiones vagari non permittántur, jedni do Regimentów, drudzy do Rzemiósł wzięci i aplikowani być powinni, jako w Cudzych Krajach. W Paryżu na szczudłach stoją, a Flinty trzymają przy bramie; głowę siwizna pokryła, a jeszcze nie uwolniła; od usługi i pracy. Jeruzalem strzegli, i bronili ślepi i chromi od Jebuzejczyków na Murach lokowani, według Ksiąg: 2. Królewskich Cap. 5. Miasta Tyrus
brakow od biesagow, do Patrontasow, od kosturow, do Flint, y do Pikow aplikować, by darmo chleba nie ziadali, cudzych psow nie draźnili, z babami nie woiowali. Na zdrowych, a żebrzących Karola Wielkiego zostaie Konstytucya: Mendici per Regiones vagari non permittántur, iedni do Regimentow, drudzy do Rzemiosł wzięci y applikowani bydź powinni, iako w Cudzych Kraiach. W Paryżu na szczudłach stoią, a Flinty trzymaią przy bramie; głowę siwizna pokryła, a ieszcze nie uwolniła; od usługi y pracy. Ieruzalem strzegli, y bronili ślepi y chromi od Iebuzeyczykow na Murach lokowani, według Xiąg: 2. Krolewskich Cap. 5. Miasta Tyrus
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 364
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
z Onyksu, który umyślnie wrzucił w morze, aby cokolwiek w życiu miał nieszczęśliwości; ale i ten w Rybie znalazł Kucharz Tandem tenże Tyran nie rychło, ale dobrze, inconstantiam doznał Fortuny, od Oronta Perskiego złowiony, na Krzyż wbity: testibus Strabone et Herodoto. Ma do siebie ten Kamień, że do Oczu aplikowany, o Kamieniach osobliwych
szkodliwe wyprowadza humory, wyniosły tłumi umysł według Rueusza, a wesołość przynosi.
SARDIUS albo Sarda od Sardynii Kraju zwany według Boeciusza, Solina; jest koloru purpurowego i ognistego, a raczej ciała Ludzkiego; dlatego alio Nomine zowie się Carneryna, à corrupte Cornerina . Ródzi się w posrzodku Kamienia, rany
z Onyxu, ktory umyślnie wrzucił w morze, aby cokolwiek w życiu miał nieszczęśliwości; ale y ten w Rybie znalasł Kucharz Tandem tenże Tyran nie rychło, ale dobrze, inconstantiam doznał Fortuny, od Oronta Perskiego złowiony, na Krzyż wbity: testibus Strabone et Herodoto. Ma do siebie ten Kamień, że do Oczu applikowany, o Kamieniach osobliwych
szkodliwe wyprowadza humory, wyniosły tłumi umysł według Rueusza, a wesołość przynosi.
SARDIUS álbo Sarda od Sardynii Kraiu zwány według Boéciusza, Solina; iest koloru purpurowego y ognistego, a raczey ciała Ludzkiego; dlatego alio Nomine zowie się Carnerina, à corrupte Cornerina . Rodzi się w posrzodku Kamienia, rany
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 659
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
schodzi się, i tam z sobą còéundo, cudowne et monstrosos wydający pártus.
W Ameryce w Prowincyj Kalifornii, woły i krowy takie na sobie noszą garby, jak Wielbłądy, teste Niderndorff Soc: IESU.
Na Taurykańskiej Peninsule vulgo w Krymie wspomina Płinusz, iż w Mieście Parasinus, była taka ziemia, która do ran aplikowana, gojącym stawała się plastrem,
W Albanii Dzieci rodzą się z dzieciństwa zaraz siwe, Idem.
Z Insuł najpiękniejsza w Świecie ob beneficium Caeli et Soli Ceylon, abo Zejlon w Indyj: Najbogatsze Sundyce tamże dla handlów, Największa Peninsuła. Kalifornia w Nowym świecie, wzdłuż mil 400 wszerz 60. Najzimniejsza Islandia w Północych krajach
schodzi się, y tam z sobą còéundo, cudowne et monstrosos wydaiący pártus.
W Ameryce w Prowincyi Kalifornii, woły y krowy tákie na sobie noszą garby, iak Wielbłądy, teste Niderndorff Soc: IESU.
Na Taurykańskiey Peninsule vulgo w Krymie wspomina Płinusz, iż w Mieście Parasinus, była taka ziemia, ktora do ran applikowana, goiącym stawała się plastrem,
W Albanii Dzieci rodzą się z dzieciństwa zaraz siwe, Idem.
Z Insuł naypięknieysza w Swiecie ob beneficium Caeli et Soli Ceylon, abo Zeylon w Indyi: Naybogatsze Sundicae tamże dla handlow, Naywiększa Peninsuła. Kalifornia w Nowym świecie, wzdłuż mil 400 wszerz 60. Nayzimnieysza Islandia w Pułnocnych kraiach
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1005
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
że tamci trzej Aniołowie, Abrahamowi pokazani jako Principi Religionis, reprezentowali trzy Osoby TrójcY SS; a zaś Lotowi pokazani, tylko swoje Osoby Anielskie reprezentowali. Tak Rabin Samuel rozumie; tak cała Wiara Chrześcijańska trzymała zawsze i trzyma.
Czwarty Argument tęż potwierdzający prawdę, jest z Psalmu 31 w wierszu 6, od Samuela Rabina pięknię aplikowany tej wielkiej Tajemnicy: Verbô Domini Caeli firmati sunt, et Spiritu oris Eius, omnis Virtus eorum. Gdzie oto przez Verbum, rozumie Słowo Przedwieczne, tojest Syna Bożego, przez termin Domini, tłumaczy Ojca Przed wiecznego; przez Spiritum Oris, rozumi Ducha Świętego.
Piąj Argument o TrójcY Najświętszej bierze się z Psalmu 109,
że tamci trzey Aniołowie, Abrahamowi pokazani iako Principi Religionis, reprezentowali trzy Osoby TROYCY SS; a zaś Lotowi pokazani, tylko swoie Osoby Anielskie reprezentowali. Tak Rabin Sámuel rozumie; tak cała Wiara Chrześciańská trzymała zawsze y trzyma.
Czwarty Argument tęż potwierdzaiący práwdę, iest z Psalmu 31 w wierszu 6, od Samuela Rabina pięknię ápplikowany tey wielkiey Táiemnicy: Verbô Domini Caeli firmati sunt, et Spiritu oris Eius, omnis Virtus eorum. Gdzie oto przez Verbum, rozumie Słowo Przedwieczne, toiest Syna Bożego, przez termin Domini, tłumaczy Oyca Przed wiecznego; przez Spiritum Oris, rozumi Ducha Swiętego.
Piąy Argument o TROYCY Nayświętszey bierze się z Psalmu 109,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1079
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
ligaturis redimenda. Theophrastus Paracelsus Szwajczarskiej Nacyj medyk, żyjący około Roku 1540 jako dobry na choroby lekarz, tak zły dla dusz prawowiernych Majster wielu gorszący swemi zabobonnemi remediami; jakoby choroby mogły być leczone sprawą szatanów, aplikując pewne piątna, obrazy, jakie cudne charaktery, pod pewną konstelacją, na pewnym metalu wyrażone, i pacientom aplikowane, Nauczał niezbożnie, że mniejsza oto, czyto Bóg, czyli Anioł, czyli czart, Duch czysty albo nieczysty choremu pomoc przyniesię; byle był zdrów, probując tej swojej asercyj, owym z Ewangelii: Salutem ex Inimicis. O chorobach traktując, które zowie Hyperphysicos bluźni, że choroby przez czary zadane, osobliwie kunsztem
ligaturis redimenda. Theophrastus Paracelsus Szwayczarskiey Nacyi medyk, żyiący około Roku 1540 iako dobry na choroby lekarz, tak zły dla dusz prawowiernych Mayster wielu gorszący swemi zabobonnemi remediami; iákoby choroby mogły bydź leczone sprawą szatanow, applikuiąc pewne piątna, obrazy, iakie cudne charaktery, pod pewną konstellacyą, na pewnym metalu wyrażone, y pacientom applikowane, Naucżał niezbożnie, że mnieysza oto, czyto Bog, czyli Anioł, czyli czart, Duch czysty albo nieczysty choremu pomoc przyniesię; byle był zdrow, probuiąc tey swoiey ássercyi, owym z Ewángelii: Salutem ex Inimicis. O chorobach traktuiąc, ktore zowie Hyperphysicos bluźni, że choroby przez czary zadane, osobliwie kunsztem
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 264
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
cebulki przesadzić w Kwietniu. Lubi Crocus krainę z miernym ciepłem, ziemię gliniastą, osobliwie na której była cebula. Brozdy po między zagony gęste robić dla osuszenia zbytniej wilgoci, szkodzącej mu. Jest suchy i ciepły w pierwszym stopniu, serce ku wesołości bardzo pobudza, czerwoność z oczu oddala, z rożą i żółtkiem z jaja aplikowany według Dioskorydesa; od pijaństwa prezerwuje rano zażyty, albo wianek z niego do głowy przyłożywszy: sen i cielesność według Pliniusza pobudza, strawność przynosi żołądkowi, utwierdza go, krew czyści, pędzi urynę według Szentywaniego. Ródzi się szafran według Rawizjusza na gorze Corycus w Cylii vulgo Karamannii, stąd Corycius Crocus: to w Gilan albo
cebulki przesadzić w Kwietniu. Lubi Crocus krainę z miernym ciepłem, ziemię gliniastą, osobliwie na ktorey była cebula. Brozdy po między zagony gęste robić dla osuszenia zbytniey wilgoci, szkodzącey mu. Iest suchy y ciepły w pierwszym stopniu, serce ku wesołości bardzo pobudza, czerwoność z oczu oddala, z rożą y żołtkiem z iaia applikowany według Dioskoridesa; od piiaństwa prezerwuie rano zażyty, albo wianek z niego do głowy przyłożywszy: sen y cielesność według Pliniusza pobudza, strawność przynosi żołądkowi, utwierdza go, krew czyści, pędzi urynę według Szentywaniego. Rodzi się szafran według Rawizyusza na gorze Corycus w Cylii vulgo Karamannii, ztąd Corycius Crocus: to w Gilan albo
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 325
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
się naturalnie, który miód ludziom lub innym zwierzętom zdrowy jest, byle jej służył. Idzie za tym iż miód pity niema być bardzo chwalony, ponieważ jest z kwiatów często przeciwnej natury, i człekowi nie zdrowej: constat experientiâ, że borowy, ból głowy causat, tłusty inflamacje w oczach czyni, do rany miód aplikowany przaśny wielkiego bólu jest okazją. Z nauki Medyków z słodyczy rodzi się cholera, albo żółć, toć i z miodu. Chyba żeby był zbierany z pewnych tylko kwiatów naprzykład z lipy, hreczki, a przytym potężnie wywarzony, dobrze wystały, to może zdrowiu służyć, pity jak lekarstwo ad sanitatem non ad satietatem
się naturalnie, ktory miod ludziom lub innym zwierzętom zdrowy iest, byle iey służył. Idzie za tym iż miod pity niema bydź bardzo chwalony, ponieważ iest z kwiatow często przeciwney natury, y człekowi nie zdrowey: constat experientiâ, że borowy, bol głowy causat, tłusty inflammacye w oczach czyni, do rany miod applikowany przasny wielkiego bolu iest okazyą. Z nauki Medykow z słodyczy rodzi się cholera, albo żołć, toć y z miodu. Chyba żeby był zbierany z pewnych tylko kwiatow naprzykład z lipy, hreczki, á przytym potężnie wywarzony, dobrze wystały, to może zdrowiu służyć, pity iak lekarstwo ad sanitatem non ad satietatem
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 426
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
byś Boskie miał Oko łaskawe. Sława ci zaś potrzebna, między ludźmi brzmiącą, Tym cię, i przyszłym wiekom w stymę podająca.
Tamże na ścianie Emblema było, samotrzask na drzewie nastawiony na ptaki, do którego ptak się zbliża cum Lemmate: Quos cupit, capit. Na co Sentencja z Z. Bernarda aplikowana taka: Mnndus clamat, ego deficiam; Caro clamat ego inficiam: diabolus clamat, ego decipiam. Wiersz to samo eksplikował.
Jak samotrzask ptaszynę wabi słodkim ziarkiem, Ułowiwszy nakarmi gorszkości pułmiarkiem; Tak też świat, ciało, i czart, nam wszystko cukrują, Tym dusze zwodzą nasze, i na wieki trują.
Ta
byś Boskie miał Oko łaskawe. Sława ci zaś potrzebna, między ludzmi brzmiącą, Tym cię, y przyszłym wiekom w stymę podaiąca.
Tamże na ścianie Emblema było, samotrzask na drzewie nastawiony ná ptáki, do ktorego pták się zbliża cum Lemmate: Quos cupit, capit. Na co Sentencya z S. Bernarda applikowana taka: Mnndus clamat, ego deficiam; Caro clamat ego inficiam: diabolus clamat, ego decipiam. Wiersz to samo explikowáł.
Iak samotrzask ptaszynę wabi słodkim ziarkiem, Ułowiwszy nakarmi gorszkości pułmiárkiem; Tak też swiat, ciało, y czart, nam wszystko cukruią, Tym dusze zwodzą nasze, y na wieki truią.
Ta
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 529
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
