naukę niedbanie: Wielkie uszy, glupstwa; krótkie i podniesione, ochoty i dowcipu są znakiem.
9. Nos mierny, zwolna nagięty bystrości i roztropności znakiem; mały i otworzysty, szeroki, znakiem po- o Hieroglifikach
wolności i tępego dowcipu.
10. Usta zawarte, znakiem są miłczenia, modestyj, wstydu. Usta plujące, awersyę albo obrzydliwość znaczą.
11. Język znaczy co dobrego i złego: stąd Ksantus Filozof rozkaz mając, aby na rynku co dobrego i złego nakupił, on same przyniósł języki. Znaczy jeszcze mowę i krasomowstwo.
12. Twarz męska Mężnego; Białogłowska, niewieściucha znamienuje
13. Ręka, znamienuje robotę, kunszt,
naukę niedbanie: Wielkie uszy, glupstwa; krotkie y podniesione, ochoty y dowcipu są znakiem.
9. Nos mierny, zwolna nagięty bystrości y rostropności znakiem; mały y otworzysty, szeroki, znakiem po- o Hieroglifikach
wolności y tępego dowcipu.
10. Usta zawarte, znakiem są miłczenia, modestyi, wstydu. Usta pluiące, awersyę albo obrzydliwość znaczą.
11. Ięzyk znaczy co dobrego y złego: ztąd Xanthus Filozof roskaz maiąc, aby na rynku co dobrego y złego nakupił, on same przyniosł ięzyki. Znaczy ieszcze mowę y krasomowstwo.
12. Twarz męska Mężnego; Białogłowska, niewieściucha znamienuie
13. Ręka, znamienuie robotę, kunszt,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1156
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
uczyniłem eksperymentów, z którychbym mógł decydować, jeżeliby okoliczność ścinania drzewa w różnej porze roku, mogła się przyczynić do doskonałości lub niedoskonałości węglów.
Drzewo nie jest dobre na węgiel, gdy jest nad to mokre, i gdy wszystek jeszcze w sobie ma sok; na ów czas albowiem wydaje z siebie dym mokry, plujący ziemię, którą się pięć nakrywa, a jako drzewo takie z trudnością się pali, tak też trudna jest rzecz tak umiarkować ogień, a żeby we wszystkich częściach pieca jednakowa swoję wywierał dzielność, i najdoskonalsi Węglarze nie mogą dokazać, a żeby nie pozostało wiele główni. Gdy się pali drzewo bardzo zielone, czwarta część niknie
uczyniłem experymentow, z ktorychbym mogł decydować, ieżeliby okoliczność scinania drzewa w rożney porze roku, mogła się przyczynić do doskonałosci lub niedoskonałosci węglow.
Drzewo nie iest dobre na węgiel, gdy iest nad to mokre, i gdy wszystek ieszcze w sobie ma sok; na ow czas albowiem wydaie z siebie dym mokry, pluiący ziemię, ktorą się pieć nakrywa, á iako drzewo takie z trudnoscią się pali, tak też trudna iest rzecz tak umiarkować ogień, á żeby we wszystkich częsciach pieca iednakowa swoię wywierał dzielność, i naydoskonalśi Węglarze nie mogą dokazać, á żeby nie pozostało wiele głowni. Gdy się pali drzewo bardzo zielone, czwarta część niknie
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 15
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
Pleurze.
Pleurze i kłóciu w bokach z prochem i z olejkiem tegoż Fiołkowego Korzenia ciepło namazując/ jest lekarstwem. Toż czyni jucha zwarzonego ciepło używana. W Krzyżach bolenie układa/ olejkiem Kosacowym je namazując. Zielnik D. Symona Syreniusza/ Krzyżombolejącem. Suchości
Suchość Piersi odwilża.
Boleści w nich uśmierza. Ropą plującym.
Ropą plującym jest ratunkiem Płucom zatkanym
Także Płucom zatkanym i zamulonym Tym wszystkim jest lekarstwem/ warząc korzeń Fiołkowy/ a wniedostatku jego/ korzenie Kosacu swojskiego/ w wodzie albo w Sycie miodowej/ a rano i na noc po dobrym trunku ciepło pić dając. Piersiom.
Też piersi zaschłe odwilża Kosaciec tak Słowieński/ jako
Pleurze.
Pleurze y kłoćiu w bokách z prochem y z oleykiem tegoż Fiołkowego Korzeniá ćiepło námázuiąc/ iest lekárstwem. Toż czyni iuchá zwárzonego ćiepło vżywána. W Krzyżách bolenie vkłáda/ oleykiem Kosacowym ie námázuiąc. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ Krzyżomboleiącem. Suchośći
Suchość Pierśi odwilża.
Boleści w nich vśmierza. Ropą pluiącym.
Ropą pluiącym iest rátunkiem Płucom zátkánym
Tákże Płucom zátkánym y zámulonym Tym wszystkim iest lekárstwem/ wárząc korzeń Fiołkowy/ á wniedostátku iego/ korzenie Kosacu swoyskiego/ w wodźie álbo w Syćie miodowey/ á ráno y ná noc po dobrym trunku ćiepło pić dáiąc. Pierśiom.
Też pierśi záschłe odwilża Kosáćiec ták Słowieński/ iáko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 8
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i kłóciu w bokach z prochem i z olejkiem tegoż Fiołkowego Korzenia ciepło namazując/ jest lekarstwem. Toż czyni jucha zwarzonego ciepło używana. W Krzyżach bolenie układa/ olejkiem Kosacowym je namazując. Zielnik D. Symona Syreniusza/ Krzyżombolejącem. Suchości
Suchość Piersi odwilża.
Boleści w nich uśmierza. Ropą plującym.
Ropą plującym jest ratunkiem Płucom zatkanym
Także Płucom zatkanym i zamulonym Tym wszystkim jest lekarstwem/ warząc korzeń Fiołkowy/ a wniedostatku jego/ korzenie Kosacu swojskiego/ w wodzie albo w Sycie miodowej/ a rano i na noc po dobrym trunku ciepło pić dając. Piersiom.
Też piersi zaschłe odwilża Kosaciec tak Słowieński/ jako nasz pospolity/
y kłoćiu w bokách z prochem y z oleykiem tegoż Fiołkowego Korzeniá ćiepło námázuiąc/ iest lekárstwem. Toż czyni iuchá zwárzonego ćiepło vżywána. W Krzyżách bolenie vkłáda/ oleykiem Kosacowym ie námázuiąc. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ Krzyżomboleiącem. Suchośći
Suchość Pierśi odwilża.
Boleści w nich vśmierza. Ropą pluiącym.
Ropą pluiącym iest rátunkiem Płucom zátkánym
Tákże Płucom zátkánym y zámulonym Tym wszystkim iest lekárstwem/ wárząc korzeń Fiołkowy/ á wniedostátku iego/ korzenie Kosacu swoyskiego/ w wodźie álbo w Syćie miodowey/ á ráno y ná noc po dobrym trunku ćiepło pić dáiąc. Pierśiom.
Też pierśi záschłe odwilża Kosáćiec ták Słowieński/ iáko nász pospolity/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 8
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
które lekarstwo niemasz nic pewniejszego. Zaśniatu broni.
Od zaśniatu albo zaporzyska Białegłowy zachowuje/ przerzeczonym obyczajem używając obojga. Toku wszelakiemu.
Tok wszelaki krwie/ tak z otworzenia zbytniego złotych żyłek/ jako krwawej/ albo Czerwonej biegunki/ wszelakim sposobem używane/ osobliwie w winie moczone/ jest pewnym i doświadczonym ratunkiem. Także Krwie plującym.
Krwią plującym/ jest lekarstwem/ tak pijąc z nim/ i jedząc. Z nosa zbytni Tok krwawy zawściąga/ korzeń w nozdrza włożony/ albo nać jego na czoło przykładana. Toż korzeń jego w ręku trzymany czyni. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Toku zbytniemu. Kancer.
Kancer wrzód goi. Fistule.
ktore lekárstwo niemász nic pewnieyszego. Záśniatu broni.
Od záśniatu álbo zaporzyská Białegłowy záchowuie/ przerzeczonym obyczáiem vżywáiąc oboygá. Toku wszelákiemu.
Tok wszeláki krwie/ ták z otworzenia zbytniego złotych żyłek/ iáko krwáwey/ álbo Czerwoney biegunki/ wszelákim sposobem vżywáne/ osobliwie w winie moczone/ iest pewnym y doświadczonym rátunkiem. Tákże Krwie pluiącym.
Krwią pluiącym/ iest lekárstwem/ ták piiąc z nim/ y iedząc. Z nosá zbytni Tok krwáwy záwśćiąga/ korzeń w nozdrzá włożony/ álbo nać iego ná czoło przykłádána. Toż korzeń iego w ręku trzymány czyni. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Toku zbytniemu. Káncer.
Káncer wrzod goi. Fistule.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 83
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
masz nic pewniejszego. Zaśniatu broni.
Od zaśniatu albo zaporzyska Białegłowy zachowuje/ przerzeczonym obyczajem używając obojga. Toku wszelakiemu.
Tok wszelaki krwie/ tak z otworzenia zbytniego złotych żyłek/ jako krwawej/ albo Czerwonej biegunki/ wszelakim sposobem używane/ osobliwie w winie moczone/ jest pewnym i doświadczonym ratunkiem. Także Krwie plującym.
Krwią plującym/ jest lekarstwem/ tak pijąc z nim/ i jedząc. Z nosa zbytni Tok krwawy zawściąga/ korzeń w nozdrza włożony/ albo nać jego na czoło przykładana. Toż korzeń jego w ręku trzymany czyni. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Toku zbytniemu. Kancer.
Kancer wrzód goi. Fistule.
Fistuły i wrzody
mász nic pewnieyszego. Záśniatu broni.
Od záśniatu álbo zaporzyská Białegłowy záchowuie/ przerzeczonym obyczáiem vżywáiąc oboygá. Toku wszelákiemu.
Tok wszeláki krwie/ ták z otworzenia zbytniego złotych żyłek/ iáko krwáwey/ álbo Czerwoney biegunki/ wszelákim sposobem vżywáne/ osobliwie w winie moczone/ iest pewnym y doświadczonym rátunkiem. Tákże Krwie pluiącym.
Krwią pluiącym/ iest lekárstwem/ ták piiąc z nim/ y iedząc. Z nosá zbytni Tok krwáwy záwśćiąga/ korzeń w nozdrzá włożony/ álbo nać iego ná czoło przykłádána. Toż korzeń iego w ręku trzymány czyni. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Toku zbytniemu. Káncer.
Káncer wrzod goi. Fistule.
Fistuły y wrzody
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 83
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ a zwłaszcza przeciw truciznom i jadom. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Jadu i truciznie. Mózg i głowę.
Mózg i głowę prawie wszystkę z wilgotności zimnych rozgrzewanim swym wysusza. Boleści wnetrzne.
Boleściom wszystkim wnętrznym zimnym a wilgotnym/ wielkim jest ratunkiem. Piersiom
Piersiom także bolejącym z przerzeczonych na nie spadających flusów. Ropą plującym.
Ropą zagniłą plującym. Pleurze.
Pleurze i kłóciu zbytniemu w bokach. Moczu.
Moczu zatrzymanemu/ albo z ciężkością odchodzącemu jest ratunkiem. Kolice.
Kolikę/ i gryzienie w kiszkach uskramia/ w winie go warząc a pijąc. Odmiataniu żołądka.
Womity i odmiatania gorące/ albo koleryczne z żołądka uspokaja. Mdłości serca.
/ á zwłascza przećiw trućiznom y iádom. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Iádu y trućiznie. Mozg y głowę.
Mozg y głowę práwie wszystkę z wilgotnośći źimnych rozgrzewánim swym wysusza. Boleśći wnetrzne.
Boleśćiom wszystkim wnętrznym źimnym á wilgotnym/ wielkim iest rátunkiem. Pierśiom
Pierśiom tákże boleiącym z przerzeczonych ná nie spadáiących flusow. Ropą pluiącym.
Ropą zágniłą pluiącym. Pleurze.
Pleurze y kłoćiu zbytniemu w bokách. Moczu.
Moczu zátrzymánemu/ álbo z ćiężkośćią odchodzącemu iest rátunkiem. Kolice.
Kolikę/ y gryźienie w kiszkách vskramia/ w winie go wárząc á piiąc. Odmiátániu żołądká.
Womity y odmiátánia gorące/ álbo koleryczne z żołądká vspokaia. Mdłośći sercá.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 104
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
truciznom i jadom. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Jadu i truciznie. Mózg i głowę.
Mózg i głowę prawie wszystkę z wilgotności zimnych rozgrzewanim swym wysusza. Boleści wnetrzne.
Boleściom wszystkim wnętrznym zimnym a wilgotnym/ wielkim jest ratunkiem. Piersiom
Piersiom także bolejącym z przerzeczonych na nie spadających flusów. Ropą plującym.
Ropą zagniłą plującym. Pleurze.
Pleurze i kłóciu zbytniemu w bokach. Moczu.
Moczu zatrzymanemu/ albo z ciężkością odchodzącemu jest ratunkiem. Kolice.
Kolikę/ i gryzienie w kiszkach uskramia/ w winie go warząc a pijąc. Odmiataniu żołądka.
Womity i odmiatania gorące/ albo koleryczne z żołądka uspokaja. Mdłości serca.
Twierdzą/ że i
trućiznom y iádom. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Iádu y trućiznie. Mozg y głowę.
Mozg y głowę práwie wszystkę z wilgotnośći źimnych rozgrzewánim swym wysusza. Boleśći wnetrzne.
Boleśćiom wszystkim wnętrznym źimnym á wilgotnym/ wielkim iest rátunkiem. Pierśiom
Pierśiom tákże boleiącym z przerzeczonych ná nie spadáiących flusow. Ropą pluiącym.
Ropą zágniłą pluiącym. Pleurze.
Pleurze y kłoćiu zbytniemu w bokách. Moczu.
Moczu zátrzymánemu/ álbo z ćiężkośćią odchodzącemu iest rátunkiem. Kolice.
Kolikę/ y gryźienie w kiszkách vskramia/ w winie go wárząc á piiąc. Odmiátániu żołądká.
Womity y odmiátánia gorące/ álbo koleryczne z żołądká vspokaia. Mdłośći sercá.
Twierdzą/ że y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 104
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Skutki. Glidwaser zastanawia.
Glidwaser potężnie w ranach zastanawia/ prochem jego zasypując/ albo też sok w nią lejąc. Czerwonce.
Czerwonej biegunce/ także wielkim jest lekarstwem/ Sok z niego wyżęty/ a trunkiem używany. Upławom
Upławy Paniam zawściąga/ soku albo prochu jego w trunku używając.
Toż też Krwią charkającym i plującym/ jest doświadczonym ratunkiem. Krwią charkani. Złote żyłki.
Złote zyłki/ które Hemorrhoidami mianują/ zbytnie otworzone i płynące zawściąga/ przerzeczonym sposobem używany. Toku krwie znosa
Krew zbytnie z nosa ciekącą. Także Tok wszelaki skądkolwiek zawściąga. Wrzodom złym.
Wrzody i rany złe/ a do gojenia trudne zawiera i goi.
Skutki. Glidwaser zástánawia.
Glidwaser potężnie w ránách zástánawia/ prochem iego zásypuiąc/ álbo też sok w nię leiąc. Czerwonce.
Czerwoney biegunce/ tákże wielkim iest lekárstwem/ Sok z niego wyżęty/ á trunkiem vżywány. Vpłáwom
Vpłáwy Pániam záwśćiąga/ soku álbo prochu iego w trunku vżywáiąc.
Toż też Krwią charkáiącym y pluiącym/ iest doświadczonym rátunkiem. Krwią chárkáni. Złote żyłki.
Złote zyłki/ ktore Hemorrhoidámi miánuią/ zbytnie otworzone y płynące záwśćiąga/ przerzeczonym sposobem vżywány. Toku krwie znosá
Kreẃ zbytnie z nosá ćiekącą. Tákże Tok wszeláki skądkolwiek záwśćiąga. Wrzodom złym.
Wrzody y rány złe/ á do goienia trudne záwiera y goi.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 129
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
mdlej/ niżli Sok. (idem) Poty wzbudza.
Poty wzbudza/ korzeń z oliwą/ albo z miodem ciepło pomazując. (Plin.) Ranom świeżym.
Ranom świeżym/ tak korzeń jest użyteczny/ że też od kości ropę wyciąga.
Ciałem narosłe czyni rany/ skromnie go dając w trunku pić rannym. Krwią plującym
Krwią plującym/ Sok jego albo i korzeń z nasieniem drzewa Cyprsowego pijąc/ jest lekarstwem (Plin.) Kadud leczy.
Kaduk doskonale leczy/ z równa częścią Syrzyska z Cielęcia morskiego pijąc. (tenże.) Tym którzy się nad przyrodzenie zapamiętują/ Nasienie Górzyszowe/ jest lekarstwem/ bo na ogniste węgle sypiąc go
mdley/ niżli Sok. (idem) Poty wzbudza.
Poty wzbudza/ korzeń z oliwą/ álbo z miodem ćiepło pomázuiąc. (Plin.) Ránom świeżym.
Ránom świeżym/ ták korzeń iest vżyteczny/ że też od kośći ropę wyćiąga.
Ciáłem nárosłe czyni rány/ skromnie go dáiąc w trunku pić ránnym. Krwią pluiącym
Krwią pluiącym/ Sok iego álbo y korzeń z naśieniem drzewá Cyprsowego piiąc/ iest lekárstwem (Plin.) Kádud leczy.
Káduk doskonále leczy/ z rowna częśćią Syrzyská z Cielęćiá morskiego piiąc. (tenże.) Tym ktorzy sie nád przyrodzenie zápámiętuią/ Naśienie Gorzyszowe/ iest lekárstwem/ bo ná ogniste węgle sypiąc go
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 198
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
