zachodu Burgundyą i Sabaudyą. Od pułnocy Ren i Alsacją. Od wschodu Tyrol. Z gór Helweckich biorą swoje początki wielkie rzeki Dunai, Ren, Rodanus, i Padus.
2. Prowincja jest Alsacia między Renem i Lotaryngią położona. Między innemi jest Argetina miasto sobie wolne Katedralną wieżą sławne, której wysokość na 574. Stop Geometrycznych wynosi. Alsacyj przyległe są Powiaty Brysach, i Suntgoja.
3. Jest Palatinatus Reni, którego stołeczne miasto jest Heidelberga. Zamyka w sobie Wormacją i Spirę wolne Miasta oraz Biskupstwa. Księstwo Bipontskie. Grafstwo Sarbrucheńskie. Margrabstwo Badeńskie i Durlaceńskie. Palatinus Reni jest Elektorem, i Podskarbi Imperyj.
4. Jest Arcybiskupstwo Moguntskie,
zachodu Burgundyą y Sábáudyą. Od pułnocy Ren y Alsacyą. Od wschodu Tyrol. Z gor Helweckich biorą swoie początki wielkie rzeki Dunai, Ren, Rodanus, y Padus.
2. Prowincya iest Alsacia między Renem y Lotaryngią położoná. Między innemi iest Argetiná miásto sobie wolne Katedralną wieżą słáwne, ktorey wysokość ná 574. Stop Geometrycznych wynosi. Alsacyi przyległe są Powiáty Brysách, y Suntgoia.
3. Iest Palatinatus Rheni, ktorego stołeczne miásto iest Heidelbergá. Zamyká w sobie Wormácyą y Spirę wolne Miasta oraz Biskupstwa. Xięstwo Bipontskie. Graffstwo Sarbrucheńskie. Margrabstwo Badeńskie y Durlaceńskie. Palatinus Rheni iest Elektorem, y Podskárbi Imperii.
4. Iest Arcybiskupstwo Moguntskie,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: F4v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
gdy wystawisz polyadra, obaczysz jak drogiemi kamieniami, i gwiazdami obsypany pokoi.
Kto chce mieć więcej sposobów praktycznej katoptryki lub Dioptryki ukontentowaniu oka służuących, i różnych na podziw aparencyj wyrabianiu. Niech czyta X. Kirchera Artem lucis et umbrae, Zachna Oculum Teledioptricum. X. Schotta magiam. De Schalesa, Wolfa etc. INFORMACJA GEOMETRYCZNA. O miarach.
Geometria jest nauka miernicza. Do której należy 1mo. Rysować i prowadzić linie czyli to proste, krzyżowe, równo odległe proporcjonalne, czyli cyrklaste. 2do. Rysować i wyznaczać figury płaskie: jako to trianguły, kwadraty, wielościenne płaszczyzny, cyrkuły, Elipsy, parabole, owaty, węzownice etc
gdy wystáwisz polyadra, obaczysz iák drogiemi kámieniami, y gwiazdami obsypany pokoi.
Kto chce mieć więcey sposobow praktyczney katoptryki lub Dyoptryki ukontentowaniu oka służuących, y rożnych ná podziw apparencyi wyrabianiu. Niech czyta X. Kirchera Artem lucis et umbrae, Zachna Oculum Teledioptricum. X. Schotta magiam. De Schalesa, Wolffa etc. JNFORMACYA GEOMETRYCZNA. O miarach.
Geometria iest náuka miernicza. Do ktorey należy 1mo. Rysowáć y prowadzić linie czyli to proste, krzyżowe, rowno odległe proporcyonalne, czyli cyrkláste. 2do. Rysować y wyznaczać figury płáskie: iáko to tryanguły, kwadraty, wielościenne płászczyzny, cyrkuły, Ellipsy, parabole, owaty, węzownice etc
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Y4v
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
5to. Wymierzać wszelkie odległości, wysokości, głębokości, i grunta, choć niedostępne. Do czego zinwentowane od Geometrów różne instrumenta. Jako to dawniejsze: Baculus Jacobi. Protheus Militaris. Horoscopium. Horometrum. Asserculus Zublerianus. Mensulae Praetoriana. Triquetrum. Radius Latinus. Pantometrum Kircherianum. etc. Teraźniejszych czasów pospolitsze są: Kwadrat Geometryczny, Cyrkuł, Semicyrkuł, Kwadrans, tablica X. Solskiego etc. Przez których instrumentów inwencją Geometra opowie wymiar długości, wysokości, głębokości szerokości, lubo jej mierzyć rzeczywiście nie będzie. J sam z instrumentem daleki od nich będzie. Która zaiste na podziw jest inwencja. 6to. Prowadzić i wynaleźć granice. 7mo. Przenosić
5to. Wymierzać wszelkie odległości, wysokości, głębokości, y grunta, choć niedostępne. Do czego zinwentowane od Geometrow rożne instrumenta. Jáko to dawnieysze: Baculus Jacobi. Protheus Militaris. Horoscopium. Horometrum. Asserculus Zublerianus. Mensulae Praetoriana. Triquetrum. Radius Latinus. Pantometrum Kircherianum. etc. Teraźnieyszych czasow pospolitsze są: Kwadrat Geometryczny, Cyrkuł, Semicyrkuł, Kwadrans, tablica X. Solskiego etc. Przez ktorych instrumentow inwencyą Geometra opowie wymiar długości, wysokości, głębokości szerokości, lubo iey mierzyć rzeczywiście nie będzie. J sąm z instrumentem dáleki od nich będzie. Ktora zaiste ná podziw iest inwencya. 6to. Prowadzić y wynaleść granice. 7mo. Przenosic
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
od niej z dwóch przyczyn superseduję. Pierwszej: iż bez abrysów i figur jej opisanie i zrozumienie obejść się nie może, do których wyrobienia i na rzemiesniku i n a koszcie schodzi. Drugiej: iż dostatecznie masz wydaną językiem Polskim od naszego X. Solskiego pod tytułem Geometra Polski. Tu tylko się krótko regestrują miary tak Geometryczne, jako i pospolite, które w codziennym są używaniu. O miarach Geometrycznych.
XXIV. Miary Geometryczne, których Geometrowie zażywają czyli to w abrysach, czyli w mierzeniu jakichkolwiek płaszczyzn, pełnych figur, i gruntów, są następujące. Według których wymiar podany jest w Informacjach, Architektonicznej pospolitej i wojennej, Polemiczney,Taktycznej.
od niey z dwoch przyczyn superseduię. Pierwszey: iż bez abrysow y figur iey opisanie y zrozumienie obeyść sie nie może, do ktorych wyrobienia y ná rzemiesniku y n á koszcie zchodzi. Drugiey: iż dostatecznie masz wydáną ięzykiem Polskim od nászego X. Solskiego pod tytułem Geometra Polski. Tu tylko się krotko regestruią miary ták Geometryczne, iáko y pospolite, ktore w codziennym są uzywaniu. O miarach Geometrycznych.
XXIV. Miary Geometryczne, ktorych Geometrowie zażywaią czyli to w abrysach, czyli w mierzeniu iákichkolwiek płaszczyzn, pełnych figur, y gruntow, są nástępuiące. Według ktorych wymiar podany iest w Jnformacyach, Architektoniczney pospolitey y woienney, Polemiczney,Táktyczney.
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jej opisanie i zrozumienie obejść się nie może, do których wyrobienia i na rzemiesniku i n a koszcie schodzi. Drugiej: iż dostatecznie masz wydaną językiem Polskim od naszego X. Solskiego pod tytułem Geometra Polski. Tu tylko się krótko regestrują miary tak Geometryczne, jako i pospolite, które w codziennym są używaniu. O miarach Geometrycznych.
XXIV. Miary Geometryczne, których Geometrowie zażywają czyli to w abrysach, czyli w mierzeniu jakichkolwiek płaszczyzn, pełnych figur, i gruntów, są następujące. Według których wymiar podany jest w Informacjach, Architektonicznej pospolitej i wojennej, Polemiczney,Taktycznej. A są te.
1. Cal, zamyka w sobie szerokość wielkiego palca
iey opisanie y zrozumienie obeyść sie nie może, do ktorych wyrobienia y ná rzemiesniku y n á koszcie zchodzi. Drugiey: iż dostatecznie masz wydáną ięzykiem Polskim od nászego X. Solskiego pod tytułem Geometra Polski. Tu tylko się krotko regestruią miary ták Geometryczne, iáko y pospolite, ktore w codziennym są uzywaniu. O miarach Geometrycznych.
XXIV. Miary Geometryczne, ktorych Geometrowie zażywaią czyli to w abrysach, czyli w mierzeniu iákichkolwiek płaszczyzn, pełnych figur, y gruntow, są nástępuiące. Według ktorych wymiar podany iest w Jnformacyach, Architektoniczney pospolitey y woienney, Polemiczney,Táktyczney. A są te.
1. Cal, zámyka w sobie szerokość wielkiego palca
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
się nie może, do których wyrobienia i na rzemiesniku i n a koszcie schodzi. Drugiej: iż dostatecznie masz wydaną językiem Polskim od naszego X. Solskiego pod tytułem Geometra Polski. Tu tylko się krótko regestrują miary tak Geometryczne, jako i pospolite, które w codziennym są używaniu. O miarach Geometrycznych.
XXIV. Miary Geometryczne, których Geometrowie zażywają czyli to w abrysach, czyli w mierzeniu jakichkolwiek płaszczyzn, pełnych figur, i gruntów, są następujące. Według których wymiar podany jest w Informacjach, Architektonicznej pospolitej i wojennej, Polemiczney,Taktycznej. A są te.
1. Cal, zamyka w sobie szerokość wielkiego palca, a cztery grana,
sie nie może, do ktorych wyrobienia y ná rzemiesniku y n á koszcie zchodzi. Drugiey: iż dostatecznie masz wydáną ięzykiem Polskim od nászego X. Solskiego pod tytułem Geometra Polski. Tu tylko się krotko regestruią miary ták Geometryczne, iáko y pospolite, ktore w codziennym są uzywaniu. O miarach Geometrycznych.
XXIV. Miary Geometryczne, ktorych Geometrowie zażywaią czyli to w abrysach, czyli w mierzeniu iákichkolwiek płaszczyzn, pełnych figur, y gruntow, są nástępuiące. Według ktorych wymiar podany iest w Jnformacyach, Architektoniczney pospolitey y woienney, Polemiczney,Táktyczney. A są te.
1. Cal, zámyka w sobie szerokość wielkiego palca, á cztery grana,
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
łokci 15. 9. Sznor, liczy lasek 3. a łokci 45. a prętów 6. 10. Staje, liczy kroków 125. a stop 625. a łokci 416. i calów 16. 11. Mila, pospoliciej jaka jest Włoska liczy stai 8. a kroków 1000.
Wiedzieć zaś należy iż miary Geometryczne pomienione trojako się biorą. 1mo. tylko w zdłuż, którymi się tylko wymierzają linie albo długości. 2do. W zdłuż oraz i w szerz, którymi się wymierzają płaszczyzny. 3tio. W zdłuż, w szerz, oraz i w głąb, którymi się wymierzają zupełne figury. Na przykład łokieć jest jeden prosty: Którym
łokci 15. 9. Sznor, liczy lasek 3. á łokci 45. á prętow 6. 10. Staie, liczy krokow 125. á stop 625. á łokci 416. y calow 16. 11. Mila, pospoliciey iáka iest Włoska liczy stai 8. á krokow 1000.
Wiedzieć zaś należy iż miary Geometryczne pomienione troiáko się biorą. 1mo. tylko w zdłuz, ktorymi się tylko wymierzaią linie álbo długości. 2do. W zdłuż oraz y w szerz, ktorymi się wymierzaią płaszczyzny. 3tio. W zdłuż, w szerz, oraz y w głąb, ktorymi się wymierzaią zupełne figury. Ná przykład łokieć iest ieden prosty: Ktorym
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Zv
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
szerz, oraz i w głąb, którymi się wymierzają zupełne figury. Na przykład łokieć jest jeden prosty: Którym się wymierza tylko długość rzeczy. Drugi jest kwadratowy: którym się wymierza razem długość i szerokość rzeczy. Trzeci jest kubiczny: którym się wymierza razem długość szerokość i miąższość rzeczy. Toż rozumieć o innych miarach Geometrycznych. O miarach pospolitych.
XXV. Pospolite w używaniu ludzkim u kupców tak są różne od siebie miary, że nie tylko co krai, ale i w jednymże państwie ledwie nieco miasto, to insza miara, jedna nad drugą mniejsza lub większa.
1. Piędź oprócz Geometrycznej jest przyrodzona: jaka jest, kiedy
szerz, oraz y w głąb, ktorymi się wymierzaią zupełne figury. Ná przykład łokieć iest ieden prosty: Ktorym się wymierza tylko długość rzeczy. Drugi iest kwadratowy: ktorym się wymierza rázem długość y szerokość rzeczy. Trzeci iest kubiczny: ktorym się wymierza razem długość szerokość y miąższość rzeczy. Toż rozumieć o innych miarach Geometrycznych. O miarach pospolitych.
XXV. Pospolite w używaniu ludzkim u kupcow ták są rożne od siebie miary, że nie tylko co krai, ále y w iednymże państwie ledwie nieco miásto, to insza miara, iedna nad drugą mnieysza lub większa.
1. Piędź oprocz Geometryczney iest przyrodzona: iaka iest, kiedy
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Zv
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Toż rozumieć o innych miarach Geometrycznych. O miarach pospolitych.
XXV. Pospolite w używaniu ludzkim u kupców tak są różne od siebie miary, że nie tylko co krai, ale i w jednymże państwie ledwie nieco miasto, to insza miara, jedna nad drugą mniejsza lub większa.
1. Piędź oprócz Geometrycznej jest przyrodzona: jaka jest, kiedy ręki palec wielki i mały rozciągamy. Który wymiar u słusznej osoby równa się połtory ćwierci łokcia Krakowskiego. A ten ma być pospolity w koronie według prawa, krom Lwowa i Gdańska. Ze zaś do proporcyj osoby u jednego dłuższe, u drugiego krótsze są palce, z tąd pochodzi że
. Toż rozumieć o innych miarach Geometrycznych. O miarach pospolitych.
XXV. Pospolite w używaniu ludzkim u kupcow ták są rożne od siebie miary, że nie tylko co krai, ále y w iednymże państwie ledwie nieco miásto, to insza miara, iedna nad drugą mnieysza lub większa.
1. Piędź oprocz Geometryczney iest przyrodzona: iaka iest, kiedy ręki palec wielki y mały rozciągamy. Ktory wymiar u słuszney osoby rowna się połtory cwierci łokcia Krákowskiego. A ten ma bydź pospolity w koronie według prawa, krom Lwowa y Gdańska. Ze zaś do proporcyi osoby u iednego dłuższe, u drugiego krotsze są palce, z tąd pochodzi że
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Zv
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
połtory ćwierci łokcia Krakowskiego. A ten ma być pospolity w koronie według prawa, krom Lwowa i Gdańska. Ze zaś do proporcyj osoby u jednego dłuższe, u drugiego krótsze są palce, z tąd pochodzi że piędź miara, różna jest według różności Państw, mniejsza lub większa, publiczną determinowana akceptacją.
2. Stopa oprócz Geometrycznej jest przyrodzona półłokciowa. Gdyż rzadka się osoba trafi, któraby stopą swoją pół łokcia Krakowskiego przeszła. Jako piędzi tak i stopy wymiar jest także różny, według różności kraju. J tak Hiszpańskich 117. zamyka w sobie tylko stop Antwerpskich 112. Bawarskich i Kolońskich 109. Norymberskich 107. Wiedeńskich 100. Paryskich 97.
połtory cwierci łokcia Krákowskiego. A ten ma bydź pospolity w koronie według prawa, krom Lwowa y Gdańska. Ze zaś do proporcyi osoby u iednego dłuższe, u drugiego krotsze są palce, z tąd pochodzi że piędź miara, rożna iest według rożności Państw, mnieysza lub większa, publiczną determinowana acceptacyą.
2. Stopa oprocz Geometryczney iest przyrodzona połłokciowa. Gdyż rzadka się osoba trafi, ktoraby stopą swoią poł łokcia Krakowskiego przeszła. Jáko piędzi ták y stopy wymiar iest także rożny, według rożności kraiu. J ták Hiszpańskich 117. zamyka w sobie tylko stop Antwerpskich 112. Bawarskich y Kolońskich 109. Norymberskich 107. Wiedeńskich 100. Paryskich 97.
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Zv
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743