w przechodach ich/ wyższej pomienionym obyczajem używając. Piersiom i płucom sztychem przebitym
Rannym jest barzo użytecznym lekarstwem/ a ile tym którzyby przez piersi i płuca sztychowe rany mieli/ bądź od kopijej/ albo od miecza/ abo puginału. Wziąć Sowiej strzały mniejszej ze dwie garści/ liścia i z jagodami/ Jemioły sosnowej abo Świerkowej półtory garści/ Zanklu/ Głowienek/ Dzięgielu/ Podojału wysokiego/ abo Lępieżniku/ Gęsiego poleju po garści/ Przetarzniku/ Leczywrzodu (Stulisem inni zowią/ Herbam Sophiam Alchimistowie) Polnej Driakwie/ Polnej szałwiej/ Bukwice/ Stokroci po pół garzści/ Jałowcu zgruba przetłuczonego półtora łota/ korzenia Dzięgielowego łot. To wszystko drobno
w przechodách ich/ wysszey pomienionym obyczáiem vżywáiąc. Pierśiom y płucom sztychem przebitym
Ránnym iest bárzo vżytecznym lekárstwem/ a ile tym ktorzyby przez pierśi y płucá sztychowe rány mieli/ bądź od kopiiey/ álbo od mieczá/ ábo puginału. Wźiąć Sowiey strzały mnieyszey ze dwie garśći/ liśćia y z iágodámi/ Iemioły sosnowey ábo Swierkowey półtory garśći/ Zánklu/ Głowienek/ Dźięgielu/ Podoiału wysokie^o^/ ábo Lępieżniku/ Gęśiego poleiu po gárśći/ Przetarzniku/ Leczywrzodu (Stulisem inni zowią/ Herbam Sophiam Alchimistowie) Polney Dryákwie/ Polney száłwiey/ Bukwice/ Stokroći po poł garzśći/ Iáłowcu zgrubá przetłuczonego połtorá łotá/ korzeniá Dźięgielowego łot. To wszystko drobno
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 82
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
za drugą pochodzącego. Pręcia gałęzistego/ na pułtora łokcia wzwyż/ twartszego i chrostowatszego niżli pierwszy. Kwiatu żółtego/ z ośmi listeczków złożonego/ po rozgach miedzy liściem rozłożonego/ abo otworzystego. Pod których listeczkami są drugie listki dłuższe/ weśrzodku jako jakie jabłuszko żółte/ ze śrzodku czarne serduszka/ abo szczecinki wychodzą. Zapachu Świerkowej żywice. Z tego potym nasienie podobne nasieniu Zębnego ziela./ kore Piretrum zowiemy/ podługowate/ wespół stulone/ ostre/ szat się chwytające. To w Wrześniu dojźrzewa. Kwitnie pospolicie w Lipcu/ i w Sierpniu. Wszystko to ziele ile go jest/ smaku gorzkiego/ jednak bez sczmienia i stwierdzenia. Zielnik D.
zá drugą pochodzącego. Pręćia gáłęźistego/ ná pułtorá łokćiá wzwysz/ twártszego y chrostowátszego niżli pierwszy. Kwiátu żołtego/ z ośmi listeczkow złożonego/ po rozgach miedzy liśćiem rozłożonego/ ábo otworzystego. Pod ktorych listeczkámi są drugie listki dłuższe/ weśrzodku iáko iákie iábłuszko żołte/ ze śrzodku czárne serduszká/ ábo sczećinki wychodzą. Zapáchu Swierkowey żywice. Z tego potym náśienie podobne naśieniu Zębnego źiela./ kore Piretrum zowiemy/ podługowáte/ wespoł stulone/ ostre/ szat się chwytáiące. To w Wrześniu doyźrzewa. Kwitnie pospolićie w Lipcu/ y w Sierpniu. Wszystko to źiele ile go iest/ smáku gorzkiego/ iednák bez sczmienia y stwierdzenia. Zielnik D.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 281
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
a tego postrzelonemu po cztery abo pięć łyżek pić dawać rano i na noc. Ranom wszelakim
Ranom wszelakim/ trunek kosztowny i doświadczony/ który do roku chować może/ wziąć Zwyciężyjadu/ Barwniku/ Zanklu po dwu garści/ Przywrotu sześć garści/ Głowienek/ Muscu błękitnego kwiecia/ który drudzy Kuroślepem zową po pułtory garści/ Jemioły Świerkowej z liściem/ Kosyszczka/ Rdestu wodnego/ liścia białej Bukwice/ Bluszczu skalnego/ abo Kurdwanu na skale rosnącego po garści skalnej Rząsy/ albo żółtych P. Mariej Włosków/ płonnego Dzięgiela liścia/ polnej Driakwie/ kwiecia z drzewa Jabłonowego/ Osanki/ po pół garści/ korzenia Szczesi polnej trzy łoty. Te zioła mają
á tego postrzelonemu po cztery ábo pięć łyżek pić dáwáć ráno y ná noc. Ránom wszelákim
Ránom wszelákim/ trunek kosztowny y doświádczony/ ktory do roku chowáć może/ wźiąć Zwyćiężyiádu/ Bárwniku/ Zánklu po dwu gárśći/ Przywrotu sześć gárśći/ Głowienek/ Muscu błękitnego kwiećia/ ktory drudzy Kuroslepem zową po pułtory gárśći/ Iemioły Swierkowey z liśćiem/ Kosyszczká/ Rdestu wodne^o^/ liśćia białey Bukwice/ Blusczu skálne^o^/ ábo Kurdwanu ná skále rosnącego po gárśći skálney Rząsy/ álbo żołtych P. Máriey Włoskow/ płonnego Dźięgielá liśćia/ polney Dryakwie/ kwiećia z drzewá Iábłonowego/ Osánki/ po puł gárśći/ korzenia Scześi polney trzy łoty. Te źiołá máią
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 329
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Lelegiejskie Nimfy subtelnemi Nie raz ją wznieść z ziemie chcą/ nie raz doradzają Leczyć miłość/ lecz myśli głuchej napiewają. Leży twarz niema: zioła skubie pażgnogciami Zielone: murawę z łęz mocząc strumieniami. Tę snadź nie wyschłą żyłą Najady nadały W wieczność: czymże jej lepszym powinszować miały? Wnet jako krople z skory świerkowej naciętej/ Jak się klej tęgi z ziemie ślimaczy rozpiętej/ Jak gdy z Fawoniuszem nadciągnie pogoda/ Słońcem topnieje bywszy lodowata woda: Tak ta na łzy spłynąwszy w strumień szła co słynie W tamtych stronach od paniej/ a z pod dębia płynie. Sława cudu nowego snadźby była doszła Sta Kreteskich mias/ by była Kreta
Lelegieyskie Nymphy subtelnemi Nie raz ią wznieść z źiemie chcą/ nie raz doradzáią Leczyć miłość/ lecz myśli głuchey nápiewáią. Leży twarz niema: źioła skubie pażgnogćiámi Zielone: muráwę z łęz mocząc strumieniámi. Tę snadź nie wyschłą żyłą Náiády nádáły W wieczność: czymże iey lepszym powinszowáć miáły? Wnet iáko krople z skory świerkowey náćiętey/ Iák się kliy tęgi z źiemie ślimáczy rozpiętey/ Iák gdy z Fáwoniuszem nádćiągnie pogodá/ Słoncem topnieie bywszy lodowáta wodá: Ták tá ná łzy spłynąwszy w strumień szłá co słynie W támtych stronách od pániey/ á z pod dębia płynie. Sława cudu nowego snadźby byłá doszła Stá Kreteskich mias/ by byłá Kretá
Skrót tekstu: OvŻebrMet
Strona: 238
Tytuł:
Metamorphoseon
Autor:
Publius Ovidius Naso
Tłumacz:
Jakub Żebrowski
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Tematyka:
mitologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1636
Data wydania (nie wcześniej niż):
1636
Data wydania (nie później niż):
1636
, tym natrzyj ciało, uznasz skutek
Insi żywe srebro rościerają z białkiem jajowym, tak że go nic znać nie będzie, tym nacierają płatek sukienny który ususzywszy wieszają na szyj, żeby na ciele leżał przez dzień, potym zdejmują i chowają na inne razy. Sposoby robienia Maść wygrzewająca rany świeże, zwana Digestivum.
WEźmi Żywice świerkowej lubo sosnowej, roztop, przecedź przez chustę i wyciśni na wodę, włóż ją na rynkę, roztop, przydaj trochę oliwy i miodu, mieszaj aż ostydnie, potym wbij żółtek od jaja jeden i drugi, Kadzidła utłuczonego, umieszaj i schowaj.
Albo weźmi Terpentyny zwyczajnej pół funta, przydaj do niej żoltków jajowych dwa,
, tym natrzyi ćiało, uznasz skutek
Insi żywe srebro rośćieráią z białkiem jájowym, ták że go nic znáć nie będźie, tym náćieráią płátek sukienny ktory ususzywszy wieszáią ná szyi, żeby ná ćiele leżał przez dźień, potym zdeymuią y chowáią ná inne rázy. Sposoby robienia Máść wygrzewáiąca rány świeże, zwáná Digestivum.
WEźmi Zywice świerkowey lubo sosnowey, rostop, przecedź przez chustę y wyćiśni ná wodę, włoż ią ná rynkę, rostop, przyday troche oliwy y miodu, mieszay ász ostydnie, potym wbiy żołtek od jája ieden y drugi, Kádźidłá utłuczonego, umieszay y schoway.
Albo weźmi Terpentyny zwyczáyney puł funtá, przyday do niey żoltkow jájowych dwá,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 212
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
łotów trzy, umieszaj dobrze i schowaj. Sposoby robienia
Ma moc odmiekczającą wszelkie twardości, służy na wrzody, aby się prędko zbierały, albo żeby się rozpędzały, służy na twardość w boku lewym, lub prawym, na guzy twarde, na bolączki. Plaster zwyczajny na rany pospolite,
WEźmi wosku żółtego, żywice Sosnowej lub Świerkowej czystej, smoły twardej, każdego po ćwierci funta, roztop wraz wszystko nad wolnym ogniem, wlej Oliwy pół kwaterki, łoju kozłowego trzy łoty, zmieszaj i schowaj, służy na rany pospolite, które powoli goi. Plaster na śledzionę pewny.
WEźmi żywice czystej, Wosku, obojga po ośm łotów, rozpuść wolnym ogniem,
łotow trzy, umieszay dobrze y schoway. Sposoby robienia
Ma moc odmiekczáiącą wszelkie twárdośći, służy ná wrzody, áby się prędko zbierały, álbo żeby się rozpędzały, służy ná twárdość w boku lewym, lub prawym, ná guzy twárde, ná bolączki. Plaster zwyczáyny ná rány pospolite,
WEźmi wosku żołtego, żywice Sosnowey lub Swierkowey czystey, smoły twárdey, káżdego po ćwierći funtá, rostop wraz wszystko nád wolnym ogniem, wley Oliwy puł kwáterki, łoiu kozłowego trzy łoty, zmieszay y schoway, służy ná rány pospolite, ktore powoli goi. Plaster ná śledźionę pewny.
WEźmi żywice czystey, Wosku, oboygá po ośm łotow, rospuść wolnym ogniem,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 214
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, potłuczenia, spadki, na kaszelm na plucie krwią, na Dysenterią, i na różne defekta, zażywając go wewnątrz z Winem, lubo z innym likworem, gdy nie przydasz Olbrotu służyć może i do ran. Olejek Terpentynowy i Sosnowy.
WEźmi Terpentyny rzadkiej, albo gdy jej nie masz, weźmi żywice Sosnowej, lubo Świerkowej, wloż do alembika sporo, nalej wodą, zlep i przepal wolnym bardzo ogniem, pójdzie Olejek ora z wodą, który zebrawszy schowaj; (a jeżeli chcesz mieć Sosnowy, który przwia jednakowesz ma skutki,) nakładź szczyp smolnych sporo do alembka, nalej wody i przepal, odbierz w wody Olejek jasny. Sposoby robienia
, potłuczenia, spadki, ná kászelm ná plućie krwią, ná Dyssenteryą, y ná roźne defektá, záżywáiąc go wewnątrz z Winem, lubo z innym likworem, gdy nie przydász Olbrotu służyc może y do ran. Oleiek Terpentynowy y Sosnowy.
WEźmi Terpentyny rzadkiey, álbo gdy iey nie masz, weźmi żywice Sosnowey, lubo Swierkowey, wloż do álembika sporo, náley wodą, zlep y przepal wolnym bárdzo ogniem, poydźie Oleiek ora z wodą, ktory zebrawszy schoway; (a ieżeli chcesz mieć Sosnowy, ktory przwia iednakowesz ma skutki,) nakłádź szczyp smolnych sporo do álembka, náley wody y przepal, odbierz w wody Oleiek iasny. Sposoby robienia
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 219
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
kamienna, Calamintha.
Ruta na skałach rosnąca, Ruta muraria.
Biedrzeniec, Pimpinella.
Lukrecja, Liquiritia.
Tesznik, Filipendula.
Wróble proso, Milium solis,
Pomurne ziele, Parietaria.
Korzenie Slazowe, Radix Altheae. na różne afekcje.
Jałowiec, Baccae Iuniperi.
Lenek, Linaria.
Terpentyna, Żywica Sosnowa, lub Świerkowa,
Terpentyna Cypryiska, Terebintha Cypria.
Balsam biały, Balsamus Capaibae.
Trybula, Caerefolium.
Poziomki, Fragae.
Sok Limoniowy, Succus Limonium.
Nasiona Małonowe, Ogorczane, Dyniowe,
Czosnkowe ziele, Scordium.
Rzepik, Agrimonia.
Stonogi, Millepedes Aselli.
Lapis iudaicus, Lapis Perarum, krew Kozłowa, Lignum Nephriticum,
kámienna, Calamintha.
Ruta ná skáłách rosnąca, Ruta muraria.
Biedrzeniec, Pimpinella.
Lukrecya, Liquiritia.
Tesznik, Filipendula.
Wroble proso, Milium solis,
Pomurne źiele, Parietaria.
Korzenie Slazowe, Radix Altheae. ná rożne áfekkcye.
Jáłowiec, Baccae Iuniperi.
Lenek, Linaria.
Terpentyna, Zywica Sosnowa, lub Swierkowa,
Terpentyná Cypryiska, Terebintha Cypria.
Balsam biały, Balsamus Capaibae.
Trybula, Caerefolium.
Poźiomki, Fragae.
Sok Limoniowy, Succus Limonium.
Naśioná Málonowe, Ogorczáne, Dyniowe,
Czosnkowe źiele, Scordium.
Rzepik, Agrimonia.
Stonogi, Millepedes Aselli.
Lapis iudaicus, Lapis Perarum, krew Kozłowa, Lignum Nephriticum,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 281
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
