jaśnie baczyć możemy/ że się sam Plinius przeciw Brasawoli broni. Omylnik. Rozdział 13.
Afarina. I. 2. Liście.
DWojaki znajdujemy Omylnik. Jeden Leśny/ albo dziki: Drugi jałowy/ dziki albo polny/ ma Liście Kopytnikowemu podobne/ jeno okrąglejsze/ chropowatsze i kosmatsze/ a w okręgu swym zlekka karbowane/ przy ziemi się pniące: Rożdżek kosmatszych/ kwiatu białego Rumienkowe^o^ / jeno mniejszego/ korzonki po wiechu ziemie puszcza/ cienkie/ długie/ smaku ostrego/ z niejaką gorzkością małą. Drugi Omylnik Jałowy/ różny od tego/ kwiatu blado modrego/ na kształt ziemnego Bluszcza/ jeno więtszego i dłuższego. Rosczki. Zielnik
iáśnie báczyć możemy/ że sie sam Plinius przećiw Brásáwoli broni. Omylnik. Rozdźiał 13.
Afarina. I. 2. Liśćie.
DWoiáki znáyduiemy Omylnik. Ieden Leśny/ álbo dźiki: Drugi iáłowy/ dźiki álbo polny/ ma Liśćie Kopytnikowemu podobne/ ieno okrągleysze/ chropowátsze y kosmátsze/ á w okręgu swym zlekká kárbowáne/ przy źiemi sie pniące: Rożdżek kosmátszych/ kwiátu białe^o^ Rumienkowe^o^ / ieno mnieyszeg^o^/ korzonki po wiechu źiemie puscza/ ćienkie/ długie/ smáku ostrego/ z nieiáką gorzkośćią máłą. Drugi Omylnik Iáłowy/ rozny od tego/ kwiátu bládo modrego/ ná kształt źiemnego Blusczá/ ieno więtszego y dłuższeg^o^. Rosczki. Zielnik
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 47
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
korzeń długi/ gładki/ na kształt Pietruszki ogródnej/ na palec wzmiąsz/ z wierzchu popielaty/ we wnątrz bladożółtawy/ smaku usta rozpalającego/ i ostrego jako Imbier/ Soku żółtawiego. Liścia/ które z korzenia zaraz pochodzi/ i po ziemi się rozkłada/ gęsto na jednej szypułce/ po obu stronach pochodzącego parami/ około karbowanego/ ciemno zielonego: które na swych stopkach aż do połowice prącia pochodzi. Pręt czworogranowity łokietny/ podczas dłuższy/ wewnątrz czczy/ odnóżki z siebie puszczający/ na których okółki z kwiatków drobnych białych. Z tych potym Nasienie pachniące/ Pietruszczanemu podobne/ zleka rumienne/ w język szczypiące. Drugi Biedrzeniec mniejszy/ albo średni
korzeń długi/ głádki/ ná kształt Pietruszki ogrodney/ ná pálec wzmiąsz/ z wierzchu popieláty/ we wnątrz bládożółtáwy/ smaku vstá rospaláiącego/ y ostrego iáko Imbier/ Soku źółtáwiego. Liśćia/ ktore z korzenia záraz pochodźi/ y po źiemi śie roskłáda/ gęsto ná iedney szypułce/ po obu stronách pochodzącego parámi/ około kárbowánego/ ćiemno źielonego: które ná swych stopkách áż do połowice prąćiá pochodźi. Pręt czworogránowity łokietny/ podczás dłuższy/ wewnątrz czczy/ odnóżki z śiebie pusczáiący/ ná ktorych okółki z kwiatkow drobnych białych. Z tych potym Naśienie pachniące/ Pietrusczánému podobne/ zléká rumienne/ w ięzyk sczypiące. Drugi Biedrzeniec mnieyszy/ álbo średni
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 62
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wielki. Trzeci czarny/ Opich biały Jeleni/ mniejszy/ ma korzeń biały/ miąższy na wierzchu którego wychodzą jako szczecinki jakie/ albo szczotka/ zbronatna szarawe/ kołem jako szczotka pochodzące. Korzeń zapachu przyjemnego/ jako kramne kadzidło/ smaku ostrogorzkiego. Liścia Opichu wodnego/ jeno więtsze/ krzyżowate/ a około krajów zlekka karbowane. Kłącze na półtora łokcia wzwyż/ gałęziste/ na wierzchu okołki oganiste/ kwieciem białym okwitające/ z których po tym Nasienie obdłużne/ cienkie i lekkie/ Dzięgielowemu barzo podobne. Zapachu tegoż co i korzeń/ smaku ostrego/ i usta rozpalającego Korzeń. Liście. Kłącze. Nasienie. 2.
Drugi Jeleni Opich biały
wielki. Trzeći czarny/ Opich biały Ieleni/ mnieyszy/ ma korzeń biały/ miąższy ná wierzchu ktorego wychodzą iáko sczećinki iákie/ álbo sczotká/ zbronatná száráwe/ kołem iáko sczotká pochodzące. Korzeń zapáchu przyiemnego/ iáko kramne kádźidło/ smáku ostrogorzkiego. Liśćia Opichu wodnego/ ieno więtsze/ krzyżowáte/ á około kráiow zlekká kárbowáne. Kłącze ná połtorá łokćiá wzwysz/ gáłęźiste/ ná wierzchu okołki ogániste/ kwiećiem białym okwitáiące/ z ktorych po tym Naśienie obdłużne/ ćienkie y lekkie/ Dźięgielowemu barzo podobne. Zapáchu tegoż co y korzeń/ smáku ostrego/ y vstá rospaláiące^o^ Korzeń. Liśćie. Kłącze. Naśienie. 2.
Drugi Ieleni Opich biały
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 165
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ i przykrego. Drżeń we środku cienki/ i biały. Liście gęsto z korzenia/ na długich i mocnych stopkach pochodzi/ zupełnej zieloności: a jako Dioscorydes pisze/ Ostrowełniste/ Figowemu liściu barzo podobne/ w swym okręgu na pięcioro się dzielące labrem/ jako list chmielowy/ miąższe/ szerokości miernej/ a około krajów karbowane. Kłącze albo rózgi/ także z korzenia miedzy liściem wypuszcza wełniste/ wysokie jako Zapaliczka/ którą Ferulam Łacinnicy zowią/ kolankowate/ od którego im dalej ku wierzchu wyższej/ tym mniejsze liście/ ale spodnie po ziemi się kładą. Na wierzchu tych okołki/ jako u Kopru Włoskiego/ żółtym kwiatem kwitnące. Z których nasienie
/ y przykrego. Drżeń we środku ćienki/ y biały. Liście gęsto z korzeniá/ ná długich y mocnych stopkách pochodźi/ zupełney źielonośći: á iáko Dioscorides pisze/ Ostrowełniste/ Figowemu liśćiu bárzo podobne/ w swym okręgu ná pięćioro sie dźielące labrem/ iáko list chmielowy/ miąższe/ szerokośći mierney/ á około kráiow kárbowáne. Kłącze álbo rozgi/ tákże z korzeniá miedzy liśćiem wypuscza wełniste/ wysokie iáko Zápalicżká/ ktorą Ferulam Láćinnicy zowią/ kolankowáte/ od ktoreg^o^ im dáley ku wierzchu wysszey/ tym mnieysze liśćie/ ále spodnie po źiemi sie kłádą. Ná wierzchu tych okołki/ iáko v Kopru Włoskiego/ żołtym kwiátem kwitnące. Z ktorych naśienie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 226
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
odnóżek cienkich pochodzi/ do czarnej Ciemierzyce podobne: z korzenia tego sok żółtawy/ nie tak ostry jako w Miarzu. Liście i z kłączem na wiosnę wynika z ziemie. Pręt na pułtory piędzi gładki i cienki. List Pięciornikowemu podobny/ pięć abowiem listków różnych i rozdzielonych gromadką na jednej stopce niesie: zlekka po krajach karbowane/ równie jako listki Zanklu własnego/ abo Pięćperstawe/ ciemno zielone. Kwiatu w wierzchu rozdżek każdy z osobna białego/ jako kropidło jakie. Bywa niekiedy nakrapiany blękitno. z tego za czasem nasienie białe obdłużne Miejsca kopania i czas.
ROście rad w miejscach cienistych/ w gęstych i ciemych lesiech/ w krzewinach. W Niemczech
odnożek ćienkich pochodźi/ do czarney Ciemierzyce podobne: z korzenia tego sok żołtáwy/ nie ták ostry iáko w Miarzu. Liśćie y z kłączem ná wiosnę wynika z źiemie. Pręt ná pułtory piędźi głádki y ćienki. List Pięćiornikowemu podobny/ pięć ábowiem listkow rożnych y rozdźielonych gromadką ná iedney stopce nieśie: zlekká po kráiách kárbowáne/ rownie iáko listki Zánklu własnego/ ábo Pięćperstáwe/ ćiemno źielone. Kwiátu w wierzchu rozdżek káżdy z osobná białego/ iáko kropidło iákie. Bywa niekiedy nákrápiány blękitno. z tego zá czásem naśienie białe obdłużne Mieyscá kopania y czas.
ROśćie rad w mieyscách ćienistych/ w gęstych y ćiemych leśiech/ w krzewinách. W Niemcech
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: Y
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
ŻYwokost czerwony/ abo czerwone Głowienki/ czworakie się znajdują.
Pierwszy/ korzeniem Babczanemu podobny/ cienki/ biały/ w ziemi nie głęboko siedzący/ i tam i sam rozpierzchły. Z tego kłącze twarde/ wewnątrz czcze pochodzi/ gęsto zewsząd liściem miękkim obsadzone/ od spodku modrawe/ zwierzchu zielonomodre/ zlekka około karbowane. Rózga na stopę wzwyż wełnista/ czworogranowita/ kwiatu błękitnego/ abo modrego/ który po części z rózgi miedzy liściem pochodzi/ częścią w wierzchu kiści. Księgi Pierwsze. 2. Consolida. Wasserwundt kraut.
Drugi/ pierwszemu mało nie we wszystkim podobny/ tylko liścia więtszego/ szerszego i wełnistszego/ także około zlekka
.
ZYwokost czerwony/ ábo czerwone Głowienki/ czworákie się znáyduią.
Pierwszy/ korzeniem Bábczánemu podobny/ ćienki/ biały/ w źiemi nie głęboko śiedzący/ y tám y sám rozpierzchły. Z tego kłącze twárde/ wewnątrz czcze pochodźi/ gęsto zewsząd liśćiem miękkim obsádzone/ od spodku modráwe/ zwierzchu źielonomodre/ zlekká około kárbowáne. Rozgá ná stopę wzwysz wełnista/ czworogránowita/ kwiátu błękitnego/ ábo modrego/ ktory po częśći z rozgi miedzy liśćiem pochodźi/ częśćią w wierzchu kiśći. Kśięgi Pierwsze. 2. Consolida. Wasserwundt kraut.
Drugi/ pierwszemu máło nie we wszystkim podobny/ tylko liśćia więtszego/ szerszego y wełnistszego/ tákże około zlekká
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 260
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Rózga na stopę wzwyż wełnista/ czworogranowita/ kwiatu błękitnego/ abo modrego/ który po części z rózgi miedzy liściem pochodzi/ częścią w wierzchu kiści. Księgi Pierwsze. 2. Consolida. Wasserwundt kraut.
Drugi/ pierwszemu mało nie we wszystkim podobny/ tylko liścia więtszego/ szerszego i wełnistszego/ także około zlekka karbowanego. Kwiecia modrego/ miedzy liściem tkwiącego. 3. Consolida.
Trzeci/ od tych różny. Korzenia rosochatego/ i odnogi puszczającego/ z tego kłącze abo rózgi wyrastają miękkie/ z długim/ wąskim/ a spiczastym liściem karbowanym/ gromadkami nie równe. Na śrzednim kłączu abo rozdze/ w wierzchu kwiecie na stopkach mierno długich
. Rozgá ná stopę wzwysz wełnista/ czworogránowita/ kwiátu błękitnego/ ábo modrego/ ktory po częśći z rozgi miedzy liśćiem pochodźi/ częśćią w wierzchu kiśći. Kśięgi Pierwsze. 2. Consolida. Wasserwundt kraut.
Drugi/ pierwszemu máło nie we wszystkim podobny/ tylko liśćia więtszego/ szerszego y wełnistszego/ tákże około zlekká kárbowánego. Kwiećia modrego/ miedzy liśćiem tkwiącego. 3. Consolida.
Trzeći/ od tych rozny. Korzenia rosochátego/ y odnogi pusczáiącego/ z tego kłącze ábo rozgi wyrastáią miękkie/ z długim/ wąskim/ á spiczástym liśćiem kárbowánym/ gromadkámi nie rowne. Ná śrzednim kłączu ábo rozdze/ w wierzchu kwiećie ná stopkách mierno długich
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 261
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
mało nie we wszystkim podobny/ tylko liścia więtszego/ szerszego i wełnistszego/ także około zlekka karbowanego. Kwiecia modrego/ miedzy liściem tkwiącego. 3. Consolida.
Trzeci/ od tych różny. Korzenia rosochatego/ i odnogi puszczającego/ z tego kłącze abo rózgi wyrastają miękkie/ z długim/ wąskim/ a spiczastym liściem karbowanym/ gromadkami nie równe. Na śrzednim kłączu abo rozdze/ w wierzchu kwiecie na stopkach mierno długich okrągłe/ na kształt Stokroci wielkiej. 4. Consolida. Guldenwundt kraut. Sonnen blumen.
Czwarty Żywokost czerwony/ rózgi oblej/ wewnątrz czczy/ z wielą odnóg i gałązek/ miedzy któremi są niektóre modre/ niektóre zielone jako
máło nie we wszystkim podobny/ tylko liśćia więtszego/ szerszego y wełnistszego/ tákże około zlekká kárbowánego. Kwiećia modrego/ miedzy liśćiem tkwiącego. 3. Consolida.
Trzeći/ od tych rozny. Korzenia rosochátego/ y odnogi pusczáiącego/ z tego kłącze ábo rozgi wyrastáią miękkie/ z długim/ wąskim/ á spiczástym liśćiem kárbowánym/ gromadkámi nie rowne. Ná śrzednim kłączu ábo rozdze/ w wierzchu kwiećie ná stopkách mierno długich okrągłe/ ná kształt Stokroći wielkiey. 4. Consolida. Guldenwundt kraut. Sonnen blumen.
Czwarty Zywokost czerwony/ rozgi obley/ wewnątrz czczy/ z wielą odnog y gáłązek/ miedzy ktoremi są niektore modre/ niektore źielone iáko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 261
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Na śrzednim kłączu abo rozdze/ w wierzchu kwiecie na stopkach mierno długich okrągłe/ na kształt Stokroci wielkiej. 4. Consolida. Guldenwundt kraut. Sonnen blumen.
Czwarty Żywokost czerwony/ rózgi oblej/ wewnątrz czczy/ z wielą odnóg i gałązek/ miedzy któremi są niektóre modre/ niektóre zielone jako bylica. Liścia długiego karbowanego/ barzo liściu wierzbowemu podobnego. Na wierzchu rózg kwiat/ okrągło kołem rozwity/ bladożołty/ który gdy doźrzeje/ w wełnianki się przemienia/ które potym wiatr zwiewa/ równe jako na Loczydze wykwitłej. Korzenia drobnogęstego/ cienkiego/ zapachu mocnego/ nie prawie przyjemnego. Miejsce.
ROście pierwszy i wtóry/ także trzeci/ na
. Ná śrzednim kłączu ábo rozdze/ w wierzchu kwiećie ná stopkách mierno długich okrągłe/ ná kształt Stokroći wielkiey. 4. Consolida. Guldenwundt kraut. Sonnen blumen.
Czwarty Zywokost czerwony/ rozgi obley/ wewnątrz czczy/ z wielą odnog y gáłązek/ miedzy ktoremi są niektore modre/ niektore źielone iáko bylicá. Liśćia długiego kárbowánego/ bárzo liśćiu wierzbowemu podobnego. Ná wierzchu rozg kwiát/ okrągło kołem rozwity/ bládożołty/ ktory gdy doźrzeie/ w wełnianki się przemienia/ ktore potym wiátr zwiewa/ rowne iáko ná Loczydze wykwitłey. Korzenia drobnogęstego/ ćienkiego/ zapáchu mocnego/ nie práwie przyiemnego. Mieysce.
ROśćie pierwszy y wtory/ tákże trzeći/ ná
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 261
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Consolida dentaria. Zahnkraut.
BAbie zęby ziele/ które też Zanklem Żywcem zowiemy/ pięciorakie się pokazuje/ a każde różne. Pierwsze/ ma wielki i nierówny korzeń knodowaty/ jakoby z wielu spojony/ które/ gdy na części swe rozdzieli/ widzą się właśnie jako zęby człowiecze/ skąd też nazwiska dostało. Liścia około karbowanego/ więtszego/ i szerszego/ niżli Pięćperstowe/ abo Pięciornikowe/ do konopnego podobne/ jeno krótsze. Klącza abo prętu cienkiego na pułtory piędzi wzwyż/ kwiatu na wierzchu brunatnego/ jako Marcowy Fijołek. Z tych małe strączki/ właśnie jako przerzeczone Fiołki/ miewają/ w których nasienie drobne. 2. Alabastrites Alpina Coralloides et
Consolida dentaria. Zahnkraut.
BAbie zęby źiele/ ktore też Zánklem Zywcem zowiemy/ pięćiorákie się pokázuie/ á káżde rozne. Pierwsze/ ma wielki y nierowny korzeń knodowáty/ iákoby z wielu spoiony/ ktore/ gdy ná częśći swe rozdźieli/ widzą się włásnie iáko zęby człowiecze/ skąd też nazwiská dostáło. Liśćia około kárbowánego/ więtszego/ y szerszego/ niżli Pięćperstowe/ ábo Pięćiornikowe/ do konopnego podobne/ ieno krotsze. Klącza ábo prętu ćienkiego ná pułtory piędźi wzwysz/ kwiátu ná wierzchu brunatnego/ iáko Márcowy Fijołek. Z tych máłe strączki/ własnie iáko przerzeczone Fijołki/ miewáią/ w ktorych naśienie drobne. 2. Alabastrites Alpina Coralloides et
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 264
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
