, która się zamyka między obiema cyrkułami solstycjonalnemi, dokoła szeroka na gradusów 47. Zawiera w sobie całą prawie Afrykę, południową Amerykę, insuły Filipiny, Z. Łazarza, Moluckie, Hesperyiskie. Kraje zasłoneczne są dwojakie, jedne południowe, drugie północe. Kraj zasłoneczny północy, albo zona Septemtrionatis temperata, co do słonecznych upałów utemperowana. Jest to ta część ziemi, która się zamyka między cyrkułem solstycjonalnym północym, i polarnym północym, dokoła, szeroka na gradusów 43. Zawiera w sobie całą prawie Europę, Azją, i Amerykę północą. Kraj zasłoneczny południowy, jest to ta część ziemi, która się zamyka między cyrkułem solstycjonalnym południowym, i polarnym południowym
, ktora się zamyká między obiemá cyrkułami solstycyonalnemi, dokoła szeroka ná gradusow 47. Záwiera w sobie całą prawie Afrykę, południową Amerykę, insuły Filippiny, S. Łazarza, Moluckie, Hesperyiskie. Kraie zasłoneczne są dwoiakie, iedne południowe, drugie pułnocne. Kray zasłoneczny pułnocny, álbo zona Septemtrionatis temperata, co do słonecznych upałow utemperowana. Iest to tá część ziemi, ktora sie zámyka między cyrkułem solstycyonalnym pułnocnym, y polárnym pułnocnym, dokoła, szeroka na gradusow 43. Záwierá w sobie całą prawie Europę, Azyą, y Amerykę pułnocną. Kray zasłoneczny południowy, iest to tá część ziemi, ktorá się zamyka między cyrkułem solstycyonalnym południowym, y polarnym południowym
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: C2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Aloesowego i Santalowego drzewa. Sumatra Java i inne przyległe pomniejsze obfitują w słonie osobliwej wielkości i dzielności do wojny: W złoto i inne kruszce. Na kilka prowincyj się dzielą, najwięcej pod władzą Maurów zostają. Cejlon insuła z innemi pomniejszemi na morzu Indyjskim między wschodnią i zachodnią Indyą położona. Niebo ma tak łaskawe, powietrze utemperowane i zdrowe, urodzaje tak obfite, frukta delikatne, iż wielu rozumie być miejscem Raju, z którego wygnani Adam i Ewa. Luzytańskich Królów była w posesji: teraz Holenderskiej. Dalej ku płudniowi i Afryce biorąc, są insuły drobne Maldive nazwane, blisko w liczbie na tysiąc urodzajne w daktyle. Połowem pereł sławne. W
Aloesowego y Sántálowego drzewá. Sumatra Java y inne przyległe pomnieysze obfituią w słonie osobliwey wielkości y dzielności do woyny: W złoto y inne kruszce. Na kilka prowincyi się dzielą, náywięcey pod włádzą Máurow zostáią. Ceylon insułá z innemi pomnieyszemi ná morzu Indyiskim między wschodnią y záchodnią Indyą położoná. Niebo má ták łáskáwe, powietrze utemperowane y zdrowe, urodzáie ták obfite, fruktá delikátne, iż wielu rozumie być mieyscem Ráiu, z ktorego wygnani Adam y Ewá. Luzytańskich Krolow byłá w possessyi: teraz Hollenderskiey. Dáley ku płudniowi y Afryce biorąc, są insuły drobne Maldivae názwáne, blisko w liczbie ná tysiąc urodzayne w dáktyle. Połowem pereł słáwne. W
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: E
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
nieustępujący? O. Nie wszędzie, ale w posrzodku najbardziej każdej Zony, własność powietrza taka, jakąśmy opisali wydaje się. Naprzykład w Górącej, najprawdziwiej w posrzodku, to jest, pod samym Equatorem nieznośny panuje upał: w Zimnej, niewypowiedziane zimno na samym wierzchu Kuli Ziemnej, i ze spodu w Utemperowanej, najumiarkowańsze jest powietrze w średnich Krainach, gdzie ani zbytecznego gorąca, ani zbytecznego nie znają zimna. P. Czemuż to tak? O. Bo stykające się granice rozmaitych gatunków powietrza, mało się co, albo nic od siebie nie różnią. P. Czyli te wszystkie punkta, Cyrkuły, linie etc. o
nieustępuiący? O. Nie wszędzie, ale w posrzodku naybardziey każdey Zony, własność powietrza taka, iakąśmy opisali wydaie się. Naprzykład w Gorącey, nayprawdziwiey w posrzodku, to iest, pod samym Aequatorem nieznośny panuie upał: w Zimney, niewypowiedziane zimno na samym wierzchu Kuli Ziemney, y ze spodu w Utemperowaney, nayumiarkowańsze iest powietrze w szrednich Krainach, gdzie ani zbytecznego gorąca, ani zbytecznego nie znaią zimna. P. Czemuż to tak? O. Bo stykaiące się granice rozmaitych gatunkow powietrza, mało się co, albo nic od siebie nie rożnią. P. Czyli te wszystkie punkta, Cyrkuły, linie etc. o
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 16
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
najpiękniejszych w tej części Swata. P. Jaki Rząd, natura Kraju, Religia, i przymioty Obywatelów Francyj? O. Rząd Monarchiczny i dziedziczny: Sukcesja jednak po mieczu tyko idzie. Prawo nazwane Leks Salica nie pozwala Płci Białogłowskiej rządów ypanowania: przeto Korona Francuska nigdy nie spada na kądziel.
Kraj ten leży w powietrzu utemperowanym, czystym, i zdrowym, jest urodzajny i obfitujący w to wszystko, cokolwiek do życia ludzkiegojest potrzebnego: grunt jest rozmaity, pagórkami, równinami, lasami i rzekami jakoby przeplatano okryty. Handel Francozów rozciąga się prawie po całym świecie: Słowem mówiąc, we wszystko bogata jest Francja, oprócz Kruszców i przedniejszych Metalów. Sama
naypięknieyszych w tey części Swata. P. Jaki Rząd, natura Kraiu, Religia, y przymioty Obywatelow Francyi? O. Rząd Monarchiczny y dziedziczny: Sukcessya iednak po mieczu tyko idzie. Prawo nazwane Lex Salica nie pozwala Płci Białogłowskiey rządow ypanowania: przeto Korona Francuska nigdy nie spada na kądziel.
Kray ten leży w powietrzu utemperowanym, czystym, y zdrowym, iest urodzayny y obfituiący w to wszystko, cokolwiek do życia ludzkiegoiest potrzebnego: grunt iest rozmaity, pagorkami, rowninami, lasami y rzekami iakoby przeplatano okryty. Handel Francozow rozciąga się prawie po całym świecie: Słowem mowiąc, we wszystko bogata iest Francya, oprocz Kruszcow y przednieyszych Metallow. Sama
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 37
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
W. Księstwa Litewskiego jako własnego Narodu opisuje się.
P. Co za Część Europy wyraża Karta XVII? O. Wyraża Królestwo POLSKIE, i Wielkie Księstwo LITEWSKIE. P. Jakie w tym Kraju powietrze, urodzaj, Rząd, Religia, i przymioty Polaków? O. Powietrze bardzo zdrowe, jako w Kraju w pozycyj utemperowanej leżącym, jednakże zimy częstokroć przykre bywają, tak swoją długością, jako też natężeniem mrozów. Obfitość wszystkiego bardzo wielka, na niczym albowiem Polsce do wygody potrzebnym nie zbywa, zboża i bydła tak wiele, iż go inne od nas zakupują Narody. Kruszce rozmaite, jako to srebro, miedź ma w wielu miejscach;
W. Xięstwa Litewskiego iako własnego Narodu opisuje się.
P. Co za Część Europy wyraża Karta XVII? O. Wyraża Krolestwo POLSKIE, y Wielkie Xięstwo LITEWSKIE. P. Jakie w tym Kraiu powietrze, urodzay, Rząd, Religia, y przymioty Polakow? O. Powietrze bardzo zdrowe, iako w Kraiu w pozycyi utemperowaney leżącym, iednakże zimy częstokroć przykre bywaią, tak swoią długością, iako też natężeniem mrozow. Obfitość wszystkiego bardzo wielka, na niczym albowiem Polszcze do wygody potrzebnym nie zbywa, zboża y bydła tak wiele, iż go inne od nas zakupuią Narody. Kruszce rozmaite, iako to srebro, miedź ma w wielu mieyscach;
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 113
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
W którym eksplikuje się Karta dziewiętnasta.
P. Co za część Europy widzisz na Karcie XIX? O. Widzę Turcją Europejską, czyli cząstkę Państwa Ottomańskiego w Europie. P. Co za powietrze w tym Kraju, co za urodzaje, Rządy, Religia, i przymioty Turków tę Część Europy posiadających? O. Powietrze bardzo utemperowane. Urodzaje wielkie, i gdyby ziemia cokolwiek lepiej sprawowana była, obfitszego nie byłoby Kraju tak co do zboża, jako co do wina, i różnych owoców.
Rządy tego Państwa są absolutne: Sułtan Turecki jest Panem pełnomocnym nie tylko dóbr swoich poddanych, ale i życia ich, bo wszyscy poddani u niego są niewolnikami
W ktorym explikuie się Karta dziewiętnasta.
P. Co za część Europy widzisz na Karcie XIX? O. Widzę Turcyą Europeyską, czyli cząstkę Państwa Ottomańskiego w Europie. P. Co za powietrze w tym Kraiu, co za urodzaie, Rządy, Religia, y przymioty Turkow tę Część Europy posiadaiących? O. Powietrze bardzo utemperowane. Urodzaie wielkie, i gdyby ziemia cokolwiek lepiey sprawowana była, obfitszego nie byłoby Kraiu tak co do zboża, iako co do wina, y rożnych owocow.
Rządy tego Państwa są absolutne: Sułtan Turecki iest Panem pełnomocnym nie tylko dobr swoich poddanych, ale y życia ich, bo wszyscy poddani u niego są niewolnikami
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 222
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Pod jakim powietrzem ta część ziemi zostaje, jak się rządziła przedtym, jak teraz? Jakiej są Religii Obywatele jej, i jakich obyczajów? O. Ameryka co do powietrza, jako się pod wszystkiemi Zonami rozciąga tak rozmaitemu podlega temperamentowi powietrza: są w niej kraje pod zbytecznym upałem leżące, są zimne najwięcej jednak pod ślicznie utemperowanym zostające niebem. Grunt wszędzie prawie urodzajny: cokolwiek z nasion Europejskich zasiewają w Ameryce, udaje się bardzo dobrze: ta część ziemi rodzi nieprzebraną moc ziół lekarskich, i owoców, obfituje w cukier, kafę, kruszce, złote, etc. ATLAS DZIECINNY.
Kiedy ten Kraj znaleziono, zastano w nim mnóstwo Narodów rozmaitym kształtem
Pod iakim powietrzem ta część ziemi zostaie, iak się rządziła przedtym, iak teraz? Iakiey są Religii Obywatele iey, y iakich obyczaiow? O. Ameryka co do powietrza, iako się pod wszystkiemi Zonami rozciąga tak rozmaitemu podlega temperamentowi powietrza: są w niej kraie pod zbytecznym upałem leżące, są zimne naywięcey iednak pod ślicznie utemperowanym zostayące niebem. Grunt wszędzie prawie urodzayny: cokolwiek z nasion Europeyskich zasiewaią w Ameryce, udaie się bardzo dobrze: ta część ziemi rodzi nieprzebraną moc zioł lekarskich, y owocow, obfituie w cukier, kaffę, kruszce, złote, etc. ATLAS DZIECINNY.
Kiedy ten Kray znaleziono, zastano w nim mnostwo Narodow rozmaitym kształtem
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 244
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
. Dobywa się ono porami swoimi z ziemi, podnosi w przyjemnej barwie, bujności i wigorze tudzież w kwiat gęsty zabiera którykolwiek do używania naszego zasiew. A zaraz wielbiemy szczyrej, cnotliwej i prawdziwej pracy gospodarskiej błogosławieństwo niebieskie, szacujemy nasienia istotę, ziemi cnotę, pługu i lemiesza regularne zażycie, czas i wiosnę w humorach łagodnie utemperowane i widziemy gospodarza nadzieją lata w kłos, jesieni w snop i kopę, zimy w plon i ziarno na zażycie swoje obfitujących, nad zamiar wesołego i ukontentowanego. Widziemy łaski Boskiej wzywającego, aby to, na co w nadziei i pociesze pogląda, żadna na żal i turbacyją przed czasem nie strawiła przygoda, ale kosy i
. Dobywa się ono porami swoimi z ziemi, podnosi w przyjemnej barwie, bujności i wigorze tudzież w kwiat gęsty zabiera którykolwiek do używania naszego zasiew. A zaraz wielbiemy szczyrej, cnotliwej i prawdziwej pracy gospodarskiej błogosławieństwo niebieskie, szacujemy nasienia istotę, ziemi cnotę, pługu i lemiesza regularne zażycie, czas i wiosnę w humorach łagodnie utemperowane i widziemy gospodarza nadzieją lata w kłos, jesieni w snop i kopę, zimy w plon i ziarno na zażycie swoje obfitujących, nad zamiar wesołego i ukontentowanego. Widziemy łaski Boskiej wzywającego, aby to, na co w nadziei i pociesze pogląda, żadna na żal i turbacyją przed czasem nie strawiła przygoda, ale kosy i
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 210
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
Lex, Surowe Prawo: Seleucus bowiem in adulteros ferowawszy, i Synowi swemu w nim notowanemu nie przepuścił.
52 Citius Elephanti perient, tojest nie rychło to będzie: Elephantus bowiem albo Słoń, aż w dziesięć lat rodzi, i długo nosi płód swój.
53 Sotadicia Pòémata, tojest gorszące skrypta: że Sotades Poeta nie utemperowanym modestyą piórem, popisał swoje wiersze.
54 Noctuae Laureonticae, tojest wiele pieniędzy, że w Laureon Mnie- SCJENCJA
ście mnogość złota była, i pieniędzy, które się mogą zwać Noctuae, albo Sowy bo w ciemnościach siedzą, albo też, że na nich Sowy wybijane były.
55. Sirus cum non sis ne syrissa:
Lex, Surowe Prawo: Seleucus bowiem in adulteros ferowawszy, y Synowi swemu w nim notowanemu nie przepuścił.
52 Citius Elephanti perient, toiest nie rychło to będzie: Elephantus bowiem albo Słoń, aż w dziesięć lat rodzi, y długo nosi płod swoy.
53 Sotadicia Pòémata, toiest gorszące skrypta: że Sotades Poeta nie utemperowanym modestyą piorem, popisał swoie wiersze.
54 Noctuae Laureonticae, toiest wiele pieniędzy, że w Laureon Mie- SCYENCYA
ście mnogośc złota była, y pieniędzy, ktore się mogą zwać Noctuae, albo Sowy bo w ciemnościach siedzą, albo też, że ná nich Sowy wybiiane były.
55. Sirus cum non sis ne syrissa:
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 76
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
cała władza na niego zlana. Drugi Musztuk wyuzdanej ich Potencyj był, że za Włoską granicę z władzą Imperatorską wyniść mu się niegodziło; aby ekstra oczu Patriotów, nowych rzeczy nie ważył się knować. Trzeci hamulec, że mu na konia wsiąść cale nie godziło się, chyba na Wojnę idącemu, aby pycha jego była utemperowana, widzącego się być in AEqualitate z Pospólstwem. Miał swego Koadiutora Magistrum AEquitum, z Radnych Panów obranego, według swego upodobania: Który z tąż z nim powagą, i mocą, Insygnia mający Pretextam, Curulem i sześć Lictores.
Lat 490 ta Godność DICTATORIS trwała u Rżymianów, aż do o Godnościach Rzymskich
SULLI,
cała władza na niego zlana. Drugi Musztuk wyuzdaney ich Potencyi był, że zá Włoską granicę z władzą Imperatorską wyniść mu się niegodziło; aby extra oczu Patriotow, nowych rzeczy nie ważył się knować. Trzeci hamulec, że mu na koniá wsiąść cale nie godziło się, chyba na Woynę idącemu, aby pycha iego była utemperowana, widzącego się bydź in AEqualitate z Pospolstwem. Miał swego Koadiutora Magistrum AEquitum, z Radnych Panow obranego, według swego upodobania: Ktory z tąż z nim powagą, y mocą, Insignia maiący Pretextam, Curulem y sześć Lictores.
Lat 490 ta Godność DICTATORIS trwała u Rżymianow, aż do o Godnościach Rzymskich
SULLI,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 456
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755