19 Maja wielka burza złączona z gromami straszliwemi, podczas których proch siarki spadł na ziemię.
W Maju powietrze wielkie w Londynie, i we Fryzyj wschodniej.
1666 30 Stycznia w okolicy 0kssord. Zima była nadzwyczaj sroga, z nagła nastąpiły deszcze, po nich trzęsienie ziemi, osobliwie dało się uczuć w Brill leżącym na górze kruszcowej: 14 Kwietnia o 7 godzinie i 58 min: po południu w Bononii: 1. Września w Arbon nad jeziorem Konstancieńskim. Wody wyszły z brzegów na 25 do 30 stop, i znowu znagła powróciły do miejsca swego. Podobne przypadki w Eglissau w Kantonie Zurych 2, 8 i 14 Grudnia; 11 zaś Grudnia
19 Maia wielka burza złączona z gromami straszliwemi, podczas których proch siarki spadł na ziemię.
W Maiu powietrze wielkie w Londynie, y we Fryzyi wschodniey.
1666 30 Stycznia w okolicy 0xsord. Zima była nadzwyczay sroga, z nagła nastąpiły deszcze, po nich trzęsienie ziemi, osobliwie dało się uczuć w Brill leżącym na górze kruszcowey: 14 Kwietnia o 7 godzinie y 58 min: po południu w Bononii: 1. Września w Arbon nad ieziorem Konstancieńskim. Wody wyszły z brzegow na 25 do 30 stop, y znowu znagła powróciły do mieysca swego. Podobne przypadki w Eglissau w Kantonie Zurich 2, 8 y 14 Grudnia; 11 zaś Grudnia
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 120
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
wprzód przy Marsylij dwa podobne obłogi w tęż stronę, i podobnąż prędkością dążące.
Gdy Niebo było pogodne, powietrze spokojne, kula ognista spadła niedaleko miasta Montpellier. Kolor żółty okrywał całą część nieba zachodnią, a rozciągał się nad horyzontem 10 gradusami w górę.
Trzy trzęsienia ziemi na wyspie Teneryssie, Góra wyrzucała wiele materyj kruszcowych i soli.
Wybuchanie Wezuwiusza. Wysokość wody deszczowej w Paryżu 24 całe5 ¼ linij: w Upminster 15, 81 cal: Angiel:
1704 - 5.
W Listopadzie i Styczniu na wyspie Saint Maure niedaleko Albanii trzęsienie ziemi wielce szkodliwe.
1705. 20 Stycznia o godzinie 9 trzęsienie ziemi lekkie w Rzymie: od tego dnia
wprzod przy Marsylij dwa podobne obłogi w tęż stronę, y podobnąż prętkością dążące.
Gdy Niebo było pogodne, powietrze spokoyne, kula ognista spadła niedaleko miasta Montpellier. Kolor żołty okrywał całą część nieba zachodnią, á rozciągał się nad horyzontem 10 gradusami w gorę.
Trzy trzęsienia ziemi na wyspie Tenerissie, Góra wyrzucała wiele materyi kruszcowych y soli.
Wybuchanie Wezuwiusza. Wysokość wody deszczowey w Paryżu 24 całe5 ¼ linij: w Upminster 15, 81 cal: Angiel:
1704 - 5.
W Listopadzie y Styczniu na wyspie Saint Maure niedaleko Albanii trzęsienie ziemi wielce szkodliwe.
1705. 20 Stycznia o godzinie 9 trzęsienie ziemi lekkie w Rzymie: od tego dnia
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 159
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Wezuwiusza trwało jeszcze dni kilka.
W Miesiącu Styczniu trzęsienie ziemi przez 16 różnych i przeplatanych dni, a czasem jednego dnia kilka, razy powtórzone w Brigue, w Lutym, zaś osim razy.
12 Stycznia trzęsienie ziemi na granicach Czeskich, skutkiem jego były powodź w minach, i kurzawy siarczyste z ziemi wypadające, które kopaczów kruszcowych rozpędziły.
W nocy z 13 na 14 Stycznia w pośród burzliwego wiatru ziemia w wiosce Polskiej Osermissen otworzyła się na 32 stopy wszerz, dno zaś napełnione było wodą, którego jednak powrozem, na 500 stop długim dosiąc nie można było.
26 Stycznia trzęsienie ziemi w Kolonij, w Bonn, w Brug, i w całej
Wezuwiusza trwało ieszcze dni kilka.
W Miesiącu Styczniu trzęsienie ziemi przez 16 rożnych y przeplatanych dni, á czasem iednego dnia kilka, razy powtorzone w Brigue, w Lutym, zaś osim razy.
12 Stycznia trzęsienie ziemi na granicach Czeskich, skutkiem iego były powodź w minach, y kurzawy siarczyste z ziemi wypadające, ktore kopaczow kruszczowych rozpędziły.
W nocy z 13 na 14 Stycznia w posrzod burzliwego wiatru ziemia w wiosce Polskiey Osermissen otworzyła się na 32 stopy wszerz, dno zaś napełnione było wodą, ktorego iednak powrozem, na 500 stop długim dosiąc nie można było.
26 Stycznia trzęsienie ziemi w Koloniy, w Bonn, w Brug, y w całey
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 113
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
, KOMETY, którym (jeżeli prawdziwe) Recentiores Astronomi, miejsce dają in Caelo AEthereo, i wyżej Księ- O Astronomii i Meteorach
życa, które się rodzą z Słońca i Płanet efluencyj, a insze Komety są suhlunarne rodzące się z Ekshalacyj Meteorycznej. O Kometach LUcanus mówi: Nunquam Caelo spectatum impune Cometen. METEORA Ziemskie, kruszcowe, i podziemne, są te: Trzęsienie Ziemi, które się dzieje przez spiritus obfite, suche, ciepłe, w ziemi zawarte, z tamtąd się wielkim impetem dobywające, a Meatu nie znajdując, po podziemię się uwijają, jej przez to komocję causando, według Arystotelesa i Sequitów jego. Według drugich trzęsienie ziemi sprawuje materia
, KOMETY, ktorym (ieżeli prawdziwe) Recentiores Astronomi, mieysce daią in Caelo AEthereo, y wyżey Xię- O Astronomii y Meteorach
życa, ktore się rodzą z Słońca y Płanet effluencyi, a insze Komety są suhlunarne rodzące się z Exhalacyi Meteoryczney. O Kometach LUcanus mowi: Nunquam Caelo spectatum impune Cometen. METEORA Ziemskie, kruszcowe, y podziemne, są te: Trzęsienie Ziemi, ktore się dzieie przez spiritus obfite, suche, ciepłe, w ziemi zawarte, z tamtąd się wielkim impetem dobywaiące, a Meatu nie znayduiąc, po podziemię się uwiiaią, iey przeż to kommocyę causando, według Aristotelesa y Sequitow iego. Według drugich trzęsienie ziemi sprawuie materya
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 166
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
wyprowadza, od kaduka prezerwuje, szatany w opętanych ucisza. Wczym podobne to ziele do cnot Baazara ziela: rany świeże in spatio dni 10 ściąga, goi: długoletnim czyni noszącego; Na truciznę przez usta daną, jest ratunkiem wielkim; Naczynia same strute, w łożeniem w nie ziela tego pryskają, a jeżeli są kruszcowe, likwor w się w lany wrzącym czyni: Czarom efekt odbiera. etc.
O ZIELU KONITRUD Vulgus trzyma, że przy nim konie stanąwszy, tak się pocą, jak by na nich kto biegał; ale raczej stąd Konitrudem nazwane, że go konie tak łakomo i smaczno jedzą. że się aż utrudzą. Zowie się
wyprowadza, od kaduka prezerwuie, szatany w opętánych ucisza. Wczym podobne to ziele do cnot Baazara ziela: rany swieże in spatio dni 10 sciąga, goi: długoletnim czyni noszącego; Na truciznę przeż usta daną, iest ratunkiem wielkim; Naczynia same strute, w łożeniem w nie ziela tego pryskaią, a ieżeli są kruszcowe, likwor w się w lany wrzącym czyni: Czarom effekt odbiera. etc.
O ZIELU KONITRUD Vulgus trzyma, że przy nim konie stanąwszy, tak się pocą, iak by na nich kto biegał; ale raczey ztąd Konitrudem nazwane, że go konie tak łakomo y smaczno iedzą. że się aż utrudzą. Zowie się
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 645
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
jakowa więc bywa w kompasach) sam sobą pokaże linią południową, tudzież i godzinę, a nad to, i sposób we mgnieniu prawie oka, narysowania. Zegarka na jekiejkolwiek ścianie. Trzy rzeczy w jednej prostej sztuczce oraz zawarte, nie tak snadno gdzie indziej znajdziesz,
WEś okrąg/ albo talerzyk okrągły drewniany/ albo kruszcowy. Na nim po obu stronach naresuj cyrkuł wedle upodobania; podziel go na 24. części/ przez które z punkty śrzedniego albo centrum/ pociągnij linie/ przy jednej z nich przypisawszy liczbę 12. A po prawej stronie do drugich linij Jak wystawić Zegarek
przypisz liczbę 1. 2. 3. 4. 5. 6
iákowa więc bywa w kompasach) sam sobą pokaże linią południową, tudźiesz i godźinę, á nád to, i sposob we mgnieniu práwie oká, nárysowánia. Zegárká ná iekieykolwiek śćiánie. Trzy rzeczy w iedney prostey sztuczce oraz záwárte, nie ták snádno gdźie indźiey znaydźiesz,
WEś okrąg/ álbo talerzyk okrągły drewniány/ albo kruszcowy. Ná nim po obu stronách náresuy cyrkuł wedle upodobánia; podźiel go ná 24. częśći/ przez ktore z punkty śrzedniego albo centrum/ poćiągniy linie/ przy iedney z nich przypisáwszy liczbę 12. A po práwey stronie do drugich liniy Iák wystáwić Zegarek
przypisz liczbę 1. 2. 3. 4. 5. 6
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 242
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
podnosi się wyżej trzydziestą gradusami nad cyfrę, a przecie i światło gasnie i zwierzęta żyć nie mogą w gabinecie, w którym zapalone węgle nie podniośliby Thermometrum wyżej jak do dwunastego lub piętnastego gradusu. Prócz tego obfitość do palenia się sposobnej substancyj znajdującą się w węglach, pokazuje to, że za pomocą acidi vitriolici i popiołów kruszcowych, można z nich wyprowadzić siarkę. Wnieść więc z tego wszystkiego, cośmy powiedzieli, koniecznie potrzeba, że phlogisticitas czyli materia mogąca się zapalić znajduje się w żarze, lecz w daleko mniejszej obfitości, niźli w dobrze preparowanym węglu, w którym materia ta ożywiona jest nieco acido vitriolico. Jeżeli uważemy jeszcze, że dym
podnosi się wyżey trzydziestą gradusami nad cyfrę, á przecie i swiatło gasnie i zwierzęta żyć nie moga w gabinecie, w ktorym zapalone węgle nie podnioslyby Thermometrum wyżey iak do dwunastego lub piętnastego gradusu. Procz tego obfitość do palenia się sposobney substancyi znayduiącą się w węglach, pokazuie to, że za pomocą acidi vitriolici i popiołow kruszcowych, można z nich wyprowadzić siarkę. Wnieść więc z tego wszystkiego, cośmy powiedzieli, koniecznie potrzeba, że phlogisticitas czyli materya mogąca się zapalić znayduie sie w żarze, lecz w daleko mnieyszey obfitosci, niźli w dobrze preparowanym węglu, w ktorym materya ta ożywiona iest nieco acido vitriolico. Ieżeli uważemy ieszcze, że dym
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 6
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
. Pokazuje się oczywiście że tłustość także pachnąca ma w sobie do zapalenia się sposobna materią nie tylko stąd że ta materia wysuszona pali się, lecz nad to, że można zniej zrobić materią węglastą, która może sprawić w saletrze, że trzeszczyć nie będzie, naostatek z tąd, że materią tą można, odnowić kruszcowe Wapna. Przydajmy do tego jeszcze i to, że sadze drzewowe mające w sobie wiele bez wątpienia tej tłustości, zapalają się i palą się długo dosyć.
Dorozumiewam się że w naczyniach zamkniętych, do których nowe wchodzić nie może powietrze, sadze mające w sobie do zapalenia się sposobną materią, spadając na drzewo, które ogień
. Pokazuie się oczywiscie że tłustość także pachnąca ma w sobie do zapalenia się sposobna materyą nie tylko ztąd że ta materya wysuszona pali się, lecz nad to, że mozna zniey zrobić materyą węglastą, ktora może sprawić w saletrze, że trzeszczyć nie będzie, naostatek z tąd, że materyą tą można, odnowić kruszcowe Wapna. Przydaymy do tego ieszcze i to, że sadze drzewowe maiące w sobie wiele bez wątpienia tey tłustosci, zapalaią się i palą się długo dosyć.
Dorozumiewam się że w naczyniach zamkniętych, do ktorych nowe wchodzić nie może powietrze, sadze maiące w sobie do zapalenia się sposobną materyą, spadaiąc na drzewo, ktore ogień
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 7
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
zwyciężony, tytuł Królewski utracił, a nabył Książęcego, aby się Dux Saxoniae pisał. SAKONIA ta, jest dwojaka GórnA i DOLNA. GórnA jest Elektoratem, Sacri Romani Imperii. Ma w sobie 7. Circulos, to jest Thuringicum, Misnicum, Lipsiacum, Montanum, Voitlandicum, Neustettensem. Ma Saksonia chleba dosyć i góry kruszcowe, bo pod Miastem Friberga w Cyrkule Montańskim leżącym, kopią Srebro, Cynę, Miedź, ołów. Jest tam dosyć Zwierza, Ostrowidzów, osobliwie Jeleniów stadami chodzących, szkodę czyniących gospodarzom, a żadnego zabić sub poena capitis nie godzi się; owszem któryby zabił umyślnie, przywięzują go między Jelenia żywego dzikiego rogami, a
zwyciężony, tytuł Krolewski utrácił, á nabył Xiążęcego, aby się Dux Saxoniae pisał. SAKONIA ta, iest dwoiaka GORNA y DOLNA. GORNA iest Elektorátem, Sacri Romani Imperii. Ma w sobie 7. Circulos, to iest Thuringicum, Misnicum, Lipsiacum, Montanum, Voitlandicum, Neustettensem. Ma Sáxonia chleba dosyć y gory kruszcowe, bo pod Miastem Friberga w Cyrkule Montanskim leżącym, kopią Srebro, Cynę, Miedź, ołow. Iest tam dosyć Zwierza, Ostrowidzow, osobliwie Ieleniow stadámi chodzących, szkodę czyniących gospodarzom, á żadnego zabić sub poena capitis nie godźi się; owszem ktoryby zábił umyślnie, przywięzuią go między Ielenia żywego dźikiego rogami, á
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 237
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
/ nic inego okrom tego nie pijąc. Górnikom i kopaczom kruszców.
Górnikom/ którzy Kruszce w ziemi biorą/ przeciwko górnym smrodom i param każdego dnia po pół łyżki korzenia Lubczykowego drobno nakrajawszy/ dać w trunku wina wypić/ gdy się w góry puszczać mają/ jest im barzo użyteczno. Przeciwko powietrz: smrodliwemu w górach Kruszcowych.
Przeciwko złemu a zaraźliwemu powietrzu/ dobry: Wziąwszy Korzenia jego dwa łoty/ Kokornaku łot/ Fiołkowego korzenia/ Nasienia Anyżowego/ po pół łociu: To wszystko miałko utrzeć/ a gdy do szybu chcesz się wpuszczać/ albo do Huty iść/ gdzie Kruszce zlewają/ wziąć go z kwintę z ciepłym winem białym. Ślinogorzu
/ nic inego okrom tego nie piiąc. Gornikom y kopaczom kruszcow.
Gornikom/ ktorzy Kruszce w źiemi biorą/ przećiwko gornym smrodom y páram káżdego dniá po poł łyszki korzeniá Lubsczykoweg^o^ drobno nákráiawszy/ dáć w trunku winá wypić/ gdy sie w gory pusczáć máią/ iest im bárzo vżyteczno. Przećiwko powietrz: smrodliwemu w gorách Kruszcowych.
Przećiwko złemu á záráźliwemu powietrzu/ dobry: Wźiąwszy Korzeniá iego dwá łoty/ Kokornaku łot/ Fiiołkowego korzeniá/ Naśienia Anyżowego/ po poł łoćiu: To wszystko miáłko vtrzeć/ á gdy do szybu chcesz sie wpusczáć/ álbo do Huty iść/ gdźie Kruszce zlewáią/ wźiąć go z kwintę z ćiepłym winem białym. Slinogorzu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 242
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
