z tych/ co kucharz gotował na ogień: a gdy mu tego bronił kucharz/ uderzył go Jakimowski w głowę tak dobrze/ że zaraz padł od tego razu/ i umarł. A dodawszy drugim dwiema kijów; skoczył zatym do sztytu/ gdzie zwykli więc chować Turcy armaty barzo wiele: ale zastąpił mu Żołnierz jeden Greczyn pokurczony/ z dobytą szablą; w tym Marek porwawszy żerdź z ognia/ począł się z nim uganiać; i choć już był raniony w lewą stronę głowy/ i w łopatkę/ zmógł jednak tego żołnierza/ i zabił. Wpadszy potym na tył Galery/ dostał broni/ której tam było dostatek/ i z wielką prędkością rozdał
z tych/ co kucharz gotował ná ogien: á gdy mu tego bronił kucharz/ vderzył go Jakimowski w głowę ták dobrze/ że záraz padł od tego rázu/ y vmárł. A dodawszy drugim dwiemá kiiow; skoczył zátym do sztytu/ gdźie zwykli więc chowáć Turcy ármaty bárzo wiele: ále zástąpił mu Zołnierz ieden Greczyn pokurczony/ z dobytą száblą; w tym Márek porwawszy żerdź z ogniá/ począł się z nim vgániáć; y choć iuż był rániony w lewą stronę głowy/ y w łopátkę/ zmogł iednák tego żołnierzá/ y zábił. Wpadszy potym ná tył Galery/ dostał broni/ ktorey tám było dostátek/ y z wielką prędkośćią rozdał
Skrót tekstu: OpisGal
Strona: A3
Tytuł:
Opisanie krótkie zdobycia galery przedniejszej aleksandryjskiej
Autor:
Marco Marnaviti
Tłumacz:
Anonim
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Gatunek:
relacje
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1628
Data wydania (nie wcześniej niż):
1628
Data wydania (nie później niż):
1628
inszy dosięże głębiej dłuższą łyżką. 100. KOMPLEMENT DO WDOWY HERBU NAMIOT
Namiot w polu na herbie pewną wojnę znaczy; Drugi widząc w pokoju: ten, rzekę, inaczej. Nasiedziałem się w tamtym w jesieni i lecie, Pozwól w tym, zacna wdowo, wczasować namiecie: Na myśl sobie przywodząc obozowe trudy, Pokurczone po bruzdach wyprostować udy. Wiem ci, że i tu trzeba często na koń wsiadać, Często kłusać do boju, często drzewce składać; Tylko że tam niżeli mysz na pudle czulej, Tu się wyśpię bez zbroje, zwojuję w koszuli. TARNAWA abo KRZYŻ KAWALERSKI 101. DO KAWALERÓW TYTUŁEM
Starodawne czytając przywileje, wierę-
inszy dosięże głębiej dłuższą łyżką. 100. KOMPLEMENT DO WDOWY HERBU NAMIOT
Namiot w polu na herbie pewną wojnę znaczy; Drugi widząc w pokoju: ten, rzekę, inaczej. Nasiedziałem się w tamtym w jesieni i lecie, Pozwól w tym, zacna wdowo, wczasować namiecie: Na myśl sobie przywodząc obozowe trudy, Pokurczone po bruzdach wyprostować udy. Wiem ci, że i tu trzeba często na koń wsiadać, Często kłusać do boju, często drzewce składać; Tylko że tam niżeli mysz na pudle czulej, Tu się wyśpię bez zbroje, zwojuję w koszuli. TARNAWA abo KRZYŻ KAWALERSKI 101. DO KAWALERÓW TYTUŁEM
Starodawne czytając przywileje, wierę-
Skrót tekstu: PotPoczKuk_III
Strona: 442
Tytuł:
Poczet herbów szlachty
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
herbarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1696
Data wydania (nie wcześniej niż):
1696
Data wydania (nie później niż):
1696
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
tegoż prochu dając po pół łociu w chlebie jeść/ albo z wodą pic/ abowiem jad odpędza. Przeto Andromachus/ między inemi rozmaitemi rzeczami/ do swej Driakwie przydaje Korzeń Fiołkowy. Plin: Księgi Pierwsze. Wątrobie zatkanej.
Wątrobę zatkaną z winem używany.
Ślezionę zamuloną z midowym octem pijąc/ otwiera i leczy. Pokurczonym żyłom.
Pokurczonym nerwom albo żyłom suchym naparzanie warzeniu Korzenia Fiołkowego/ albo Kosacowego/ jest osobliwym ratunkiem/ a potym olejkiem z korzenia jego i z kwiatu nacierając. Nawet Korzeń jego utłukszy plastrować dobrze.
Toż czyni Fiołkowy Korzeń z octem a z miodem pijąc/ abo w occie a w miodzie warzony/ i trunkiem
tegoż prochu dáiąc po puł łoćiu w chlebie ieść/ álbo z wodą pic/ ábowiem iad odpądza. Przeto Andromáchus/ między inemi rozmáitemi rzeczámi/ do swey Dryakwie przydáie Korzeń Fiołkowy. Plin: Kśięgi Pierwsze. Wątrobie zátkáney.
Wątrobę zátkáną z winem vżywány.
Sleźionę zámuloną z midowym octem pijąc/ otwiera y leczy. Pokurczonym żyłom.
Pokurczonym nerwom álbo żyłom suchym náparzánie wárzeniu Korzenia Fiołkowego/ álbo Kosacowego/ iest osobliwym rátunkiem/ á potym oleykiem z korzenia iego y z kwiátu náćieráiąc. Náwet Korzeń iego vtłukszy plastrowáć dobrze.
Toż czyni Fiołkowy Korzeń z octem á z miodem pijąc/ ábo w ocćie á w miodźie wárzony/ y trunkiem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 7
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
po pół łociu w chlebie jeść/ albo z wodą pic/ abowiem jad odpędza. Przeto Andromachus/ między inemi rozmaitemi rzeczami/ do swej Driakwie przydaje Korzeń Fiołkowy. Plin: Księgi Pierwsze. Wątrobie zatkanej.
Wątrobę zatkaną z winem używany.
Ślezionę zamuloną z midowym octem pijąc/ otwiera i leczy. Pokurczonym żyłom.
Pokurczonym nerwom albo żyłom suchym naparzanie warzeniu Korzenia Fiołkowego/ albo Kosacowego/ jest osobliwym ratunkiem/ a potym olejkiem z korzenia jego i z kwiatu nacierając. Nawet Korzeń jego utłukszy plastrować dobrze.
Toż czyni Fiołkowy Korzeń z octem a z miodem pijąc/ abo w occie a w miodzie warzony/ i trunkiem używany. Mesua Zimnicom
po puł łoćiu w chlebie ieść/ álbo z wodą pic/ ábowiem iad odpądza. Przeto Andromáchus/ między inemi rozmáitemi rzeczámi/ do swey Dryakwie przydáie Korzeń Fiołkowy. Plin: Kśięgi Pierwsze. Wątrobie zátkáney.
Wątrobę zátkáną z winem vżywány.
Sleźionę zámuloną z midowym octem pijąc/ otwiera y leczy. Pokurczonym żyłom.
Pokurczonym nerwom álbo żyłom suchym náparzánie wárzeniu Korzenia Fiołkowego/ álbo Kosacowego/ iest osobliwym rátunkiem/ á potym oleykiem z korzenia iego y z kwiátu náćieráiąc. Náwet Korzeń iego vtłukszy plastrowáć dobrze.
Toż czyni Fiołkowy Korzeń z octem á z miodem pijąc/ ábo w ocćie á w miodźie wárzony/ y trunkiem vżywány. Mesua Zimnicom
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 7
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
usta. Dioscorydes. Uszom
Uszu bolenie z zimna leczy/ puszczając go w nie ciepło. Mesua. Moczu
Mocz nad nad przyrodznie zatrzymany wywodzi. wątrobie
Wątroby/ śledzionie
Śleziony/ bole z zimnych wilgotności uskramia/ i wychędaża/ rozgrzewając je. Nerkom
Nerkom także bolejącym jest lekarstwem/ namazując nim. Nerwom
Żyłom suchym pokurczonym dobry. Podag:
Podagrykom z zimnej przyczyny/ jest ratunkiem niepośleniejszym. scjatyce.
Ściatyce także z zimnych flusów czyniąc Klistery z nieóg/ jest pomocą. Zielnik D. Symona Syreniusza/ Gruczoły rozpadza.
Gruczoły twarde nacierając nim rozpadza/ a zwłaszcza na suchych żyłach i na stawiech z sokiem Ćwikłanym zmieszany/ albo z sokiem
vstá. Dioscorides. Vszom
Vszu bolenie z źimná leczy/ pusczáiąc go w nie ćiepło. Mesua. Moczu
Mocz nád nád przyrodznie zátrzymány wywodźi. wątrobie
Wątroby/ śleźienie
Sleźiony/ bole z źimnych wilgotnośći vskramia/ y wychędaża/ rozgrzewáiąc ie. Nerkom
Nerkom tákże boleiącym iest lekárstwem/ námázuiąc nim. Nerwom
Zyłom suchym pokurczonym dobry. Podág:
Podágrykom z źimney przyczyny/ iest rátunkiem nieposlenieyszym. scyátyce.
Sciátyce tákże z źimnych flusow czyniąc Klistery z nieog/ iest pomocą. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ Gruczoły rospadza.
Gruczoły twarde náćieráiąc nim rozpadza/ á zwłaszczá ná suchych żyłách y ná stáwiech z sokiem Cwikłánym zmieszány/ álbo z sokiem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 11
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
skutki.
Tego ziela barzo rzadko przez usta używamy/ dla przykrego smrodu jego. Moczu
Nasienia jego pół quinty co zaważy/ w jakimkolwiek trunku biorąc/ mocz potężnie wywodzi i żenie/ to korzeniu jego drudzy przypisują. Przeto moczu z ciężkością i kapaniem odchodzącemu/ jest wielkim ratunkiem z miodem go pijąc. Dios. Gal. Pokurczonym
Pokurczonym/
Przepukłym/ Ściatyce
Ściatycznym/ i w biodrach bolenie cierpiącym. Także Biegunkom.
Biegunkom białym i żółtym/ jest lekarstwem pewnym/ pułtora skrupułu korzenia jego/ z Muszkatellą albo z miodem pitym używając. Dios. Ranom w głowie
Rany nagłowie leczy/
Kości potłuczone i połamane w głowie spają. Odszczepione wyciągają. Wzroku
Wzrok
skutki.
Tego źiela bárzo rzadko przez vstá vżywamy/ dla przykrego smrodu iego. Moczu
Naśienia iego puł quinty co záważy/ w iákimkolwiek trunku biorąc/ mocz potężnie wywodźi y żenie/ to korzeniu iego drudzy przypisuią. Przeto moczu z ćiężkośćią y kápániem odchodzącemu/ iest wielkim rátunkiem z miodem go piiąc. Dios. Gal. Pokurczonym
Pokurczonym/
Przepukłym/ Sciátyce
Sćiátycznym/ y w biodrách bolenie ćierpiącym. Tákże Biegunkom.
Biegunkom białym y żołtym/ iest lekárstwem pewnym/ pułtorá skrupułu korzenia iego/ z Muszkátellą álbo z miodem pitym vżywáiąc. Dios. Ránom w głowie
Rány nágłowie leczy/
Kości potłuczone y połamáne w głowie spaią. Odsczepione wyćiągáią. Wzroku
Wzrok
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 18
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Tego ziela barzo rzadko przez usta używamy/ dla przykrego smrodu jego. Moczu
Nasienia jego pół quinty co zaważy/ w jakimkolwiek trunku biorąc/ mocz potężnie wywodzi i żenie/ to korzeniu jego drudzy przypisują. Przeto moczu z ciężkością i kapaniem odchodzącemu/ jest wielkim ratunkiem z miodem go pijąc. Dios. Gal. Pokurczonym
Pokurczonym/
Przepukłym/ Ściatyce
Ściatycznym/ i w biodrach bolenie cierpiącym. Także Biegunkom.
Biegunkom białym i żółtym/ jest lekarstwem pewnym/ pułtora skrupułu korzenia jego/ z Muszkatellą albo z miodem pitym używając. Dios. Ranom w głowie
Rany nagłowie leczy/
Kości potłuczone i połamane w głowie spają. Odszczepione wyciągają. Wzroku
Wzrok mdły
.
Tego źiela bárzo rzadko przez vstá vżywamy/ dla przykrego smrodu iego. Moczu
Naśienia iego puł quinty co záważy/ w iákimkolwiek trunku biorąc/ mocz potężnie wywodźi y żenie/ to korzeniu iego drudzy przypisuią. Przeto moczu z ćiężkośćią y kápániem odchodzącemu/ iest wielkim rátunkiem z miodem go piiąc. Dios. Gal. Pokurczonym
Pokurczonym/
Przepukłym/ Sciátyce
Sćiátycznym/ y w biodrách bolenie ćierpiącym. Tákże Biegunkom.
Biegunkom białym y żołtym/ iest lekárstwem pewnym/ pułtorá skrupułu korzenia iego/ z Muszkátellą álbo z miodem pitym vżywáiąc. Dios. Ránom w głowie
Rány nágłowie leczy/
Kości potłuczone y połamáne w głowie spaią. Odsczepione wyćiągáią. Wzroku
Wzrok mdły
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 18
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ tak we wszystkim ciele jako w połowicy. Głowę na ziębioną rozgrzewa.
Wilgotności zimne w głowie rozgrzewa i wysusza/ w uściech ją trzymając (Fuchs) Spadkom z głowy.
Spadkom z głowy broni spadać/ na piersi także ją w uściech trzymając. (Fernel) Zawrotu głowie.
Zawrotu głowie. Pokurczeniu.
Kurczom albo pokurczonym. Trzeszeniu członków.
Trzęsącym i drżącym ciałom albo członkom. Sdrętwiałym.
Zdrętwiałym i zdrewniałym naparzając i pijąc jest użyteczna pomienionym dolegliwościom (Fernel) (Taber) wątrobie zamulone
Wątrobę zamuloną i oziębłą rozgrzewa i otwiera/ tym sposobem. Wziąć Spikanardy/ Kopytniku/ po pół garści/ Tatarskiego ziela/ Wątrobnego ziela/ Liszajcu/ albo
/ ták we wszystkim ćiele iáko w połowicy. Głowę ná źiębioną rozgrzewa.
Wilgotnośći źimne w głowie rozgrzewa y wysusza/ w vśćiech ią trzymáiąc (Fuchs) Spadkom z głowy.
Spadkom z głowy broni spadáć/ ná pierśi tákże ią w vśćiech trzymáiąc. (Fernel) Zawrotu głowie.
Zawrotu głowie. Pokurczeniu.
Kurczom álbo pokurcżonym. Trzeszeniu członkow.
Trzęsącym y drżącym ćiáłom álbo członkom. Sdrętwiáłym.
Zdrętwiáłym y zdrewniáłym náparzáiąc y pijąc iest vżyteczna pomienionym dolegliwośćiom (Fernel) (Taber) wątrobie zámulone
Wątrobę zámuloną y oźiębłą rozgrzewa y otwiera/ tym sposobem. Wźiąć Spikánárdy/ Kopytniku/ po puł gárści/ Tátárskiego źiela/ Wątrobnego źiela/ Liszaycu/ álbo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 40
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ Wino/ w którymby Oman wrzał. Także Proch korzenia jego z winem pijąc. (Plat:) Sercu smętnemu.
Serce frasowliwe i smętne uwesela/ jakimkolwiek sposobem używany. Zmazom na ciele.
Zmazy wszelakie z twarzy ściera wodka z korzenia jego dystylowana/ umywając się nią. (Matt:)
Kurczom/ i pokurczonym członkom/ jest lekarstwem/ jakimkolwiek obyczajem używany/ bądź trunkiem warzonego/ bądź smażonego. Także nacierając nim miejsca. Też miałko tłuczony z miodem pijąc. Wietrznościom.
Wietrzności w żywocie zawarte rozpędza/ Korzeń miało utarty/ a z Cynamonem pity. (Plat:) Boleści wnętrzne z wietrzności uśmierza/ przerzeczonym sposobem używany. Ten
/ Wino/ w ktorymby Oman wrzał. Tákże Proch korzenia iego z winem piiąc. (Plat:) Sercu smętnemu.
Serce frásowliwe y smętne vwesela/ iákimkolwiek sposobem vżywány. Zmázom ná ciele.
Zmázy wszelákie z twarzy śćiera wodká z korzenia ieg^o^ dystyllowána/ vmywáiąc sie nią. (Matth:)
Kurczom/ y pokurczonym członkom/ iest lekárstwem/ iákimkolwiek obyczáiem vżywány/ bądź trunkiem wárzonego/ bądź smáżonego. Także náćieraiąc nim mieyscá. Też miáłko tłuczony z miodem piiąc. Wietrznościom.
Wietrznośći w żywoćie záwárte rozpądza/ Korzeń miało vtárty/ á z Cynámonem pity. (Plat:) Boleśći wnętrzne z wietrznośći vśmiérza/ przerzeczonym sposobem vżywány. Ten
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 59
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wodka z korzenia jego oczy wymawając. Żółtaczce.
Żółtą chorobę z ciała spądza/ z winem używany korzeń. Uszczknionym od Wężów.
Uszczknionym od jadowitych bestii/ dobrze go używać/ i na ranę przykładać. Położnicom.
Położnice po porodzeniu/ nie dobrze wyciszczone/ uwierciany z migdałami a w trunku używany wychędaża. Pokurczenie członków.
Pokurczonym z wina wapiennego używania/ Węgrowie to Cemerem zowią/ niemasz nic lepszego nad ten plastr abo maść z Biedrzeńcowego korzenia i z ziela/ wziąwszy Soku z tego wszytkiego ziela/ Octu Rożanego po równej części/ i warzyć to w polewanym garncu/ aż do połowice: a przecedziwszy chędogo/ przydać wosku nowego trzy części/
wodká z korzenia iego oczy wymawáiąc. Zołtacce.
Zołtą chorobę z ćiáłá spądza/ z winem vżywány korzeń. Vszczknionym od Wężow.
Vsczknionym od iádowitych bestiy/ dobrze go vżywáć/ y ná ránę przykłádáć. Położnicom.
Położnice po porodzeniu/ nie dobrze wyćisczone/ vwierćiány z migdałámi á w trunku vżywány wychędaża. Pokurczenie członkow.
Pokurczonym z winá wapiennego vżywánia/ Węgrowie to Cemerem zowią/ niemász nic lepszego nád ten plastr ábo máść z Biedrzeńcowego korzenia y z źiela/ wźiąwszy Soku z tego wszytkieg^o^ źiela/ Octu Rożánego po rowney częśći/ y wárzyć to w polewánym gárncu/ áż do połowice: á przecedźiwszy chędogo/ przydáć wosku nowego trzy częśći/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 64
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
