/ oliwy funt/ ruspuść pierwej wosk z łojem/ potym te drugie tłustości przydaj a zmieszaj. Insze.
Weźmi makucha/ a jagieł równo/ uwarz w wodzie przyłożywszy starego sadła i masła Majowego/ jako kaszę/ a włożywszy w bot/ wkładaj mu na nogę/ odnawiając po razu na dzień. Insze.
Natłucz korzenia ślazowego/ namieszaj go z oliwą abo ze śmiotaną/ wlejże koniowi w bot/ a niech w nim stawa. Insze.
Słoninę starą/ czosnek/ krci/ siarkę/ i olejek ze smoły przepalony/ zmieszaj spolnie/ a namazuj kopyto wszędzie. Insze.
Weźmi trzy główki czosnku/ garść ruty/ hałunu tłuczonego łotów sześć
/ oliwy funt/ ruspuść pierwey wosk z łoiem/ potym te drugie tłustośći przyday á zmieszay. Insze.
Weźmi mákuchá/ á iágieł rowno/ vwarz w wodźie przyłożywszy stárego sádłá y másłá Máiowego/ iáko kászę/ á włożywszy w bot/ wkłáday mu ná nogę/ odnawiáiąc po rázu ná dźień. Insze.
Nátłucz korzenia ślazowego/ námieszay go z oliwą ábo ze śmiotáną/ wleyże koniowi w bot/ á niech w nim stawa. Insze.
Słoninę stárą/ czosnek/ krći/ śiárkę/ y oleiek ze smoły przepalony/ zmieszay spolnie/ á námázuy kopyto wszędźie. Insze.
Weźmi trzy głowki czosnku/ garść ruty/ háłunu tłuczonego łotow sześć
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Piv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
, także krostki podobne do prosa, świerzbiące, czerwone, na co najlepsze jest Aloes, utarszy go i zmieszawszy z pokarmem białogłowskim do przykładania albo smarowania.
Także przytrafia się nabrzmiałość powiek, lubo sama przez się, lubóz ukąszenia Osy, lubo Pszczoły, na co weźmi pszczołę, rozetrzyj w palcach i przyłóż, albo listek ślazowy roztarty, albo weźmi Driakwi, roszczyń sokiem Babczanym, przyłóż, albo roschodnik roztarszy, i przyłóż. Na wywrócenie lubo na nabrzmiałość powiek.
NA to służą Medicamentá purgujące wysuszające, bańki z pijawkami za uszyma i na plecach, przykładanie rzeczy wysuszających. Sposoby leczenia Na Guzik albo martwą kostkę na powiece, którą Grando nazywają.
, tákże krostki podobne do prosa, świerzbiące, czerwone, ná co naylepsze iest Alóes, utárszy go y zmieszawszy z pokarmem białogłowskim do przykłádánia álbo smárowánia.
Tákże przytráfia się nábrzmiáłość powiek, lubo samá przez się, luboz ukąszęnia Osy, lubo Pszczoły, ná co weźmi pszczołę, rozetrzyi w pálcách y przyłoż, álbo listek ślazowy rostárty, álbo weźmi Dryakwi, roszczyń sokiem Bábczánym, przyłoż, álbo roschodnik rostárszy, y przyłoż. Ná wywrocenie lubo ná nábrzmiáłość powiek.
NA to służą Medicamentá purguiące wysuszáiące, báńki z pijawkámi zá uszymá y ná plecách, przykłádánie rzeczy wysuszáiących. Sposoby leczenia Ná Guźik álbo mártwą kostkę ná powiece, ktorą Grándo názywáią.
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 33
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
jednak w suchoty nie zawsze, i owszem rzadko wpadają.
Item gdy chory powoli z ciała opada, apetyt do jedzenia traci, gorączkę ma wnętrzną wolną, duszność zwłaszcza gdy się położy etc. Sposoby leczenia
Puko jeszcze nie bardzo wkorzenione będą, możesz je uleczyć sposobami temi, albo podobnemi.
Weźmi korzenia żywokostu, omanowego, ślazowego, Polipodij, każdego drobno pokrajanego po garści, Liścia podbiału, konradku, przetaczniku, kwiecia dzwonków, Polnej driakwi, każdego po garści, Lukrecyj łot, Rodzynków wielkich trzy garści, krup Perłowych garść, wszystko pokrajawszy, warz w serwatce słodkiej, jak najdłużej, potym przebij przez sito gąszcz, do którego włóż cukru ile
iednák w suchoty nie záwsze, y owszem rzadko wpadáią.
Item gdy chory powoli z ćiáłá opáda, ápetyt do iedzenia tráći, gorączkę ma wnętrzną wolną, dusznosć zwłaszczá gdy się położy etc. Sposoby leczenia
Puko ieszcze nie bárdzo wkorzenione będą, możesz ie uleczyć sposobámi temi, álbo podobnemi.
Weźmi korzenia żywokostu, ománowego, ślazowego, Polipodij, káżdego drobno pokráiánego po garsći, Liśćia podbiału, konrádku, przetáczniku, kwiećia dzwonkow, Polney dryakwi, káżdego po garśći, Lukrecyj łot, Rodzenkow wielkich trzy garśći, krup Perłowych garść, wszystko pokráiawszy, warz w serwatce słodkiey, iák naydłużey, potym przebiy przez śito gąszcz, do ktorego włoż cukru ile
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 42
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
. Do purgowania dla możniejszych ten służyć może sposób. Weźmi Rhabarbarum dobrego trzy łoty, Salappy przetłuczonej grubo, korzenia kopytnikowego, senesu, korzenia kosaccowego, każdego po łocie, jałowcu garść małą, gołębich łajen na popiół spalonych, raków na popiół spalonych, obojga w węzełku zawiązanych po pół łota, Cynamonu, Gałganu, nasienia ślazowego, pietruszczanego, każdego po ćwierci łota, namocz wszystko we trzech kwartach wina w worku przez tydzień, codzień go wyzymając, tego Wina dawaj dwa razy w tydzień po kwaterce, i więcej mocniejszym.
Item prosty lud na spędzenie puchliny wodni- stej, zażywa różnych rzeczy, jako to Gumi gutty, kopytniku, skorek z
. Do purgowánia dla możnieyszych ten służyć może sposob. Weźmi Rhabarbarum dobrego trzy łoty, Salappy przetłuczoney grubo, korzenia kopytnikowego, senesu, korzenia kosaccowego, káżdego po łoćie, jáłowcu garść małą, gołębich łáien ná popioł spalonych, rákow ná popioł spalonych, oboygá w węzełku záwiązánych po puł łotá, Cynámonu, Gáłgánu, naśienia ślazowego, pietruszczánego, káżdego po ćwierći łotá, námocz wszystko we trzech kwártách winá w worku przez tydźień, codźień go wyzymáiąc, tego Winá daway dwá rázy w tydźień po kwáterce, y więcey mocnieyszym.
Item prosty lud ná spędzenie puchliny wodni- stey, záżywa rożnych rzeczy, iáko to Gumi gutty, kopytniku, skorek z
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 44
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
krwi puszczenie miejsca nie ma, chybaby ze krwi zgęszczonej w żyłach pochodziła, co się często podczas trafia.
Item zażywanie częste gorzałki z kamforą wielom służy, także zażywanie częste Driakwi, olejku Piołynkowego, Jałowcowego, Terpentynowego, woskowego, jest pomocne.
Item na popędzenie uryny dawaj proszek, z glist ziemnych, albo korzeń ślazowy, utarszy na proszek albo łajen gołębich na popiół spalonych. Item rozwierć korzenie chrząnu świerzego, namocz w piwie, przydawszy jałowcu, niech zawsze chory pije to piwo.
Item wyciśni sok z korzenia albo cybul, albo lilij białych, przewarz go z miodem, odszymowawszy, dawaj potrosze, znacznie spędza puchliną. Sposoby leczenia I
krwi puszczenie mieyscá nie ma, chybáby ze krwi zgęszczoney w żyłách pochodźiłá, co się często podczás tráfia.
Item záżywánie częste gorzałki z kámforą wielom służy, tákże záżywánie częste Dryakwi, oleyku Piołynkowego, Jáłowcowego, Terpentynowego, woskowego, iest pomocne.
Item ná popędzenie uryny daway proszek, z glist źiemnych, álbo korzeń ślazowy, utárszy ná proszek álbo łáien gołębich ná popioł spalonych. Item rozwierć korzenie chrząnu swierzego, námocz w piwie, przydáwszy jáłowcu, niech záwsze chory pije to piwo.
Item wyćiśni sok z korzenia álbo cybul, álbo lilij białych, przewarz go z miodem, odszymowawszy, daway potrosze, znácznie spędzá puchliną. Sposoby leczenia I
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 45
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Hanysz, lubo nasienie Kopru włoskiego.
Item weźmi oczek Rakowych, rogu Jeleniego zarówno, utrzyj na subtelny proszek, dawaj po skrupule w Winie lub piwie. Przytym nasyp worek Prosem, praż go w mleku, i przykładaj, często odnawiając, albo grzejąc w mleku.
Item weźmi liścia lubo korzenia Lilij białej, korzenia ślazowego, warz w wodzie długo, przybij przez sito, maczaj chusty i przykładaj na piersi. Jako nabyć Pokarmu.
DLa nabycia pokarmu zażywają nasienia Kopru włoskiego, Czarnuszki, Hanyszku, kwiatu Bzowego, zując często te nasiona, także kładąc je do Ciepłego piwa, którego zażywają osobliwie z rana.
Item weźmi glist ziemnych, opłocz
Hánysz, lubo naśienie Kopru włoskiego.
Item wezmi oczek Rákowych, rogu Jeleniego zárowno, utrzyi ná subtelny proszek, daway po skrupule w Winie lub piwie. Przytym násyp worek Prosem, praż go w mleku, y przykłáday, często odnawiáiąc, álbo grzeiąc w mleku.
Item weźmi liśćia lubo korzenia Lilij białey, korzenia ślazowego, warz w wodźie długo, przybiy przez sito, maczay chusty y przykłáday ná pierśi. Iáko nábydź Pokármu.
DLa nábyćia pokármu záżywáią naśienia Kopru włoskiego, Czárnuszki, Hányszku, kwiátu Bzowego, zuiąc często te naśiona, tákże kłádąc ie do Ciepłego piwá, ktorego záżywáią osobliwie z ráná.
Item weźmi glist źiemnych, opłocz
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 113
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
stolców zatwardzenie.
WEźmi łajen owcych świeżych garść, wlej polewki mięsnej, albo mleka kwartę, rozmąć dobrze, przywarz, przecedź, przydaj żółtek od jaja, soli łyżkę, masła łyżkę, miodu łyżkę, zmieszaj, przywarz i daj ciepło, powtórz jeżeliby zarazem nie dobry skutek uczyniła. Enema w gorączkach.
WEźmi liścia ślazowego, Pietruszczanej naci, lubo korzenia, Sałaty, Liścia Fiałkowego, każdego po pół garści, nasienia Lnianego garść, Hanyżu łyżkę, soli albo Saletry łyżkę, warz w wodzie, albo w serwatce, przecedź: weźmi Polewki kwartę, przydaj żółtek od jaoa, Cukru szarego dwa łoty, Oliwy dwie łyżki, umieszaj wraz,
stolcow zatwárdzenie.
WEźmi łáien owcych świeżych garść, wley polewki mięsney, álbo mleká kwártę, rozmąć dobrze, przywárz, przecedź, przyday żołtek od jáiá, soli łyszkę, másłá łyszkę, miodu łyszkę, zmieszay, przywarz y day ćiepło, powtorz ieżeliby zárazem nie dobry skutek uczyniła. Enema w gorączkách.
WEźmi liśćia ślazowego, Pietruszczáney náći, lubo korzenia, Sałáty, Liśćia Fjałkowego, káżdego po puł garśći, naśienia Lniánego garść, Hányżu łyszkę, soli álbo Sáletry łyszkę, warz w wodźie, álbo w serwatce, przecedź: weźmi Polewki kwártę, przyday żołtek od jaoa, Cukru szárego dwá łoty, Oliwy dwie łyszki, umieszay wraz,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 235
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, Cerwcu, Korali czerwonych, Kadzidła przedniego, każdego po ćwierci łota, skorek wnętrznych z pod sporup jajecznych ćweirć łota, zmieszaj wszystko wraz, dawy po skrupule i więcej w przednim winie, raz w każdy tydzień. Proszek na kamień.
WEźmi Rakowych oczek, Bursztynu białego, Cremor Tártari, każdego po pół łotam korzenia ślazowego łot, Stonogów preparowanych dwa skrupuły, zmieszaj, utrzyj na subtelny proszek, dawaj po pół dragmy w wódce Pietruszczanej albo Trybulowej. Sposoby robienia Proszek a ustanowienie krwi skądkolwiek płynącej.
WEźmi Vitriolum, Veneris, to jest Gryszpanu dystillowanego ile chcesz, spal go na ten czas gdy słońce przechodzi znak Lwa, żeby był biały,
, Cerwcu, Korali czerwonych, Kádźidłá przedniego, káżdego po ćwierći łotá, skorek wnętrznych z pod sporup iáiecznych ćweirć łotá, zmieszay wszystko wraz, dawy po skrupule y więcey w przednim winie, raz w káżdy tydźień. Proszek ná kámien.
WEźmi Rákowych oczek, Bursztynu białego, Cremor Tártari, káżdego po puł łotám korzenia ślazowego łot, Stonogow preparowanych dwá skrupuły, zmieszay, utrzyi ná subtelny proszek, daway po puł drágmy w wodce Pietruszczáney álbo Trybulowey. Sposoby robienia Proszek á ustánowienie krwi zkądkolwiek płynącey.
WEźmi Vitriolum, Veneris, to iest Gryszpanu distillowánego ile chcesz, spal go ná ten czás gdy słonce przechodźi znák Lwa, żeby był biały,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 251
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
nie ma mocy większej nad nie w morowe powietrze. Rend. lib. 7 de piscibus cap. 3.
Kataplasma na zbieranie bolączek, gdy już są wielkie, ale się każdy ma chronić od owych małych a czarnych na kształt wąglika, gdyż nie ratowane bywają. naprędzej się od takiego człowieka zarazić możesz, wziąć korzenia ślazowego, liliowego po pół funta, nasienia lnianego, gorczycznego, faenum graecum, a każdego z osobna odważyć, co 12 czechów zaważy, driakwie co trzy czechy zaważy, fig tłustych dziesięć, świniego smalcu co potrzeba, z tego uczynić chłodne a przykładać. Flaster na bolączki morowe doświadczony.
Upiec cybulkę kilka główek i uwiercieć ją
nie ma mocy większey nád nie w morowe powietrze. Rend. lib. 7 de piscibus cap. 3.
Cataplasma ná zbieránie bolączek, gdy iuż są wielkie, ále śię każdy ma chronić od owych máłych á czarnych ná kształt wąglika, gdyż nie rátowáne bywáią. naprędzey się od tákiego człowieká záraźić możesz, wźiąć korzenia ślazowego, liliowego po puł funta, náśienia lnianego, gorczycznego, faenum graecum, á kożdego z osobna odważyć, co 12 czechow zaważy, dryakwie co trzy czechy záważy, fig tłustych dźieśięć, świniego smalcu co potrzebá, z tego vczynić chłodne á przykładáć. Flaster ná bolączki morowe doświadczony.
Vpiec cybulkę kilka głowek y vwierćieć ią
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: Cv
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
wadzi, ale lecie nie godzi się gdy gorące dni.
Pisze Dux Soxoniae in lib. communi, że od chłopa za sekret miał to mieć lekarstwo, którego wiele razy doznał w powietrze tak opisane; Wziąć kosłkowego korzenia łot, pokrzywianego parzącego dwa łoty, Jaskółczego ziela korzenia dwa łoty, paprotki id est, polipodyum, ślazowego, biedrzeńcu domowego i leśnego po cztery łoty, skorek wilczego łyka, jedynej jagodki, id est Bac. herb. paris ziarn, 26, to wszytko stłuc dobrze i nalać octu dobrego na to coby opalec był w zwysz w polewanym garncu, postaw przy wolnym ogniu prócz jagodek, jedynej jagodki nie włożyć
wadźi, ále lećie nie godźi się gdy gorące dni.
Pisze Dux Soxoniae in lib. communi, że od chłopa zá sekret miał to miec lekárstwo, ktorego wiele rázy doznał w powietrze ták opisáne; Wźiąć kosłkowego korzenia łot, pokrzywiánego parzącego dwa łoty, Jaskołczego źiela korzenia dwá łoty, paprotki id est, polipodyum, ślazowego, biedrzeńcu domowego y leśnego po cztery łoty, skorek wilczego łyka, jedyney iagodki, id est Bac. herb. paris źiarn, 26, to wszytko stłuc dobrze y naláć octu dobrego ná to coby opalec był w zwysz w polewánym garncu, postaw przy wolnym ogniu procz iagodek, iedyney iágodki nie włożyć
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: D3v
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
