Żydowskiego propriè mówiąc ex Bitumine murowane przez całe trzy Kontygnacje ciągnęły się, dziwnie grube, ziemią nasypane, aby drzewom w sobie na wierzchu sadzonym wilgoć aż a fundo źniemi komunikowały: Na wierzchnie piątto były piękne akomodowane gradusy, a przy nich drugie kręcone przez które wodę z Eufrata rzeki na wierzch noszono dla ziół, i drzewek polewania. Tak opisują te WISZĄCE OGRODY Diodorus, Straho. a z świeższych Majolus, i Kircher in Turri Babel.
Była też w pośrodku Babilonii Wieża OCTOZONIA, tojest o Ośmiu Kondygnacjach, co raz wężej do góry zmykana z ustępami od Semiramidy i Ninusa erygowana. Na wierzchu Wieży był Kościół Belusowi Bożkowi alias Jowiszowi dedykowany, stąd
Zydowskiego propriè mowiąc ex Bitumine murowane przez całe trzy Kontygnacye ciągneły się, dziwnie grube, ziemią nasypane, aby drzewom w sobie na wierzchu sadzonym wilgoć aż à fundo źniemi kommunikowały: Na wierzchnie piątto były piękne akommodowane gradusy, á przy nich drugie kręcone przez ktore wodę z Eufrata rzeki na wierzch noszono dla zioł, y drzewek polewania. Tak opisuią te WISZĄCE OGRODY Diodorus, Straho. a z swieższych Maiolus, y Kircher in Turri Babel.
Była też w posrodku Babylonii Wieża OCTOZONIA, toiest o Ośmiu Kontygnacyach, co raz wężey do gory zmykana z ustępami od Semiramidy y Ninusa erygowana. Na wierzchu Wieży był Kościoł Belusowi Bożkowi aliàs Iowiszowi dedykowany, ztąd
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 413
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
50 według Diodora na których był formalny ogród na równinie, na wierzchu ostatniego sklepienia, ziemią nasypanego z Drzew, ulic, ziół, kwater, dżywnie ozdobiony i akomodowany. Dokąd po wspaniałych gradusach, to kręconych wschodach, jak na górę wysoką iść potrzeba było, i wodę nosić na wierzch z Eufratesu dla ziół i Drzewek polewania, według Strabona. W samym Mieście był most przez Rrzekę Eufrates, na 625 kroków długi, na 30 szeroki od Semiramidy, czyli też od Nitokra fundowany, o czym Diodorus. Przy końcach Mostu dziwnie wspaniałe Królewskie były Pałace. O Babilonie Mieście masz więcej sub titulo Mapa Nowa.
SZÓSTY CUD ŚWIATA TURRIS PHARIA, tojest
50 według Diodora na ktorych był formalny ogrod na rowninie, na wierzchu ostatniego sklepienia, ziemią nasypanego z Drzew, ulic, zioł, kwater, dżiwnie ozdobiony y akommodowany. Dokąd po wspaniałych grádusach, to kręconych wschodach, iak na gorę wysoką iść potrzeba było, y wodę nosić na wierzch z Eufratesu dla zioł y Drzewek polewania, według Strabona. W samym Mieście był most przez Rrzekę Eufrates, na 625 krokow długi, na 30 szeroki od Semiramidy, czyli też od Nitokra fundowany, o czym Diodorus. Przy końcach Mostu dziwnie wspaniałe Krolewskie były Pałace. O Babilonie Mieście masz więcey sub titulo Mappa Nowa.
SZOSTY CUD SWIATA TURRIS PHARIA, toiest
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 668
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
jakie jest w Afryce. 3. ciepła nasienia, alias macice ciepłej wewnątrz, która niebieską ciepłość przyjmuje i zwabia; ale i ta sama industrią ogródników powinna być utemperowana, naprzykład w cyprysach, figach etc. 4. wilgoci wewnętrznej, nasienia, i ziemi. 5. wilgoci dżdżowej, ciepłej rosy, kropienia, polewania, 6. powietrza wolnego alias gdzie wolnej nie masz aury, ale tylko zaducha, nie wiele po drzewach spodziewaj się pożytku. 7. otwarcia przez ciepło i wilgoć porów do wzrostu, dlatego w sadzeniu obserwują ogródnicy, że trochę w dole otłuką, alias w ziemie cześć drzewa idącą, trochę obedrzeć, aby wilgoć drzewo
iakie iest w Afryce. 3. ciepła nasienia, alias macice ciepłey wewnątrz, ktora niebieską ciepłość przyimuie y zwabia; ale y ta sama industryą ogrodnikow powinna bydź utemperowana, naprzykład w cyprysach, figach etc. 4. wilgoci wewnętrzney, nasieniá, y ziemi. 5. wilgoci dzdzowey, ciepłey rosy, kropienia, polewania, 6. powietrza wolnego alias gdzie wolney nie masz aury, ale tylko zaducha, nie wiele po drzewach spodzieway się pożytku. 7. otwarcia przez ciepło y wilgoć porow do wzrostu, dlatego w sadzeniu obserwuią ogrodnicy, że trochę w dole otłuką, alias w ziemie cześć drzewa idącą, troche obedrzeć, aby wilgoć drzewo
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 373
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
wielkich, malowaniem, obrazami, adornowanych. Inspekty dają się gdzie w zaciszu na słońcu, wysoko na gnoju wysypane, ato na melony, sałatę, rzodkiew miesięczną, i inne nowalie. Gdzie kwatery są rodzajnemi wysadzone drzewami, jakoto jabł ńmi, gruszami, śliwami, dawaj płotki, bzu włoskiego etc. Dla polewania ziół potrzeba,aby miejsca były w ogrodzie głęboko kopanę, dokądby wody zlewały się i zbiegały deszczowe, gdyż źródłowe zimne bardzo, i czyste mniej ziołom pomagają.
Aby ogród był piękny i fruktyfikujący, mieć potrzeba i wycwiczonego u majstra ogródnika, który by umiał rysować planty, znał się na szczepieniu drzewa, sadzeniu,
wielkich, malowaniem, obrazami, adornowanych. Inspekty daią się gdzie w zaciszu na słońcu, wysoko na gnoiu wysypane, ato na melony, sałatę, rzodkiew miesięczną, y inne nowalie. Gdzie kwatery są rodzaynemi wysadzone drzewami, iakoto iabł ńmi, gruszami, sliwami, daway płotki, bzu włoskiego etc. Dla polewania zioł potrzeba,aby mieysca były w ogrodzie głęboko kopanę, dokądby wody zlewały się y zbiegały deszczowe, gdyż źrodłowe zimne bardzo, y czyste mniey ziołom pomagaią.
Aby ogrod był piękny y fruktyfikuiący, mieć potrzeba y wycwiczonego u maystra ogrodnika, ktory by umiał rysować planty, znał się na szczepieniu drzewa, sadzeniu,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 431
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, dodać czeladnika, a często znacznej z ludzi pomocy. Przestrzegać, aby się Szlachcie Pańskiemi nie przysługował nowaliami, fruktami. W porządnych ogrodach potrzeba tych instrumentów i naczynia; motyk rydlów, łopat zakowanych, wozków kowanych do gracowania, i koni do ciągnienia ich nożyc wielkich dla obcinania drżew i szpalerów, konew z druszlakami do polewania zioł, inspektów; taczek, koszów plecionych do noszenia gnoju, fruktów; okien szklanych do inspektów, matów, nożów, piłek, kobylic wysokich z gradusami dla obcinania drzew wysokich, sznurów dla rozmierzania ulic, kwater etc. Powinna być oranżeria, albo pomarańczarnia w ogrodzie, alias officina na zimowe konserwowanie pomarańcz, cytryn,
, dodać czeladnika, á często znaczney z ludzi pomocy. Przestrzegać, aby się Szlachcie Pańskiemi nie przysługował nowaliami, fruktami. W porządnych ogrodach potrzeba tych instrumentow y naczynia; motyk rydlow, łopat zakowanych, wozkow kowanych do gracowania, y koni do ciągnienia ich nożyc wielkich dla obcinania drżew y szpalerow, konew z druszlakami do polewania żioł, inspektow; taczek, koszow plecionych do noszenia gnoiu, fruktow; okien szklanych do inspektow, matow, nożow, piłek, kobylic wysokich z gradusami dla obcinania drzew wysokich, sznurow dla rozmierzania ulic, kwater etc. Powinna bydź oranżerya, albo pomarańczarnia w ogrodzie, alias officina na zimowe konserwowanie pomarańcz, cytryn,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 431
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
kolor. Lilią już zakwitłą a zerwaną, jeżeli chcesz długo konserwować nie zwiędłą, w sadź w mokrą glinę szczepiórkę. Gdyby zaś kto miał ochotę i ciekawość rok cały liliowy kwiat mieć świeży, niech w tedy gdy pompie alias główki pokażą się, już już mające się rozkwitać, włoży (zerwawszy nisko) w nowy nie poliwany garnek, dobrze nakryje, konserwuje w studni, lub w wielkim chłodzie, wody nie tykając, potym wyniesie na słońce, obaczy że zakwitnie. Serenius Medyk.
Roża czerwona, biała, czarna, żółta, odorem swoim zdobi ogrody Włoskie; mogą się pod linie sadzić przy ulicach przestronnych. W Listopadzie i w Marcu przesadzona
kolor. Lilią iuż zakwitłą á zerwaną, ieżeli chcesz długo konserwować nie zwiędłą, w sadź w mokrą glinę szczepiorkę. Gdyby zaś kto miał ochotę y ciekawość rok cały liliowy kwiat mieć swieży, niech w tedy gdy pompie alias głowki pokażą się, iuż iuż maiące się rozkwitać, włoży (zerwawszy nisko) w nowy nie poliwany garnek, dobrze nakryie, konserwuie w studni, lub w wielkim chłodzie, wody nie tykaiąc, potym wyniesie na słońce, obaczy że zakwitnie. Serenius Medyk.
Roża czerwona, biała, czarna, żołta, odorem swoim zdobi ogrody Włoskie; mogą się pod linie sadzić przy ulicach przestronnych. W Listopadzie y w Marcu przesadzona
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 433
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
roż, corocznie przesadzać, tedy i większy mieć będą odor, lto do większego roż odoru pomaga, jeśli blisko krzaków różowych czosnku nasadzisz. A jeśli byś chciał czerwoną rożę zamienić w białą, podkadź ją siarką u lot zbieleje według Dydyma. Roża zaś polna, stanie się pełną przez częste jej przesadzanie, i polewanie, jak też przez gnojenie. Może roża w kwiecie świżym być długo tym sposobem konserwowana. Pękającą rożę w garnek włóż, dobrze zatkaj, w piaszczystą zakopaj ziemię: albo z drzewa świżego osobliwie olchowego wyrób jak piastę, nakładź tam roży w pączkach jeszcze, warstwy piaskiem przesypując, tak smolą zalawszy w wodę w puść zimną
roż, corocznie przesadzać, tedy y większy mieć będą odor, lto do większego roż odoru pomaga, iezli blisko krzakow rożowych czosnku nasadzisz. A iezli byś chciał czerwoną rożę zamienić w białą, podkadź ią siarką u lot zbieleie wedlug Dydyma. Roża zaś polna, stanie się pełną przez częste iey przesadzanie, y polewanie, iak też przez gnoienie. Może roża w kwiecie swiżym bydź długo tym sposobem konserwowana. Pękaiącą rożę w garnek włoż, dobrze zatkay, w piaszczystą zakopay ziemię: albo z drzewa swiżego osobliwie olchowego wyrob iak piastę, nakładź tam roży w pączkach ieszcze, warstwy piaskiem przesypuiąc, tak smolą zalawszy w wodę w puść zimną
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 433
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Kroł Miasto namienione fundował. Zaraz w pierwszym roku sześć tysięcy grzywien srebra wyrobiono, a 50 tysięcy Cetnarów Ołowiu teste P. Rzączyński. Pozawalane te szyby; choć co tam robią, tu ztych Kruszców, które starzy wyrzucali. O milę od Olkusza wykopują Lithargyrum alias Glejt masę odchodzącą od kruszców, osobliwie od Ołowiu do polewania garków, i lapidem Calaminarem albo Cadmiam Nativam, tojest Galmej, albo kamień mosiężny zmiedzi palonej wogniu się rodzący, co oboje do Gdańska posyłają. Tu SKAŁA Miasteczko Zakonnic, gdzie one były z Zawichosta przeniesione, teraz u Z. Jędrzeja w Krakowie; ma mieć marmury różnego koloru. Tam w Skale tej ma
Kroł Miasto namienione fundował. Zaraz w pierwszym roku sześć tysięcy grzywien srebra wyrobiono, a 50 tysięcy Cetnarow Ołowiu teste P. Rzączynski. Pozáwalane te szyby; choc co tam robią, tu ztych Kruszcow, ktore starzy wyrzucali. O milę od Olkuszá wykopuią Lithargyrum alias Gleyt masę odchodzącą od kruszczow, osobliwie od Ołowiu do polewania garkow, y lapidem Calaminarem albo Cadmiam Nativam, toiest Galmey, albo kamień mosiężny zmiedzi paloney wogniu się rodzący, co oboie do Gdańska posyłaią. Tu SKAŁA Miasteczko Zakonnic, gdzie one były z Zawichòsta przeniesione, teraz u S. Iędrzeia w Krakowie; ma mieć marmury rożnego koloru. Tam w Skale tey ma
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 330
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
grobu gdy składa siebie z tronu złożył.
WENDA czyli WANDA, Córka Krakusa, odłowienia serc urodą tak rzeczona, Ritygiera Niemca zwyciężonego wprzód swoją miłością Victrix, w Wisłę skoczyła na Ofiarę Bogów, w Mogile pochowana. A, że Damy jej Froncymeru, za Panią żałując wodą się polewały co rok, stąd w Polsce zwyczaj polewania się na Wielkanoc wniesiony, teste Carolo Barthold. Żyć przestała Roku 750.
Dwunastu Wojewodów znowu nie tak panowało, jak rujnowało Polskę.
PRZEMYSŁAW I. czyli LESZEK I. od Złotniczej Kondycyj Faber Fortunae Polaków, pozłocistemi pniakami, Węgrów i Monarchów nie tak poraził, jak strachem przeraził i odraził od Polski. Żył około
grobu gdy składa siebie z tronu złożył.
WENDA czyli WANDA, Corka Krákusa, odłowieniá serc urodą ták rzeczona, Ritygiera Niemca zwyciężonego wprzod swoią miłością Victrix, w Wisłę skoczyła ná Ofiarę Bogow, w Mogile pochowána. A, że Damy iey Froncymeru, zá Panią żałuiąc wodą się polewáły co rok, ztąd w Polszcze zwyczay polewánia się ná Wielkanoc wniesiony, teste Carolo Barthold. Zyć przestała Roku 750.
Dwunástu Woiewodow znowu nie ták panowáło, iak ruynowáło Polskę.
PRZEMYSŁAW I. czyli LESZEK I. od Złotniczey Kondycyi Faber Fortunae Polakow, pozłocistemi pniakámi, Węgrow y Monárchow nie ták poráził, iak stráchem przeráził y odraził od Polski. Zył około
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 336
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
. Simona Syreniusa/ Consolida aquatica. Tetranatia lutea. Miejsce.
OBadwa rosną na miejscach wilgotnych/ przy potokach/ nad przykopami/ przy wodach/ tak stojących jako płynących. Pierwsze więcej pospolitsze u nas jest/ niżli wtóre. Bywa w ogrodach niegdzie flancowane/ trwając do trzech lat/ jeno potrzebuje miejsca wilgotnego/ abo częstego polewania. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia jest rozgrzewającego i wysuszającego w wtórym stopniu. Istności i mocy jest przenikającej/ rozprawuje/ otwiera/ wychędaża/ wyciera/ i od skazy a naruszenia zachowywa. Drugi tegoż też przyrodzenia jest/ jeno słabiej/ bo namniej stwierdzającej mocy ma. Przeto i w skutkach nietak potężny jako pierwszy. Moc i
. Simona Syreniusá/ Consolida aquatica. Tetranatia lutea. Mieysce.
OBádwá rosną ná mieyscách wilgotnych/ przy potokách/ nád przykopámi/ przy wodách/ ták stoiących iáko płynących. Pierwsze więcey pospolitsze v nas iest/ niżli wtore. Bywa w ogrodách niegdźie fláncowáne/ trwáiąc do trzech lat/ ieno potrzebuie mieyscá wilgotnego/ ábo częstego polewánia. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia iest rozgrzewáiącego y wysuszáiącego w wtorym stopniu. Istnośći y mocy iest przenikáiącey/ rozpráwuie/ otwiera/ wychędaża/ wyćiera/ y od skázy á náruszenia záchowywa. Drugi tegoż też przyrodzenia iest/ ieno słábiey/ bo namniey ztwierdzáiącey mocy ma. Przeto y w skutkách nieták potęzny iáko pierwszy. Moc y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 282
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
