ta długość ma być w gębie 6 i 3 ćwiercik. Złożywszy tę długość najdziesz w gębie 2 i ćwierć. I szyję D, jeśli ty opasujesz mianowanym snurem, będzie wzdłuż w gębie 5 i ćwierć. A tryplikując go, najdziesz być jednę gębę i ćwierć, tylko że snur nie może tak korespondować prawdziwie diametrom i tryplikowany proporcyjej. A w tym mię obroni auctoritas philosophi, który mówi, quod proportio diametri ad circumferentiam est similis et dabilis, quamvis nondum sita neque data. A nawiększa pewność w tej proporcyjej jest, którą nam zostawił pisaną Archimedes, gdzie mówi, quod proportio diametri ad circumferentiam est ni seu triplam, sesquim trinam net triplam
ta długość ma być w gębie 6 i 3 ćwiercik. Złożywszy tę długość najdziesz w gębie 2 i ćwierć. I szyję D, jeśli ty opasujesz mianowanym snurem, będzie wzdłuż w gębie 5 i ćwierć. A tryplikując go, najdziesz być jednę gębę i ćwierć, tylko że snur nie może tak korespondować prawdziwie dyjametrom i tryplikowany proporcyjej. A w tym mię obroni auctoritas philosophi, który mówi, quod proportio diametri ad circumferentiam est similis et dabilis, quamvis nondum sita neque data. A nawiększa pewność w tej proporcyjej jest, którą nam zostawił pisaną Archimedes, gdzie mówi, quod proportio diametri ad circumferentiam est ni seu triplam, sesquim trinam net triplam
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 218
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
. Proportionalitas. Srosowanie albo podobieństwo dwóch proporcyj. Czytaj definicją 7. Proporcjonalny. Proportionalis. Mający porównanie albo pomiarkowanie jakie. Proporcja Duplikowana: Proportio duplicata: Jest ze trzech nierozerwanie proporcjonalnych, pomiarkowanie pierwszej do trzeciej, jakie jest tejże pierwszej do wtórej. Czytaj definicją 7. w Części 2. tej Zabawy. Proporcja Tryplikowana. Proportio triplicata. Jest ze czterech nierozerwanie proporcjonalnych pomiarkowanie pierwszej do czwartej; jakie jest tejże pierwszej do wtórej. Czytaj definicją 7. w Części 2. Tej Zabawy. Przeciwny: Oppositus. Pukiel: Convexum: Rzecz okrągława; Okrągłość powierzchna. Pryzma: Prisma: Bryła z wielu pol złożona; których dwa na
. Proportionalitas. Srosowánie álbo podobieństwo dwuch proporcyi. Czytay definicyą 7. Proporcyonálny. Proportionalis. Máiący porownánie álbo pomiárkowánie iákie. Proporcya Duplikowána: Proportio duplicata: Iest ze trzech nierozerwánie proporcyonálnych, pomiárkowánie pierwszey do trzećiey, iákie iest teyże pierwszey do wtorey. Czytay definicyą 7. w Części 2. tey Zabáwy. Proporcya Tryplikowána. Proportio triplicata. Iest ze czterech nierozerwánie proporcyonálnych pomiárkowánie pierwszey do czwartey; iákie iest teyże pierwszey do wtorey. Czytay definicyą 7. w Częśći 2. Tey Zábáwy. Przećiwny: Oppositus. Pukiel: Convexum: Rzecz okrągłáwa; Okrągłość powierzchna. Pryzmá: Prisma: Bryłá z wielu pol złożona; ktorych dwá ná
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 6
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
trzema wielkościami (B, C, L) nieprzerwanie proporcynalnymi, pierwszą (B,) do trzeciej (L,) takowym sposobem, jakim taż pierwsza, (B.) ma się do wtórej (C.)
B.
C.
L.
M.
2.
4.
8.
16.
Proporcją tryplikowaną nazywa tenże Euclides między czterema wielkościami (B, C, L, M.) nieprzerwanie proporcjonalnymi; pierwszą (B,) do czwartej (M,) takowym sposobem, jakim taż pierwsza (B,) ma się do wtórej (C,) Te dwie definicje, różni Geometrowie, różnie wykładają.
trzemá wielkośćiámi (B, C, L) nieprzerwánie proporcynálnymi, pierwszą (B,) do trzećiey (L,) tákowym sposobem, iákim táż pierwsza, (B.) ma się do wtorey (C.)
B.
C.
L.
M.
2.
4.
8.
16.
Proporcyą tryplikowáną náżywa tenże Euclides między czteremá wielkośćiámi (B, C, L, M.) nieprzerwánie proporcyonálnymi; pierwszą (B,) do czwartey (M,) tákowym sposobem, iákim táż pierwsza (B,) ma się do wtorey (C,) Te dwie definicye, rożni Geometrowie, roźnie wykłádáią.
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 10
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
(B,) do trzeciej (L,) znajduje się proporcja pierwszej (B,) do wtórej (C,) dwakroć: Raz: dwóch, do czterech; drugi raz czterech, do ośmi. Gdyż tak 1 we czterech; jako i 4, w ośmi, znajdują się dwa razy. Proporcją zaś TRYPLIKOWANą, dla tego tak nazywa Euclides: że w proporcyj, pierwszej wielkości (B,) do czwartej (M,) proporcja B, C, znajduje się trzy razy. Gdyż 2. we czterech, znajdują się 2. Razy; Cztery w ośmi, znajdują się także dwa razy: i 8, w szesnastu
(B,) do trzećiey (L,) znáyduie się proporcya pierwszey (B,) do wtorey (C,) dwákroć: Raz: dwuch, do czterech; drugi raz czterech, do ośmi. Gdyż ták 1 we czterech; iáko y 4, w ośmi, znáyduią się dwá rázy. Proporcyą záś TRYPLIKOWANą, dla tego ták náżywa Euclides: że w proporcyi, pierwszey wielkośći (B,) do czwartey (M,) proporcya B, C, znáyduie się trzy rázy. Gdyż 2. we czterech, znáyduią się 2. Rázy; Cztery w ośmi, znáyduią się tákże dwá rázy: y 8, w szesnastu
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 10
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
ściaj OV, 6. Gdyż 6. razy 6, dają 36. Które multiplikowanie nie jest nic inszego, tylko wymiar figury według jej długości i szerokości. Toż obaczysz w kwadratach podobnych BD, i GH, mających ściany podobne, BEG, Toż i winnych wszelkich podobnych sobie figurach płaskich. Definicje Linij.
TRYPLIKOWANA PROPORCJA Triplicata Proportio, dwóch figur pełnych, albo brył podobnych, taka, jaką mają diametry bazów, albo długość ścian ich; jest proporcja liczby pełnej, która roście z położonych po trzy razy diametrów, albo długości ścian przemultyplikowanych, tychże figur pełnych. To jest, która roście z diametrów albo długości ścian przemultiplikowanych naprzód
śćiáy OV, 6. Gdyż 6. rázy 6, dáią 36. Ktore multiplikowánie nie iest nic inszego, tylko wymiar figury według iey długośći y szerokośći. Toż obaczysz w kwádratách podobnych BD, y GH, máiących śćiány podobne, BEG, Toż y winnych wszelkich podobnych sobie figurách płáskich. Definicye Liniy.
TRYPLIKOWANA PROPORCYA Triplicata Proportio, dwuch figur pełnych, álbo brył podobnych, táka, iáką máią dyámetry bázow, álbo długość śćian ich; iest proporcya liczby pełney, ktora rośćie z położonych po trzy rázy dyámetrow, álbo długośći śćian przemultyplikowánych, tychże figur pełnych. To iest, ktora rośćie z dyámetrow álbo długośći śćian przemultiplikowánych naprzod
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
razy diametrów, albo długości ścian przemultyplikowanych, tychże figur pełnych. To jest, która roście z diametrów albo długości ścian przemultiplikowanych naprzód w się, a potym produktu przez się, to jest według trojakiego wymiaru: długości, szerokości, i wysokości figur pełnych, albo brył. Naprzykład: Dwóch kostek CDHY, GHMT tryplikowana proporcja długości ścian ich; jednej CD, calów dwa, a drugiej CH calów cztery, będzie ta; która jest między 8, a 64: to jest która roście z długości ściany CD calów dwóch, trzy razy postawionej 2. 2. 2. i przemultyplikowanej w ten sposób: 2. razy 2. czynią
rázy dyámetrow, álbo długośći śćian przemultyplikowánych, tychże figur pełnych. To iest, ktora rośćie z dyámetrow álbo długośći śćian przemultiplikowánych naprzod w śię, á potym produktu przez śię, to iest według troiákiego wymiáru: długośći, szerokośći, y wysokośći figur pełnych, álbo brył. Náprzykład: Dwuch kostek CDHY, GHMT tryplikowana proporcya długośći śćian ich; iedney CD, calow dwa, á drugiey CH cálow cztery, będźie tá; ktora iest między 8, a 64: to iest ktora rośćie z długośći śćiany CD cálow dwuch, trzy razy postáwioney 2. 2. 2. y przemultyplikowáney w ten sposob: 2. razy 2. czynią
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
. Clauius Geometriae practicae lib. 7. propositione 19. WŁASNOSC CCXIX. SFera, poczworna jest Konusowi, którego baza, jest nawiększy cyrkuł Sfery, i wysokość równa półdiametrowi Sfery. Archimedes de Sphaera et Cylindro propos: 32. lib: 1. WŁASNOSC CCXX. SFery, gałki, i kule okrągłe, mają proporcją tryplikowaną swoją Diametrów; to jest swojej wysokości, albo szerokości. Czytaj Definicją 7. Zabawy 1. na karcie 11. WŁASNOSC CCXXI. POle Sfery, cztery razy jest większe nad cyrkuł nawiększy, tejże Sfery. Tacquet propos: 24. Ex Archimede. WŁASNOSC CCXXII. ROścinki pola, albo objętności powierzchownej Sfery BKCL cyrkułami
. Clauius Geometriae practicae lib. 7. propositione 19. WŁASNOSC CCXIX. SFerá, poczworna iest Konusowi, ktorego bázá, iest nawiększy cyrkuł Sfery, y wysokość rowna połdyámetrowi Sfery. Archimedes de Sphaera et Cylindro propos: 32. lib: 1. WŁASNOSC CCXX. SFery, gałki, y kule okrągłe, máią proporcyą tryplikowáną swoią Dyámetrow; to iest swoiey wysokośći, álbo szerokośći. Czytay Definicyą 7. Zábáwy 1. ná kárćie 11. WŁASNOSC CCXXI. POle Sfery, cztery rázy iest większe nád cyrkuł nawiększy, teyże Sfery. Tacquet propos: 24. Ex Archimede. WŁASNOSC CCXXII. ROśćinki polá, álbo obiętnośći powierzchowney Sfery BKCL cyrkułámi
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 280
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
B, jako 4, do 1. A 4, multyplikowane przez wysokść MN, to jest D 4. czyni 16. WŁASN: CCXXXIII. XI duodec: Eucl: WAlców równych w wysokości, jednaż jest proporcja, która i bazów. WŁASN: CCXXXIV. 12 duod: Eucl: WAlców podobnych, proporcja jest tryplikowana proporcyj Diametrów, które mają bazy. Niech mają bazy Wlaców, Diametry: jeden ciwerci 2, drugi 4: proporcja ich będzie jako 2, do 16. albo 1. do 8. Gdyż według wykładu definicyj Proporcyj tryplikowanej na karcie XI. 2. przymultyplikowawszy 2 razy, wynidzie 8: także przemultyplikowawszy 4. wynidzie
B, iáko 4, do 1. A 4, multyplikowáne przez wysokść MN, to iest D 4. czyni 16. WŁASN: CCXXXIII. XI duodec: Eucl: WAlcow rownych w wysokośći, iednáż iest proporcya, ktora y bázow. WŁASN: CCXXXIV. 12 duod: Eucl: WAlcow podobnych, proporcya iest tryplikowána proporcyi Dyámetrow, ktore máią bázy. Niech máią bázy Wlacow, Dyámetry: ieden ćiwerći 2, drugi 4: proporcya ich będźie iako 2, do 16. álbo 1. do 8. Gdyż według wykłádu definicyi Proporcyi tryplikowáney ná kárćie XI. 2. przymultyplikowawszy 2 razy, wynidźie 8: tákże przemultyplikowawszy 4. wynidźie
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 281
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
która i bazów. WŁASN: CCXXXIV. 12 duod: Eucl: WAlców podobnych, proporcja jest tryplikowana proporcyj Diametrów, które mają bazy. Niech mają bazy Wlaców, Diametry: jeden ciwerci 2, drugi 4: proporcja ich będzie jako 2, do 16. albo 1. do 8. Gdyż według wykładu definicyj Proporcyj tryplikowanej na karcie XI. 2. przymultyplikowawszy 2 razy, wynidzie 8: także przemultyplikowawszy 4. wynidzie 64. w których, 8 znajduje się razów 8: to jest Walec, którego diameter jest 4. ćwierci, będzie większy od Walca którego diameter jest 2. ćwierci, razów 8. WŁASN: CCXXXV. 13.
ktora y bázow. WŁASN: CCXXXIV. 12 duod: Eucl: WAlcow podobnych, proporcya iest tryplikowána proporcyi Dyámetrow, ktore máią bázy. Niech máią bázy Wlacow, Dyámetry: ieden ćiwerći 2, drugi 4: proporcya ich będźie iako 2, do 16. álbo 1. do 8. Gdyż według wykłádu definicyi Proporcyi tryplikowáney ná kárćie XI. 2. przymultyplikowawszy 2 razy, wynidźie 8: tákże przemultyplikowawszy 4. wynidźie 64. w ktorych, 8 znáyduie sie rázow 8: to iest Wálec, ktorego dyámeter iest 4. ćwierći, będźie większy od Wálca ktorego dyámeter iest 2. ćwierći, rázow 8. WŁASN: CCXXXV. 13.
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 281
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
okrągłych, równych w wysokości, jednaż jest proporcja która bazów. 2. Piramidy mające równe bazy, mają proporcją wysokości. 3. Piramidy okrągłe nierówne, mają proporcją złożoną z proporcyj bazów i wysokości. Czytaj Własność 237. WŁASN: CCL. 12. duodec: Eucl: PIramidów okrągłych, podobnych, proporcja: jest tryplikowana proporcyj Diametrów, które mają bazy. Toż służy i Walcom. z Włas: 234 WŁASNOSC CCLI. PIramidy okrągłej objętność, równa jest triangułowi krzyżokątnemu, którego ściana jedna jest równa ścianie piramidy okrągłej, a druga równa obwodowi bazy jego. Tacquet Corollario sub 13. ex Archimede. PRZYDATEK. Stąd wnosi Tacquet na pomienionym
okragłych, rownych w wysokośći, iednáż iest proporcya ktora bázow. 2. Pirámidy máiące rowne bázy, máią proporcyą wysokośći. 3. Pirámidy okrągłe nierowne, máią proporcyą złożoną z proporcyi bázow y wysokośći. Czytay Własność 237. WŁASN: CCL. 12. duodec: Eucl: PIrámidow okrągłych, podobnych, proporcya: iest tryplikowána proporcyi Dyámetrow, ktore máią bázy. Toż służy y Wálcom. z Włas: 234 WŁASNOSC CCLI. PIrámidy okrągłey obiętność, rowna iest tryángułowi krzyżokątnemu, ktorego śćiáná iedná iest rowna śćiánie pirámidy okrągłey, á druga rowna obwodowi bázy iego. Tacquet Corollario sub 13. ex Archimede. PRZYDATEK. ZTąd wnośi Tacquet ná pomięnionym
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 284
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
