, wodą barzo bystrą i jakobym miał dwa wiosła pod pachami. Jedne piękne, wiszniowym kolorem, jak smyczki hebanowe bywają, a drugie wiosło dębowe, białe, nowe. Wtem jakoby mi coś obydwa wiosła spod pach wyrwało i już bez żadnego wiosła płynąłem. Potem niby nadpłynęła laska marszałkowska, ale barzo mizerna i pokrzywiona, cienka, sękowata, sosnowa, którą laskę wziąwszy, zacząłem nią,jak wiosłem robić i przybiłem się pod brzeg, który był wysoki i palisadą ostawiony. Tymczasem ów mój czółen nowy i dobry zrobił się starym i barzo ciekącym, tak dalece, że tonąć zaczął. Widzę, że jestem w niebezpieczeństwie,
, wodą barzo bystrą i jakobym miał dwa wiosła pod pachami. Jedne piękne, wiszniowym kolorem, jak smyczki hebanowe bywają, a drugie wiosło dębowe, białe, nowe. Wtem jakoby mi coś obydwa wiosła spod pach wyrwało i już bez żadnego wiosła płynąłem. Potem niby nadpłynęła laska marszałkowska, ale barzo mizerna i pokrzywiona, cienka, sękowata, sosnowa, którą laskę wziąwszy, zacząłem nią,jak wiosłem robić i przybiłem się pod brzeg, który był wysoki i palisadą ostawiony. Tymczasem ów mój czółen nowy i dobry zrobił się starym i barzo ciekącym, tak dalece, że tonąć zaczął. Widzę, że jestem w niebezpieczeństwie,
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 577
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
, wiele się dostalo Chrześcijanom.
24. Sindon albo Prześcieradło w któreuwiniony był Chrystus Pan do pogrzebu, znajdowało się nazprzód w Kamberium; albo w Szamberu w Sabaudii, które Małgorzata Karna z Królów Jerozolimskich idąca, wziąwszy z Cypru, po wziętym Carogrodzie tu złożyła. Złodzieje chcieli je ukraść i podzielić się, ale jednemu ręka pokrzywiona, drugiemu co chciał wyobrażenie zmyć Chrystusowe, ślepota przypadła. Anna Cypryiska chciała go wziąć z Kamberium, muł niechciał z nim postąpić; więc darowała Książętom Sabaudii, teraźniejszym Królom Sardyńskim: a ci przenieśli do miasta Taurinum vulgo Turin w Księstwie Piemont: gdzie w Katedralnym złożone Kościele cześć swoją odbiera.
25. Kamień którym
, wiele się dostalo Chrześcianòm.
24. Sindon albo Prześcieradło w ktoreuwiniony był Chrystus Pan do pogrzebu, znaydowało się nazprzod w Kamberium; albo w Szamberu w Sabaudii, ktore Małgorzata Karna z Krolow Ierozolimskich idąca, wziąwszy z Cypru, po wziętym Carogrodzie tu złożyła. Złodzieie chcieli ie ukraść y podzielić się, ale iednemu ręka pokrzywiona, drugiemu co chciał wyobrażenie zmyć Chrystusowe, ślepota przypadła. Anna Cypryiska chciała go wziąć z Kamberium, muł niechciał z nim postąpić; więc darowała Xiążętom Sabaudii, teraznieyszym Krolòm Sardyńskim: á ci przenieśli do miasta Taurinum vulgo Turin w Xięstwie Piemont: gdzie w Katedralnym złożone Kościele cześć swoią odbiera.
25. Kamień ktorym
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 112
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Płucach rozgrzewa/ cienczy/ rzedzi/ i rozprawuje/ a przez usta snadnie wywodzi. Mesua. Artetica.
W stawiech i w członkach boleści uśmierza namazując. Tenże. świnim wrzodom
Świnie wrzody za uszyma twarde odmiękcza/ także namazując nim. Macicy
Macicznym boleściom z zaziębienia/ jest osobliwym ratunkiem. Kurczom.
Kurczom/ i
Pokrzywionym jest lekarstwem nim nacierając. Dychawicznym
Dychawicznym dobrze go często ciepło gargaryzować. Nicol. Pleurze
Pleurze/ i niezmiernemu kłóciu w bokach dobry. Taber. Sen przywodzi.
Spanie przywodzi/ skronie nim namazując. Kolice
Kolice i darciu w trzewach/ z zimnych przyczyn/ jest ratunkiem/ tak przez usta/ jako przez klisters dany.
Płucách rozgrzewa/ ćienczy/ rzedźi/ y rospráwuie/ á przez vstá snádnie wywodźi. Mesua. Artetica.
W stáwiech y w członkách boleśći vśmierza námázuiąc. Tenże. świnim wrzodom
Swinie wrzody zá vszymá twárde odmiękcza/ tákże námázuiąc nim. Máćicy
Máćicznym boleśćiom z zaźiębienia/ iest osobliwym rátunkiem. Kurczom.
Kurczom/ y
Pokrzywionym iest lekárstwem nim náćieráiąc. Djcháwicznym
Dycháwicznym dobrze go często ćiepło gárgáryzowáć. Nicol. Pleurze
Pleurze/ y niezmiernemu kłoćiu w bokách dobry. Taber. Sen przywodźi.
Spánie przywodźi/ skronie nim námázuiąc. Kolice
Kolice y dárciu w trzewách/ z źimnych przyczyn/ iest rátunkiem/ ták przez vstá/ iáko przez klisters dány.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wnętrzności inne. Podagrze.
Podagrę i chiragrę/ z miejsca na miejsce przechodzącą odpędza/ warząc w niej trochę Bobrowych strojów/ a tego trunkiem używając. Albo wziąć trzecią część kwinty Bobrowych strojów miałko utartych/ a z piącią albo sześcią łyżek tej wodki Biedrzencowej/ pić/ toż czyni. Także Członkom pokurczonym.
Członkom pokurczonym i pokrzywionym/ toż też jest osobliwym lekarstwem. Kłóciu
Kłóciu około serca z jakiejkolwiek przyczyny/ bądź ze zbytniej krwie/ bądź z innych wilgotności/ wiatry albo pary złe z siebie puszczające/ albo z razów i potłuczenia/ jest lekarstwem pewnym/ pijąc jej z łyżkę albo sześć ciepło/ rano i na noc/ przez trzy albo cztery
wnętrznośći ine. Podágrze.
Podágrę y chirágrę/ z mieyscá ná mieysce przechodzącą odpądza/ wárząc w niey trochę Bobrowych stroiow/ á tego trunkiem vżywáiąc. Albo wźiąć trzećią część kwinty Bobrowych stroiow miáłko vtártych/ á z piąćią álbo szesćią łyżek tey wodki Biedrzencowey/ pić/ toż czyni. Tákże Członkom pokurczonym.
Członkom pokurczonym y pokrzywionym/ toż też iest osobliwym lekárstwem. Kłociu
Kłoćiu około sercá z iákieykolwiek przyczyny/ bądź ze zbytniey krwie/ bądź z inych wilgotnośći/ wiátry álbo páry złe z siebie pusczáiące/ álbo z rázow y potłuczenia/ iest lekárstwem pewnym/ piiąc iey z łyżkę álbo sześć ćiepło/ ráno y ná noc/ przez trzy álbo cztery
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 71
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z winem pić dając. Też Olejku z całego i ze wszystkiego ziela tego/ to jest z korzenia/ z liścia/ z kłącza/ z nasienia wyciągnionego/ każdego dnia po dziewiąci kropek pijąc toż może. Abowiem jad Moczem wywodzi. Kaduku. Pokurczonym.
Chorobę padającą/ zdawna zawziętą/ leczy. Pokurczonym i pokrzywionym także jest wielkim ratunkiem. Kręczu/ to jest szyj zakręconej z Szałwiową wodką/ albo z jaką inną przynależącą/ tak Nasienia /jako korzenia używając/ jest lekarstwem Księgi Pierwsze. Kręciu szyje. Zawrót głowy.
Zawrót głowy oddala/ z ciepłym winem go pijąc na czczo. Z ust cuchnieniu.
Smrodliwe cuchnienie z ust zastanawia
z winem pić dáiąc. Też Oleyku z cáłego y ze wszystkiego źiela tego/ to iest z korzenia/ z liśćia/ z kłącza/ z naśienia wyćiągnionego/ káżdeg^o^ dniá po dźiewiąći kropek piiąc toż może. Abowiem iad Moczem wywodźi. Káduku. Pokurczonym.
Chorobę padáiącą/ zdawná záwźiętą/ leczy. Pokurczonym y pokrzywionym tákże iest wielkim rátunkiem. Kręczu/ to iest szyi zákręconey z Száłwiową wodką/ álbo z iáką iną przynależącą/ ták Naśienia /iáko korzenia vżywaiąc/ iest lekárstwem Kśięgi Pierwsze. Kręćiu szyie. Zawrot głowy.
Zawrot głowy oddala/ z ćiepłym winem go piiąc ná czczo. Z vst cuchnieniu.
Smrodliwe cuchnienie z vst zástánawia
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 116
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
komuby była jakimkolwiek sposobem zadana/ to ziele z korzeniem warząc/ dawać pić dobrze. Albowiem żołądek barzo nią oziębniony/ i w swych sprawach osłabiały/ rozgrzewa i posila. (Turn.) Kolice.
Kolikę i morzenie w Trzewach z zimnej przyczyny układa/ Nasienie z korzeniem w winie pijąc. Kurczom.
Kurcze i pokrzywione leczy/ nasienie warząc a pijąc/ albo prochem go używając. Krztaniu zostrzałemu.
Krztań w garle/ przez którą dech idzie wychędaża zostrzały. Głos gładki czyni/ Sok tego ziela pijąc. Toż też Serce uwesela.
Serce frasowliwe i smętne uwesela: Kaszlącem.
Kaszel zimny leczy. Kamieniu.
Na kamień/ jest doświadczonym
komuby byłá iákimkolwiek sposobem zádána/ to źiele z korzeniem wárząc/ dawáć pić dobrze. Albowiem żołądek bárzo nią oźiębniony/ y w swych spráwách osłábiáły/ rozgrzewa y pośila. (Turn.) Kolice.
Kolikę y morzenie w Trzewách z źimney przyczyny vkłáda/ Naśienie z korzeniem w winie piiąc. Kurczom.
Kurcze y pokrzywione leczy/ naśienie wárząc á piiąc/ álbo prochem go vżywáiąc. Krztániu zostrzáłemu.
Krztań w gárle/ przez ktorą dech idźie wychędaża zostrzáły. Głos głádki czyni/ Sok tego źiela piiąc. Toż też Serce vwesela.
Serce frásowliwe y smętne vwesela: Kászlącem.
Kászel źimny leczy. Kámieniu.
Ná kámień/ iest doświadczonym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 136
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
nad przyrodzenie zatrzymany/ albo z ciężkością i kapaniem odchodzący wywodzi. Ródzeniu ciężkiemu.
Ródzenie dziatek snadne Paniom czyni/ Nasienie albo Korzeń Laniego czyśćcu/ w winie słodkim/ albo w pitym miedzie/ nawet i w wodzie warzony/ rano i na noc po ośmi łyżek ciepło dawać pić/ dobrze. Pokurczonym.
Kurcze i pokrzywione członki ratuje/ Nasienie z miodooctowym Syropem (Aceto mulso) używany. Żołądkowi.
Żołądek zimny rozgrzewa/ osurowiały i do trawienia niesposobny naprawia Proch/ w potrawach i w Trunkach używany. Także go z ciepłym winem na czczo pijąc. Macicy.
Macicy. Wątrobie. Ślezienie. Nyrkom. Pęcherzowi. Zaziębłym/ i Zamulonym/
nád przyrodzenie zátrzymány/ álbo z ćięszkośćią y kápániem odchodzący wywodźi. Rodzeniu ćiężkiemu.
Rodzenie dźiatek snádne Pániom czyni/ Naśienie álbo Korzeń Lánieg^o^ czyścu/ w winie słodkim/ álbo w pitym miedźie/ nawet y w wodźie wárzony/ ráno y ná noc po ośmi łyżek ćiepło dawáć pić/ dobrze. Pokurczonym.
Kurcze y pokrzywione członki rátuie/ Naśienie z miodooctowym Syropem (Aceto mulso) vżywány. Zołądkowi.
Zołądek źimny rozgrzewa/ osurowiáły y do trawienia niesposobny nápráwia Proch/ w potráwách y w Trunkách vżywány. Tákże go z ćiepłym winem ná czczo piiąc. Máćicy.
Máćicy. Wątrobie. Sleźienie. Nyrkom. Pęchyrzowi. Záźiębłym/ y Zámulonym/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 139
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z białym winem pic. Truciźnie z Świniej wsze.
Przeciwko truciźnie/ z Świniej wszy toż nasienie/ albo i korzeń z winem słodkim pijąc/ jest pewnym lekarstwem. Febrze.
Febrze/ która z zapalenia flegmy słonej pochodzi/ Epialam Grekowie zowią: Nasienie z wodą pić dając/ jest barzo użyteczne. Pokurczonym.
Kurczom i pokrzywionym. Kolicy i gryzieniu
Gryzieniu w żywocie/ jest ratunkiem znamienitym/ wziąwszy go z dziewięć łotów/ Cynamonu łot. To oboje z gruba przetłuc/ i w funt Oliwy wsypać/ do tego przydawszy kwaterkę wina dobrego białego /i warzyć do strawienia wina/ a tym żywot bolejący/ i członki pokurczone nacierać. Item.
To
z białym winem pic. Trućiźnie z Swiniey wsze.
Przećiwko trućiźnie/ z Swiniey wszy toż naśienie/ álbo y korzeń z winem słodkim piiąc/ iest pewnym lekárstwem. Febrze.
Febrze/ ktora z zápalenia flágmy słoney pochodźi/ Epialam Grekowie zowią: Naśienie z wodą pić dáiąc/ iest bárzo vżyteczne. Pokurczonym.
Kurczom y pokrzywionym. Kolicy y gryźieniu
Gryźieniu w żywocie/ iest rátunkiem známienitym/ wźiąwszy go z dźiewięć łotow/ Cynámonu łot. To oboie z grubá przetłuc/ y w funt Oliwy wsypáć/ do tego przydawszy kwáterkę winá dobrego białego /y wárzyć do strawienia winá/ á tym żywot boleiący/ y członki pokurczone náćieráć. Item.
To
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 140
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
warząc w wodzie/ a lejkiem w otwór łona parę puszcząjąc. Albo prochu tegoż nasienia/ i korzenia w potrawach i w trunkach przez jaki czas używając. Tak abowiem z zimna rozgrzewa/ zaplugawioną wychędaża/ a do płodu sposobną czyni. Potom.
Ziele to do Potów wzbudzenia jest przynależące/ parą/ warzonego nagrzewając ciało Pokrzywionym.
Przeto członkom ułomnym/ pokrzywionym/ do nagrzewania i pocenia jest użyteczne. Przepukłym i potłuczonem.
Potłuczonym/ tak korzeń jako nasienie/ z białym winem/ pić dobrze. (Plin:) Kręczu.
Kręcz to jest/ Twarz wtyl obróconą/ albo w bok nakręcona i załomioną/ leczy/ po pół łota tak nasienia
wárząc w wodźie/ á leykiem w otwor łoná párę puscząiąc. Albo prochu tegoż naśienia/ y korzeniá w potráwách y w trunkách przez iáki czas vżywáiąc. Ták ábowiem z źimna rozgrzewa/ záplugáwioną wychędaża/ á do płodu sposobną czyni. Potom.
Ziele to do Potow wzbudzenia iest przynależące/ párą/ wárzonego nágrzewáiąc ćiáło Pokrzywionym.
Przeto członkom vłomnym/ pokrzywionym/ do nágrzewánia y pocenia iest vżyteczne. Przepukłym y potłuczonem.
Potłuczonym/ ták korzeń iáko nasienie/ z białym winem/ pić dobrze. (Plin:) Kręczu.
Kręcz to iest/ Twarz wtyl obroconą/ álbo w bok nákręcona y záłomioną/ leczy/ po poł łotá ták naśienia
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 140
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
w otwór łona parę puszcząjąc. Albo prochu tegoż nasienia/ i korzenia w potrawach i w trunkach przez jaki czas używając. Tak abowiem z zimna rozgrzewa/ zaplugawioną wychędaża/ a do płodu sposobną czyni. Potom.
Ziele to do Potów wzbudzenia jest przynależące/ parą/ warzonego nagrzewając ciało Pokrzywionym.
Przeto członkom ułomnym/ pokrzywionym/ do nagrzewania i pocenia jest użyteczne. Przepukłym i potłuczonem.
Potłuczonym/ tak korzeń jako nasienie/ z białym winem/ pić dobrze. (Plin:) Kręczu.
Kręcz to jest/ Twarz wtyl obróconą/ albo w bok nakręcona i załomioną/ leczy/ po pół łota tak nasienia/ jako korzenia z białym winem
w otwor łoná párę puscząiąc. Albo prochu tegoż naśienia/ y korzeniá w potráwách y w trunkách przez iáki czas vżywáiąc. Ták ábowiem z źimna rozgrzewa/ záplugáwioną wychędaża/ á do płodu sposobną czyni. Potom.
Ziele to do Potow wzbudzenia iest przynależące/ párą/ wárzonego nágrzewáiąc ćiáło Pokrzywionym.
Przeto członkom vłomnym/ pokrzywionym/ do nágrzewánia y pocenia iest vżyteczne. Przepukłym y potłuczonem.
Potłuczonym/ ták korzeń iáko nasienie/ z białym winem/ pić dobrze. (Plin:) Kręczu.
Kręcz to iest/ Twarz wtyl obroconą/ álbo w bok nákręcona y záłomioną/ leczy/ po poł łotá ták naśienia/ iáko korzenia z białym winem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 140
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
