w siebie, według rachunku Sarnickiego, w pada pod Gdańskiem w morze Bałtyckie. Gadebuschius, Henelius przekładają Wisłę nad złote Hermy, Paktole Hidaspy, Nil Egipski, iż całej prawie Europie dodajechleba i wszelkiego pożywienia. Świadczą Toruńskie kroniki, iż nim się zamuliła wisła, że z Torunia okręty kupieckie wisłą chodziły na Bałtyckie morze. Poławiają się w niej Jesiotry, Sumy, Karpie, poniekąd Łososie II. Rzeka Niepr: pod wsią Dnieperskim w Moskwie swoje bierze początki: wpada w morze czarne. Jest rybny: osobliwie wyzy poławia III. Niestr: zabiera początki na Pokuciu. Podole od Wołoszczyzny dzieląc w czarne morze wpada. IV. Dźwina: początki bierze w
w siebie, według rachunku Sarnickiego, w pada pod Gdańskiem w morze Baltyckie. Gadebuschius, Henelius przekłádaią Wisłę nád złote Hermy, Paktole Hidaspy, Nil Egipski, iż całey prawie Europie dodaiechlebá y wszelkiego pożywienia. Swiadczą Toruńskie kroniki, iż nim się zámuliła wisła, że z Toruniá okręty kupieckie wisłą chodziły ná Baltyckie morze. Poławiaią się w niey Jesiotry, Sumy, Karpie, poniekąd Łososie II. Rzeka Niepr: pod wsią Dnieperskim w Moskwie swoie bierze początki: wpada w morze czarne. Jest rybny: osobliwie wyzy poławia III. Niestr: zábiera początki ná Pokuciu. Podole od Wołoszczyzny dzieląc w czarne morze wpada. IV. Dzwina: początki bierze w
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: K3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
i wpada w Wisłę. Poławia Łososie Minogi. VI. Bóg: na Podolu swoje bierze początki. Wpada pod Oczakowem w Czarne morze. VII. Bug: pod Oleskiem się zaczyna na Rusi. Płynie przez Województwa Bełskie Brzeskie Mazowieckie, ziemię Hełmską. Wpada w Wisłę. Sumów, różnego rodzaju ryb, osobliwie raków tyle się poławia, że obozem stojącemu pod Sokalem Janowi Kazimierzowi, dla licznego wojska przez niejaki czas wystarczyły. Jest rzeka sposobna do defluitactyj statków. VIII. Drwęca: pod Toruniem w Wisłę wpada. Węgorzy najwięcej poławia. IX. Dunajec: z Tatrów pochodzi, pod Opatowcem w Wisłę apada. X. Prut: w Pokuciu z
y wpada w Wisłę. Poławia Łososie Minogi. VI. Boh: ná Podolu swoie bierze początki. Wpada pod Oczakowem w Czarne morze. VII. Bug: pod Oleskiem się záczyna ná Rusi. Płynie przez Woiewodztwa Bełskie Brzeskie Mazowieckie, ziemię Hełmską. Wpada w Wisłę. Sumow, roznego rodzáiu ryb, osobliwie rákow tyle się poławia, że obozem stoiącemu pod Sokalem Janowi Kazimierzowi, dla licznego woyská przez nieiaki czas wystárczyły. Jest rzeka sposobna do defluitáctyi státkow. VIII. Drwęca: pod Toruniem w Wisłę wpada. Węgorzy naywięcey poławia. IX. Dunaiec: z Tatrow pochodzi, pod Opátowcem w Wisłę apada. X. Prut: w Pokuciu z
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: K4
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
trzodami sobie przy matce, albo Królu czyli wodzu swoim pływają jak pszczoły, jego nieodstępując. A jeżeli quô casii ta ich zginie matka, tak wszystkie stają się zadumiałe, że je wszystkie wyłowić z tego stada może. Solą je w beczkach, suszą poty, póki się aż w kamienie złotego nie obrócą koloru. Poławiają się w Indyjskim, i Brytańskim morzu. Maiolus i Ravisius.
MONOCEROS to jest Jednorożec, ryba w morzu, z jednym w czole rogiem długim, prostym jak kopia, i bardzo ostrym, którym nawet i okręty dziurawi i psuje. Vincennus i Albertus.
MULLUS inaczej Barbo, Barbus, Barbatus, po Polsku Barwena ryba morska
trzodami sobie przy matce, albo Krolu czyli wodzu swoim pływaią iak pszczoły, iego nieodstępuiąc. A ieżeli quô casii ta ich zginie matka, tak wszystkie staią się zadumiałe, że ie wszystkie wyłowić z tego stada może. Solą ie w beczkach, suszą poty, poki się aż w kamienie złotego nie obrocą koloru. Poławiaią się w Indiyskim, y Brytańskim morzu. Maiolus y Ravisius.
MONOCEROS to iest Iednorożec, ryba w morzu, z iednym w czole rogiem długim, prostym iak kopia, y bardzo ostrym, ktorym nawet y okręty dziurawi y psuie. Vincennus y Albertus.
MULLUS inaczey Barbo, Barbus, Barbatus, po Polsku Barwena ryba morska
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 310
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
46 tysięcy. Ulic 300. Fortecę jednę w Mieście Petersberg, drugą za Miastem Cyriaciburg. Tu w Saksonii jest Miasto Muchlberg, albo Milberg gdzie Karol V. Cesarz zbił Heretyków 60 tysięcy Roku 1547 Wzięty Elektor Saski Jan Fryderyk, i z Elektoratu wyzuty, drugi Lancgraf Turyngii i Książę Wittemberski. W tej samej Turyngii, poławia się Halec, czyli Alec, ryba smaczna, inna od śledzia, z której nosa pięć potraw bywa.
Halec asatum Thuringis est bene gratum Exsolo naso faciunt sibi fercula quinque.
Tu jest Miasto JENA między górami nad rzeką Salą z Akademią o którym Mieście Poeta
Montibûs excelsis cincta est celsissima Iena; Montibus excelsîs, celsior ipsa
46 tysięcy. Ulic 300. Fortecę iednę w Mieście Petersberg, drugą za Miastem Cyriaciburg. Tu w Saxonii iest Miasto Muchlberg, albo Milberg gdzie Karol V. Cesarz zbił Heretykow 60 tysięcy Roku 1547 Wzięty Elektor Saski Ian Fryderyk, y z Elektoratu wyzuty, drugi Lancgraff Turingii y Xiąże Wittemberski. W tey samey Turingii, poławia się Halec, czyli Alec, ryba smaczna, inna od sledzia, z ktorey nosa pięć potraw bywa.
Halec asatum Thuringis est bene gratum Exsolo naso faciunt sibi fercula quinque.
Tu iest Miasto IENA między gorami nad rzeką Salą z Akademią o ktorym Mieście Poeta
Montibûs excelsis cincta est celsissima Iena; Montibus excelsîs, celsior ipsa
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 279
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
i Płockiego. Za co Książę Prymas powinien się pisać Kanonikiem Płockim, i Książetom Mazowieckim dawać grzywnę jednę. Geografia Generalna i partykularna
ŁOWICZ Stolica Księstwa stoi nad rzeką Bzurą: ma Kolegiatę titulô insignem; Zamek Prymasowski opasany murem, i Bzurą rzeką za Miastem; wiele jest tam Klasztorów i Kościołów. Pod Łowiczem Śnieguły ptaki smakowite poławiają się. A w Miedniwicy wsi jest cudy sławny Obraz Najświętszej Panny u OO. Reformatów. Tu w Ziemi Gostyńskiej, jest Miasto Gostyń nad rzeką Bzurą; gdzie siedział w Zamku i umierał Ruski Car Moskiewski.
PRUSY KrólEWSKIE mają jezior samych 2037 według Historyj naturalnej X Rzączyńskiego. Mieszkali w Prusach dawnych czasów te Narody: Amaksobiusze,
y Płockiego. Za co Xiąże Prymás powinien się pisać Kanonikiem Płockim, y Xiążetom Mazowieckim dawać grzywnę iednę. Geografia Generalna y partykularna
ŁOWICZ Stolica Xięstwa stoi nad rzeką Bzurą: ma Kollegiatę titulô insignem; Zamek Prymasowski opasany murem, y Bzurą rzeką za Miastem; wiele iest tam Klasztorow y Kościołow. Pod Łowiczem Snieguły ptaki smakowite poławiaią sie. A w Miedniwicy wsi iest cudy sławny Obraz Nayświętszey Panny u OO. Reformatow. Tu w Ziemi Gostyńskiey, iest Miasto Gostyń nad rzeką Bzurą; gdzie siedział w Zamku y umierał Ruski Car Moskiewski.
PRUSY KROLEWSKIE maią iezior samych 2037 według Historyi naturalney X Rzączyńskiego. Mieszkali w Prusach dawnych czasow te Narody: Amaxobiusze,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 321
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
ziemi na świecie nie masz, tylko Chińska. Stolicą tu jest Kaifung, nad rzeką Pien: gdzie jest Collegium Soc; IESU. Mur tu byli Tatarowie zepsuli, na którym rzeka była płynąca i ludzi zalała 3. kroć sto tysięcy, teraz zreparowany. W tym Kraju, signanter koło Miasta Changre w rzece Chang, poławia się ryba podobna do krokodyla, wrzeszczy jak dziecię małe, tłustość z niej zapaliwszy, trudno ugasić. O JAPONII Osobliwości przydane.
Oprócz danej relacyj o tym Imperium w Części II. Aten, te przydaję scienda. Kraj ten cały jest na Wyspach, w zboże, i złoto, aurę zdrową, obfitujących. Czasów dawnych temi
ziemi na świecie nie masz, tylko Chińska. Stolicą tu iest Kaifung, nad rzeką Pien: gdzie iest Collegium Soc; IESU. Mur tu byli Tatarowie zepsuli, na którym rzeka była płynąca y ludzi zalałá 3. kroć sto tysięcy, teraz zreparowany. W tym Kraiu, signanter koło Miasta Changre w rzece Chang, poławia się ryba podobna do krokodyla, wrzesczy iak dziecie małe, tłustość z niey zapáliwszy, trudno ugasić. O IAPONII Osobliwości przydane.
Oprócz daney relacyi o tym Imperium w Części II. Aten, te przydaię scienda. Kray ten cały iest na Wyspach, w zboże, y złoto, aurę zdrową, obfituiących. Czasów dawnych temi
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 538
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
tameczny większą część Wyspy trzyma, bo Królowie Ternaty, i Loloda mają także swoję część; jako i Holendrowie, i Hiszpani mają swoje Fortece. Ta Wyspa ma drzewa wiele zwanego Sagus, z którego owocu Obywatele tameczni Chleb robią i wino, że skorki zaś nici przędą z których materie przednie robią. W brzegach zaś Morskich poławiają się pewne ryby, których mięso ma smak cielęcy. GILOLO Miasto Stołeczne tej Wyspy. LATRONES WYSPY.
TE Wyspy są położone na Morzu albo Oceanie Wschodnim między 8. i 20. gradusem szerokości Północej. Nazwane są Latrones jakoby rozbójnicze bo tak jest w samej rzeczy, że tameczni Obywatele są wielcy złodzieje i rozbójnicy. Hiszpani
tameczny większą część Wyspy trzyma, bo Krolowie Ternaty, y Loloda máią tákże swoię część; iáko y Holendrowie, y Hiszpani máią swoie Fortece. Ta Wyspá ma drzewa wiele zwánego Sagus, z ktorego owocu Obywátele támeczni Chleb robią y wino, że skorki záś nici przędą z ktorych materye przednie robią. W brzegách záś Morskich poławiaią się pewne ryby, ktorych mięso ma smak cielęcy. GILOLO Miásto Stołeczne tey Wyspy. LATRONES WYSPY.
TE Wyspy są położone ná Morzu álbo Oceanie Wschodnim między 8. y 20. grádusem szerokośći Pułnocney. Názwáne są Latrones iákoby rozboynicze bo ták iest w samey rzeczy, że tameczni Obywatele są wielcy złodzieie y rozboynicy. Hiszpáni
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 610
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
, Ferdynand Soto zdobywszy i zawojowawszy Peruwią, wszedł także i do Florydy R. 1534. ale tam umarł z nieukontentowania, jako piszą, że nie znalazł tam ani złota, ani srebra, jako sobie tuszył, i jego ludzi wiele tam się zostało. Ta Prowincja oblana jest rzekami Chucagva, i Rio grande, gdzie się poławia wiele pereł, złoto i srebro. Dzieli się na dwie części. Floryda Francuska która graniczy z Wirygnią, i Floryda Hiszpańska która ma w sobie cały Kraj, jednak tam tylko Hiszpani mają dwie Kolonie: 1. Z. Augustyna, 2. Z. Mateusza które są nad stroną Wschodnią Peninsuły Tegestan, która ma na
, Ferdynand Soto zdobywszy y záwoiowáwszy Peruwią, wszedł tákże y do Florydy R. 1534. ále tám umárł z nieukontentowániá, iáko piszą, że nie ználázł tám áni złotá, áni srebrá, iáko sobie tuszył, y iego ludzi wiele tám się zostáło. Ta Prowincya oblana iest rzekami Chucagva, y Rio grande, gdzie się połáwia wiele pereł, złoto y srebro. Dzieli się ná dwie częśći. Floryda Francuska ktora graniczy z Wirignią, y Floryda Hiszpáńska ktora má w sobie cáły Kráy, iednák tám tylko Hiszpani máią dwie Kolonie: 1. S. Augustyna, 2. S. Mateusza ktore są nád stroną Wschodnią Peninsuły Tegestan, ktorá má ná
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 639
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
na Zachód z nowym Meksykiem i morzem Wermelskim dzielącym go od Kalifornii, na wschód Istm Panama łący go z Ameryką Południową, na Pułnoc z Florydą i Golfem Meksykańskim, na Południe z morzem spokojnym. Powietrze ma gorące jednak czyste i zdrowe, Rzeki ma znaczniejsze: Panuco, Equitlan Los Yopes, i Tabasco, w których się poławia piasek złoty i srebrny, i żywią w sobie Krokodyle które jedzą tameczni za specjał, tak jako i węże ale uciąwszy im łeb które przedawają w jatkach Meksykańskich. Grunta tej Prowincyj obfitują w pszenice, wielogrochy, pastwiska, i owoce wyśmienite. Znajduje się tu Ptaszek zwany Cincon niepodobna jak żywego i cudownego Koloru, tylko rosą
ná Záchod z nowym Mexykiem y morzem Wermelskim dzielącym go od Kalifornii, ná wschod Istm Panama łączy go z Ameryką Południową, na Pułnoc z Florydą y Golfem Mexykáńskim, ná Południe z morzem spokoynym. Powietrze má gorące iednák czyste y zdrowe, Rzeki má znácznieysze: Pánuco, Equitlan Los Yopes, y Tábásco, w ktorych się połáwiá piásek złoty y srebrny, y żywią w sobie Krokodyle ktore iedzą tameczni zá specyáł, ták iáko y węże ále uciąwszy im łeb ktore przedáwáią w iátkách Mexykánskich. Gruntá tey Prowincyi obfituią w pszenice, wielogrochy, pástwiská, y owoce wysmienite. Znáyduie się tu Ptászek zwány Cincon niepodobná iák żywego y cudownego Koloru, tylko rosą
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 639
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
