, i tam z sobą còéundo, cudowne et monstrosos wydający pártus.
W Ameryce w Prowincyj Kalifornii, woły i krowy takie na sobie noszą garby, jak Wielbłądy, teste Niderndorff Soc: IESU.
Na Taurykańskiej Peninsule vulgo w Krymie wspomina Płinusz, iż w Mieście Parasinus, była taka ziemia, która do ran aplikowana, gojącym stawała się plastrem,
W Albanii Dzieci rodzą się z dzieciństwa zaraz siwe, Idem.
Z Insuł najpiękniejsza w Świecie ob beneficium Caeli et Soli Ceylon, abo Zejlon w Indyj: Najbogatsze Sundyce tamże dla handlów, Największa Peninsuła. Kalifornia w Nowym świecie, wzdłuż mil 400 wszerz 60. Najzimniejsza Islandia w Północych krajach.
LASY
, y tam z sobą còéundo, cudowne et monstrosos wydaiący pártus.
W Ameryce w Prowincyi Kalifornii, woły y krowy tákie na sobie noszą garby, iak Wielbłądy, teste Niderndorff Soc: IESU.
Na Taurykańskiey Peninsule vulgo w Krymie wspomina Płinusz, iż w Mieście Parasinus, była taka ziemia, ktora do ran applikowana, goiącym stawała się plastrem,
W Albanii Dzieci rodzą się z dzieciństwa zaraz siwe, Idem.
Z Insuł naypięknieysza w Swiecie ob beneficium Caeli et Soli Ceylon, abo Zeylon w Indyi: Naybogatsze Sundicae tamże dla handlow, Naywiększa Peninsuła. Kalifornia w Nowym świecie, wzdłuż mil 400 wszerz 60. Nayzimnieysza Islandia w Pułnocnych kraiach.
LASY
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1005
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
osobliwie mieszkający w górach, na wolności zbujani, Hiszpanom się opierają. Cięszko na nich natrzeć dla strzał jadowitych. Człeka złapawszy żażywają, jak zwierzyny. Adorują Słońce, Mięsiąc, przecież nieśmiertelność Duszy przyjmują. Księża u nich za Cerulików, rany ciała, nie Dusz lęczą. Jest tu sok z drzewa pewnego płynący, gojący wszelkie rany. Jest i drzewko Dragonara, z której dobywają krwie, do Aptek bardzo pomocnej. Prowincja tutejsza KARTAGIŃSKA bogata jest w Pieprz i w Balsam: której Stolicą Kartagena mocne miasto z Portem, w całej Ameryce najsła wniejszym; tu Pereł mnóstwo, które tu dziurawić umieją artem. Tuż jest PANAMA Istmus, alias ziemia
osobliwie mieszkaiący w gorach, na wolności zbuiani, Hiszpanom się opieraią. Cięsżko na nich natrzeć dla strzał iadowitych. Człeka złapawszy żażywaią, iak zwierzyny. Adoruią Słońce, Mięsiąc, przecież nieśmiertelność Duszy przyimuią. Xięża u nich za Cerulikow, rany ciała, nie Dusz lęczą. Iest tu sok z drzewa pewnego płynący, goiący wszelkie rany. Iest y drzewko Dragonara, z ktorey dobywaią krwie, do Aptek bardzo pomocney. Prowincya tuteysza KARTAGINSKA bogata iest w Pieprz y w Balsam: ktorey Stolicą Carthagena mocne miasto z Portem, w całey Ameryce naysła wnieyszym; tu Pereł mnostwo, ktore tu dziurawić umieią artem. Tuż iest PANAMA Isthmus, alias ziemia
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 608
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
trawiąc, człeka morzy. .4. Polipus Sarcoma, są te ekskrescencje ciała, (które dziwym mięsem zowią) w nosie Popillus rodzi się przy końcu nosa, a Sarcoma wyżej w nosie. 5. Smród z nosa. Sposoby do Leczenia.
NA Ozenę, wprzód ciało dobrze przepurgowawszy aplikacje czynić czyszczące, a potym gojące. Czyszczące są te, naprzód wodka Babczana, w który trochę rozpuścić Mercurij dulcis. Item. Weś miodku Pożanego pół łota. Siarki surowej która się nazywa sulphur vivum, Hałunu, Gryszpanu, wszystkiego po ćwierci Łota, psiego łajna, wierzchołków Sawiny, obojga po pół ćwierci łota. Kwiatu Z. Jana ziela,
trawiąc, człeká morzy. .4. Polipus Sarcoma, są te exkrescencye ćiáłá, (ktore dźiwym mięsem zowią) w nośie Popillus rodzi się przy końcu nosa, á Sarcoma wyżey w nosie. 5. Smrod z nosa. Sposoby do Leczenia.
NA Ozenę, wprzod ćiáło dobrze przepurgowawszy ápplikácye czynić czysczące, á potym goiące. Czysczące są te, naprzod wodká Babczána, w ktory trochę rospuścić Mercurij dulcis. Item. Weś miodku Pożánego puł łotá. Siárki surowey ktora się názywa sulphur vivum, Háłunu, Gryszpanu, wszystkiego po ćwierći Łotá, pśiego łayná, wierzchołkow Sáwiny, oboygá po puł ćwierći łotá. Kwiátu S. Ianá źiela,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 57
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
warz w kwarcie wina, żeby na palec uwrzało, przecedź, wycisni, dopiero wsyp Gryszpan tarty, maczaj w tym chusteczkę dotykaj wrzoda często, a zawsze ciepłą dekokcyją. Służy ta dekokcja na wiele innych chorób, to jest, różne wrzody zgniłe, trudne do leczenia, na owrzedzenie podniebienia, języczka, na Szkorbot. Gojące zaś rzeczy są te. Weś Mirry, Kadzidła, po pułtory ćwierci łota, warz to w winie, przylawszy trochę octu, maczaj w tym chusteczki i przykładaj często, przytym z zapalonego wosku Hiszpańskiego dym chory niech często wącha. Traktat Pierwszy Na zapalenie i czerwoność Nosa.
DObra jest Maść Topolowa, frigerans Galeni
warz w kwarcie winá, żeby ná pálec uwrzáło, przecedź, wyćisni, dopiero wsyp Gryszpan tárty, maczay w tym chusteczkę dotykay wrzodá często, á záwsze ćiepłą dekokcyją. Służy tá dekokcya ná wiele innych chorob, to iest, rożne wrzody zgniłe, trudne do leczenia, ná owrzedzenie podniebienia, ięzyczká, ná Szkorbot. Goiące záś rzeczy są te. Weś Mirrhy, Kádźidłá, po pułtory ćwierći łotá, warz to w winie, przylawszy trochę octu, maczay w tym chusteczki y przykładay często, przytym z zápalonego wosku Hiszpáńskiego dym chory niech często wącha. Tráktát Pierwszy Ná zápalenie y czerwoność Nosa.
DObra iest Máść Topolowa, frigerans Galeni
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 58
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
do 14. dni, a pod czas i do 7. Niedziel, ijednak chorzy umierać musą. O Dysenteriej. Traktat Trzeci O Dysenteriej. Traktat Trzeci Sposoby do Leczenia.
LEczenie tej choroby, należy na ekspurgacjej humorów, ostrych, lipkich, które są przyczyną jej, po purgansach należą medykamenta ocierające, ściągające, albo gojące. Zaraz na początku choroby nim się kiszki zranią, dać purgans i z powtórzeniem, do czego najlepsze jest Rhaharbarum, choć łyżkę olejku Migdałowego, albo tak. R. Fol. Plantag M. S. Liquir. rosae Passul. integr aã. dr. 3. Rosar. rubr. pug. 1. Tamarind
do 14. dni, á pod czás y do 7. Niedźiel, iiednák chorzy umieráć musą. O Disenteryey. Tráktat Trzeći O Dysenteryey. Tráktat Trzeći Sposoby do Leczenia.
LEczenie tey choroby, należy ná expurgácyey humorow, ostrych, lipkich, ktore są przyczyną iey, po purgánsách należą medykámentá oćieráiące, śćiągáiące, álbo goiące. Záraz ná początku choroby nim się kiszki zránią, dać purgans y z powtorzeniem, do czego naylepsze iest Rhaharbarum, choć łyszkę oleyku Migdałowego, álbo ták. R. Fol. Plantag M. S. Liquir. rosae Passul. integr aã. dr. 3. Rosar. rubr. pug. 1. Tamarind
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 232
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
przydaj łoju kożłowego, miodu Rożanego, jest bardzo dobra. Item. Sok z raków żywych wycisnioni, (lejąc go do Enemy) jest bardzo dobry, choćby i Gangrena była, tenże Sok może pić z rosołem; Są i insze różne sposoby gotowania Enem z ziół, z korzenia odmiękczających, i zatwierdzających, albo gojących. Jako Herb Plantaginis Hypericon, Molvae Mercurial s Violarum, Rad. Tormentiallae Bistortae, Consolidae, Bacc. Myrtill. Succ. Acat. Gumi Tragan. egtc. Oprócz tego należą też i insze medykamenta, różnym Symptomatom służące, to jest, Corroborantia, Adstringentia, Sydorifera, Alexypharmaca, o których będziesz miał niżej.
przydáy łoiu kożłowego, miodu Rożánego, iest bárdzo dobra. Item. Sok z rákow żywych wyćisnioni, (leiąc go do Enemy) iest bárdzo dobry, choćby y Gángrená była, tenże Sok może pić z rosołem; Są y insze rożne sposoby gotowánia Enem z źioł, z korzenia odmiękczáiących, y zátwierdzáiących, álbo goiących. Iáko Herb Plantaginis Hypericon, Molvae Mercurial s Violarum, Rad. Tormentiallae Bistortae, Consolidae, Bacc. Myrtill. Succ. Acat. Gumi Tragan. egtc. Oprocz tego należą też y insze medykámentá, rożnym Symptomatom służące, to iest, Corroborantia, Adstringentia, Sydorifera, Alexypharmaca, o ktorych będźiesz miał niżey.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 235
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
/ złymi i jadowitemi Febrami/ niebezpiecznym po bokach i piersiach kłociem/ szkorbute/ Kaszlem i tym podobnym bole ludzi trapić będzie/ Potrzeb będzie na ciało swoje dobrą baczność mieć/ a nie tylko/ gdy zimno będzie/ na początku zimy/ głowę/ piersi i nogi ciepło trzymać potrzeba; ale też zgroma dzone wilgotności/ gojącemi lekarskiemi srzodkami w czas wyproźniać/ a przednie członki jak nalepiej umacniać! a tak wiele szkodliwych rzeczy oddalić się może. Bellonami barzo smutna jest/ abowiem spać i próżnować będzie musiała/ niewiele pozyskawszy; Przez całą zimę tej słońce pochmurno świeci/ Jeżeliby jaki wojenny rozterk się dał słyszeć/ tenciby od strzelca/ Lwa i
/ złymi y iádowitemi Febrámi/ niebespiecznym po bokách y pierśiách kłoćiem/ szkorbutê/ Kászlem y tym podobnym bolê ludźi trápic będźie/ Potrzeb będźie ná ćiáło swoie dobrą báczność mieć/ á nie tylko/ gdy źimno będźie/ ná początku źimy/ głowę/ pierśi y nogi ćiepło trzymáć potrzeba; ále tesz zgroma dzone wilgotnośći/ goiącemi lekárskiemi srzodkami w czás wyproźniáć/ á przednie członki iák nalepiey umacniáć! á ták wiele szkodliwych rzeczy oddalić się może. Bellonámi bárzo smutná iest/ abowiem spáć y proznować będźie muśiáłá/ niewiele pozyskawszy; Przez cáłą źimę tey słonce pochmurno świeći/ Iezeliby iáki woienny rosterk śię dáł słyszeć/ tenciby od strzelcá/ Lwá y
Skrót tekstu: FurUważ
Strona: E2v
Tytuł:
Astrophiczne uważanie o ułożeniu powietrza
Autor:
Stefan Furman
Drukarnia:
Dawid Frydrych Rhetiusz
Miejsce wydania:
Gdańsk
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1664
Data wydania (nie wcześniej niż):
1664
Data wydania (nie później niż):
1664
nos i w usta puszczać choremu. Item. Item. Zielnik D. Simona Syrenniusza. Zapamiętaniu nad przyrodzenie Wrzodom złym Sadzelom.
Wrzody złe zagniłe. Ranom zagniłym
Rany plugawe wychędaża/ prochem jego zasypując. Jeno po wychędożeniu/ nie mają więcej nim być zasypowane/ boby je wyjadał: Ale radniej na to inej maści gojącej przykładać. Kamień w Pęcherzu.
Kamień w Pęcherzu krzy przetłukszy goi/ i w olejku/ który Muscelinum zowią/ smażony/ a przecedziwszy spryca w Pęcherz ciepło puszczany. (Plate:) Szkodzi. Krew wyżęga/ trąd czyni.
Częste Ostryżu używanie/ tak barzo ujżęga i wysmaża krew/ że Trąd zatym przychodzi. Głowy
nos y w vstá pusczáć choremu. Item. Item. Zielnik D. Simoná Syrenniuszá. Zápámiętaniu nád przyrodzenie Wrzodom złym Sádzelom.
Wrzody złe zágniłe. Ránom zágniłym
Rány plugáwe wychędaża/ prochem ieg^o^ zásypuiąc. Ieno po wychędożeniu/ nie máią więcey nim być zásypowáne/ boby ie wyiádał: Ale rádniey ná to iney máśći goiącey przykłádáć. Kámień w Pęchyrzu.
Kámień w Pęchyrzu krzy przetłukszy goi/ y w oleyku/ ktory Muscelinum zowią/ smażony/ á przecedźiwszy sprycá w Pęchyrz ciepło pusczány. (Plate:) Szkodźi. Krew wyżęga/ trąd czyni.
Częste Ostryżu vżywánie/ ták bárzo vyżęga y wysmaża kreẃ/ że Trąd zátym przychodźi. Głowy
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 28
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ po dwu łotu z Gałganem/ w winnym occie mocnym przez noc moczony. Rano potym zarzyć i przecedzić. Przecedzony znowu do zgęszczenia warzyć/ że będzie jako maść. Do tego przydać maści/ którą Basiliką zowią/ cztery łoty/ i rany jadem zarażone flastrować/ tak z nich wszystek jad wyciągnie. Potym Maścią gojącą/ jako inne rany goić. Też sam tenże sok na takie rany kładąc wyciąga znich jad. Macicy.
Macicę z swego miejsca na dół spuszczoną/ w swą klobę przywodzi/ wziąwszy soku tego dwa łoty/ Orzeszków/ albo nasienia z Szyszek Cyprysowego drzewa/ Kadzidła kramnego/ Galasu/ Mastyki/ jagód/ albo
/ po dwu łotu z Gáłgánem/ w winnym ocćie mocnym przez noc mocżony. Ráno potym zárzyć y przecedźić. Przecedzony znowu do zgęsczenia wárzyć/ że będźie iáko máść. Do tego przydáć máśći/ ktorą Básiliką zowią/ cztery łoty/ y rány iádem záráżone flastrowáć/ ták z nich wszystek iad wyćiągnie. Potym Máśćią goiącą/ iáko ine rány goić. Też sam tenże sok ná tákie rány kłádąc wyćiąga znich iad. Máćicy.
Máćicę z swego mieyscá ná doł spusczoną/ w swą klobę przywodźi/ wźiąwszy soku tego dwá łoty/ Orzeszkow/ álbo naśienia z Szyszek Cyprysowego drzewá/ Kádźidłá kramneg^o^/ Gálásu/ Mástyki/ iágod/ álbo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 194
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
de Lino, tym sposobem: Biorą Sok Wielosiłów/ Miód/ Olejek Rożany/ Wino/ każdego po piąci łyżek/ Glejty śrebrnej/ Aleopatyku/ Sarkokoły/ po łocie/ Flajtuchu z chusty wiotchej cienkiej a chędogiej naskrobanego łot/ i to porządnie/ jedną po drugim mieszając/ i maść kosztowną/ ranom świeżym/ stulającą i gojącą/ czynią. Spracowanym.
Wchodzi też do maści przeciwko spracowaniu/ gnuśności i leniwości czynionej. Boleniu głowy.
Wchodzi i do tych/ które czynią przeciwko boleniu głowy. Karbunkułom.
Wrzody ogniste/ które Karbunkułami zowią/ otwiera sam Korzeń Wielosiłu/ albo z Rozynkami małymi plastrując na nie/ albo też Sok jego. Macicy zaduszon
de Lino, tym sposobem: Biorą Sok Wielośiłow/ Miod/ Oleiek Rożány/ Wino/ káżdego po piąći łyżek/ Gleyty śrebrney/ Aleopátyku/ Sárkokoły/ po łoćie/ Fláytuchu z chusty wiotchey ćienkiey á chędogiey náskrobánego łot/ y to porządnie/ iedną po drugim mieszáiąc/ y máść kosztowną/ ránom świeżym/ stuláiącą y goiącą/ czynią. Spracowánym.
Wchodźi też do máśći przećiwko sprácowániu/ gnuśnośći y leniwośći czynioney. Boleniu głowy.
Wchodźi y do tych/ ktore czynią przećiwko boleniu głowy. Kárbunkułom.
Wrzody ogniste/ ktore Kárbunkułámi zowią/ otwiera sam Korzeń Wielośiłu/ álbo z Rozynkámi máłymi plastruiąc ná nie/ álbo też Sok iego. Máćicy záduszon
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 230
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
