gliny jakiejkolwiek/ dobrzeby garnczarskiej. Onę rozprawiwszy gęsto/ z niej sobie samże wyrób albo każ wyrobić wyobrażenie przykładając/ albo ujmujac gliny i grafeczką albo łopateczką przymuskiwając/ tak długo aż będziesz miał prototyp. Ten ulepiwszy/ nasmaruj go oliwą zmieszaną tłustym wieprzowym. Na nim formę tak ulejesz. Weś gipsu warzonego (warzy się zaś tak: w kocieł albo panew wsyp gipsu prostego/ podłoż ogień. Gdy wrzeć pocznie/ mieszaj ustawicznie/ aby się nie przypalił. Skoro po kipieniu/ które się mieszaniem rozgania/ stęchnie i na dół upadnie/ to już ma dosyć) Oblep prototyp gliną po bokach. Rozpraw gips na śmiotanę gęstą/ ale
gliny iákieykolwiek/ dobrzeby gárnczarskiey. Onę rospráwiwszy gęsto/ z niey sobie samże wyrob albo każ wyrobić wyobrażenie przykłádáiąc/ álbo uymuiac gliny i grafeczką álbo łopáteczką przymuskiwáiąc/ ták długo áż będziesz miáł prototyp. Ten ulepiwszy/ násmáruy go oliwą zmieszáną tłustym wieprzowym. Na nim formę tak uleiesz. Weś gipsu wárzonego (warzy się záś ták: w koćieł álbo pánew wsyp gipsu prostego/ podłoż ogień. Gdy wrzeć pocznie/ mieszáy ustáwicznie/ áby się nie przypálił. Skoro po kipieniu/ ktore się mieszániem rozganiá/ stęchnie i ná doł upádnie/ to iuz má dosyć) Oblep prototyp gliną po bokach. Rospráw gips ná smiotanę gęstą/ ále
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 136
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
i naczyń. Trudniejsza jeszcze do pojęcia, ze nie poznaje, iż dla śmiesznej bojaźni imaginowanej szkody robocie w wysokim piecu istotną i znaczną przyczyni szkodę. Kto ma najmniejszą choć wiadomość o topieniu w wysokim piecu wie dobrze, jak wielce wilgoć szkodzi tej robocie. Wilgotności w wysokim piecu główną są przyczyną, że topione żelazo zaczyna się warzyć; gdzie już pospolicie niedaleki topienia koniec. Pożytek największy przy robocie w wysokim piecu jest, a żeby go byle możności w jednostajnym utrzymać biegu.
Dwaj Węglarze rozkopują ziemię będącą w koło pieca, a jeden z nich bierze tę ziemię na łopatę, i kładzie ją (Fig. 3) na całej powierzchowności pieca uformowanego z
y naczyń. Trudnieysza ieszcze do poięcia, ze nie poznaie, iż dla smieszney boiazni imaginowaney szkody robocie w wysokim piecu istotną y znaczną przyczyni szkodę. Kto ma naymnieyszą choc wiadomość o topieniu w wysokim piecu wie dobrze, iak wielce wilgoć szkodzi tey robocie. Wilgotnosci w wysokim piecu głowną są przyczyną, że topione żelazo zaczyna się warzyć; gdzie iuż pospolicie niedaleki topienia koniec. Pożytek naywiększy przy robocie w wysokim piecu iest, á żeby go byle moznosci w iednostaynym utrzymać biegu.
Dway Węglarze rozkopuią ziemię będącą w koło pieca, á ieden z nich bierze tę ziemię na łopatę, i kładzie ią (Fig. 3) na całey powierzchownosci pieca uformowanego z
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 22
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
zaś jest także gumowaty humor, który z miodem oraz przez pory wychodzi. Zaczym pszczoły miodu nie robią, ale tylko zbierają, i w figurę wyrabiają.
Ósmy cukier: i jest słodki humor z trzciny wyciśniony, na słońcu wysuszony, potym warzony, na ostatek w formy wylany i stwardniały. Jako i sól z wody się warzy.
Dziewiąta jest Manna: i jest substancjanielszy humor stężały od zimna z kwiatów i ziół wynikający. Który dla tego z rana lecie zbierają, póki słonecznym promieniem rozgrzany nie stopnieje. O elemencie ziemi.
XXVII. O elemencie ziemi te są prawdy. 1mo. Iż nad inne elementa jest najcięższa; i im więcej które mikstury
zaś iest tákże gumowaty chumor, ktory z miodem oraz przez pory wychodzi. Záczym pszczoły miodu nie robią, ále tylko zbieraią, y w figurę wyrabiaią.
Osmy cukier: y iest słodki chumor z trzciny wyciśniony, ná słońcu wysuszony, potym warzony, ná ostatek w formy wylany y ztwardniały. Jáko y sol z wody się warzy.
Dziewiąta iest Manna: y iest substancyanielszy chumor ztężały od zimna z kwiatow y zioł wynikáiący. Ktory dla tego z rana lecie zbieraią, poki słonecznym promieniem rozgrzany nie ztopnieie. O elemencie ziemi.
XXVII. O elemencie ziemi te są prawdy. 1mo. Jż nad inne elementa iest naycięższa; y im więcey ktore mixtury
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: U
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
tercjana, albo kwartana. lekarstwa których przeciw gorączkom zażywamy, albo wyprowadzają na wierzch materyją, jako czynią vesicatoria, albo cale z ciała wywodzą jako to vomitoria purgantia, albo ją gaszą, po czym zwykliśmy odpadać gdy się znowu zagrzeje materia albo trawią jako china china. A mało na tym że na jednym miejscu tylko się warzy, materia gdyż i ranę będącą cale trapi ciało. 170. Jako się kamień w człowieku rodzi? Nakształt sera, ser się rodzi kiedy cząstki wodne od ziemnych się oddalą, a ziemskie się zrosną, twardość potym przychodzi z zasuszenia, toż się dzieje w człowieku gdy woda od ziemie niedoskonale oddzielona idzie do nerek
tercyana, álbo kwartáná. lekárstwa ktorych przećiw gorączkom zażywámy, álbo wyprowadzaią ná wierzch materyią, iáko czynią vesicatoria, álbo cale z ćiáła wywodzą iáko to vomitoria purgantia, álbo ią gaszą, po czym zwykliśmy odpádáć gdy się znowu zagrzeie máteryia álbo trawią iáko china china. A mało ná tym że ná iednym mieyscu tylko się warzy, máteryia gdyż y ranę będącą cále trápi ćiáło. 170. Iako się kámień w człowieku rodźi? Nákształt sera, ser się rodzi kiedy cząstki wodne od źięmnych się oddalą, á źiemskie się zrosną, twárdość potym przychodzi z zásuszeniá, toż się dzieie w człowieku gdy woda od źiemie niedoskonale oddzielona idzie do nerek
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 364
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
będą nalepsze do zapalenia podkopów i jakichkolwiek rzeczy inszych.
Sposób warzenia knotów konopnych albo bawełnianych, żeby były prawie dobre. Ługu albo wody klarowny części 10 saletry. części 2 I warz mianowane rzeczy w kotle, a po tym włóż knoty konopne albo bawełniane ale te konopne muszą być pirwy bite na kamieniu twardym, a mają się warzyć dotąd, aż ługu albo wody ubędzie trzecia część, także i te bawełniane, i będą najlepsze, a trzeba je równać puszczając przez sztukę skóry.
Sposób robienia kul i świc lanych, których ani wiatr, ani deszcz nie zagasi. Prochu dzielnego części 2 terpentyny części 4 węgla części 2 żywice rzadki hiszpański części 3 żywice
będą nalepsze do zapalenia podkopów i jakichkolwiek rzeczy inszych.
Sposób warzenia knotów konopnych albo bawełnianych, żeby były prawie dobre. Ługu albo wody klarowny części 10 saletry. części 2 I warz mianowane rzeczy w kotle, a po tym włóż knoty konopne albo bawełniane ale te konopne muszą być pirwy bite na kamieniu twardym, a mają się warzyć dotąd, aż ługu albo wody ubędzie trzecia część, także i te bawełniane, i będą najlepsze, a trzeba je równać puszczając przez sztukę skóry.
Sposób robienia kul i świc lanych, których ani wiatr, ani deżdż nie zagasi. Prochu dzielnego części 2 terpentyny części 4 węgla części 2 żywice rzadki hiszpański części 3 żywice
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 381
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
manny łotów 6. Wodki szczawowej/ Borakowej potrosze: Rozpuścić przy ogniu mannę w tych wodkach/ i wypić. A gdziebyś też przywarzył senesu z kminem/ będzie mocniejsze.
Ubodzy/ sam Senes z kwieciem borakowym/ a z kminem niech warzą: przecedziwszy polewkę wypiją. Także bzowe skorki/ kruszynowe skorki/ mogą się warzyć/ jako się wyższej powiedziało.
Reubárbarum/ bądź w proszku/ bądź wymoczone/ włożywszy cynamonu trochę mogą bogaci zażyć: także i Agaryku flegmatici. W wielkiej gorączce Cássia konfekt może być. Wielebym ich mógł opisać/ ale dosyć na tym będzie/ kto będzie umiał użyć.
A iżem powiedział/ iż zawżdy
mánny łotow 6. Wodki sczawowey/ Borakowey potrosze: Rospuśćić przy ogniu mánnę w tych wodkách/ y wypić. A gdźiebyś też przywárzył senesu z kminem/ będźie mocnieysze.
Vbodzy/ sam Senes z kwiećiem borakowym/ á z kminem niech wárzą: przecedźiwszy polewkę wypiią. Tákże bzowe skorki/ kruszynowe skorki/ mogą się wárzyć/ iáko się wyższey powiedźiało.
Reubárbarum/ bądź w proszku/ bądź wymoczone/ włożywszy cynámonu trochę mogą bogaći zażyć: także y Agáriku flegmatici. W wielkiey gorączce Cássia konfekt może być. Wielebym ich mogł opisáć/ ále dosyć ná tym będźie/ kto będźie vmiał vżyć.
A iżem powiedźiał/ iż záwżdy
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: D
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Autora natury Boga nutrycja, aby przez nią ta utrata się nadgradzała. Ta nutrycja tym się dzieje porządkiem. W gębie najprzód być powinna pokarmu mastykacja i ruminacja. Bo czym potrawa osobliwie przytwardsza lepiej się zżuje, tym lepsza i prędsza w żołądku jej konkokcja. Tak zmastykowany pokarm i połknięty, poty w żołądku przy cieple naturalnym się warzy jak w garku jakim, póki się niewygotuje i nierozrzedzi. Która pokarmu substancja od Medyków nazywa się Chilus. Ta substancja Chilu dzieli się na dwoje. Jedna mniej użyteczna część z żołądka odchodzi do flaków. Druga przedniejszado wątroby. W wątrobie druga znowu preparacja i konkokcja substancyj pokarmu się odprawia. Gdzie lepiej wygotowany subtelniejszą
Autora nátury Boga nutrycya, áby przeż nią tá utráta się nadgradzáłá. Tá nutrycya tym się dzieie porządkiem. W gębie nayprzod być powinna pokármu mástykacya y ruminácya. Bo czym potrawá osobliwie przytwardsza lepiey się zżuie, tym lepsza y prędszá w żołądku iey konkokcya. Ták zmastykowany pokarm y połknięty, poty w żołądku przy cieple náturalnym się warzy iak w garku iákim, poki się niewygotuie y nierozrzedzi. Ktora pokármu substancya od Medykow názywa się Chilus. Tá substancya Chilu dzieli się na dwoie. Jedna mniey użyteczna część z żołądka odchodzi do flakow. Druga przednieyszado wątroby. W wątrobie druga znowu prepáracya y konkokcya substáncyi pokármu się odprawia. Gdzie lepiey wygotowany subtelnieyszą
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: F2v
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
