należy, jeżeli nie to, iż według żądania naszego jeszcze nie dość prędko czas bieży. Na dalsze czasy zapatrujemy się jako na kraj daleki przegrodzony dzikiemi stepy i przykremi górami, chcielibyśmy więc przebyć je jak najprędzej, aby dojść pożądanego terminu uprzykrzonej podróży. Gdyby dni życia ludzkiego na dwadzieścia i cztery części według godzin podzielone, w tym rozmierze chciał kto w szczególnych częściach pilnie rozważyć, wieleby się takich znalazło, którzy i z jednej części nie umieją korzystać, ze wszystkich zaś razem zebranych samą tylko tęsknicę w zysku odnoszą. Żeby więc najszacowniejszy przywilej istności naszej nie zszedł nadaremnie, trzebaby użyć następujących sposobów do dobrego czasu zażycia.
Ćwiczenie się
należy, ieżeli nie to, iż według żądania naszego ieszcze nie dość prędko czas bieży. Na dalsze czasy zapatruiemy się iako na kray daleki przegrodzony dzikiemi stepy y przykremi gorami, chcielibyśmy więc przebyć ie iak nayprędzey, aby doyść pożądanego terminu uprzykrzoney podróży. Gdyby dni życia ludzkiego na dwadzieścia y cztery części według godzin podzielone, w tym rozmierze chciał kto w szczegulnych częściach pilnie rozważyć, wieleby się takich znalazło, ktorzy y z iedney części nie umieią korzystać, ze wszystkich zaś razem zebranych samą tylko tęsknicę w zysku odnoszą. Zeby więc nayszacownieyszy przywiley istności naszey nie zszedł nadaremnie, trzebaby użyć następuiących sposobow do dobrego czasu zażycia.
Cwiczenie się
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 71
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
HISTORIA POLSKA Z opisaniem Rządu i Urzędów Polskich przez J. W. Imści X. WŁADYSŁAWA ŁUBIEŃSKIEGO Pisarza W. Koronnego teraz Arcy-Biskupa Gnieźnieńskiego Prymasa Korony Polskiej I W. X. L. NAPISANA Na cztery Części PODZIELONA, a na żądanie wielu PRZEDRUKOWANA. w Wilniew Drukarni J. K. M. Akademickiej Societatis JESU,Roku Pańskiego 1763. HISTORIA Część PIERWSZA Od LECHA I. do BOLESŁAWA Śmiałego.
POLSKA, od Pola i równin ma Imię, w których sobie Lech upodobał. LECHIA zaś dawniej zwana od Lecha mając swoje przezwisko
HISTORYA POLSKA Z opisaniem Rządu i Urzędów Polskich przez J. W. Jmśći X. WŁADYSŁAWA ŁUBIENSKIEGO Pisarza W. Koronnego teraz Arcy-Biskupa Gnieznieńskiego Prymasa Korony Polskiey I W. X. L. NAPISANA Na cztery Częśći PODZIELONA, á na żądanie wielu PRZEDRUKOWANA. w Wilniew Drukarni J. K. M. Akademickiey Societatis JESU,Roku Pańskiego 1763. HISTORYA CZESC PIERWSZA Od LECHA I. do BOLESŁAWA Śmiałego.
POLSKA, od Pola i równin ma Imię, w których sobie Lech upodobał. LECHIA zaś dawniey zwana od Lecha mając swoje przezwisko
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona:
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
udzielne królestwa z niejaką jednak rekognicją co trzy lata przez upominki Cesarzów Chineńskich. Do Kocinciny w niesiona wiara Chrześcijańska w roku 1614. Do Tunking w roku 1626. Od Indu zaś i Gangesu rzek gdzie w morza wpadają wyżej ku Tartaryj ciągnie się Państwo Mogola wielkiego na wiele obszernych, obfitych w złoto, urodzaje i ludzie Prowincyj podzielone. Tak, że z jednego miasta Agry, albo Delly może wojska w pole wyprowadzić na 200000. Atoli w roku 1740. gdy Szach Nadyr Kulikan Król Perski wkroczył w państwo Moguła mając jazdy 80000. Piechoty 20000. Armat 250. w Prowincjach Indostańskich odebrał miasta Candahar, Cabul Lachor, Jalou, i Królem się
udzielne krolestwa z nieiaką iednak rekognicyą co trzy latá przez upominki Cesarzow Chineńskich. Do Kocinciny w niesiona wiara Chrześciańska w roku 1614. Do Tunking w roku 1626. Od Indu zas y Gangesu rzek gdzie w morza wpadaią wyżey ku Tártaryi ciągnie się Państwo Mogola wielkiego ná wiele obszernych, obfitych w złoto, urodzaie y ludzie Prowincyi podzielone. Ták, że z iednego miasta Agry, álbo Delly może woyska w pole wyprowadzić na 200000. Atoli w roku 1740. gdy Szach Nadyr Kulikan Krol Perski wkroczył w państwo Moguła maiąc iazdy 80000. Piechoty 20000. Armát 250. w Prowincyach Indostańskich odebrał miasta Candahar, Cabul Lachor, Jalou, y Krolem się
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
zbliżając ku Ameryce dokoła polarnych krajów Nowa Zeelandia, i Insuły Salomona. Niżej zaś Ameryki południowej biorąc od ziemi Magellańskiej, albo Chica, przebywszy ku polum morze, pokazują się brzegi ziemi Magellańskiej, tak nazwanej od Ferdynanda Magellana Luzytańczyka, który ją wynalazł w roku 1520. Czyli zaś te kraje południowe około polarne są morzami podzielone, czyli jednę część ziemi nieroździelną składają? jeszcze ciekawa inwencja ludzka tego niedoszła. Ponieważ te wszystkie kraje czyli są puste, czyli ludźmi osadzone? zlustrować się niedadzą, dla brzegów to niedostępnych, to nie użytych do używienia, i uprowiantowania na dalszą podroż. Atoli jeżeli są jednostajną ziemią, wzięte z subpolarnym
zbliżáiąc ku Ameryce dokołá polárnych kráiow Nowá Zeelandia, y Insuły Sálomoná. Niżey záś Ameryki południowey biorąc od ziemi Mágelláńskiey, álbo Chicá, przebywszy ku polum morze, pokázuią się brzegi ziemi Mágelláńskiey, ták názwáney od Ferdynándá Mágelláná Luzytáńczyká, ktory ią wynálázł w roku 1520. Czyli záś te kráie południowe około polárne są morzámi podzielone, czyli iednę część ziemi nieroździelną zkładáią? ieszcze ciekáwá inwencyá ludzká tego niedoszłá. Ponieważ te wszystkie kráie czyli są puste, czyli ludźmi osadzone? zlustrowáć się niedádzą, dlá brzegow to niedostępnych, to nie użytych do używieniá, y uprowiántowániá ná dálszą podroż. Atoli ieżeli są iednostáyną ziemią, wzięte z subpolárnym
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: E2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Jana Ewangelisty. Te wszystkie potencja Turecka opanowała. NIEMCE.
LXXIV. NIemieckie państwo teraz od zachodu graniczy z Burgundyą, Lotaryngią, Kampanią, i Pikardią Prowincjami Francuskiemi. Od południa z Włoską ziemią. Od wschodu z Kroacją, Słowińską ziemią, Węgrami i Polską. Od pułnocy ma morze. Całe państwo Niemieckie od Karola wielkiego podzielone na Niemce niższe albo Belgium, a od niektórych Geografów Flandria nazwane, które dziedziczyło Cesarstwo Rzymskie Ottona III. I na Niemce niższe, do posesji różnych Panów należące. Atoli teraz samo Belgium dzieli się na dwie części. Jedno jest Stanów skonfederowanych, drugie Belgium należało do tych czas do Cesarstwa Rzymskiego. Inni Geografowie całe Niemce
Jáná Ewángelisty. Te wszystkie potencyá Turecka opánowáłá. NIEMCE.
LXXIV. NIemieckie páństwo teraz od záchodu graniczy z Burgundyą, Lotáryngią, Kampánią, y Pikardią Prowincyami Francuskiemi. Od południa z Włoską ziemią. Od wschodu z Kroacyą, Słowińską ziemią, Węgrami y Polską. Od pułnocy má morze. Cáłe państwo Niemieckie od Karola wielkiego podzielone ná Niemce niższe álbo Belgium, á od niektorych Geografow Flándria nazwáne, ktore dziedziczyło Cesarstwo Rzymskie Ottoná III. Y ná Niemce niższe, do possessyi rożnych Panow náleżące. Atoli teraz samo Belgium dzieli się ná dwie części. Iedno iest Stanow zkonfederowanych, drugie Belgium należáło do tych czas do Cesarstwa Rzymskiego. Inni Geografowie cáłe Niemce
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: F3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
wyspy Hebrides więcej jak 30. ku pułnocy Arccades więcej jak 40. Do Brytanii także należy wyspa Tule, albo Islandia w cyrkule subpolarnym położona. LXXXI. Dania jest udzielne Królestwo częścią z Peninsuł, częścią z Insuł złożone. Zamyka w sobie Jutlandią, albo Jucją między Morzami Niemieckim i Bałtyckim położoną, przyległą Śleswickiemu Księstwu. Podzielona na 4. Diecezje Alburgeńską, Archusieńską, Viburgeńską, i Ripeńską. Oprócz tej Peninsuły należą do Danii insuły te Fionia, Julendia, Fal[...] ria, z pomniejszemi innemi na 37. Między któremi największa Zelandia w której stołeczne miasto Królów Duńskich, oraz port, jest Harfnia, albo Copenhagen i Cronaburg nad samym Zuntem, to
wyspy Hebrides więcey iák 30. ku pułnocy Arccades więcey iák 40. Do Brytannii tákże náleży wyspa Thule, albo Islandia w cyrkule subpolarnym położona. LXXXI. Dania iest udzielne Krolestwo częścią z Peninsuł, częścią z Insuł złożone. Zámyká w sobie Jutlandią, álbo Jutią między Morzámi Niemieckim y Báltyckim położoną, przyległą Sleswickiemu Xięstwu. Podzielona ná 4. Dyecezye Alburgeńską, Archusieńską, Viburgeńską, y Ripeńską. Oprocz tey Peninsuły należą do Danii insuły te Fionia, Julendia, Fal[...] ria, z pomnieyszemi innemi ná 37. Między ktoremi naywiększa Zelandia w ktorey stołeczne miásto Krolow Duńskich, oraz port, iest Hárfnia, álbo Coppenhagen y Cronaburg nad samym Zuntem, to
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: G2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Po nad swemi brzegami wiele liczy pomniejszych insuł. Cała Norwegia jest Króla Duńskiego. Szwecja albo Gotia dość obszerne Państwo zamyka w sobie te Prowincje. Scanią, Smalandią, Gocją, Ostrogocją, Upsaldyą, Gestricją, Dalekarlią, Helsingią, Medelpadią, Jemprią, Angermanią, Botnią, zachodnią i Lapponią Szwedzką, na wiele innych Prowincyj podzieloną. Te wszystkie Prowincje biorąc od morza Bałtyckiego leżą na zachód jedne, drugie na pułnoc. Z drugiej zaś strony morza Bałtyckiego, ku wschodowi liczy te Prowincje, Finią, i Finlandią. Stołeczne miasto Królestwa szwedzkiego jest Sztokolm, na palach między błotami ufundowane. W tym Państwie Monarchia trwała aż do roku 1718. którego ostatni
Po nád swemi brzegami wiele liczy pomnieyszych insuł. Cała Norwegia iest Krolá Duńskiego. Szwecya álbo Gotia dość obszerne Páństwo zamyká w sobie te Prowincye. Scánią, Smálandią, Gotią, Ostrogotią, Upsaldyą, Gestricyą, Dalekarlią, Helsingią, Medelpadią, Iempryą, Angermanią, Botnią, zachodnią y Lápponią Szwedzką, ná wiele innych Prowincyi podzieloną. Te wszystkie Prowincye biorąc od morzá Baltyckiego leżą ná zachod iedne, drugie ná pułnoc. Z drugiey zaś strony morza Baltyckiego, ku wschodowi liczy te Prowincye, Finią, y Finlandią. Stołeczne miásto Krolestwá szwedzkiego iest Sztokolm, ná pálach między błotami ufundowáne. W tym Páństwie Monarchiá trwáłá aż do roku 1718. ktorego ostátni
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: G2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, Wielunią, Kiełtywy, Gettę. Dwóch Posłów na Sejm obiera. Oprócz Starosty który ma krzesło miedzy Wojewodami, ma Kasztelana Żmudzkiego Większego.
Województwo Inflanckie ma za Herb Gryfa w koronie z mieczem. Graniczy z Kuralndią, Inflantami, Moskiewskiemi, Moskwą, Województwy Wileńskim i Połockim. Cała Liwonia albo Inflanty w roku 1588. podzielone na trzy Województwa: Wendeńskie, Dorpskie, i Parnawskie, należały do Polski. Parnawskie i Drepskie w roku 1660. Szwedzkiej Koronie się dostały przez pakta Oliwskie: a po tym przez potencją Moskwie. Samo Wendeńskie i to po części przy Polsce się zostało. Z Inflanckiego Województwa sześciu Posłów na Sejm stawa. WojewództWA BRZESKIE LITEWSKIE
, Wielunią, Kiełtywy, Gettę. Dwoch Posłow ná Seym obiera. Oprocz Stárosty ktory ma krzesło miedzy Woiewodami, ma Kasztelana Zmudzkiego Większego.
Woiewodztwo Jnflantskie ma zá Herb Gryffa w koronie z mieczem. Graniczy z Kuralndią, Jnflantami, Moskiewskiemi, Moskwą, Woiewodztwy Wileńskim y Połockim. Cała Liwonia álbo Jnflanty w roku 1588. podzielone ná trzy Woiewodztwa: Wendeńskie, Dorpskie, y Parnawskie, należały do Polski. Parnawskie y Drepskie w roku 1660. Szwedzkiey Koronie się dostały przez pakta Oliwskie: á po tym przez potencyą Moskwie. Samo Wendeńskie y to po części przy Polszcze się zostało. Z Jnflantskiego Woiewodztwa sześciu Posłow ná Seym stawa. WOIEWODZTWA BRZESKIE LITEWSKIE
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: I4
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
samę sferę na część północą i południową wydzielona na 360. gradusów. Ma dwa cyrkuły Solsytycjonalne. Dwa pomniejsze polarne. Cyrkuły merydyonalne od polum do polum przez cyrkuł ekwinokcjonalny co 10. gradus, prowadzone. Oprócz których jest jeden mosięzny uniwersalny, lub zinnej materyj, który na sferze obróconej, gdzie stanie cyrkuł południowy reprezentuje. Podzielony jest przez gradusów 180. na dwie części, które i elewacją poli i szerokość jakiego miejsca pokazują: jako się niżyj powie. Ma cyrkuł drugi południowy pierwszy, na którym zwyczajnie liczy się szerokość miejsca według gradusów, i climata na nim bywają wyznaczone. III. Ma cyrkuł Choryzontalny około sfery obwiedziony. Który jest wydzielony jako
samę sferę ná część pułnocną y południową wydzielona ná 360. gradusow. Ma dwa cyrkuły Solsytycyonalne. Dwa pomnieysze polarne. Cyrkuły merydyonalne od polum do polum przez cyrkuł ekwinokcyonalny co 10. gradus, prowadzone. Oprocz ktorych iest ieden mosięzny uniwersalny, lub zinney máteryi, ktory ná sferze obroconey, gdzie stánie cyrkuł południowy reprezentuie. Podzielony iest przez gradusow 180. ná dwie części, ktore y elewacyą poli y szerokość iákiego mieysca pokázuią: iáko się niżyi powie. Ma cyrkuł drugi południowy pierwszy, ná ktorym zwyczainie liczy się szerokość mieysca według gradusow, y climata ná nim bywaią wyznáczone. III. Ma cyrkuł Choryzontalny około sfery obwiedziony. Ktory iest wydzielony iáko
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
statutu w łanie Polskim liczyć powinno w zdłuż staj 12. z których każde staje w zdłuż liczy łokci 84. Zaczym jedno że trzech pol łanu liczy w zdłuż łokci 1008. w szerz łokci 120.
Piąty łan Polski z którego kmiecie powinni odrabiać Panom swoim dzień jeden w tydzień, według statutu. Taki łan ma być podzielony na trzy pola. W każdym polu w zdłuż na być stai 4. A każde staje w zdłuż ma mieć stop 150. W szerz zaś każde pole ma mieć zagonów 24. A każdy zagon stop 6. Zaczym jedno pole w zdłuż liczy stop 600. ałokci 400. W szerz stop 144. a łokci
statutu w łánie Polskim liczyc powinno w zdłuż stay 12. z ktorych każde staie w zdłuż liczy łokci 84. Záczym iedno że trzech pol łanu liczy w zdłuż łokci 1008. w szerz łokci 120.
Piąty łan Polski z ktorego kmiecie powinni odrabiać Panom swoim dzień ieden w tydzień, według statutu. Táki łan ma bydź podzielony ná trzy pola. W każdym polu w zdłuż na bydź stai 4. A każde staie w zdłuż ma mieć stop 150. W szerz zaś każde pole ma mieć zagonow 24. A każdy zagon stop 6. Záczym iedno pole w zdłuż liczy stop 600. áłokci 400. W szerz stop 144. á łokci
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z2
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
