nie rychło naprawi. A tak jeśli chcesz zdrów być/ pokić nici Kloto Bo kto masz za co/ ratuj zdrowia ułomnego/ Tedy wieku dopedzisz Orla stoletnego. JAN ACHACY KMITA D. SIMONA SYRENNIVSA KSIĘGI PIERWSZE, O Ziołach Rozmaitych. O KOSACV ROZDZIAŁ I. Iris Celeste lilium. Blawgilgen. Blawschwertel Himmel schwertel.
KOsaciec jest ziele wielom znajome. Ten acz rożmaity/ jednak dwój napospoliciej przychodzi do używania lekarskiego. Ogródny/ albo swojski jeden: drugi polny/ albo dziki. Swojski/ który nietylko w ogrodach/ ale na łąkach i w łęgach roście/ (bo i ten za swojski abo ogródny poczytamy) ma kilka rodzajów. Jako
nie rychło nápráwi. A ták ieśli chcesz zdrow bydź/ pokić nići Kloto Bo kto masz zá co/ rátuy zdrowia vłomnego/ Tedy wieku dopedźisz Orlá stoletnego. IAN ACHACY KMITA D. SIMONA SYRENNIVSA KSIĘGI PIERWSZE, O Ziołách Rozmáitych. O KOSACV ROZDZIAŁ I. Iris Celeste lilium. Blawgilgen. Blawschwertel Himmel schwertel.
KOsaćiec iest źiele wielom znáiome. Ten ácz rożmáity/ iednák dwoy napospoliciey przychodźi do vżywánia lekárskiego. Ogrodny/ álbo swoyski ieden: drugi polny/ álbo dźiki. Swoyski/ ktory nietylko w ogrodách/ ále ná łąkách y w łęgách rośćie/ (bo y ten zá swoyski ábo ogrodny poczytamy) ma kilká rodzáiow. Iáko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 1
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jest ziele wielom znajome. Ten acz rożmaity/ jednak dwój napospoliciej przychodzi do używania lekarskiego. Ogródny/ albo swojski jeden: drugi polny/ albo dziki. Swojski/ który nietylko w ogrodach/ ale na łąkach i w łęgach roście/ (bo i ten za swojski abo ogródny poczytamy) ma kilka rodzajów. Jako Kosaciec kwiatu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaciec Słowieński/ Kosaciec Kalcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ i niektóre inne. Z tych za pierwszy rodzaj tu kładziemy/ który się napospolitszy w ogrodach flancowany znajduje/ kwiatu błękitnego/ i rozmaicie farbistego Ten liścia jest Mieczykowego z obu stron kraje ścienczone i zaostrzone mając/ jeno więtszego/ szerszego
iest źiele wielom znáiome. Ten ácz rożmáity/ iednák dwoy napospoliciey przychodźi do vżywánia lekárskiego. Ogrodny/ álbo swoyski ieden: drugi polny/ álbo dźiki. Swoyski/ ktory nietylko w ogrodách/ ále ná łąkách y w łęgách rośćie/ (bo y ten zá swoyski ábo ogrodny poczytamy) ma kilká rodzáiow. Iáko Kosaćiec kwiátu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaćiec Słowieński/ Kosaćiec Kálcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ y niektore ine. Z tych zá pierwszy rodzay tu kłádźiemy/ ktory śie napospolitszy w ogrodách fláncowány znáyduie/ kwiátu błękitnego/ y rozmáićie fárbistego Ten liścia iest Mieczykowego z obu stron kráie śćienczone y záostrzone máiąc/ ieno więtszego/ szerszego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ jednak dwój napospoliciej przychodzi do używania lekarskiego. Ogródny/ albo swojski jeden: drugi polny/ albo dziki. Swojski/ który nietylko w ogrodach/ ale na łąkach i w łęgach roście/ (bo i ten za swojski abo ogródny poczytamy) ma kilka rodzajów. Jako Kosaciec kwiatu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaciec Słowieński/ Kosaciec Kalcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ i niektóre inne. Z tych za pierwszy rodzaj tu kładziemy/ który się napospolitszy w ogrodach flancowany znajduje/ kwiatu błękitnego/ i rozmaicie farbistego Ten liścia jest Mieczykowego z obu stron kraje ścienczone i zaostrzone mając/ jeno więtszego/ szerszego/ grubszego/ przez wszystek list stryfy cienkie
/ iednák dwoy napospoliciey przychodźi do vżywánia lekárskiego. Ogrodny/ álbo swoyski ieden: drugi polny/ álbo dźiki. Swoyski/ ktory nietylko w ogrodách/ ále ná łąkách y w łęgách rośćie/ (bo y ten zá swoyski ábo ogrodny poczytamy) ma kilká rodzáiow. Iáko Kosaćiec kwiátu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaćiec Słowieński/ Kosaćiec Kálcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ y niektore ine. Z tych zá pierwszy rodzay tu kłádźiemy/ ktory śie napospolitszy w ogrodách fláncowány znáyduie/ kwiátu błękitnego/ y rozmáićie fárbistego Ten liścia iest Mieczykowego z obu stron kráie śćienczone y záostrzone máiąc/ ieno więtszego/ szerszego/ grubszego/ przez wszystek list stryfy ćienkie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
napospoliciej przychodzi do używania lekarskiego. Ogródny/ albo swojski jeden: drugi polny/ albo dziki. Swojski/ który nietylko w ogrodach/ ale na łąkach i w łęgach roście/ (bo i ten za swojski abo ogródny poczytamy) ma kilka rodzajów. Jako Kosaciec kwiatu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaciec Słowieński/ Kosaciec Kalcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ i niektóre inne. Z tych za pierwszy rodzaj tu kładziemy/ który się napospolitszy w ogrodach flancowany znajduje/ kwiatu błękitnego/ i rozmaicie farbistego Ten liścia jest Mieczykowego z obu stron kraje ścienczone i zaostrzone mając/ jeno więtszego/ szerszego/ grubszego/ przez wszystek list stryfy cienkie mając/ jako
napospoliciey przychodźi do vżywánia lekárskiego. Ogrodny/ álbo swoyski ieden: drugi polny/ álbo dźiki. Swoyski/ ktory nietylko w ogrodách/ ále ná łąkách y w łęgách rośćie/ (bo y ten zá swoyski ábo ogrodny poczytamy) ma kilká rodzáiow. Iáko Kosaćiec kwiátu błękitnego/ białego/ żółtego. Kosaćiec Słowieński/ Kosaćiec Kálcedoński/ Niemiecki/ Węgierski/ y niektore ine. Z tych zá pierwszy rodzay tu kłádźiemy/ ktory śie napospolitszy w ogrodách fláncowány znáyduie/ kwiátu błękitnego/ y rozmáićie fárbistego Ten liścia iest Mieczykowego z obu stron kráie śćienczone y záostrzone máiąc/ ieno więtszego/ szerszego/ grubszego/ przez wszystek list stryfy ćienkie máiąc/ iáko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
farb/ którą do Tecze niejakokolwiek ma podobną/ od Greków i Łacinników Iris, to jest/ Tęczą jest nazwany: Nasienie ma wielkości Logowej /w główkach obdłużnych/ jako w niejakich strąkach abo pałeczkach/ tym sposobem i kształtem jako Mieczykowe ziele/ jeno główki więtsze/ i mięższejsze. Mylą się tedy którzy twierdzą/ żeby Kosaciec żadnego nasienia nie miał. Korzeń ma zupełny/ knodowaty/ biały/ od spodku drobne a cienkie korzonki puszczając na kształt włósków/ podobieństwem wielkiego Kozłka. Zapachu wdzięcznego/ a smaku gorzkawego. Zielnik D. Symona Syreniusza/ kosaciec błękitny Liście. himmel schwertel. Wegelwurtzel. Kłącze. Kwiat. Nasienie.
Temu Kosacu wszytkie inne
farb/ ktorą do Tecze nieiákokolwiek ma podobną/ od Grekow y Lácinnikow Iris, to iest/ Tęczą iest názwány: Naśienie ma wielkości Logowey /w główkách obdłużnych/ iáko w nieiákich strąkách ábo pałeczkách/ tym sposobem y kształtem iáko Mieczykowe źiele/ ieno głowki więtsze/ y mięższeysze. Mylą śie tedy ktorzy twierdzą/ żeby Kosaćiec żadnego naśienia nie miał. Korzeń ma zupełny/ knodowáty/ biały/ od spodku drobne á ćienkie korzonki pusczáiąc ná kształt włóskow/ podobienstwem wielkie^o^ Kozłká. Zapáchu wdźięcznego/ á smaku gorzkáwego. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ kosaćiec błękitny Liśćie. himmel schwertel. Wegelwurtzel. Kłącze. Kwiát. Naśienie.
Temu Kosacu wszytkie ine
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jako Mieczykowe ziele/ jeno główki więtsze/ i mięższejsze. Mylą się tedy którzy twierdzą/ żeby Kosaciec żadnego nasienia nie miał. Korzeń ma zupełny/ knodowaty/ biały/ od spodku drobne a cienkie korzonki puszczając na kształt włósków/ podobieństwem wielkiego Kozłka. Zapachu wdzięcznego/ a smaku gorzkawego. Zielnik D. Symona Syreniusza/ kosaciec błękitny Liście. himmel schwertel. Wegelwurtzel. Kłącze. Kwiat. Nasienie.
Temu Kosacu wszytkie inne/ zwłaszcza swojskie/ tak są podobne/ iż kto te zna/ snadnie wszytkie inne znać może/ a ile z kwiecia/ którym sobie są podobne/ okrom barwy/ i farb przyrodzonych: W liściu też mają niejaką miedzy
iáko Mieczykowe źiele/ ieno głowki więtsze/ y mięższeysze. Mylą śie tedy ktorzy twierdzą/ żeby Kosaćiec żadnego naśienia nie miał. Korzeń ma zupełny/ knodowáty/ biały/ od spodku drobne á ćienkie korzonki pusczáiąc ná kształt włóskow/ podobienstwem wielkie^o^ Kozłká. Zapáchu wdźięcznego/ á smaku gorzkáwego. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ kosaćiec błękitny Liśćie. himmel schwertel. Wegelwurtzel. Kłącze. Kwiát. Naśienie.
Temu Kosacu wszytkie ine/ zwłasczá swoyskie/ ták są podobne/ iż kto té zna/ snádnie wszytkie ine znáć może/ á ile z kwiećia/ ktorym sobie są podobne/ okrom bárwy/ y farb przyrodzonych: W liśćiu też máią nieiáką miedzy
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
zna/ snadnie wszytkie inne znać może/ a ile z kwiecia/ którym sobie są podobne/ okrom barwy/ i farb przyrodzonych: W liściu też mają niejaką miedzy sobą różność/ bo jeden więtsze i szersze/ drugi węższe i szczuplejsze niesie. O czym się w opisaniu każdego przypomni. Geelgilgen Gelschwertel. weisch wertel. Kosaciec żółtego kwiatu. Kosaciec białego kwiatu. Księgi Pierwsze.
SAme dwa Kosace/ ale krainom naszym do znajomości rzadkie. Jeden Kwiatu żółtego/ który drudzy Samcem zowią/ Korzenia przylisowatszym albo rusego: Liściem podobnego pierwszemu: także i kłączem/ kwiatu żółtego. W tym Czechowie się barzo kochają/ i w Ogrodach swych nawięcej go
zna/ snádnie wszytkie ine znáć może/ á ile z kwiećia/ ktorym sobie są podobne/ okrom bárwy/ y farb przyrodzonych: W liśćiu też máią nieiáką miedzy sobą rożność/ bo ieden więtsze y szersze/ drugi węższe y sczupleysze nieśie. O czym śie w opisániu káżde^o^ przypomni. Geelgilgen Gelschwertel. weisch wertel. Kosaćiec żołtego kwiátu. Kosaćiec białego kwiátu. Kśięgi Pierwsze.
SAme dwá Kosace/ ále kráinom nászym do znáiomości rzadkie. Ieden Kwiátu żołtego/ ktory drudzy Sámcem zowią/ Korzenia przylisowátszym álbo rusego: Liśćiem podobnego pierwszemu: także y kłączem/ kwiátu żółtego. W tym Czechowie śie bárzo kocháią/ y w Ogrodách swych nawięcey go
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
inne znać może/ a ile z kwiecia/ którym sobie są podobne/ okrom barwy/ i farb przyrodzonych: W liściu też mają niejaką miedzy sobą różność/ bo jeden więtsze i szersze/ drugi węższe i szczuplejsze niesie. O czym się w opisaniu każdego przypomni. Geelgilgen Gelschwertel. weisch wertel. Kosaciec żółtego kwiatu. Kosaciec białego kwiatu. Księgi Pierwsze.
SAme dwa Kosace/ ale krainom naszym do znajomości rzadkie. Jeden Kwiatu żółtego/ który drudzy Samcem zowią/ Korzenia przylisowatszym albo rusego: Liściem podobnego pierwszemu: także i kłączem/ kwiatu żółtego. W tym Czechowie się barzo kochają/ i w Ogrodach swych nawięcej go flancują/ dla tego
ine znáć może/ á ile z kwiećia/ ktorym sobie są podobne/ okrom bárwy/ y farb przyrodzonych: W liśćiu też máią nieiáką miedzy sobą rożność/ bo ieden więtsze y szersze/ drugi węższe y sczupleysze nieśie. O czym śie w opisániu káżde^o^ przypomni. Geelgilgen Gelschwertel. weisch wertel. Kosaćiec żołtego kwiátu. Kosaćiec białego kwiátu. Kśięgi Pierwsze.
SAme dwá Kosace/ ále kráinom nászym do znáiomości rzadkie. Ieden Kwiátu żołtego/ ktory drudzy Sámcem zowią/ Korzenia przylisowátszym álbo rusego: Liśćiem podobnego pierwszemu: także y kłączem/ kwiátu żółtego. W tym Czechowie śie bárzo kocháią/ y w Ogrodách swych nawięcey go fláncuią/ dla tego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 2
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ który drudzy Samcem zowią/ Korzenia przylisowatszym albo rusego: Liściem podobnego pierwszemu: także i kłączem/ kwiatu żółtego. W tym Czechowie się barzo kochają/ i w Ogrodach swych nawięcej go flancują/ dla tego od niektórych Czeskim jest nazwany. Nieżeby tylko w Czechach rósł/ jeno że się w nim nawięcej kochają.
Zaś Kosaciec kwiatu białego/ który Łacinnicy dzisiejszy Florenckim mianują/ abo Włoskim/ drudzy Samicą/ Korzeń ma białawy/ Rózgę i Liście pierwszemu podobne/ kształt i wyobrażenie kwiatu także/ jeno bladszego. Tego korzeń/ wonnością i mocą niemal się równa Kosacowi Słowieńskiemu/ który Fiołkowym korzeniem zowiemy/ roście na wielu miejscach w Hetruriej. O Kosacu
/ ktory drudzy Sámcem zowią/ Korzenia przylisowátszym álbo rusego: Liśćiem podobnego pierwszemu: także y kłączem/ kwiátu żółtego. W tym Czechowie śie bárzo kocháią/ y w Ogrodách swych nawięcey go fláncuią/ dla tego od niektorych Czeskim iest názwány. Nieżeby tylko w Czechách rosł/ ieno że śie w nim nawięcey kocháią.
Záś Kosaćiec kwiátu białego/ który Láćinnicy dźiśieyszy Florenckim miánuią/ abo Włoskim/ drudzy Sámicą/ Korzeń ma biáłáwy/ Rózgę y Liśćie pierwszemu podobne/ kształt y wyobrażenie kwiátu tákże/ ieno bládszego. Tego korzeń/ wonnością y mocą niemal śie równa Kosacowi Słowienskiemu/ ktory Fiołkowym korzeniem zowiemy/ rośćie ná wielu mieyscách w Hetruriey. O Kosacu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 3
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Korzeń ma białawy/ Rózgę i Liście pierwszemu podobne/ kształt i wyobrażenie kwiatu także/ jeno bladszego. Tego korzeń/ wonnością i mocą niemal się równa Kosacowi Słowieńskiemu/ który Fiołkowym korzeniem zowiemy/ roście na wielu miejscach w Hetruriej. O Kosacu Słowieńskim/ albo Korzeniu Fiołkowym. Iris Illirica. Iris Dalmatica. Dalmatysch weilwurtz.
KOsaciec Słowieński zaraz/ jako i drugie/ z korzenia liście na Wiosnę wypuszcza ziobrowate/ jedno wedle drugiego jakoby skrzydła/ albo Pawi ogon rozpuszczony: Kłącze czcze wewnątrz mając/ a na każdej róscce wiele kwiecia wielkiego brónatnego/ które także jako innych Kosaców/ pospolicie z sześci listków bywa złożone: Kwiat otworzysty i rozłożysty: Koszeń biały
Korzeń ma biáłáwy/ Rózgę y Liśćie pierwszemu podobne/ kształt y wyobrażenie kwiátu tákże/ ieno bládszego. Tego korzeń/ wonnością y mocą niemal śie równa Kosacowi Słowienskiemu/ ktory Fiołkowym korzeniem zowiemy/ rośćie ná wielu mieyscách w Hetruriey. O Kosacu Słowieńskim/ álbo Korzeniu Fiołkowym. Iris Illirica. Iris Dalmatica. Dalmatysch weilwurtz.
KOsaćiec Słowieński záraz/ iáko y drugie/ z korzenia liście na Wiosnę wypuscza źiobrowáte/ iedno wedle drugiego iakoby skrzydłá/ álbo Pawi ogon rozpusczony: Kłącze czcze wewnątrz maiąc/ á ná káźdey róscce wiele kwiećia wielkiego brónatnego/ ktore tákże iáko inych Kosacow/ pospolicie z sześći listkow bywa złożone: Kwiát otworzysty y rozłożysty: Koszeń biały
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 3
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
