wyspy Celebes wyrzucała tegoż czasu płomienie, którego i Wezuwiusz.
Czternaste wybuchanie Wezuwiusza.
1660 do 1661. Zimno w Aracan tak wielkie, iż olej orzechowy, owocu cocos ścinał się.
1661 - 2, i 3. Susza i głód w Prowincyj Tillado.
1661 r.
26 Stycznia, ta ukaże się (jako się domniemywają) R.1790.
8 - 9 Stycznia miedzy 10 i 11 wieczorną, znaczne i szkodliwe trzęsienie w Glarys: 17 Stycznia o 6 Włoskiej w Księstwie Mediolańskim: 25 lekkie w Neuschatel: Na Sormosie wyspie, obaliło wiele domów w Tajouan, miotało okręty w porcie stojące: wzruszyło morze, wywróciło część fortecy Zelande.
wyspy Celebes wyrzucała tegoż czasu płomienie, którego y Wezuwiusz.
Czternaste wybuchanie Wezuwiusza.
1660 do 1661. Zimno w Arracan tak wielkie, iż oley orzechowy, owocu cocos ścinał się.
1661 - 2, y 3. Susza y głód w Prowincyi Thillado.
1661 r.
26 Stycznia, ta ukaże się (iako się domniemywaią) R.1790.
8 - 9 Stycznia miedzy 10 y 11 wieczorną, znaczne y szkodliwe trzęsienie w Glaris: 17 Stycznia o 6 Włoskiey w Księstwie Medyolańskim: 25 lekkie w Neuschatel: Na Sormosie wyspie, obaliło wiele domow w Tajouan, miotało okręty w porcie stoiące: wzruszyło morze, wywrociło część fortecy Zelande.
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 117
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
, i tak wielkiej, jakie są drogi komet, końce tylko są znacznie zakrzywione, boki zaś ledwo co różnią się od linii: więc nie dziw, iż i wielcy Astronomowie uważając bieg komety w tej tylko części drogi, która na linią prostą pochodzi, sądzili, iz prostą a nie zakrzywioną ku słońcu drogą biegają.
Domniemywano się wprawdzie, iż przynajmniej tych komet, które czasu ukazywania się swego ubiegały 180 gradusów, musi być droga ku słońcu zakrzywiona. Wielkość bowiem rzeczy nie inaczej rozeznajemy tylko przez promienie, które od końców rzeczy odbiwszy się wpośród zrzenicy patrzącego zbiegają się, i anguł czynią. Żaden zaś anguł nie może zawierać 180 gradusów: więc ani
, y tak wielkiey, iakie są drogi komet, końce tylko są znacznie zakrzywione, boki zaś ledwo co różnią się od linii: więc nie dziw, iż y wielcy Astronomowie uważaiąc bieg komety w tey tylko części drogi, ktora na linią prostą pochodzi, sądzili, iz prostą a nie zakrzywioną ku słońcu drogą biegaią.
Domniemywano się wprawdzie, iż przynaymniey tych komet, które czasu ukazywania się swego ubiegały 180 gradusow, musi być droga ku słońcu zakrzywiona. Wielkość bowiem rzeczy nie inaczey rozeznaiemy tylko przez promienie, które od końcow rzeczy odbiwszy się wposrzód zrzenicy patrzącego zbiegaią się, y anguł czynią. Żaden zaś anguł nie może zawierać 180 gradusow: więc ani
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 130
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
z biegiem komet. Kometa Roku 1759, która obrót swój kończy w 75 i ½ lat, od roku 1682 do roku 1759 opóźniła powrót swój 565 dniami, niż od roku 1607 do R. 1682, a to dla tego, iż w bliskości Saturna planety przechodząc, jego mocą pociągającą w biegu zatrzymana była, jako domniemywał się Hallejus, a P. Mairan dowiódł.
Może tedy kometa mocą swą pociągającą uczynić odmianę na ziemi i na powietrzu. Z tym wszystkim odmiana ta znaczna być nie może: gdyż moc pociągająca tym mniejsza jest, im mniejsza jest Masa rzeczy, a odległość większa. Komet zaś Masa jest nierównie mniejsza od massy słońca,
z biegiem komet. Kometa Roku 1759, ktora obrot swoy kończy w 75 y ½ lat, od roku 1682 do roku 1759 opoźniła powrot swoy 565 dniami, niż od roku 1607 do R. 1682, a to dla tego, iż w bliskości Saturna planety przechodząc, iego mocą pociągającą w biegu zatrzymana była, iako domniemywał się Halleius, a P. Mairan dowiodł.
Może tedy kometa mocą swą pociągającą uczynić odmianę na ziemi y na powietrzu. Z tym wszystkim odmiana ta znaczna być nie może: gdyż moc pociągająca tym mnieysza iest, im mnieysza iest massa rzeczy, a odległość większa. Komet zaś massa iest nierownie mnieysza od massy słońca,
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 262
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
, w którym kometa przecinała jej drogę, podobnoby jedna o drugą uderzyła: a tym uderzeniem alboby się na kawały potrzaskały, albo wody moryskie ze dna wyruszone do niezmiernejj wysokości podniesione większą część ziemi zalały. Spotkaniu się ziemi z kometą P. Hallej przypisuje potop powszechny, i nierówne ułożenie powierzchności ziemi. Tenże domniemywa się, iż część Ameryki, która teraz jest obrócona na zachód północy, musiała leżeć niegdyś na samej pułnocy: ponieważ nierównie większe jest tam zimno niżby powinno według odległości, którą ma od ekwatora, zatym i zimno, i lody które tam się znajdują, muszą być (mówi on) ostatkami zimna tego, i tych
, w ktorym kometa przecinała iey drogę, podobnoby iedna o drugą uderzyła: a tym uderzeniem alboby się na kawały potrzaskały, albo wody moriskie ze dna wyruszone do niezmierneyj wysokości podniesione większą część ziemi zalały. Spotkaniu się ziemi z kometą P. Halley przypisuie potop powszechny, y nierowne ułożenie powierzchności ziemi. Tenże domniemywa się, iż część Ameryki, ktora teraz iest obrocona na zachod pułnocny, musiała leżeć niegdyś na samey pułnocy: ponieważ nierownie większe iest tam zimno niżby powinno według odległości, ktorą ma od ekwatora, zatym y zimno, y lody ktore tam się znayduią, muszą być (mowi on) ostatkami zimna tego, y tych
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 275
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Bóg, chciał mieć zatajony i koniec świata przed wiadomością ludzką. J dla tego na pomienione pytanie tak odpowiedział Chrystus. O tym dniu i godzinie nikt nie wie, ani Anieli niebiescy, tylko sam Ocieć Przedwieczny. Dla tego o skończeniu tego świata i ostatecznym sądzie Boskim pewności nie masz. Atoli wielu poważnych Świętych Ojców domniemywa się, iż ten świat od stworzenia świata do skończenia swego, w jednejże porze trwać będzie tylko sześć tysięcy lat. Po których wyszciu koniec jego nastąpi. Której opinii dają tę racją. Iż jako stworzenia świata liczyło się dni sześć a siódmego dnia odpoczęła Boskaód dzieła wszechmocność. Tak po sześciu tysięcy lat, niby to sześciu dniach
Bog, chciał mieć zátaiony y koniec światá przed wiadomością ludzką. J dla tego ná pomienione pytánie ták odpowiedział Chrystus. O tym dniu y godzinie nikt nie wie, áni Anieli niebiescy, tylko sam Ocieć Przedwieczny. Dla tego o skończeniu tego światá y ostatecznym sądzie Boskim pewności nie masz. Atoli wielu poważnych Swiętych Oycow domniemywa się, iż ten świat od stworzenia świata do skończenia swego, w iedneyże porze trwáć będzie tylko sześć tysięcy lat. Po ktorych wyszciu koniec iego nástąpi. Ktorey opinii dáią tę racyą. Jż iáko stworzenia świátá liczyło się dni sześć á siodmego dnia odpoczęłá Boskaod dziełá wszechmocność. Ták po sześciu tysięcy lat, niby to sześciu dniach
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: G4
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jako zabito bestią, zgubiono ciało jej, i skazane jest na ogień.
XCVII. Znak dziewiaty. Po skończonych dniach 1260. Apostołowania Enocha i Eliasza ich śmierci, zmartwychwstania, i Niebowstąpienia. Po skończonym panowaniu Antychrysta przez dni 1277. a zatym więcej nad Apostołowanie Enocha i Eliasza dniami 17. jego zabiciu i potepieniu. Domniemywają się Święci Ojcowie z Proroctwa Daniela, żejeszcze do ostatecznego dnia Sądu Pańskiego i skończenia tego świata zostanie dni pięćdziesiąt ośm. Bo Daniel w Rozd. 12. Opisując: iż tak czas przyjdzie jakiego nigdy nie było Opisując zmartwychwstanie, zbawienia i potępienia ludzkiego ostatni Boski wyrok. Opisując rozproszenie wiernych Chrystusowych, wyrażając czas, dwa czasy i
iáko zábito bestyą, zgubiono ciało iey, y zkazane iest na ogień.
XCVII. Znak dziewiaty. Po skończonych dniach 1260. Apostołowania Enocha y Eliasza ich śmierci, zmartwychwstania, y Niebowstąpienia. Po skończonym pánowaniu Antychrysta przez dni 1277. á zátym więcey nad Apostołowanie Enocha y Eliasza dniami 17. iego zábiciu y potepieniu. Domniemywáią się Swięci Oycowie z Proroctwa Daniela, żeieszcze do ostatecznego dnia Sądu Pańskiego y skończenia tego światá zostánie dni pięćdziesiąt ośm. Bo Daniel w Rozd. 12. Opisuiąc: iż ták czas przyidzie iákiego nigdy nie było Opisuiąc zmartwychwstánie, zbáwienia y potępienia ludzkiego ostatni Boski wyrok. Opisuiąc rozproszenie wiernych Chrystusowych, wyrażaiąc czas, dwa czasy y
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: H4
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
panowania Antychrysta. Toć według Proroctwa Daniela zostaje jeszcze dni 13. prześladowania wiernych i pustoszenia Kościoła Chrystusowego, a po tych dniach 13. zostaje jeszcze do skończenia świata dni 45. Aby komputując od panowania Antychrysta wyszło dni 1335. Co zaś za rewolucje będą pod ten krótki czas dni, 13, a potym dni 45? Domniemywając się niektórzy iż to się spełni co z objawienia prorokuje Jan Z. w Rozd. 20. Iż sam Lucyper za dopuszczeniem Boskim z tarasów piekielknych wyszedszy, już pod czas panowania Antychrysta skonfederowane narody Góg Magog od Jana Z. nazwane, to jest narody od morza Bałtyckiego północe; od morza kaspijskiego i Czarnego wschodnie; od morza
panowania Antychrysta. Toć według Proroctwa Daniela zostáie ieszcze dni 13. prześladowánia wiernych y pustoszenia Kościołá Chrystusowego, á po tych dniach 13. zostaie ieszcze do skończenia światá dni 45. Aby komputuiąc od pánowania Antychrysta wyszło dni 1335. Co zaś za rewolucye będą pod ten krotki czas dni, 13, á potym dni 45? Domniemywáiąc się niektorzy iż to się spełni co z obiáwienia prorokuie Jan S. w Rozd. 20. Jż sam Lucyper zá dopuszczeniem Boskim z tarasow piekielknych wyszedszy, iuż pod czas panowania Antychrysta zkonfederowáne narody Gog Magog od Jana S. nazwáne, to iest narody od morza Bałtyckiego pułnocne; od morza kaspiiskiego y Czarnego wschodnie; od morza
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: H4
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
wyciąga racja. W wielu bowiem punktach trudno znaleźć takiego dowodu, któryby niewolił rozum. Według Salomona Eccl. 1. Dni wieków kto porachował? wysokość niebios, i obszerność ziemi, i głębokość przepaści kto zmierzył? mądrości Boskiej poprzedzającej wszystko kto dociekł. Atoli nieprzeto ciekawej z natury rozumnej duszy zabroniono, przez konsekwencje przyzwoite domniemywać się i najskrytszej prawdy. Według tegoż mędrca Eccl. 3. Bóg wszystko dobre stworzył w czasie, a świat oddał dysputacyj Synom ludzkim.
wyciąga racya. W wielu bowiem punktach trudno znaleść tákiego dowodu, ktoryby niewolił rozum. Według Salomona Eccl. 1. Dni wiekow kto porachował? wysokość niebios, y obszerność ziemi, y głębokość przepaści kto zmierzył? mądrości Boskiey poprzedzaiącey wszystko kto dociekł. Atoli nieprzeto ciekawey z nátury rozumney duszy zabroniono, przez konsekwencye przyzwoite domniemywáć się y nayskrytszey prawdy. Według tegoż mędrca Eccl. 3. Bog wszystko dobre stworzył w czasie, á świat oddał dysputacyi Synom ludzkim.
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: I4v
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
