to trianguły, kwadraty, wielościenne płaszczyzny, cyrkuły, Elipsy, parabole, owaty, węzownice etc. 3tio. Przemienić jednę figurę w drugą według proporcyj ich płaszczyżny. 4to. Wydzielać na różne części też płaskie figury. 5to. Wymierzać wszelkie odległości, wysokości, głębokości, i grunta, choć niedostępne. Do czego zinwentowane od Geometrów różne instrumenta. Jako to dawniejsze: Baculus Jacobi. Protheus Militaris. Horoscopium. Horometrum. Asserculus Zublerianus. Mensulae Praetoriana. Triquetrum. Radius Latinus. Pantometrum Kircherianum. etc. Teraźniejszych czasów pospolitsze są: Kwadrat Geometryczny, Cyrkuł, Semicyrkuł, Kwadrans, tablica X. Solskiego etc. Przez których instrumentów inwencją Geometra
to tryanguły, kwadraty, wielościenne płászczyzny, cyrkuły, Ellipsy, parabole, owaty, węzownice etc. 3tio. Przemienić iednę figurę w drugą według proporcyi ich płászczyżny. 4to. Wydzielać ná rożne części też płáskie figury. 5to. Wymierzać wszelkie odległości, wysokości, głębokości, y grunta, choć niedostępne. Do czego zinwentowane od Geometrow rożne instrumenta. Jáko to dawnieysze: Baculus Jacobi. Protheus Militaris. Horoscopium. Horometrum. Asserculus Zublerianus. Mensulae Praetoriana. Triquetrum. Radius Latinus. Pantometrum Kircherianum. etc. Teraźnieyszych czasow pospolitsze są: Kwadrat Geometryczny, Cyrkuł, Semicyrkuł, Kwadrans, tablica X. Solskiego etc. Przez ktorych instrumentow inwencyą Geometra
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
gaszonego skrzyń 16. Skrzynia wapna tak – 12. Bunt zamyka liczbę - 15. Tuzin ma liczbę – 12. Kopa liczbę - 60. Mędel liczbę - 15. Sązeń łokci – 3. Arszyn Ruski pięć ćwierci łokcia Krakowskiego. INFORMACJA STATYCZNA O wagach, i monecie.
XXVI. Do ważenia różnych towarów, rozmaite zinwentowane są ciężary, które ten albo ów szacunek czynią rzeczom według taksy i estymacyj ludzkiej. Których nazwiska są te.
Cetnar ma kamieni – 5. Cetnar Krakowski funtów – 130. Kamień Krakowski funtów 26. Kamień Warszawski funtów 24. Kamień Lwowski funtów 36. Kamień Gdański mały funt. 24. Kamień Gdański wielki funt.
gaszonego skrzyń 16. Skrzynia wapna ták – 12. Bunt zámyka liczbę - 15. Tuzin ma liczbę – 12. Kopa liczbę - 60. Mędel liczbę - 15. Sązeń łokci – 3. Arszyn Ruski pięć cwierci łokcia Krakowskiego. JNFORMACYA STATYCZNA O wagach, y monecie.
XXVI. Do ważenia rożnych towarow, rozmaite zinwentowane są ciężary, ktore ten álbo ow szacunek czynią rzeczom według taxy y estymacyi ludzkiey. Ktorych názwiska są te.
Cetnar ma kamieni – 5. Cetnar Krakowski funtow – 130. Kamień Krakowski funtow 26. Kamień Warszawski funtow 24. Kámień Lwowski funtow 36. Kámień Gdański mały funt. 24. Kámień Gdański wielki funt.
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z3
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Babilonu erygowane, wielkością Bononii, nazwiskiem BAGADAT, od piękności Ogrodów uformowanym, którego Fundatorem być twierdzą Almansora Abfigiafar dwudziestego trzeciego Kalifę, alias Rządce Świeckiego i Du chownego razem.
Jeszcze Starożytny Babilon pysznił się Hortis Pensilibus, tojest OGRODAMI, niby na powietrzu wiszącemi, na polach równych Babilońskich od Semiramidy Królowy bogatej, próżnej i dowcipnej zinwentowane i fundowane. Była to wielka i dziwna Machina w kwadrat wymurowana o trzech Kolumn kondygnacjach, każda Kwadratura, albo strona Struktury była długa na cztery jugera, tojest Morgi, jedne jugerum, albo Mogr u Tertulliana czyniło stop 200. Cztery takich Morg uczyni 800 stop a wszystkie cztery strony brały spatium, na stop 3200.
Babylonu erygowane, wielkością Bononii, nazwiskiem BAGADAT, od piękności Ogrodow uformowanym, ktorego Fundatorem bydź twierdzą Almansora Abphigiafar dwudziestego trzeciego Kalifę, alias Rządce Swieckiego y Du chownego razem.
Ieszcze Starożytny Babylon pysznił się Hortis Pensilibus, toiest OGRODAMI, niby na powietrzu wiszącemi, na polach rownych Babylońskich od Semiramidy Krolowy bogatey, prożney y dowcipney zinwentowane y fundowane. Była to wielka y dziwna Machina w kwadrat wymurowana o trzech Kolumn kontygnacyach, każda Kwadratura, albo strona Struktury była długa na cztery iugera, toiest Morgi, iedne iugerum, albo Mogr u Tertulliana czyniło stop 200. Cztery takich Morg uczyni 800 stop a wszystkie cztery strony brały spatium, na stop 3200.
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 413
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Ptaków Imperatores, tojest Wielcy Wodzowie Wojsk Rżymskich omnia fausta vel in fausta brali dla siebie. I tak Puhacza głos w Rzymie słzyszany wyprognostykował Rzymianów zgubę pod Numancją Miastem. ZNAKI WOJENE były DWOJAKIE:
Jedne zwały się SIGNAMUTA, alias Nieme, tojest Chorągwie: Drugie Signa VOCALIA, tojest Trąby. Kotły, Hasła.
ZNAKI Nieme zinwentowane są dla dystyngwowania Pułków, dla ruszenia albo wytchnienia Wojska: gdzie bowiem te były ruszone, albo utkwione, tam się Wojsko ruszyło, albo lokowało.
Pierwszy znak AQUILA, Orzeł złoty, lub srebrny na drzewcu z otwartemi siedzący skrzydłami. Był to znak całego Pułku.
Drugi znak MANIPULUS, Wiązanka albo Snopek Siana, znak
Ptakow Imperatores, toiest Wielcy Wodzowie Woysk Rżymskich omnia fausta vel in fausta brali dla siebie. Y tak Puhacza głos w Rzymie słzyszany wyprognostykował Rzymianow zgubę pod Numancyą Miastem. ZNAKI WOIENE były DWOIAKIE:
Iedne zwały się SIGNAMUTA, alias Nieme, toiest Chorągwie: Drugie Signa VOCALIA, toiest Trąby. Kotły, Hasła.
ZNAKI Nieme zinwentowane są dlâ dystyngwowania Pułkow, dla ruszenia albo wytchnienia Woyska: gdzie bowiem te były ruszone, albo utkwione, tam się Woysko ruszyło, albo lokowało.
Pierwszy znak AQUILA, Orzeł złoty, lub srebrny na drzewcu z otwartemi siedzący skrzydłami. Był to znak całego Pułku.
Drugi znak MANIPULUS, Wiązanka albo Snopek Sianá, znak
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 461
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Signum Asyryiczyków, Indów, Scytów, Daków tandem, naśladujących cudzą modę Rzymian, aby i na powietrzu Nieprzyjaciołom dodali strachu. Signiferi albo Chorążowie za utracenie Chorągwi rozgami byli bici, ucięciem głowy karani, etc. INNE były ZNAKI GŁOSNE; nie NIEME w WOJSKU RZYMSKIM, które tu się opisują.
JAko to Trąby od Hetrusków zinwentowane, Classicum nazwane, że Clases, albo Okręty olim głosem trąb ściągane w kupę bywały. TRĘBACZE zwali się BUCCINATORES, AENEATORES od Miedzianych Trąb. Animowali się wzajemnym do batalii wrzeszczeniem, co i teraz. Turcy i Tatarzy najbardziej obserwują. Taki krzyk częściej wiktorię, niż aktualna wręcz bitwa przyniosła, Teste Catone aserente: Verba
Signum Asyryiczykow, Indow, Scytow, Dakow tandem, naśladuiących cudzą modę Rzymian, aby y na powietrzu Nieprzyiaciołom dodali strachu. Signiferi albo Chorążowie za utracenie Chorągwi rozgami byli bici, ucięciem głowy karani, etc. INNE były ZNAKI GŁOSNE; nie NIEME w WOYSKU RZYMSKIM, ktore tu się opisuią.
IAko to Trąby od Hetruskow zinwentowane, Classicum nazwane, że Clases, albo Okręty olim głosem trąb ściągane w kupę bywały. TRĘBACZE zwali się BUCCINATORES, AENEATORES od Miedziánych Trąb. Animowali się wzaiemnym do batalii wrzeszczeniem, co y teraz. Turcy y Tatarzy naybardziey obserwuią. Taki krzyk częściey wiktoryę, niż aktualna wręcz bitwa przyniosła, Teste Catone aserente: Verba
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 462
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
materię, że aż kamień odleciał do góry od impetu, a tak casus fecit artem; bo toż samo probując, z Moździerzów najpierwej strzelania wynalazl sposób, do saletry i siarki przydawszy węgła. Znaleziona potym Rura żelazna, którą nabijano tą materią i kamykami miasto kul, i strzelano. A tak z tąd succesu temporis różna zinwentowana strzelba, Vitam, necemq ferens. Pier. wsi Wenetowie przeciw Genueńczykom, tego prochu inwencyj probowali, teste Polidoro. Pierwszy jednak Auszpurg zażywał strzelby, teste Szent ywani.
Artem dirigendi, albo strzelania do celu z strzelby opisanej wynalazł Bartholomaeus Coleonus, Bergomas. Zonaras, strzelby inwencję przypisuje Amuliuszowi. Piotr Hiszpaleński świadczy, że
materyę, że aż kámień odleciał do gory od impetu, a ták casus fecit artem; bo toż samo probuiąc, z Możdżerzow naypierwey strzelánia wynalazl sposob, do saletry y siárki przydáwszy węgła. Znaleziona potym Rura żelazná, ktorą nabiiáno tą materyą y kamykami miasto kul, y strzelano. A ták z tąd succesu temporis rożná zinwentowaná strzelba, Vitam, necemq ferens. Pier. wsi Wenetowie przeciw Genueńczykom, tego prochu inwencyi probowali, teste Polydoro. Pierwszy iednak Auszpurg zażywał strzelby, teste Szent ywani.
Artem dirigendi, álbo strzelania do celu z strzelby opisaney wynalazł Bartholomaeus Coleonus, Bergomas. Zonaras, strzelby inwencyę przypisuie Amuliuszowi. Piotr Hiszpaleński świadczy, że
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 982
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
.
Kawalerów Białego Orła inclusive z Głową ukoronowaną, tojest z Najjaśniejszym Królem Jego Mcią AUGUSTEM III i Najjaśniejszemi Królewiczami, Ich Mciami z Patriotami i Cudzoziemcami Roku 1740 naliczyłem był wszystkich 113; w tym zaś Roku 1754 znajduje się 130.
ALKANTARY Order, obacz pod Orderem Callatrava.
AQUILE NIGRE, albo czarnego ORŁA na Krzyżu zinwentowany od Fryderyka I. Króla Prufkiego Elektora Brandenburskiego Roku 1701 z napisem: Suum cuique. Którzy promoventur do tego Orderu, idą przez gradus Orderu Generositatis albo Hojności. Liczba Kawalerów nie przechodzi 30 praeter Principes Sangvinis.
AUREI VELLERYS, tojest Złotego Runa albo Baranka na łańcuchu z ogniw uformowanym wiszącego, albo na wstędze ponsowej ile u
.
Káwalerow Białego Orła inclusive z Głową ukoronowaną, toiest z Nayiasnieyszym Krolem Iego Mcią AUGUSTEM III y Nayiaśnieyszemi Krolewiczami, Ich Mciami z Patryotami y Cudzoziemcami Roku 1740 naliczyłem był wszystkich 113; w tym zaś Roku 1754 znayduie się 130.
ALKANTARY Order, obacz pod Orderem Callatrava.
AQUILAE NIGRAE, albo czarnego ORŁA na Krzyżu zinwentowany od Friderika I. Krola Prufkiego Elektora Brandeburskiego Roku 1701 z napisem: Suum cuique. Ktorzy promoventur do tego Orderu, idą przez gradus Orderu Generositatis albo Hoyności. Liczbá Kawalerow nie przechodzi 30 praeter Principes Sangvinis.
AUREI VELLERIS, toiest Złotego Runa albo Baranka na łancuchu z ogniw uformowanym wiszącego, albo na wstędze ponsowey ile u
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1047
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Mesjasza, alias CHRYSTUSA Pana. Z Adama i z Ewy wysali Potomkowie znajomość BOGA i jego adoracją. Pierwsza jednak Ofiara BOGU była, sprawiedliwy Abel przy Ofierze bydląt, ofiarowany od Kaima Bratobójcy. Solennemi jednak Ceremoniami BOGA chwalił pierwszy ENOS: Iste caepit vocare Nomen Domini: Psalmy, Hymny, Cantica do tego służące przez Adama zinwentowane, według Talmudystów i Genebrarda. Pisma także Inwentorem Adama czynią Świdas i Hebrajska Szkoła, Syrów i Arabów Księgi. Inni jednak inwencję tę przypisują SETOWI, jako to Z. Judasz Apostoł w Liście swoim, Augustyn, Orygenes, i Tertullianus; którzy po całej karcie z Ksiąg Setowych cytują. Ciż Autorowie twierdzą, że
Mesyasza, alias CHRYSTUSA Pana. Z Adama y z Ewy wysali Potomkowie znaiomość BOGA y iego adoracyą. Pierwsza iędnak Ofiara BOGU byłá, sprawiedliwy Abel przy Ofierze bydląt, ofiarowány od Kaima Brátoboycy. Solennemi iednak Ceremoniami BOGA chwalił pierwszy ENOS: Iste caepit vocare Nomen Domini: Psálmy, Hymny, Cantica do tego służące przez Adama zinwentowane, według Thalmudystow y Genebrarda. Pisma także Inwentorem Adama czynią Swidas y Hebrayska Szkoła, Syrow y Arabow Księgi. Inni iednak inwencyę tę przypisuią SETHOWI, iako to S. Iudasz Apostoł w Liście swoim, Augustyn, Origenes, y Tertullianus; ktorzy po całey karcie z Ksiąg Sethowych cytuią. Ciż Autorowie twierdzą, że
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1061
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
in Vaticano nie sto lat fundowano, a jeszcze w Ołtarzach swojej niedoszedł perfekcyj: toć wiek młody nie lepszy nad stary. Nie przeczę temu, że wieku świeższego wynalezione skórzane mosty, łodzie, młyny na wozach idących mielące, ale że to fragile, destruibile, bardziej mi się podobał most Kserksesa, dawnych wieków zinwentowany na ciasnym morzu Bosphorus z trzystu statków, balkami do siebie spojonych, 300. kotwicami utwierdzony, albo drugi murowany na tak wielkiej rzece Dunaju, od Trajana Cesarza; trzeci nad rzeką Thamesis, od Anglików etc. Gdzie tych wieków takowy Annibal, żeby Alpes Góry skaliste do Wloch uczynił przechodniemi? wskruś przez nie bramy
in Vaticano nie sto lat fundowano, á ieszcze w Ołtarzach swoiey niedoszedł perfekcyi: toć wiek młody nie lepszy nad stary. Nie przeczę temu, że wieku swieższego wynalezione skorzane mosty, łodzie, młyny na wozach idących mielące, ale że to fragile, destruibile, bardziey mi się podobał most Xerxesa, dawnych wiekow zinwentowany na ciasnym morzu Bosphorus z trzystu statkow, balkami do siebie spoionych, 300. kotwicami utwierdzony, albo drugi murowany na tak wielkiey rzece Dunaiu, od Traiana Cesarza; trzeci nad rzeką Thamesis, od Anglikow etc. Gdzie tych wiekow takowy Annibal, żeby Alpes Gory skaliste do Wloch uczynił przechodniemi? wskruś przez nie bramy
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 29
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Padewski. A jeśliby kto w drodze puścił konie paść, trzeba na dwie, albo trzy nogi spętać gdyż Tatarowie mówią dwie nogi pętasz, dwie trawy pasiesz, trzy nogi spętasz, trzy trawy pasiesz. Ale już czas odyiść od stada, wina się napić. W. W. W.
WINO nie ludzką zinwentowane jest industrią, jako piwo, gorzałka, miód, ale od samego BOGA kreowane, którego usum et O Ekonomice, mianowicie o Winie, etc.
virtutem, pierwszy dociekł Noe Patriarcha po Potopie Świata, kiedy nim podpił sobie. O winnej macicy mówiłem w pierwszej Części Nowych Aten titulo Wskrzeszena Dodona, tu jeszcze i
Padewski. A iezliby kto w drodze puścił konie paść, trzeba na dwie, albo trzy nogi spętać gdyż Tatarowie mowią dwie nogi pętasz, dwie trawy pasiesz, trzy nogi spętasz, trzy trawy pasiesz. Ale iuż czas odyiść od stada, wina się napić. W. W. W.
WINO nie ludzką zinwentowane iest industryą, iako piwo, gorzałka, miod, ale od samego BOGA kreowane, ktorego usum et O Ekonomice, mianowicie o Winie, etc.
virtutem, pierwszy dociekł Noe Patriarcha po Potopie Swiata, kiedy nim podpił sobie. O winney macicy mowiłem w pierwszey Części Nowych Aten titulo Wskrzeszena Dodona, tu ieszcze y
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 483
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
