, którego i w całym nie masz Świecie secundùm Recentiores. Skora Osłów dziwnie mocna na obowie.
OWCE cichości i niewinności Symbola całemu suppono wiadome Światu. Angielskich najdelikatniejsza Wełna, bo tylko z rosą się posące po górach delikatną okrytych trawą, dlatego z tamecznej Wełny najdelikatniejsze Sukna. OWCE Mięsem, Mlekiem, Wełną, Skorą światu fruktyfikujące. W Perwańskim Królestwie Nowego Świata, są Owce dzikie, leśne, wołom wielkością podobne, wełny bialej. Tak jak Mułów tameczni Obywatele, do dźwigania o Zwierzętach osoblich
ciężarów przyuczają, jako pisze Josefus Jesuita z Brazylii Annô Domini 1560. Azjatyckie, Afrykańskie tak wielkie i szerokie mają ogony, że je na kołkach wożą,
, ktorego y w całym nie masz Swiecie secundùm Recentiores. Skora Osłow dziwnie mocna na obowie.
OWCE cichości y niewinności Symbola całemu suppono wiadome Swiatu. Angielskich naydelikatnieysza Wełna, bo tylko z rosą się posące po gorach delikatną okrytych trawą, dlatego z tameczney Wełny naydelikatnieysze Sukna. OWCE Mięsem, Mlekiem, Wełną, Skorą światu fruktyfikuiące. W Perwańskim Krolestwie Nowego Swiata, są Owce dzïkie, leśne, wołom wielkością podobne, wełny bialey. Tak iak Mułow tameczni Obywatele, do dzwigania o Zwierzętach osoblych
ciężarow przyuczaią, iako pisze Iosephus Iesuita z Brazylii Annô Domini 1560. Azyatyckie, Afrykańskie tak wielkie y szerokie maią ogony, że ie na kołkach wożą,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 580
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
posłanie gościowi, nie wszystko jedno każdemu dawana z robactwem, i jaką żarazliwą chorobą: Drzwi, okna, dachy, ściany mają być w Austeryj, albo karczmie dobrze opatrzone, ob periculum złodzieja i słoty. I to cavendum w kontrakcie arędarskim, aby w lasach nie czynił dezolacyj wycinając drzewa zgodnę do budowania, item drzewa fruktyfikujące, jako to trzesnie, jabłonie, gruszki; item lipy, iwy, kruszynę, z których drzew pszczoły miód biorą: ale niech sobie rąbają osiki, krzywe brzozy, dęby sękate krzywe, leżączki takie niech do winnic, browarów wywożą. Co gromadzie zalecić, aby takich drzew nie wozili do winnic pod grzywnami, bo
posłanie gościowi, nie wszystko iedno każdemu dawana z robactwem, y iaką żarazliwą chorobą: Drzwi, okna, dachy, sciany maią bydź w Austeryi, albo karczmie dobrze opatrzone, ob periculum złodzieia y słoty. I to cavendum w kontrakcie arędarskim, aby w lasach nie czynił dezolacyi wycinaiąc drzewa zgodnę do budowania, item drzewa fruktyfikuiące, iako to trzesnie, iabłonie, gruszki; item lipy, iwy, kruszynę, z ktorych drzew pszczoły miod biorą: ale niech sobie rąbaią osiki, krzywe brzozy, dęby sękate krzywe, leżączki takie niech do winnic, browarow wywożą. Co gromadzie zalecić, aby takich drzew nie wozili do winnic pod grzywnami, bo
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 365
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
cisu, wierzby, bzu prostego; bo stąd gorzkość w owocach, zracyj korzenia mieszającego się po pod ziemię. Ale rozmierzywszy według potrzeby i miejsca sposobności kwatery, sadź rzadko bobki, cytry, jałowiec, cyprys jabłonie, gruszki, śliwy osobliwe, mianowicie pumilas arbores, alias karłowate małe, nie wysoko rosnące, a fruktyfikujące. Ruty dają nie mało, a to na oddalenie gadu od ogrodu Od wschodu słońca i od pułnocy nie mają być zasłonione drzewami wielkiemi wiry darze; gdyż stąd czerstwość wiatrów pociąga: co od południa i zachodu, powinny drzewa zasłaniać, albo wysokie płoty, parkany, mury, dla wiatrów zdrowych; ale oprócz tego z
cisu, wierzby, bzu prostego; bo ztąd gorzkość w owocach, zracyi korzenia mieszaiącego się po pod ziemię. Ale rozmierzywszy według potrzeby y mieysca sposobności kwatery, sadź rzádko bobki, cytry, iałowiec, cyprys iabłonie, gruszki, sliwy osobliwe, mianowicie pumilas arbores, alias karłowate małe, nie wysoko rosnące, á fruktyfikuiące. Ruty daią nie mało, á to na oddalenie gadu od ogrodu Od wschodu słońca y od pułnocy nie maią bydź zasłonione drzewami wielkiemi wiry darze; gdyż ztąd czerstwość wiatrow pociąga: co od południa y zachodu, powinny drzewa zasłaniać, albo wysokie płoty, parkany, mury, dla wiatrow zdrowych; ale oprocz tego z
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 429
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
kwatery są rodzajnemi wysadzone drzewami, jakoto jabł ńmi, gruszami, śliwami, dawaj płotki, bzu włoskiego etc. Dla polewania ziół potrzeba,aby miejsca były w ogrodzie głęboko kopanę, dokądby wody zlewały się i zbiegały deszczowe, gdyż źródłowe zimne bardzo, i czyste mniej ziołom pomagają.
Aby ogród był piękny i fruktyfikujący, mieć potrzeba i wycwiczonego u majstra ogródnika, który by umiał rysować planty, znał się na szczepieniu drzewa, sadzeniu, sianiu, był wtym pilny, ciekawy, nowinami popisujący się. Swego mu nie pozwalać gospodarstwa bo będzię częściej w swoim domu niż w ogrodzie; dlatego dać mu dobre salarium, strawne piemądze, dodać
kwatery są rodzaynemi wysadzone drzewami, iakoto iabł ńmi, gruszami, sliwami, daway płotki, bzu włoskiego etc. Dla polewania zioł potrzeba,aby mieysca były w ogrodzie głęboko kopanę, dokądby wody zlewały się y zbiegały deszczowe, gdyż źrodłowe zimne bardzo, y czyste mniey ziołom pomagaią.
Aby ogrod był piękny y fruktyfikuiący, mieć potrzeba y wycwiczonego u maystra ogrodnika, ktory by umiał rysować planty, znał się na szczepieniu drzewa, sadzeniu, sianiu, był wtym pilny, ciekawy, nowinami popisuiący się. Swego mu nie pozwalać gospodarstwa bo będzię częściey w swoim domu niż w ogrodzie; dlatego dać mu dobre salarium, strawne piemądze, dodać
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 431
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Tunekstetlani, potym Meksykani, zaraz Bałwanowi swemu wystawili Bałwochwalnią. A że aż Advene Meksykani grunta byli osiedli Azpucuzalco bliskiego Miasta, i Królika tamecznego, tedy trybut coraz większy temuż Królikowi dawać powinni byli, na ostatek wymyślny i trudny, ale radą Wiclipucli Bożka od tego trybutu Meksyk uwolniony.
Aby aliàs ogród był wszelkim zasadzony fruktyfikującym drzewem, i owocem Macz; druga, aby bocian i gęś w tym się ogrodzie znajdowały, siedzący na jajcach. A co większa, aby to wszystko po wodzie od Meksyku, do Azpucuzalco Miasta przypłyneło. Czego z porady Bałwana dokazali Meksykanie, na promach z letkich materiałów, jako to z sitowiny, porostu morskiego,
Tunextetlani, potym Mexikani, zaraz Bałwanowi swemu wystawili Bałwochwalnią. A że aż Advenae Mexikani grunta byli osiedli Azpucuzalco bliskiego Miasta, y Krolika tamecznego, tedy trybut coraz większy temuż Królikowi dawać powinni byli, na ostatek wymyślny y trudny, ále radą Witzliputzli Bożka od tego trybutu Mexik uwolniony.
Aby aliàs ogród był wszelkim zasadzony fruktyfikuiącym drzewem, y owocem Macz; druga, aby bocian y gęś w tym się ogrodzie znaydowały, siedzący na iaycach. A co większa, aby to wszystko po wodzie od Mexiku, do Azpucuzalco Miasta przypłyneło. Czego z porady Bałwana dokazali Mexikanie, na promách z letkich materyałow, iako to z sitowiny, porostu morskiego,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 571
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Brat jego Baryholomaeus Co- Całego świata praecipue o AMERYCE
lumbus kreowany Gubernatorem tam Hispanioli Insuły; tytuł Don całej Familii przyznany. Z tego Kolumba rozkrzewiona Prosapia Książąt de Veragua, Margrabiów de jamaica w Ameryce, Admirałów Indyjskich. Tak wysoko ten wyleciał Columbus, że był daleko zaleciał Fortunato volatu: dla Hiszpanów i wielu Nacyj Europejskich stamtąd fruktyfikujących. Exemplô tego szczęśliwego Jazona Americus Vesputius Florenczyk posłany do tejże Ameryki, albo zachodniej Indyj, od Emanuela Króla Portugalskiego Roku 1497. odkrył interiora Ziemi Amerykańskiej, signanter kraj obszerny BRAZILEĘ. On to jako większej cześci Ameryki wynalezca, imię dał całej Indyj Zachodniej AMERYKA od swego imienia. W PUŁNOCNEJ AMERYCE, alias w KANADZIE
Brat iego Bariholomaeus Co- Całego świata praecipuè o AMERICE
lumbus kreowány Gubernatorem tam Hispanioli Insuły; tytuł Don całey Familii przyznany. Z tego Kolumba roskrzewiona Prosapia Xiążąt de Veragua, Margrabiow de iamaica w Americe, Admirałow Indyiskich. Tak wysoko ten wyleciał Columbus, że był daleko zaleciał Fortunato volatu: dla Hiszpanow y wielu Nacyi Europeyskich ztámtąd fruktyfikuiących. Exemplô tego szczęśliwego Iazona Americus Vesputius Florenczyk posłany do teyże Ameryki, albo zachodniey Indyi, od Emmanuela Krolá Portugalskiego Roku 1497. odkrył interiora Ziemi Amerykańskiey, signanter kray obszerny BRAZILEĘ. On to iako większey cześci Ameryki wynalezca, imie dał całey Indyi Zachodniey AMERYKA od swego imienia. W PUŁNOCNEY AMERYCE, alias w KANADZIE
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 694
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
tym i morze nazwano Cumanum, tamtędy płynące, które do tych czas toż nosi imię. To słowo Cumae z Greckiego znaczy Praegnantem, iż tam Cumaei z Azyj zawitawszy, na brzegu zastali brzemienną białogłowę, a stąd wziąwszy omen wszelkiej przyszłej w tym miejscu ob- fitości, Miasto to założyli, i Cumas, to jest, fruktyfikującym nazwali. Tu w skale mieszkała Sibylla Cumana Panna Pogańska, ale wiele prorokująca. Miejsce to potym było koszarą dla ówiec, jako pisze Iacobus Sannazarius następującym wierszem: EUROPA. Neapolitańskie Królestwo cum suis rarytatibus
Atque ubi fatidicae latuêre arcana Sibyllae, Nunc claudit saturas vespere Pastor oves.
To jest: Gdzie były wieszczej Panny, tajemnic
tym y morze názwano Cumanum, tamtędy płynące, ktore do tych czas toż nosi imie. To słowo Cumae z Greckiego znáczy Praegnantem, iż tam Cumaei z Azyi záwitawszy, ná brzegu zastáli brzemienną białogłowę, á ztąd wźiąwszy omen wszelkiey przyszłey w tym mieyscu ob- fitości, Miasto to założyli, y Cumas, to iest, fruktyfikuiącym názwáli. Tu w skale mieszkała Sibylla Cumana Panná Pogańská, ale wiele prorokuiąca. Mieysce to potym było koszarą dla ówiec, iako pisze Iacobus Sannazarius nástępuiącym wierszem: EUROPA. Neapolitańskie Krolestwo cũ suis raritatibus
Atque ubi fatidicae latuêre arcana Sibyllae, Nunc claudit saturas vespere Pastor oves.
To iest: Gdźie były wieszczey Panny, taiemnic
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 207
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
Influencjach Niebieskich Coroll: 3. tak mówi: Influencje Niebieskie przyrodzone z człowiekiem i inszemi rzeczami gruntownie zawsze persewerują; nie jednak nie odmiennie. Ratio 1mi: Albowiem to widziemy w Ziołach i drzewkach, które według punktu plantacyj swojej fruktyfikują więcej albo mniej i bywają do tego bardziej sposobne niż do inszego.- z tąd drzewka fruktyfikujące rodzajniejszemi są; jeżeli bywają sadzone pod czas Księżyca ubywającego: nie tak zaś fruktyfikujące lubo wyżej wzrastają, gdy sadzone pod czas Księżyca przybywającego. Podobnym sposobem nowo narodzeni, jedni do tego, drudzy do czegoinszego mają inklinacją: naprzykład jeden do oręża, drugi do pióra i nauki, inszy do Klasztoru i Religij etc.
Influencyách Niebieskich Coroll: 3. ták mowi: Influencye Niebieskie przyrodzone z człowiekiem y inszemi rzeczámi gruntownie záwsze perseweruią; nie iednak nie odmiennie. Ratio 1mi: Albowiem to widźiemy w Ziołách y drzewkách, ktore według punktu plantácyi swoiey fruktyfikuią więcey álbo mniey y bywáią do tego bárdziey sposobne niż do inszego.- z tąd drzewka fruktyfikuiące rodzaynieyszemi są; ieżeli bywáią sadzone pod czas Xiężycá ubywáiącego: nie ták záś fruktyfikuiące lubo wyżey wzrástáią, gdy sádzone pod czás Xiężycá przybywáiącego. Podobnym sposobem nowo národzeni, iedni do tego, drudzy do czegoinszego máią inklinácyą: náprzykład ieden do oręża, drugi do piora y náuki, inszy do Klasztoru y Religij etc.
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: N
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
inszemi rzeczami gruntownie zawsze persewerują; nie jednak nie odmiennie. Ratio 1mi: Albowiem to widziemy w Ziołach i drzewkach, które według punktu plantacyj swojej fruktyfikują więcej albo mniej i bywają do tego bardziej sposobne niż do inszego.- z tąd drzewka fruktyfikujące rodzajniejszemi są; jeżeli bywają sadzone pod czas Księżyca ubywającego: nie tak zaś fruktyfikujące lubo wyżej wzrastają, gdy sadzone pod czas Księżyca przybywającego. Podobnym sposobem nowo narodzeni, jedni do tego, drudzy do czegoinszego mają inklinacją: naprzykład jeden do oręża, drugi do pióra i nauki, inszy do Klasztoru i Religij etc. Ratio 2di. Albowiem widzimy, iż jednemu człowiekowi szczęśliwe rzeczy i nieszczęśliwe roźnemi czasami
inszemi rzeczámi gruntownie záwsze perseweruią; nie iednak nie odmiennie. Ratio 1mi: Albowiem to widźiemy w Ziołách y drzewkách, ktore według punktu plantácyi swoiey fruktyfikuią więcey álbo mniey y bywáią do tego bárdziey sposobne niż do inszego.- z tąd drzewka fruktyfikuiące rodzaynieyszemi są; ieżeli bywáią sadzone pod czas Xiężycá ubywáiącego: nie ták záś fruktyfikuiące lubo wyżey wzrástáią, gdy sádzone pod czás Xiężycá przybywáiącego. Podobnym sposobem nowo národzeni, iedni do tego, drudzy do czegoinszego máią inklinácyą: náprzykład ieden do oręża, drugi do piora y náuki, inszy do Klasztoru y Religij etc. Ratio 2di. Albowiem widźimy, iż iednemu człowiekowi szczęśliwe rzeczy y nieszczęśliwe roźnemi czásami
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: N
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
je dzieli Kanał Kafowy od Tataryj mniejszej, Don na Pułnoc, Wolga i Morze Kaspijskie na Wschód. TERKI Miasto Stołeczne Cyrkasów mieszkane od samej Moskwy, tak jak inne Miasteczka, bo Cyrkasowie tylko po wsiach mieszkają. Kraj ten jest bardzo piękny, obfitujący w wszelką żywność, i owoce, a najwięcej ogrodami przyozdobiony w Polach fruktyfikującemi, żywi stada wielkie koni i bydeł, kóz, owiec, z których wełna ledwie nie równa Hiszpańskiej, którą Moskwa kupuje, same tylko jęczmiony sieją, i niemi żywią konie, zwierzyny mają dosyć, którą bez psów na koniech gonią, i zmordowaną łapają w sidła, jak zaś prędko złapią Jelenia, tak mu zaraz
ie dzieli Kánał Káffowy od Tátáryi mnieyszey, Don ná Pułnoc, Wolgá y Morze Kaspiyskie ná Wschod. TERKI Miásto Stołeczne Cyrkássow mieszkáne od sámey Moskwy, ták iák inne Miásteczká, bo Cyrkássowie tylko po wsiách mieszkáią. Kray ten iest bárdzo piękny, obfituiący w wszelką żywność, y owoce, á naywięcey ogrodámi przyozdobiony w Polách fruktyfikuiącemi, żywi stádá wielkie koni y bydeł, koz, owiec, z ktorych wełná ledwie nie rowná Hiszpáńskiey, ktorą Moskwá kupuie, sáme tylko ięczmiony sieią, y niemi żywią konie, źwierzyny máią dosyć, ktorą bez psow ná koniech gonią, y zmordowáną łápáią w sidłá, iák záś prędko złápią Jeleniá, ták mu záraz
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 558
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
