cnoty.
W KrólESTWIE MALABAR jest Drzewko, którego dotknąwszy się ręką, starzeje się zaraz, odjąwszy rękę, odnawia się i młodnieje, jako świadezy Acosta i Jonstonus.
W KrólESTWIE Meksykańskim, takie się znajduje Drze- o Drzewach osobliwych
wo, które gałęzisto rozrosłszy się, temiż opiera się na ziemi gałęziami, które jakby były flancowane przyjąwszy się w ziemi, nowe wypuszczają drzewka, które podobnemi gałęziami znowu na ziemie poległszy, nowe wydają szczepy, i tak jako Arkusy, albo bramy perpetuo formują z siebie, Jonstonus. W SZLĄSKU Roku 1664 Drzewko jakieś na wierzchu Kościoła w oliwne się zamieniło drzewo Mutationem Religionis w owym kraju prognostykując, według Jonstona.
Do
cnoty.
W KROLESTWIE MALABAR iest Drzewko, ktorego dotknąwszy się ręką, starzeie się zaraz, odiąwszy rękę, odnawia się y młodnieie, iako świadezy Acosta y Ionstonus.
W KROLESTWIE Mexykańskim, takie się znayduie Drze- o Drzewach osobliwych
wo, ktore gałęzisto rozrosłszy się, temisz opiera się na ziemi gałęziami, ktore iakby były flancowane przyiąwszy się w ziemi, nowe wypuszczaią drzewka, ktore podobnemi gałęziami znowu na ziemie poległszy, nowe wydaią szczepy, y tak iako Arkusy, albo bramy perpetuo formuią z siebie, Ionstonus. W SZLĄSKU Roku 1664 Drzewko iakieś na wierzchu Kościoła w oliwne się zamieniło drzewo Mutationem Religionis w owym kraiu prognostykuiąc, według Ionstona.
Do
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 637
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, te posiać, zimowa będzie endywra, którą koło Z. Michała związuj nitką, lub łyczkiem ostróżnie, aby woda nie miała się gdzie zatrzymać, i gnoić listków; przed mrozami schowaj do miejsca ciepłego w ziemię wsadziwszy, zażywaj z pieczystym, jak sałaty. Caryophili albo Goździki, czyli proste, czyli pełne, ile flancowane, przesadzaniem bardzo częstym odmieniają się w kolorach, a tym bardziej jeśli byś nasienie ich w winie świeżym, albo w gorzałce namoczył, z wina palonej. Mróz im nie szkodzi, siać je potrzeba na zimę, potym przesadzać w wazy. Na rok trzeci nie konserwują się, chybą by były chowane w naczyniu.
, te posiać, zimowa będzie endiwra, ktorą koło S. Michała związuy nitką, lub łyczkiem ostrożnie, aby woda nie miała się gdzie zatrzymać, y gnoić listkow; przed mrozami schoway do mieysca ciepłego w ziemię wsadziwszy, zażyway z pieczystym, iak sałaty. Caryophili albo Goździki, czyli proste, czyli pełne, ile flancowane, przesadzaniem bardzo częstym odmieniaią się w kolorach, á tym bardziey iezli byś nasienie ich w winie swieżym, albo w gorzałce namoczył, z wina paloney. Mroz im nie szkodzi, siać ie potrzeba na zimę, potym przesadzać w wazy. Na rok trzeci nie konserwuią się, chybą by były chowane w naczyniu.
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 435
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
ogrodach/ ale na łąkach i w łęgach roście/ (bo i ten za swojski abo ogródny poczytamy) ma kilka rodzajów. Jako Kosaciec kwiatu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaciec Słowieński/ Kosaciec Kalcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ i niektóre inne. Z tych za pierwszy rodzaj tu kładziemy/ który się napospolitszy w ogrodach flancowany znajduje/ kwiatu błękitnego/ i rozmaicie farbistego Ten liścia jest Mieczykowego z obu stron kraje ścienczone i zaostrzone mając/ jeno więtszego/ szerszego/ grubszego/ przez wszystek list stryfy cienkie mając/ jako laskowanie jakie. To zaraz się na wiosnę z ziemie gęsto/ jako i innych Kosaców liście puszcza/ Kłącze albo pręt gładki/
ogrodách/ ále ná łąkách y w łęgách rośćie/ (bo y ten zá swoyski ábo ogrodny poczytamy) ma kilká rodzáiow. Iáko Kosaćiec kwiátu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaćiec Słowieński/ Kosaćiec Kálcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ y niektore ine. Z tych zá pierwszy rodzay tu kłádźiemy/ ktory śie napospolitszy w ogrodách fláncowány znáyduie/ kwiátu błękitnego/ y rozmáićie fárbistego Ten liścia iest Mieczykowego z obu stron kráie śćienczone y záostrzone máiąc/ ieno więtszego/ szerszego/ grubszego/ przez wszystek list stryfy ćienkie máiąc/ iáko laskowánie iákie. To záraz śie ná wiosnę z źiemie gęsto/ iáko y innych Kosacow liście puscza/ Kłącze álbo pręt głádki/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ barwy cielistej/ zapachu Fiołkowego/ smaku ostrego/ i szczypiącego. Miejsce.
Powiedziało się trochę wyższej/ że w Polach Legowych rad roście/ i w nich się barzo kocha/ jednak i w Ogrodach sadzony bywa/ jeno nie tak bujny/ jako na miejscach swych przyrodzonych i własnych. Nasz też pospolity w Ogrodach bywa flancowany/ jako inne cudzoziemskie. Czas zbierania.
Kosace wszystkie kwitną śrzód lata. Kitorych korzenie tylko do lekarstw wchodzi. Tak Swojskiego/ jako Słowieńskiego/ i innych cudzoziemskich. Mają być kopane na końcu Wiosny/ albo we śrzodku/ to jest w Maju/ pierwej niżliby w liście wyrosły: abo pod zimę na końcu
/ bárwy ćielistey/ zapáchu Fiołkowego/ smáku ostrego/ y sczypiącego. Mieysce.
Powiedźiáło śie trochę wysszey/ że w Polách Legowych rad roście/ y w nich śie bárzo kocha/ iednák y w Ogrodách sádzony bywa/ ieno nie ták buyny/ iáko ná mieyscách swych przyrodzonych y własnych. Nász też pospolity w Ogrodách bywa flancowány/ iáko inne cudzoźiemskie. Czás zbieránia.
Kosace wszystkie kwitną śrzód latá. Kitorych korzenie tylko do lekarstw wchodźi. Tak Swoyskiego/ iáko Słowienskiego/ y inych cudzoźiemskich. Máią bydź kopáne ná koncu Wiosny/ álbo we śrzodku/ to iest w Máiu/ pierwey niżliby w liśćie wyrosły: abo pod źimę ná koncu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 5
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
przewyższając. To ziele Zimie/ jako i Lecie zielone/ na końcu Wiosny siwieje/ jako i Lawenda. W Czerwcu i w Lipcu obficie kwitnie. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Miejsce.
NAwięcej się kocha w Pagórkach/ w miejscach kamienistych i rumistych/ ku słońcu położonych. V nas w ogrodziech tylko bywa sadzona i flancowana. Indzie/ a ile w krainach ciepłych/ sama przez się roście/ na kamienistych wyspach. Przyrodzenie.
NAsza Spikanarda Ogródna jest przyrodzenia rozgrzewającego/ i wysuszającego/ na końcu wtórego stopnia/ albo na początku trzeciego/ otwiera/ ścieńcza/ trawi/ mając cząstki w sobie subtelne i przenikające. Moc i skutki.
Mózgu wszelakim
przewyższáiąc. To źiele Zimie/ iáko y Lećie źielone/ ná końcu Wiosny śiwieie/ iáko y Láwendá. W Czerwcu y w Lipcu obfićie kwitnie. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Mieysce.
NAwięcey się kocha w Págorkách/ w mieyscách kámienistych y rumistych/ ku słońcu położonych. V nas w ogrodźiech tylko bywa sádzona y fláncowána. Indźie/ á ile w kráinách ćiepłych/ sámá przez śię rośćie/ ná kámienistych wyspách. Przyrodzenie.
NAszá Spikánárdá Ogrodna iest przyrodzenia rozgrzewáiącego/ y wysuszáiącego/ ná końcu wtorego stopniá/ álbo ná pocżątku trzećiego/ otwiera/ śćieńcza/ trawi/ máiąc cząstki w sobie subtelne y przenikáiące. Moc y skutki.
Mozgu wszelákim
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 40
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
węższego i krótszego/ do tego cieńszego/ mając kwiateczki blado błękitne/ kłosiste ziające i rozłożyste/ zapachu nie tak przykrego/ jako Spikanarda/ ani tak ostrego/ ale wdzięcznego. Miejsce.
ROście sama przez się w ciepłych stronach/ na pagórkach kamienistych/ a ku słońcu wyłożonych/ unas w Ogrodziech tylko bywa sadzona i flancowana. Lauenda. Lauendula. Saliunca Pli. Pseudo Nardus. Foemmia. Láwendel. Zielnik D. Simona Syrenniusa. Przyrodzenie.
ROzgrzewa Lawenda/ wysusza i ściencza/ ale lżej niżli Spikanarda/ we wtórym stopniu. Moc i skutki. Mózgu zbytnie zimnemu.
Mózg z zimnych wilgotności wysusza/ kładąc Lawendę w ług/ z Szaiwią
węższego y krotszego/ do tego ćienszego/ máiąc kwiateczki bládo błękitne/ kłośiste źiáiące y rozłożyste/ zapáchu nie ták przykrego/ iáko Spikánárdá/ áni ták ostrego/ ále wdźięcznego. Mieysce.
ROśćie sáma przez śię w ćiepłych stronách/ ná págorkách kámienistych/ á ku słońcu wyłożonych/ vnas w Ogrodźiech tylko bywa sádzona y fláncowána. Lauenda. Lauendula. Saliunca Pli. Pseudo Nardus. Foemmia. Láwendel. Zielnik D. Simoná Syrenniusá. Przyrodzenie.
ROzgrzewa Láwendá/ wysusza y śćiencza/ ále lżey niżli Spikánárdá/ we wtorym stopniu. Moc y skutki. Mozgu zbytnie zimnemu.
Mozg z źimnych wilgotnośći wysusza/ kłádąc Láwendę w ług/ z Szaiwią
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 32
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
we trzy stopy mniejsze rozdzielone/ na tych kwiateczki drobne białe/ chebdowym podobne. Z tych okwitłych nasienie drobne. 2. Miejsce.
TEn na górach wysokich rad roście/ w ogrodziech bywa flawcowany od tych/ którzy się w rozmaitości ziół kochają. W lesiech też rad się kocha/ i bujniej/ a niżli w ogrodziech flancowany/ roście: Jednak gdzie raz bywa flancowany/ sam z siebie prędko się rozkrzewi/ częścią z korzenia/ częścią z nasienia/ które gdy dojźrzeje/ snadnie wiatr wytrzęsie. Zielnik D. Simona Syrenniusa. Przyrodzenie/ Wybór.
ROzgrzewa i wysusza w wtórym stopniu Driawnik. A ten miedzy inymi Kozłki przodek ma: po nim
we trzy stopy mnieysze rozdźielone/ ná tych kwiateczki drobne białe/ chebdowym podobne. Z tych okwitłych naśienie drobne. 2. Mieysce.
TEn ná gorách wysokich rad rośćie/ w ogrodźiech bywa fláwcowány od tych/ ktorzy sie w rozmáitośći źioł kocháią. W leśiech też rad sie kocha/ y buyniey/ á niżli w ogrodźiech fláncowány/ rośćie: Iednák gdźie raz bywa fláncowány/ sam z śiebie prędko sie roskrzewi/ częśćią z korzenia/ częśćią z naśienia/ ktore gdy doyźrzeie/ snádnie wiátr wytrzęśie. Zielnik D. Simoná Syrenniusá. Przyrodzenie/ Wybor.
ROzgrzewa y wysusza w wtorym stopniu Dryáwnik. A ten miedzy inymi Kozłki przodek ma: po nim
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 49
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
kwiateczki drobne białe/ chebdowym podobne. Z tych okwitłych nasienie drobne. 2. Miejsce.
TEn na górach wysokich rad roście/ w ogrodziech bywa flawcowany od tych/ którzy się w rozmaitości ziół kochają. W lesiech też rad się kocha/ i bujniej/ a niżli w ogrodziech flancowany/ roście: Jednak gdzie raz bywa flancowany/ sam z siebie prędko się rozkrzewi/ częścią z korzenia/ częścią z nasienia/ które gdy dojźrzeje/ snadnie wiatr wytrzęsie. Zielnik D. Simona Syrenniusa. Przyrodzenie/ Wybór.
ROzgrzewa i wysusza w wtórym stopniu Driawnik. A ten miedzy inymi Kozłki przodek ma: po nim/ któryśmy naprzód położyli/ to jest
kwiateczki drobne białe/ chebdowym podobne. Z tych okwitłych naśienie drobne. 2. Mieysce.
TEn ná gorách wysokich rad rośćie/ w ogrodźiech bywa fláwcowány od tych/ ktorzy sie w rozmáitośći źioł kocháią. W leśiech też rad sie kocha/ y buyniey/ á niżli w ogrodźiech fláncowány/ rośćie: Iednák gdźie raz bywa fláncowány/ sam z śiebie prędko sie roskrzewi/ częśćią z korzenia/ częśćią z naśienia/ ktore gdy doyźrzeie/ snádnie wiátr wytrzęśie. Zielnik D. Simoná Syrenniusá. Przyrodzenie/ Wybor.
ROzgrzewa y wysusza w wtorym stopniu Dryáwnik. A ten miedzy inymi Kozłki przodek ma: po nim/ ktorysmy naprzod położyli/ to iest
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 49
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
kłacze/ które żadnego/ albo barzo nieznacznego są. Liście. Kłącze. Księgi Pierwsze. Kwiat. Nasienie. Korzeń. Miejsce.
NAvdatniejsze i nabujniejsze w Norwejej roście. Zimne kraje lubi: także ziemię wyprawną i tłustą miłuje. Znauduje się też obficie na Pomorzu. W ogrodach bywa z nasienia siane/ i z korzenia flancowane. Przyrodzenie.
CIepłego i suchego jest przyrodzenia w wtórym stopniu na końcu/ albo w trzecim na początku/ otwiera/ scieńcza/ rozprawuje/ trawi: Wszakoż skutkami i mocą naszym nie może być porównany. Moc i skutki. Wnętrznościom zamulon:
Wnętrzności zamulone i zatkane otwiera i wyciera. (Rouil.) Poty wzbudza.
kłacze/ ktore żádnego/ álbo bárzo nieznácznego są. Liśćie. Kłącze. Kśięgi Pierwsze. Kwiát. Naśienie. Korzeń. Mieysce.
NAvdátnieysze y nabuynieysze w Norweiey rośćie. Zimne kráie lubi: tákże źiemię wypráwną y tłustą miłuie. Znáuduie sie też obfićie ná Pomorzu. W ogrodách bywa z naśienia śiane/ y z korzenia fláncowáne. Przyrodzenie.
CIepłego y suchego iest przyrodzenia w wtorym stopniu ná końcu/ álbo w trzećim ná początku/ otwiera/ zćieńcza/ rospráwuie/ trawi: Wszákoż skutkámi y mocą nászym nie może być porownány. Moc y skutki. Wnętrznośćiom zámulon:
Wnętrznośći zámulone y zátkáne otwiera y wyćiera. (Rouil.) Poty wzbudza.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 99
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ma/ kłącze przechodzi. Ale które od korzenia pochodzą/ inny kształt mają/ po piąci na jednej stopce mieszejsze/ niżli na naszej/ około ząbkowane/ jako to. Liście. Nasienie. Miejsce.
ROście Przewłoka na miejscach kamienistych/ na górach/ pagórkach/ na miedzach/ i ziemi nie wyprawnej. Bywa i ogrodziech flancowana. Kreteński roście w Krecie albo w Kandiej. A ta silniejsza. Zielnik D. Simona Syrenniusa. Przyrodzenie.
NIe jest różnego przyrodzenia i skutków od Dzięgielu Arabskiego. Przeto szerzej o niej pisać/ zdała mi się rzecz nie potrzebna. Smyrnium verum Dioscor:Smyrnen von Candia. Kandiotisch. Smyrnenkrant Rozsądek.
Są którzy Przewłokę
ma/ kłącze przechodźi. Ale ktore od korzeniá pochodzą/ iny kształt máią/ po piąći ná iedney stopce mieszeysze/ niżli ná nászey/ około ząbkowáne/ iáko to. Liśćie. Naśienie. Mieysce.
ROśćie Przewłoká ná mieyscách kámienistych/ ná gorách/ págorkách/ ná miedzách/ y źiemi nie wypráwney. Bywa y ogrodźiech fláncowána. Kreteński rośćie w Krećie álbo w Kándyey. A tá śilnieysza. Zielnik D. Simoná Syrenniusá. Przyrodzenie.
NIe iest roznego przyrodzenia y skutkow od Dźięgielu Arabskiego. Przeto szerzey o niey pisáć/ zdáłá mi sie rzecz nie potrzebna. Smyrnium verum Dioscor:Smyrnen von Candia. Kandiotisch. Smyrnenkrant Rozsądek.
Są ktorzy Przewłokę
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 102
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
