pierwszym terminie M.) (KsI. Przycisnąwszy kartę, aby się nic od położenia swego nie umykała, przez linią z Celai przystawioną do b, niech upatrzy termin niedostępny N. i podle linii z Celami, niech zrysuje na karcie linią bn, przecinającą pierwszą mn, na n, i zawierającą trianguł na karcie nmb równokątny triangułowi wielkiemu na ziemi NMB. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
12. Linią mn niech obejmie w Cyrkiel, i niech przestawi nabok Skale wydzielony w części 100 albo 50. Na którym boku wiele cząstek zabierze mn, na tyle łokci będzie długa Odległość MN na ziemi. DEMONSTRACJA. WTym wymierzaniu, jako i we wszytkich
pierwszym terminie M.) (XI. Przyćisnąwszy kártę, áby się nic od położęnia swego nie vmykáłá, przez liniią z Celái przystáwioną do b, niech vpátrzy termin niedostępny N. y podle linii z Celámi, niech zrysuie ná kárćie liniią bn, przećináiącą pierwszą mn, ná n, y záwieráiącą tryánguł ná kárćie nmb rownokątny tryángułowi wielkiemu ná żiemi NMB. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
12. Liniią mn niech obeymie w Cyrkiel, y niech przestáwi nábok Skále wydźielony w częśći 100 álbo 50. Ná ktorym boku wiele cząstek zábierze mn, ná tyle łokći będżie długa Odległość MN ná żiemi. DEMONSTRACYA. WTym wymierzániu, iáko y we wszytkich
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
znajdują się dwa trianguły, jeden mały na karcie bmn, drugi BMN wielki na ziemi, które obadwa, mają równe anguly. (Gdyż M spolny; b także i B z rysowania spolne, zaczym i trzecie N, i n, według Własn: 85. Zabawy 6, równe.) A że trianguły równokątne mają proporcjonalne ściany przy równych angułach według Własności 99. Zabawy 6. Będzie jako ściana BM, do ściany MN: tak ściana b, do ściany mn, i przemienioną proporcją według Punktu 1. Własn: 32. Zabawy 6. Jako się ma BM, do bm; tak MN do mn. A tak,
znáyduią się dwá tryanguły, ieden máły na kárćie bmn, drugi BMN wielki ná źiemi, ktore obádwá, máią rowne ánguly. (Gdyż M spolny; b tákże y B z rysowánia spolne, záczym y trzećie N, y n, według Własn: 85. Zábáwy 6, rowne.) A że tryánguły rownokątne máią proporcyonálne śćiány przy roẃnych ángułách według Własnośći 99. Zábawy 6. Będźie iáko śćiáná BM, do śćiány MN: ták śćiáná b, do śćiány mn, y przemięnioną proporcyą według Punktu 1. Własn: 32. Zábáwy 6. Iáko się ma BM, do bm; ták MN do mn. A ták,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
wymierzoną odległość BD, łokci 8640, dalej niż połmile. DEMONSTRACJA. NIech będą sznurki GC, EB: i wierzchy ich G, E, związane linią GE: i na sznurku GC, odcięta część GS, i promień ES, oka patrzącego na D, z punktu E: stanie trianguł SGE, triangułowi EBD, równokątny. Kąty albowiem G, i B, krzyżowe: GSE, SEB, na przemiany: GES, i EDBB, także na przemiany. Zaczym równe, i trianguł SGE, podobny triangułowi EBD: A przeto według Własności 99. Zabawy 6. mają ściany przyległe równym kątom, proporcjonalne. To jest jako SG, do
wymierzoną odległość BD, łokći 8640, dáley niż połmile. DEMONSTRACYA. NIech będą sznurki GC, EB: y wierzchy ich G, E, związáne liniią GE: y ná sznurku GC, odćięta część GS, y promień ES, oká pátrzącego ná D, z punktu E: stánie tryánguł SGE, tryangułowi EBD, rownokątny. Kąty álbowiem G, y B, krzyżowe: GSE, SEB, ná przemiány: GES, y EDBB, tákże ná przemiány. Záczym rowne, y tryánguł SGE, podobny tryangułowi EBD: A przeto według Własnośći 99. Zabáwy 6. máią śćiány przyległe rownym kątom, proporcyonálne. To iest iáko SG, do
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 22
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
nanotuje subtelny punkcik q, na linii db. Nakoniec. Przemierz linią dq, częściami samej de: A będziesz wiedżyał Odległość DQ w łokciach. Ponieważ tyle łokci będzie wodległości DQ, ile części zabiera dq, takich jakie ma de. Dla proporcjonalnych ścian ed, i ED; dq, i DQ w triangułach równokątnych edq, i EDQ. według Nauki 13. tej Zabawy. o Rozmierzaniu Odległości poziomej. Figura następująca. Zabawa VII. Rozdżyał II.
PRZESTROGA 1. Ilekroć odległość DB, jest dłuższa, a ustępna na bok linia DE, krótsza: EB linia wzrokowa minąwszy linią db, na stołku, nad nią przypadać musi
nánotuie subtelny punktćik q, ná linii db. Nákoniec. Przemierz liniią dq, częśćiámi sámey de: A będżiesz wiedżiał Odległość DQ w łokćiach. Ponieważ tyle łokći będżie wodległośći DQ, ile częśći zábiera dq, tákich iákie ma de. Dla proporcyonálnych śćián ed, y ED; dq, y DQ w tryángułách rownokątnych edq, y EDQ. według Nauki 13. tey Zabáwy. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney. Figurá nástępuiąca. Zábáwá VII. Rozdżiał II.
PRZESTROGA 1. Ilekroć odległość DB, iest dłuższa, á vstępna ná bok liniia DE, krotsza: EB liniia wzrokowa minąwszy liniią db, ná stołku, nád nią przypadáć muśi
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 24
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, na e. 7. Z punktu e, spuść krzyżową et samej mt. A gdy mt przemierzysz na boku skali, będziesz miał wiadomą w łokciach Odległość MB. Gdyż wiele cząstek zawiera mt, tyle łokci MB. W tenże sposób przemierzywszy et, zmierzysz i wysokość EB. DEMONSTRACJA. TRianguł meN, jest równokątny triangułowi MEN, i trianguł Net, triangułowi NEB. Zaczym proporcjonalne ściany mają mN, MN: i Nt, NB. Zaczym i cała mt, jest proporcjonalną całej MB. Drugi Sposób. Mierzenia Odległości niedostępnej Tablicą Mierniczą ze dwóch stacyj na ziemi uczynionych, kiedy na terminie odległym stoi co wysokiego. NIech będzie odległość niedostępna
, ná e. 7. Z punktu e, spuść krzyżową et sámey mt. A gdy mt przemierzysz ná boku skáli, będżiesz miał wiádomą w łokćiách Odległosć MB. Gdyż wiele cząstek záwiera mt, tyle łokći MB. W tenże sposob przemierzywszy et, zmierzysz y wysokość EB. DEMONSTRACYA. TRyánguł meN, iest rownokątny tryángułoẃi MEN, y tryánguł Net, tryángułowi NEB. Záczym proporcyonálne śćiány máią mN, MN: y Nt, NB. Záczym y cáła mt, iest proporcyonálną cáłey MB. Drugi Sposob. Mierzenia Odległośći niedostępney Tablicą Mierniczą ze dwoch stácyy ná źięmi vczynionych, kiedy ná terminie odległym stoi co wysokiego. NIech będźie odległość niedostępna
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 26
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
FV, dalszej stacyj D, na FT, bliższej stacyj M, aby TV, była różnica części odciętych na ścianie FG, Kwadratu zrysowanego na Tablicy Mierniczej. Toż: że DF, do FV, jest jako DB, do BE, (według Własności 99. Zabawy 6. ponieważ trianguły DFV, i DBE są równokątne) będzie i kwadrat na DF, i BE, dwóch skrajnych proporcjonalnych, (według Własn: 22. Zabawy 6.) równy kwadratowi na FV, i DB, drugich dwóch proporcjonalnych średnich. Powtóre. Ze MF, do FT, jest jako MB, do BE, dla triangułów równokątnych MFT, MBE:
FV, dálszey stacyi D, ná FT, bliższey stácyi M, áby TV, byłá roźnicá częśći odciętych ná śćiánie FG, Kwádratu zrysowánego ná Tablicy Mierniczey. Toż: że DF, do FV, iest iáko DB, do BE, (według Własnośći 99. Zábáwy 6. ponieważ tryánguły DFV, y DBE są rownokątne) będźie y kwádrat ná DF, y BE, dwoch skráynych proporcyonálnych, (według Własn: 22. Zabáwy 6.) rowny kwádratowi ná FV, y DB, drugich dwoch proporcyonalnych srzednich. Powtore. Ze MF, do FT, iest iáko MB, do BE, dla tryángułow rownokątnych MFT, MBE:
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 27
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, i DBE są równokątne) będzie i kwadrat na DF, i BE, dwóch skrajnych proporcjonalnych, (według Własn: 22. Zabawy 6.) równy kwadratowi na FV, i DB, drugich dwóch proporcjonalnych średnich. Powtóre. Ze MF, do FT, jest jako MB, do BE, dla triangułów równokątnych MFT, MBE: będzie znowu Kwadrat na MF, i BE, dwóch proporcjonalnych skrajnych, równy kwadratowi na drugich dwóch średnich proporcjonalnych FT, i MB, (według Własn: 22. Zabawy 6.) A że zaś kwadrat na DF i BE, jest równy kwadratowi na MF, i BE. (Gdyż
, y DBE są rownokątne) będźie y kwádrat ná DF, y BE, dwoch skráynych proporcyonálnych, (według Własn: 22. Zabáwy 6.) rowny kwádratowi ná FV, y DB, drugich dwoch proporcyonalnych srzednich. Powtore. Ze MF, do FT, iest iáko MB, do BE, dla tryángułow rownokątnych MFT, MBE: będźie znowu Kẃádrat na MF, y BE, dwoch proporcyonálnych skraynych, roẃny kwádratowi ná drugich dwoch srzednich proporcyonálnych FT, y MB, (według Własn: 22. Zábáwy 6.) A że zás kwádrat ná DF y BE, iest rowny kwádratowi ná MF, y BE. (Gdyż
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 27
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, przez linią z celami przystawioną do G igiełki, upatrz odległość B; i oraz naznacz z pilnością na linii Ub, punkt b, na którym linia sCelami przecina Ub. Toż gdy Ub, przemierzysz na boku skali tejże, z którejeś wymierzał RV, będziesz miał jej wielkość w łokciach. Dla triangułów równokątnych RUb, i RDB. według Nauki 13. Drugi Sposób. Przez tęż Tablicę Mierniczą, wymierzania Odległości nieprzystępnej, (DB,) z wiadomej wysokości (DR.) ZWażywszy punkt B poziomnie z punktem D, zmierz po prostu wysokości DR. Potym. Ustaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu na R, i przez linią z
, przez liniią z celámi przystáwioną do G igiełki, vpátrz odległość B; y oraz náznácz z pilnośćią ná linii Vb, punkt b, ná ktorym liniia zCelámi przećina Vb. Toż gdy Vb, przemierzysz ná boku skáli teyże, z ktoreyeś wymierzał RV, będźiesz miał iey wielkość w łokćiách. Dla tryángułow rownokątnych RVb, y RDB. według Náuki 13. Drugi Sposob. Przez tęż Tablicę Mierniczą, wymierzánia Odległośći nieprzystępney, (DB,) z wiádomey wysokośći (DR.) ZWażywszy punkt B poźiomnie z punktem D, zmierz po prostu wysokosći DR. Potym. Vstaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu ná R, y przez liniią z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 27
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
b, na ścianie PN odcięty linią z Celami. Nakoniec: przenieś pb, na skale wydzieloną w tysiąc części, i znalazłszy liczbę cząstek. Uczyń: Jako Pb 500 naprzykład do PR 1000 całej ściany Tablice: tak RD 40 naprzykład łokci, do czwartego; wynidzie odległość DB, łokci 80. Dla równokątnych triangułów bPR, i RDB. według Nauki 13. Nauka XXIII. Odległość niedostępną (BD) zmierzać Tablicą Mierniczą że dwóch stacyj (T, i C,) na wysokości (BT) obranych. PRzemierz odległość dwóch stacyj, T, i C, (okien naprzykład wcudynku, abo na wieży:) i
b, ná śćiánie PN odćięty liniią z Celámi. Nákoniec: przenieś pb, ná skále wydźieloną w tyśiąc częśći, y ználaszszy liczbę cząstek. Vczyń: Iáko Pb 500 náprzykład do PR 1000 cáłey śćiány Tablice: ták RD 40 náprzykład łokći, do czwartego; wynidżie odległość DB, łokći 80. Dla rownokątnych tryángułow bPR, y RDB. według Náuki 13. NAVKA XXIII. Odległość niedostępną (BD) zmierzáć Tablicą Mierniczą że dwoch stácyy (T, y C,) ná wysokośći (BT) obránych. PRzemierz odległość dwoch stácyy, T, y C, (okien náprzykład wcudynku, ábo ná wieży:) y
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 28
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
odległy D; a podle niej zrysuj linią cd, przecinającą pierwszą td, na d. Po szóste: Od d przypuść linią db krzyżową samej tb. Po siódme, linią db, obejmij cyrklem i przenieś na bok skale: a wiele cząstek na niej znajdziesz, tyle łokci będzie miała odległość niedostępna BD. Dla triangułów równokątnych tbd, i TBD. Drugi Sposób. Mierzenia Tablicą Mierniczą Odległości niedostępnej (BD) ze dwóch stacyj (T,C,) na wysokości (DT,) obranych. MIj naprzód wiadomą odległość T, C, dwóch obranych okien, na wieży, abo w budynku DT, naprzykład łokci 10. Potym:
odległy D; á podle niey zrysuy liniią cd, przećináiącą pierwszą td, ná d. Po szoste: Od d przypuść liniią db krzyżową sámey tb. Po śiodme, liniią db, obeymiy cyrklem y przenieś ná bok skále: á wiele cząstek ná niey znaydźiesz, tyle łokći będźie miáłá odległość niedostępna BD. Dla tryángułów rownokątnych tbd, y TBD. Drugi Sposob. Mierzenia Tablicą Mierniczą Odległośći niedostępney (BD) ze dwoch stácyy (T,C,) ná wysokośći (DT,) obránych. MIy naprzod wiádomą odległość T, C, dwoch obránych okien, ná wieży, ábo w budynku DT, náprzykład łokći 10. Potym:
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 28
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
