, której masz wiadome pole; do kwadratu ściany figury, której szukasz. Tak pole figury wiadome, do pola figury niewiadomego. Ponieważ jednaż jest proporcja kwadratu ściany wiadomej figury, do kwadratu ściany figury niewiadomej; która figury wiadomej, do figury niewiadomej. Gdyż (według Punktu 1. Własności 153.) oboja proporcja jest duplikowana proporcyj ścian podobnych. Nauka XVI. Miawszy wiadome pole cyrkułu, znaleźć obwód, i diameter cyrkułu. UCzyń. Jako 7, do 88, abo daleko doskonalej: jako 113, do 1420, tak wiadome pole do czwartego. Produkt będzie kwadrat obwodu większego trochę, nad prawdziwy, którego kwadratu ściana da obwód trochę większej
, ktorey masz wiádome pole; do kwádratu śćiány figury, ktorey szukasz. Ták pole figury wiádome, do polá figury niewiádomego. Ponieważ iednáż iest proporcya kwádratu śćiány wiádomey figury, do kwádratu śćiány figury niewiádomey; ktora figury wiádomey, do figury niewiádomey. Gdyż (według Punktu 1. Własnośći 153.) oboia proporcya iest duplikowána proporcyi śćian podobnych. NAVKA XVI. Miawszy wiádome pole cyrkułu, ználeść obwod, y dyámeter cyrkułu. VCzyń. Iáko 7, do 88, ábo dáleko doskonáley: iáko 113, do 1420, ták wiádome pole do czwartego. Produkt będźie kwádrat obwodu większego trochę, nád prawdźiwy, ktorego kwádratu śćiáná da obwod trochę większey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 86
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
ramą, którego czoła ę, i, widać pod rogami E, i D, ramy BCDE, a cząstki wykropkowane, między ramą i krągiem NQPO NQPO: Krąg, którego czarność przy H, i L, pokazuje wysokość; a sztukę od NCCQ pokrywa linia abo tablica bdGF. Kwadrat wnim wycięty, pokazują litery duplikowane małe nn, aa, bb, tt. Ścian dwóch wewnętrznych zaczęrajonych głębokość pokazują litery nn, aa, i aa, bb. SM: znaczą komórkę podługowatą, na przechowanie pod szkłem igiełki magnesem natartej. Litera Z, znaczy septentrionem: to jest Północną stronę. Litera M, znaczy Meridiem: to jest stronę Południową
rámą, ktorego czołá ę, i, widáć pod rogámi E, y D, ramy BCDE, á cząstki wykropkowáne, między ramą y krągiem NQPO NQPO: Krąg, ktorego czarność przy H, y L, pokázuie wysokość; á sztukę od NCCQ pokrywa liniia ábo tablicá bdGF. Kwádrat wnim wyćięty, pokazuią litery duplikowáne małe nn, aa, bb, tt. Sćian dwoch wewnętrznych záczęraionych głębokość pokazuią litery nn, aa, y aa, bb. SM: znaczą komorkę podługowátą, ná przechowánie pod śkłem igiełki mágnesem nátártey. Literá S, znáczy septentrionem: to iest Połnocną stronę. Literá M, znáczy Meridiem: to iest stronę Południową
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Trapezjusz. Czworościenna figura. Quadrilaterum: Figura o czterech ścianach. D. DEklinacja. Declinatio. ustęp. Dodekaedr: Dodecáédrum: Bryła dwunastą piąciokątów równych i doskonałych zawarta: Może się zwać jednym słowem: Dwunastopiąciokąt. Dopełnienie. Complementum. ostatek. Doskonała Figura. Regularis Figura, która ma ściany, i anguły równe. Duplikowany: dwa razy wzięty. Duplikować: Brać dwa razy wielkość jednę. Dwadzieściotrianguł. Icosaëdrum. Czytaj definicją 92. Części 2. tej Zabawy I. Dwanaściopiąciokąt. Dodecaëdrum. Figura pełna, ze dwunastu piąciokątów złożona. Dwunastokąt. Dodecangolum. Figura o dwunastu kątach, albo angułach, i ścianach. Dwuściennorówny trianguł. Isosceles.
Trápezyusz. Czworośćienna figurá. Quadrilaterum: Figurá o czterech śćiánách. D. DEklinácya. Declinatio. vstęp. Dodekáedr: Dodecáédrum: Bryłá dwunastą piąćiokątow rownych y doskonáłych záwárta: Może się zwáć iednym słowem: Dwunastopiąćiokąt. Dopełnienie. Complementum. ostátek. Doskonáła Figurá. Regularis Figura, ktora ma śćiány, y ánguły rowne. Duplikowány: dwá rázy wźięty. Duplikowáć: Bráć dwá rázy wielkość iednę. Dwádźieśćiotryánguł. Icosaëdrum. Czytay definicyą 92. Częśći 2. tey Zábáwy I. Dwánaśćiopiąćiokąt. Dodecaëdrum. Figurá pełna, ze dwunastu piąćiokątow złożona. Dwunastokąt. Dodecangolum. Figurá o dwunastu kątách, álbo ángułách, y śćiánách. Dwuśćiennorowny tryánguł. Isosceles.
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 2
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
Liczba roztąca z multyplikacyj dwóch miar, albo liczb. Promień: Radius: semidiameter. Półdiameter. Linia, której długością cyrkuł zataczamy. Proporcja: Proportio. Porownianie, albo pomiarkowanie jakie. Proporcjonalność. Proportionalitas. Srosowanie albo podobieństwo dwóch proporcyj. Czytaj definicją 7. Proporcjonalny. Proportionalis. Mający porównanie albo pomiarkowanie jakie. Proporcja Duplikowana: Proportio duplicata: Jest ze trzech nierozerwanie proporcjonalnych, pomiarkowanie pierwszej do trzeciej, jakie jest tejże pierwszej do wtórej. Czytaj definicją 7. w Części 2. tej Zabawy. Proporcja Tryplikowana. Proportio triplicata. Jest ze czterech nierozerwanie proporcjonalnych pomiarkowanie pierwszej do czwartej; jakie jest tejże pierwszej do wtórej. Czytaj definicją
Liczbá rostąca z multyplikácyi dwuch miar, álbo liczb. Promień: Radius: semidiameter. Połdyámeter. Liniia, ktorey długośćią cyrkuł zátaczamy. Proporcya: Proportio. Porowniánie, álbo pomiárkowánie iákie. Proporcyonálność. Proportionalitas. Srosowánie álbo podobieństwo dwuch proporcyi. Czytay definicyą 7. Proporcyonálny. Proportionalis. Máiący porownánie álbo pomiárkowánie iákie. Proporcya Duplikowána: Proportio duplicata: Iest ze trzech nierozerwánie proporcyonálnych, pomiárkowánie pierwszey do trzećiey, iákie iest teyże pierwszey do wtorey. Czytay definicyą 7. w Części 2. tey Zabáwy. Proporcya Tryplikowána. Proportio triplicata. Iest ze czterech nierozerwánie proporcyonálnych pomiárkowánie pierwszey do czwartey; iákie iest teyże pierwszey do wtorey. Czytay definicyą
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 6
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
.
PROPORCJONALNE, bez przydatku słowa, NIEPRZERWANIE: nażywają się; które następując po pierwszej, tylko się po razu mianują w porównaniu. Naprzykład: jako pierwsza E we dwie części; do wtórej F; we cztery części: tak trzecia M, w części pięć, do czwartej V, w części dziesięć. Proporcją duplikowaną nazywa Euclides. (definitione 10. quinti) między trzema wielkościami (B, C, L) nieprzerwanie proporcynalnymi, pierwszą (B,) do trzeciej (L,) takowym sposobem, jakim taż pierwsza, (B.) ma się do wtórej (C.)
B.
C.
L.
M
.
PROPORCYONALNE, bez przydatku słowá, NIEPRZERWANIE: náżywáią się; ktore nástępuiąc po pierwszey, tylko się po rázu miánuią w porownániu. Náprzykład: iáko pierwsza E we dwie częśći; do wtorey F; we cztery częśći: ták trzećia M, w częśći pięć, do czwartey V, w częśći dźieśięć. Proporcyą duplikowáną náżywa Euclides. (definitione 10. quinti) między trzemá wielkośćiámi (B, C, L) nieprzerwánie proporcynálnymi, pierwszą (B,) do trzećiey (L,) tákowym sposobem, iákim táż pierwsza, (B.) ma się do wtorey (C.)
B.
C.
L.
M
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 10
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
proporcjonalnymi; pierwszą (B,) do czwartej (M,) takowym sposobem, jakim taż pierwsza (B,) ma się do wtórej (C,) Te dwie definicje, różni Geometrowie, różnie wykładają. Ja z wielkim Geometrą, Wielebnym X. Claviuszem Societatis Jezu, trzymam; że Euclides przeto nazywa DUPLIKOWANą pomienioną proporcją; ponieważ w proporcyj, pierwszej wielkości (B,) do trzeciej (L,) znajduje się proporcja pierwszej (B,) do wtórej (C,) dwakroć: Raz: dwóch, do czterech; drugi raz czterech, do ośmi. Gdyż tak 1 we czterech; jako i 4, w
proporcyonálnymi; pierwszą (B,) do czwartey (M,) tákowym sposobem, iákim táż pierwsza (B,) ma się do wtorey (C,) Te dwie definicye, rożni Geometrowie, roźnie wykłádáią. Ia z wielkim Geometrą, Wielebnym X. Claviuszem Societatis IESV, trzymam; że Euclides przeto náżywa DVPLIKOWANą pomięnioną proporcyą; ponieważ w proporcyi, pierwszey wielkośći (B,) do trzećiey (L,) znáyduie się proporcya pierwszey (B,) do wtorey (C,) dwákroć: Raz: dwuch, do czterech; drugi raz czterech, do ośmi. Gdyż ták 1 we czterech; iáko y 4, w
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 10
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
. we czterech, znajdują się 2. Razy; Cztery w ośmi, znajdują się także dwa razy: i 8, w szesnastu, także dwa razy. POCZYNAJąCY GEOMETRA niech sobie tymi dwiema definicjami, nie zaprząta głowy, gdyż ich nie będzie miał potrzeby w żadnej swojej Zabawie. Następujące dwie, niech pomni dobrze. DUPLIKOWANA PROPORCJA dwóch figur płaskich, sobie podobnych, taka,
jaką mają dwie ścianie podobne, tychże figur; jest proporcja dwóch liczb plaskich, albo kwadratowych, które urosły z multyplikowanej wsię każdej zosobna ściany po- dobnej, tychże figur podobnych, to jest według dwojakiego wymiaru długości i szerokości figur płaskich. Naprzykład gdy
. we czterech, znáyduią się 2. Rázy; Cztery w ośmi, znáyduią się tákże dwá rázy: y 8, w szesnastu, tákże dwá rázy. POCZYNAIąCY GEOMETRA niech sobie tymi dwiemá definicyámi, nie záprząta głowy, gdyż ich nie będźie miał potrzeby w żadney swoiey Zábáwie. Nástępuiące dwie, niech pomni dobrze. DVPLIKOWANA PROPORCYA dwuch figur płáskich, sobie podobnych, táka,
iáką máią dwie śćiánie podobne, tychże figur; iest proporcya dwuch liczb pláskich, álbo kwádratowych, ktore vrosły z multyplikowáney wśię káżdey zosobná śćiány po- dobney, tychże figur podobnych, to iest według dwoiakiego wymiaru długośći y szerokośći figur płáskich. Náprzykład gdy
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 10
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
kwadratowych, które urosły z multyplikowanej wsię każdej zosobna ściany po- dobnej, tychże figur podobnych, to jest według dwojakiego wymiaru długości i szerokości figur płaskich. Naprzykład gdy dwóch Triangułów TCA, ONV, podobnych, ściany podobne, TA, i OV, mają się jako 2. do 6; takowych Triangułów proporcja duplikowana, będą dwie liczby płaskie: 4, i 36: jedna 4, która urosła z multyplikowanej w się ściany. TA, 2. Gdyż 2. razy 2, czynią 4. Druga 36, która urosła z multyplikowanej także w się ściaj OV, 6. Gdyż 6. razy 6, dają 36
kwádratowych, ktore vrosły z multyplikowáney wśię káżdey zosobná śćiány po- dobney, tychże figur podobnych, to iest według dwoiakiego wymiaru długośći y szerokośći figur płáskich. Náprzykład gdy dwuch Tryángułow TCA, ONV, podobnych, śćiány podobne, TA, y OV, máią się iáko 2. do 6; tákowych Tryángułow proporcya duplikowána, będą dwie liczby płáskie: 4, y 36: iedná 4, ktora vrosłá z multyplikowáney w śię śćiány. TA, 2. Gdyż 2. rázy 2, czynią 4. Druga 36, ktora vrosłá z multyplikowáney tákże w śię śćiáy OV, 6. Gdyż 6. rázy 6, dáią 36
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
, 9, których summa 7225, a jej ściana 85. na której trianguł jeden podobny danym, będzie równy danym Triangułom czterem. Ponieważ kwadrat 7225, Ściany 85, równy jest czterema kwadratom 7056, 16, 144, 9. ścian podobnych: dla tego że tak kwadraty jako i figury z Własności 153. mają Duplikowaną proporcją, będzie trianguł na bazie 85, podobny i jednakowo położony, równy czterema triangułom, mającym bazy 84, 4, 12, 3.
Nauka XXIX. Trianguł nie krzyżokątny (DCB,) przemienić w równy krzyżokątny (VDB.)
PRzez wierzch C, triangułu nie krzyżokątnego DCB, przeciągni nieznaczną VC, równoodległą samej
, 9, ktorych summá 7225, á iey śćiáná 85. ná ktorey tryánguł ieden podobny dánym, będźie rowny dánym Tryángułom czterem. Ponieważ kwadrat 7225, Sćiány 85, roẃny iest czteremá kwádratom 7056, 16, 144, 9. śćian podobnych: dla tego że ták kwadraty iáko y figury z Własnośći 153. máią Duplikowáną proporcyą, będźie tryánguł ná báźie 85, podobny y iednákowo położony, rowny czteremá tryángułom, máiącym bázy 84, 4, 12, 3.
NAVKA XXIX. Tryánguł nie krzyżokątny (DCB,) przemięnić w rowny krzyżokątny (VDB.)
PRzez wierzch C, tryángułu nie krzyżokątnego DCB, przećiągni nieznáczną VC, rownoodległą sámey
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 180
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
. Kwadrat dany (CDON,) przemienić na drugi mniejszy, albo większy, według danej miary (L.)
DAnego kwadratu ścianie którejkolwiek NO, i danej mierze L, znajdź śrzednią proporcjonalną HO: kwadrat na niej postawiony HMPO, będzie mniejszy według danej miary L. Ponieważ bowiem figury podobne z Własności 103. mają duplikowaną proporcją ścian swoich: będzie z Definicyj (7) proporcyj duplikowanej: Jako CN pierwsza, do L, trzeciej: tak kwadrat na NO, pierwszy, do wtórego na HO.
Nauka XLVIII. Kwadratowi danemu, dwa razy większej uczynić, nie szukając śrzedniej proporcjonalnej.
PRzeciągnij w kwadracie danym DEBV, poprzeczną DB, i
. Kwádrat dány (CDON,) przemienić ná drugi mnieyszy, álbo większy, według dáney miáry (L.)
DAnego kwádratu śćiánie ktoreykolwiek NO, y dáney mierze L, znaydż śrzednią proporcyonálną HO: kwádrat ná niey postáwiony HMPO, będźie mnieyszy według dáney miáry L. Ponieważ bowiem figury podobne z Własnośći 103. máią duplikowáną proporcyą śćian swoich: będźie z Definicyi (7) proporcyi duplikowáney: Iáko CN pierwsza, do L, trzećiey: ták kwádrat ná NO, pierwszy, do wtorego ná HO.
NAVKA XLVIII. Kwádratowi dánemu, dwá rázy większey vczynić, nie szukáiąc śrzedniey proporcyonálney.
PRzećiągniy w kwádraćie dánym DEBV, poprzeczną DB, y
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 188
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
