upalony/ że się w nim na popiół spali. A gdy powoli przechłodnie garniec/ ono co w nim jest/ miałko utrzeć/ do tego tak wiele według wagi wziąć prochu/ korzenia Kurzego ziela/ a dobrze wespół pomieszawszy/ do potrzeby pilnie chować/ biorąc tego na raz po kwincie/ na grzance ze rżanego chleba przygrzanej/ a w wódce Pępawy namoczonej/ i tym prochem posypanej używać naczczo i na noc/ popijając tąż wodką każdy raz. Czyniąc to przed obojem jedzeniem/ jednak zaraz potym jeść może. Item.
Item, Wziąć Pępawy z korzeniem i z nacią z sześć garści drobno posiekanej/ warz we trzech kwartach wina czerwonego/
vpalony/ że się w nim ná popioł spali. A gdy powoli przechłodnie gárniec/ ono co w nim iest/ miáłko vtrzeć/ do tego ták wiele według wagi wźiąć prochu/ korzenia Kurzego źiela/ á dobrze wespoł pomieszáwszy/ do potrzeby pilnie chowáć/ biorąc tego ná raz po kwinćie/ ná grzance ze rżánego chlebá przygrzáney/ á w wodce Pępáwy námoczoney/ y tym prochem posypáney vżywáć náczczo y ná noc/ popiiáiąc tąż wodką każdy raz. Czyniąc to przed oboiem iedzeniem/ iednák záraz potym ieść może. Item.
Item, Wźiąć Pępáwy z korzeniem y z náćią z sześć gárśći drobno pośiekáney/ warz we trzech kwartách winá czerwonego/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 311
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
a z urodzenia Zacny zmożnych rodziców. Ten, kiedy rodzice Obrali mu w małżeński stan Oblublenice Piekną, i bogatego Ojca sławną córę, Aby z niego mogli mieć starości podporę, Wzgardził przyszłą małżonką dumną, a nikomu Nieoznajmując uszedł z Ojcowskiego domu. Idąc tedy, gdy częścią był sfatygowany, Częścią upałem słońca jasnego przygrzany, Do ubogiego starca chaty wszedł, by swemu Dał odpoczynek ciału drogą strudzonemu.
V tego wzgardzonego starca była cora Panięństwo czcząca z młodych lat, jedyna, która W ten czas przy płciej robocie na domowem progu Siedząc, robiła ręką, a część usty Bogu Dawając, czyniła mu bez przestanku dzięki Za dobrodziejstwa, które z
á z vrodzenia Zacny zmożnych rodźicow. Ten, kiedy rodźice Obráli mu w małżeński stan Oblublenice Piekną, y bogátego Oycá sławną corę, Aby z niego mogli mieć stárośći podporę, Wzgárdźił przyszłą małżonką dumną, á nikomu Nieoznaymuiąc vszedł z Oycowskiego domu. Idąc tedy, gdy częścią był sfátygowány, Częśćią vpałem słońcá iásnego przygrzany, Do vbogiego stárcá cháty wszedł, by swemu Dał odpoczynek ćiáłu drogą ztrudzonemu.
V tego wzgárdzonego stárcá byłá corá Pánięństwo czcząca z młodych lat, iedyna, ktora W ten czas przy płćiey roboćie ná domowem progu Siedząc, robiłá ręką, á część vsty Bogu Dawáiąc, czyniłá mu bez przestánku dźięki Zá dobrodźieystwá, ktore z
Skrót tekstu: DamKuligKról
Strona: 117
Tytuł:
Królewic indyjski
Autor:
Jan Damasceński
Tłumacz:
Mateusz Ignacy Kuligowski
Drukarnia:
Mikołaj Aleksander Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
żywoty świętych
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
prawym skruszonego Żalem, na głuchą puszczą z Pałacu swojego. Ioan: 8. Matt. 20. HISTORIA Z. JANA DAMASCENA,
Wyszedszy Nachor tedy na szczęśliwą drogę Z budynku Jozafata, niósł skwapliwą nogę Między gęste lasy, gdzie tylko zwierz trwa leśny, A ptaszęta swobodne śpiewają swe pieśni. Jak Jeleń żartki słońca upałem przygrzany Pospiesza do zdroju: tak on do Chrztu fontanny, Tam idąc ścieżką tropem ludzkim torowaną Napadł na jednę jamę w ziemi wykopaną, W której mieszkał niejaki Kapłańską uczczony Godnością Mnich wyrokiem Króla przestraszony. Do tej wszedszy, upada na twarz do nóg Mnicha, A płacząc rzewnie, jako ona niegdy licha Niewiasta, święta potym,
práwym skruszonego Zalem, ná głuchą puszczą z Páłácu swoiego. Ioan: 8. Matt. 20. HISTORYA S. IANA DAMASCENA,
Wyszedszy Náchor tedy ná szczęśliwą drogę Z budynku Iozáphátá, niosł skwápliwą nogę Między gęste lásy, gdźie tylko źwierz trwa leśny, A ptaszętá swobodne śpiewáią swe pieśni. Iák Ieleń żártki słońcá vpałem przygrzany Pospiesza do zdroiu: ták on do Chrztu fontány, Tám idąc śćieszką tropem ludzkim torowáną Nápadł ná iednę iámę w źiemi wykopáną, W ktorey mieszkał nieiáki Kápłáńską vczczony Godnośćią Mnich wyrokiem Krolá przestrászony. Do tey wszedszy, vpadá ná twarz do nog Mnichá, A płácząc rzewnie, iáko oná niegdy licha Niewiástá, święta potym,
Skrót tekstu: DamKuligKról
Strona: 214
Tytuł:
Królewic indyjski
Autor:
Jan Damasceński
Tłumacz:
Mateusz Ignacy Kuligowski
Drukarnia:
Mikołaj Aleksander Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
żywoty świętych
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
w magnesie i żelazie: opisana pod liczbą IV. W informacyj Chidrograficznej. W wielu ziołach, minerałach, które zdrowiu ludzkiemu służą, mając koneksyą z humorami i konstytucją ludzką. Jaki ma sympatyczny proszek, którym okładana szabla krwią ludzką oblana, albo chustka zakrwawiona, ranionego człowieka na dal leczy. Albo zmięszany z uryną i przygrzany sprawuje o podal w człowieku poty. Co ze się dzieje bez żadnej superstycyj dowodzi tego Dygby Angelczyk, i Gervasius Brisecensis. Iż maścią albo proszkiem sympatycznym osobliwie z witriolu proparowanym posypana krew ludzka na szabli lub chustce będąca, gdy na słońcu albo w cieple się rogrzeje, waporuje z siebie ekshalacje z medyczną tego proszku kwalitatywą
w magnesie y żelazie: opisana pod liczbą IV. W informacyi Chidrograficzney. W wielu ziołách, minerałach, ktore zdrowiu ludzkiemu służą, maiąc konnexyą z chumorami y konstytucyą ludzką. Jáki ma sympátyczny proszek, ktorym okłádana szabla krwią ludzką oblana, álbo chustka zakrwawiona, ránionego człowieka ná dal leczy. Albo zmięszany z uryną y przygrzany sprawuie o podal w człowieku poty. Co ze się dzieie bez żadney superstycyi dowodzi tego Digby Angelczyk, y Gervasius Brisecensis. Jż maścią álbo proszkiem sympatycznym osobliwie z witryolu proparowanym posypana krew ludzka ná szabli lub chustce będąca, gdy ná słońcu álbo w cieple się rogrzeie, waporuie z siebie exchalacye z medyczną tego proszku kwalitatywą
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: S3
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
zrobionym; lecz trzeba dym do nosa otwartemi ustami ciągnąc i nie jako połykać, przez co katar wielce uśmierza się. To się opisało najprzedniejsze leczenie katarowej febry, teraz jeszcze symptomatów doknę się krótkiemi słowy jakimby sposobem folgę wnich znaleźć. Do tych przymiotów należy naprzód przerzeczony kurcz żołądkowy. Na uśmierzenie jego skuteczna wodka kanforowa przygrzana i na część, która dolegliwość cierpi, przykładana. Ciepły olej lniany, smarując nim zbolałe miejsce częstokroć, pomocny jest przeciw temu.
Bolenie głowy zszaleństwem uśmierzałem wodką kanforową. Grzanka chleba solą i pszenną mąką posypana tenże ból uśmierza.
Suchość gardła płokaniem zrobionym zjednej części octu, a zdwu wody odwilża
zrobionym; lecz trźeba dym do nosa otwartemi ustami ciągnąc y nie iako połykac, przez co katar wielce usmierza śię. To się opisało nayprzednieysze leczenie katarowey febry, teraz ieszcze symptomatow doknę się krotkiemi słowy iakimby sposobem folgę wnich znaleść. Do tych przymiotow należy naprzod przerzeczony kurcz żołądkowy. Na usmierzenie iego skuteczna wodka kanforowa przygrzana y na część, ktora dolegliwość ćierpi, przykładana. Ciepły oley lniany, smaruiąc nim zbolałe mieysce częstokroć, pomocny iest przećiw temu.
Bolenie głowy zszalenstwem uśmierzałem wodką kanforową. Grzanka chleba solą y pszenną mąką posypana tenźe bol usmierza.
Suchość gardła płokaniem zrobionym ziedney częśći octu, a zdwu wody odwilża
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 108
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
wyciąga, i szaleństwo uśmierza.
Przeciwko wzburżeniu krwi lekarstwa w pierwszym rozdziale zalecone, i następujące wielce służą osobliwie powierzchownie. Weźmi: Kwasu, mydła, ruty ogródnej, soli i octu, według upodobania zmięszawszy, przykładaj na skronie. Czosnek z octem stłukszy, na podeszwę przyłoziwszy pomocny. Około szyj i na głowę chustę w przygrzanej kanforowej wódce zmaczawszy, przykładaj, a pożądany odbierżesz skutek. Daj choremu enemę zrobić z Kolkwintów, foliis senae, a wielką mu uczynisz folgę.
Krwi puszczenie spód języka z wielkim pożytkiem wykonane bywa wtym razie, gdyby się mogła szalonym puścić, ale oni tego jako zrozumu obrani niedozwalają nigdy. Więc vena frontis,
wyciąga, y szalenstwo usmierza.
Przeciwko wzburżeniu krwi lekarstwa w pierwszym rozdźiale zalecone, y następuiące wielce służą osobliwie powierzchownie. Weźmi: Kwasu, mydła, ruty ogrodney, soli y octu, według upodobania zmięszawszy, przykładay na skronie. Czosnek z octem stłukszy, na podeszwę przyłoźywszy pomocny. Około szyi y na głowę chustę w przygrzaney kanforowey wodce zmaczawszy, przykładay, a pożądany odbierżesz skutek. Day choremu enemę zrobić z Kolkwintow, foliis senae, a wielką mu uczynisz folgę.
Krwi puszczenie zpod ięzyka z wielkim pożytkiem wykonane bywa wtym razie, gdyby się mogła szalonym puśćić, ale oni tego iako zrozumu obrani niedozwalaią nigdy. Więc vena frontis,
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 121
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
w górę ciągnie się wino, i napełnia liwar. Z jednej beczki w drugą przetacza się likwor liwarem esowatym, raz z niego wyciągnąwszy powietrze. Zatkwaszy meat, którymby mogło się ciągnąć powietrze, żadną siłą podnieść i rożciągnąć sienie dadzą miechy, albo za usiłowaniem rozedrą, chroniąc się próżnego miejsca w sobie. Banki Cerulicze przygrzane i przytchnięte do ciała wyciskają krew zaskornią. Iż powietrze w bańce ogniem rozegrzane, a potym zimnem ścisniąne i skurczone, zaczym mniej miejsca zastępuje. Być musi że krew zaskornia gwałtem się wyciska dla zastąpienia tegoż miejsca, aby próżne niezostawało. Pierwszy tedy sposób pędzenia wody w górę, jest wyciągnienie powietrza z jakiego
w gorę ciągnie się wino, y nápełnia liwar. Z iedney beczki w drugą przetacza się likwor liwarem esowatym, raz z niego wyciągnąwszy powietrze. Zátkwaszy meat, ktorymby mogło się ciągnąć powietrze, żadną siłą podnieść y rożciągnąć sięnie dádzą miechy, álbo zá usiłowániem rozedrą, chroniąc się prożnego mieysca w sobie. Banki Cerulicze przygrzane y przytchnięte do ciáła wyciskáią krew zaskornią. Jż powietrze w bańce ogniem rozegrzane, á potym zimnem ścisniąne y zkurczone, záczym mniey mieysca zastępuie. Być musi że krew zaskornia gwałtem się wyciska dla zástąpienia tegoż mieysca, áby prożne niezostawało. Pierwszy tedy sposob pędzenia wody w gorę, iest wyciągnienie powietrza z iákiego
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: X2v
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
