.
Tym wszechmocność Boska dystyngwowała człowieka od innego na ziemi żyjącego stworzenia. Ze lubo co dociała, jego zmysłów, i własności coś mu pospolitego dała co i bestiom, ptastwu, rybom. Ba w tym punkcie wiele bestii przechodzi doskonałość ciała ludzkiego. Gdyż silniejszy lew, prędszy w biegu jelen lub zając; od natury uarmowane pazurami, zębami, rogami wiele bestii ku swojej obronie. Odziane z natury futrem, iż innej odzieży niepotrzebują. Ptastwo po powietrzu się unosi, ryby w wodzie pływają, czego człowiek nie dokaże. Atoli jedną rozumną duszą te stworzenia materialne celuje człowiek. J coś trochę od Aniołów umniejszony samą skazitelnego ciała własnością.
.
Tym wszechmocność Boska dystyngwowáłá człowieka od innego ná ziemi żyiącego stworzenia. Ze lubo co dociała, iego zmysłow, y własności coś mu pospolitego dała co y bestyom, ptastwu, rybom. Ba w tym punkcie wiele bestyi przechodzi doskonałość ciałá ludzkiego. Gdyż silnieyszy lew, prędszy w biegu ielen lub záiąc; od nátury uarmowane pázurami, zębami, rogami wiele bestyi ku swoiey obronie. Odziane z natury futrem, iż inney odzieży niepotrzebuią. Ptastwo po powietrzu się unosi, ryby w wodzie pływaią, czego człowiek nie dokaże. Atoli iedną rozumną duszą te stworzenia materyalne celuie człowiek. J coś trochę od Aniołow umnieyszony samą zkazitelnego ciała własnością.
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Aa3v
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jednym rogiem wiele jest Zwierząt, jako to Osły leśne, i Kozy znajdują się w Królestwie Tanchin Pegin Conchimchim, i w Afryce, która Wołów o jednym ma rogu. Tenże Autor w Księdze swojej Mundus Subterraneus dowodzi, że koło Insuły Groenlandia w Norwegii nie daleko Islandyj znajdują się ryby niezmiernej wiełkości, długim i ostrym uarmowane nosem, czyli pyskiem, którym się Morskim Balenom albo Wielorybom bronią potężnie. Koło tedy tej Insuły, te nosy czyli pyski znalezione, miasto Jednorożcowych Rogów uchodzą u Ludzi. Autor Drews Soc: IESU na Islandii, opisuje Rybę Nobol, długą na łokci 40; a nos ma na czole na łokci 7. taż
iednym rogiem wiele iest Zwierząt, iako to Osły leśne, y Kozy znayduią się w Krolestwie Tanchin Pegin Conchimchim, y w Afryce, ktora Wołow o iednym ma rogu. Tenże Autor w Księdze swoiey Mundus Subterraneus dowodzi, że koło Insuły Groénlandia w Norwegii nie daleko Islandyi znayduią się ryby niezmierney wiełkości, długim y ostrym uarmowane nosem, czyli pyskiem, ktorym się Morskim Balenom albo Wielorybom bronią potężnie. Koło tedy tey Insuły, te nosy czyli pyski znalezione, miasto Iednorożcowych Rogow uchodzą u Ludzi. Autor Drews Soc: IESU na Islandii, opisuie Rybę Nobol, długą na łokci 40; a nos ma na czole na łokci 7. taż
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 128
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
gdyż nie czym inszym, tylko zwierzyną żyją i rybą. W tym biegu RANIFER zgłodzony staje jak wryty statis temporibûs, kopytami silno śnieg łamie i grzebie, trawę letnią śniegiem okrytą odkrywa, popas sobie czyniąc; posiliwszy się, zaczętą kontynuje drogę.
SUHAK, Zwierz prędkości wielkiej i dzikości, do dzikiej podobny Kozy, rogami uarmowany od natury. To w nim tylko rzecz osobliwa, że pasąc się nazad się pomyka, pysk włócząc po ziemi, alias jeść nie mogący. Stąd podobno SUHAKIEM nazwany, że sunie pysk, czyli też Tatarskim terminem; bo z tamtąd do Polski swój rodzaj wprowadził. Bystrego jest wzroku; z daleka tedy widząc zdradę
gdyż nie czym inszym, tylko zwierzyną żyią y rybą. W tym biegu RANIFER zgłodzony staie iak wryty statis temporibûs, kopytami śilno śnieg łamie y grzebie, trawę letnią śniegiem okrytą odkrywa, popas sobie czyniąc; posiliwszy się, zaczętą kontynuie drogę.
SUHAK, Zwierz prędkości wielkiey y dzikości, do dzikiey podobny Kozy, rogami uarmowany od natury. To w nim tylko rzecz osobliwa, że pasąc się nazad się pomyka, pysk włocząc po ziemi, alias ieść nie mogący. Ztąd podobno SUHAKIEM nazwany, że sunie pysk, czyli też Tatarskim terminem; bo z tamtąd do Polski swoy rodzay wprowadził. Bystrego iest wzroku; z daleka tedy widząc zdradę
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 584
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, jako świadczy Gwagnin i Liber Baro. Do tych Wężów dziwnych, revocandus i ten, który się rodzi w Gangiesie rżece od Jonstona VERMIS INDICUS zwany (lubo są tegoż imienia robacy w ciele Lu dżkim się rodzące, w Gwinei w Ormusie) ma oskrzele dwa, na łokci 60 długi, koloru błękitnego, dwiema uarmowany zębami, na łokieć długiemi, jednym w dolnej, drugim w wierzchnej szczęce. Słonie do wody przychodzące pyskiem porwawszy za nogę, w wodę wciąga, w błocie się kryje, w nocy na brzeg dla pożywienia wychodząc. Łowią go tameczni Obywatele tym fortelem: Do łańcucha żelaznego hak, albo wędę przy więzują, łańcuch kłakami
, iako świadczy Gwagnin y Liber Baro. Do tych Wężow dziwnych, revocandus y ten, ktory się rodzi w Gangiesie rżece od Ionstona VERMIS INDICUS zwany (lubo są tegoż imienia robacy w ciele Lu dżkim się rodzące, w Gwinei w Ormusie) ma oskrzele dwa, na łokci 60 długi, koloru błękitnego, dwiemá uarmowany zębami, na łokieć długiemi, iednym w dolney, drugim w wierzchney szczęce. Słonie do wody przychodzące pyskiem porwawszy za nogę, w wodę wciąga, w błocie się kryie, w nocy na brzeg dla pożywienia wychodząc. Łowią go tameczni Obywatele tym fortelem: Do łańcucha żelaznego hak, albo wędę przy więzuią, łańcuch kłakami
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 601
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
jako świadczy Metaphrastes.
FATINUS, albo Fasten Ryba, która w gardle swoim, wody morskie, czyni słodkiemi, potym je wypuszcza, aby inne do siebie zwabiła Rybki, a te pożera, według Pliniusza i Wincencjusza. Tak świat z swojemi czyni Sekwitami! Allicit, ut devoret.
ECHINUS Jeż Ryba, kolcami jak ziemski uarmowany, którego na kawałki porąbawszy, a w morze wrzuciwszy, znowu się zrasta i żyję. Namalowany był na pogrzebie Margraffa de Villa z inskrypcją: Et discerptus, instauratur.
ENSIS, albo Gladius, lub Ksifias, po Wlosku Pesce Spada, tojest Mieczyk, Ostropysk Ryba, że pysk ma ostro-kończysty, z o
iako świadczy Metaphrastes.
FATINUS, albo Fasten Ryba, ktora w gardle swoim, wody morskie, czyni słodkiemi, potym ie wypuszcza, aby inne do siebie zwabiła Rybki, á te pożera, według Pliniusza y Wincencyusza. Tak świat z swoiemi czyni Sekwitami! Allicit, ut devoret.
ECHINUS Ież Ryba, kolcami iak ziemski uarmowany, ktorego na kawałki porąbawszy, á w morze wrzuciwszy, znowu się zrasta y żyię. Namalowany był na pogrzebie Margraffa de Villa z inskrypcyą: Et discerptus, instauratur.
ENSIS, albo Gladius, lub Xiphias, po Wlosku Pesce Spada, toiest Mieczyk, Ostropysk Ryba, że pysk ma ostro-kończysty, z o
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 625
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
na pogrzebie Margraffa de Villa z inskrypcją: Et discerptus, instauratur.
ENSIS, albo Gladius, lub Ksifias, po Wlosku Pesce Spada, tojest Mieczyk, Ostropysk Ryba, że pysk ma ostro-kończysty, z oboch o Rybach osobliwych
szczęk jak Miecz, którym sieci przecina, Okręty dziurawi. Wieloryba jednak i tak uarmowana boi się, zaraz swoje oręże pyskowe w piasek zanurzając; a tak Wieloryb przezeń przepływa, bez lezyj siebie i jego. Największe są w morzu Indyjskim, teste Jovio.
GLAUCUS Modrzeniec, w niebezpieczeństwie dzieci swoje połyka, cesante metu, znowu ich wyrzuca z siebie, teste AEliano. Oppianus zaś u Hyppolita Salwiana przydaje
na pogrzebie Margraffa de Villa z inskrypcyą: Et discerptus, instauratur.
ENSIS, albo Gladius, lub Xiphias, po Wlosku Pesce Spada, toiest Mieczyk, Ostropysk Ryba, że pysk ma ostro-kończysty, z oboch o Rybach osobliwych
szczęk iak Miecz, ktorym sieci przecina, Okręty dziurawi. Wieloryba iednak y tak uarmowána boi się, zaraz swoie oręże pyskowe w piasek zanurzaiąc; á tak Wieloryb przezeń przepływa, bez lezyi siebie y iego. Naywiększe są w morzu Indyiskim, teste Iovio.
GLAUCUS Modrzeniec, w niebespieczeństwie dzieci swoie połyka, cesante metu, znowu ich wyrzuca z siebie, teste AEliano. Oppianus zaś u Hyppolita Salwiana przydaie
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 626
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, owa się otwiera torba z tyłu; a nawet i na pastwisko codziennie z tego miejsca wypuszcza dzieci, i znowu tamże na noc przyjmuje, i karmi piersiami w onej torbie ukrytemi. Jest bardzo prędkiego ten zwierz biegu. Cardanus lib: 10 Subtil: P. Masenius.
JELEN bardzo bojaźliwy, choć potężnemi od natury uarmowany rogami; które mu nie wyrosną, jeźliby Jeleń był wprzód oczyszczony alias castratus. Zołci powiadają nie ma w sobie, Gdy rogi poroni, z wstydu w ciemnych kryje się kniejach. Jakieś mają robaczki w głowie, a pod językiem ich bywa po 20, a to dla strawienia szkodliwych humorów. Z ptakiem jarząbkiem mają
, owa się otwiera torba z tyłu; á nawet y na pastwisko codziennie z tego mieysca wypuszcza dzieci, y znowu tamże na noc przyimuie, y karmi piersiami w oney torbie ukrytemi. Iest bardzo prędkiego ten zwierz biegu. Cardanus lib: 10 Subtil: P. Masenius.
IELEN bardzo boiazliwy, choć potężnemi od natury uarmowany rogami; ktore mu nie wyrosną, ieźliby Ieleń był wprzod oczyszczony alias castratus. Zołci powiadaią nie ma w sobie, Gdy rogi poroni, z wstydu w ciemnych kryie się knieiach. Iakieś maią robaczki w głowie, á pod ięzykiem ich bywa po 20, á to dla strawienia szkodliwych humorow. Z ptakiem iarząbkiem maią
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 271
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
ma do mówienia materyj. Oprócz co się już mówiło, i to jeszcze znajduję onim dla suplementu dictorum. Skora na słoniu tak twarda, jak skora na dębie, a pod brzuchem bardzo miętka, stąd od dołu prędkiej podległy zgubie; Patet z Ksiąg 1. Machabejskich z Rozdziału 6. jak EJeazar słonia podszedłszy nieprzyjacielskiego uarmowanego, zabił go. Uszy mają obwisłe, za któremi uderzeni, ranieni, zdychają. U króla Indyjskiego jednego było 24 na szylwachu, luzujących się mówi AElianus. Indyjski słoń blisko miasta Cochin, naczynie miedziane albo kociełek do kotlarza zaniósł dla reperacyji, według Akosty i Lipsiusza Autorów. Słoń imieniem Hanno, gdy mu w
ma do mowienia materyi. Oprucz co się iuż mowiło, y to ieszcze znayduię onim dla supplementu dictorum. Skora na słoniu tak twarda, iak skora na dębie, á pod brzuchem bardzo miętka, ztąd od dołu prętkiey podległy zgubie; Patet z Ksiąg 1. Machabeyskich z Rozdziału 6. iak EIeazar słonia podszedłszy nieprzyiacielskiego uarmowanego, zabił go. Uszy maią obwisłe, za ktoremi uderzeni, ranieni, zdychaią. U krola Indyiskiego iednego było 24 na szylwachu, luzuiących się mowi AElianus. Indiyski słoń blisko miasta Cochin, naczynie miedziane albo kociełek do kotlarza zaniosł dla reperacyii, według Akosty y Lipsiusza Autorow. Słoń imieniem Hanno, gdy mu w
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 285
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
daje się verosomile, że też i ryby wytoneły. Co podczas panowania Antychrysta, to rzecz pewna że ryby w morzu wyginą dla wód krwawych, w stawach jednak i w sadzawkach w tedy konserwowane, ucaleją. Apocalipsis c. 16. v. 3.Lessius, Cornelius à Lapide, Tirinus.
Ryby jedne są łuską uarmowane od natury, inne skorą i szerścią jako Hyppotami, to jest konie morskie, Phocae to jest cielęta wodne: inne samą skorą jako to wieloryby i świnie morskie: inne skorupą jako to Ostrygi, żółwie, inne niby tynkiem, jako to Locustoe to jest raki prędkonogie, inne skorupą i kolcami jako Echini, Jeże alias
daie się verosomile, że też y ryby wytoneły. Co podczas panowania Antychrysta, to rzecz pewna że ryby w morzu wyginą dla wod krwawych, w stawach iednak y w sadzawkach w tedy konserwowane, ucaleią. Apocalipsis c. 16. v. 3.Lessius, Cornelius à Lapide, Tirinus.
Ryby iedne są łuską uarmowane od natury, inne skorą y szerścią iako Hyppotami, to iest konie morskie, Phocae to iest cielęta wodne: inne samą skorą iako to wieloryby y swinie morskie: inne skorupą iako to Ostrygi, żołwie, inne niby tynkiem, iako to Locustoe to iest raki prętkonogie, inne skorupą y kolcami iako Echini, Ieże alias
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 304
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
w prawą dyrygując. Ale jak rybak zawerbowany od wojska Hiszpańskiego, i na okręt wzięty płynął, Delfin też z nim wtęż się puścił drogę, i stało się gdy okrent rozbity, Pan jego tonął, po głosie go poznawszy, salwował go z toni, do domu zaniósł.
ECHINI to jest Jeże morskie, kolcami także uarmowane, oczy mają w pośród ciała ku ziemi obrócone. Czując nawałność morską, kamyki chwytają dla wagi, aby falami niebyły kołatane. Plinius l. 9. c. 31.
FABER Kowal ryba po Włosku się zowie Pesce S. Petro Z. Piotra że niby ma znaki wycechowane na sobie palców. Twierdzą że to
w prawą dyryguiąc. Ale iak rybak zawerbowany od woyska Hiszpańskiego, y na okręt wzięty płynął, Delfin też z nim wtęż się puścił drogę, y stało się gdy okrent rozbity, Pan iego tonął, po głosie go poznawszy, salwował go z toni, do domu zaniosł.
ECHINI to iest Ieże morskie, kolcami także uarmowane, oczy maią w pośrod ciała ku ziemi obrocone. Czuiąc nawałność morską, kamyki chwytaią dla wagi, aby falami niebyły kołatane. Plinius l. 9. c. 31.
FABER Kowal ryba po Włosku się zowie Pesce S. Petro S. Piotra że niby ma znáki wycechowane na sobie palcow. Twierdzą że to
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 309
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
