się. PARASILENE zaś; jest reprezentacja wielu Księżyców razem na Niebie co sprawuje refrakcja jasności na chmurach i Obłokach. TĘCZA Miesięczna bywa też z Waporów (lecz rzadko) rosistych, z reperkusyj promieni uformowana, jako widział Americus Vesputius, i Albertus Magnus. TĘCZA Słoneczna częstym jest naszym obiektem. Formują się na chmurze doliniastej, żłobkowatej, rosistej, i przezroczystej, z odbiających się, na sobie promieni Słonecznych. Kolor w Tęczy Słonecznej wydaje się trojaki, Granarowy, zielony, Purpurowy, a czasem żółtawy, a ten jest z dwóch, to jest z Zielonego i granatowego zmieszany. Figura Tęczy okrągła bo też Słońca Autoris Tęczy, takaż jest Figura
się. PARASILENE záś; iest reprezentacya wielu Xiężycow razem na Niebie co sprawuie refrakcya iasności ná chmurach y Obłokach. TĘCZA Miesięczna bywa też z Waporow (lecz rzadko) rosistych, z reperkusyi promieni uformowana, iako widział Americus Vesputius, y Albertus Magnus. TĘCZA Słoneczna częstym iest nasżym obiektem. Formuią się na chmurze doliniastey, żłobkowatey, rosistey, y przezròczystey, z odbiaiących się, na sobie promieni Słonecznych. Kolor w Tęczy Słoneczney wydaie się troiaki, Granarowy, zielony, Purpurowy, a czasem żołtawy, a ten iest z dwoch, to iest z Zielonego y granatowego zmieszany. Figura Tęczy okrągła bo też Słońca Autoris Tęczy, takaż iest Figura
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 165
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
sznuru dawaj wysokość dachu. Wysokość dachu zbyteczna, ścianom niebezpieczna, która jednak pod słomę, pod snopki, alias poszycie jest zgodna, dla lepszego deszczów spadku i steku. Co na Pałacach, służy blacha miedziana, biała, żelazna, gonty pod olej malowane, dachówka; ata trojaka, jedna płaska z hakiem, druga żłobkowata, ale cięszka, trzecia zawijana brzegami; które wszystkie z dobrej gliny od dobrego majstra robione, dobrze wypalone, polewane, i dobrze sadzone na mocnych łatach na wapno, są bardzo dobre, trwałe, długoletnie. Dachy mają swoje kosze, załamy, w których dobrze mają być opatrzone, w przód tarcicami wybite smolnemi,
sznuru daway wysokość dachu. Wysokość dachu zbyteczna, scianom niebespieczna, ktora iednak pod słomę, pod snopki, alias poszycie iest zgodna, dla lepszego deszczow spadku y steku. Co na Pałacach, służy blacha miedziana, biała, żelazna, gonty pod oley malowane, dachowka; ata troiaka, iedna płaska z hakiem, druga żłobkowata, ale cięsżka, trzecia zawiiana brzegami; ktore wszystkie z dobrey gliny od dobrego maystra robione, dobrze wypalone, polewane, y dobrze sadzone na mocnych łatach na wapno, są bardzo dobre, trwałe, długoletnie. Dachy maią swoie kosze, załamy, w ktorych dobrze maią bydź opatrzone, w przod tarcicami wybite smolnemi,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 357
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Archangelica nazywamy. Rózga. I.
Dzięgiel wielki/ który Samcem zowiemy/ rozgę ma kolankowatą/ którą drugiego roku po wsianiu wypuszcza/ trzcinę mocną/ wewnątrz czczą/ sękowatą/ miąższą/ stryfiastą albo laskowaną/ dwu łokietną/ podczas trzy łokietną/ i niekiedy wyższą/ jako Lubczyk. Od kolanek pochodzą gałązki/ przy wierzchu żłobkowate: Na których liście długie/ około krajów wystrzyżone i ząbkowane/ a krzyżem przeciw sobie pochodzące/ pięć i sześć po obu stronach pręta/ krom pośledniego: zielone a pachniące: w wierzchu rózg wychodzą/ jakoby jakie pęcherzyki: Z których potym wirzchołki okołkiem/ właśnie jako u Kopru włoskiego wychodzą: Pełne kwiatków białych.
Archangelica názywamy. Rozgá. I.
Dźięgiel wielki/ ktory Sámcem zowiemy/ rozgę ma kolankowátą/ ktorą drugiego roku po wśianiu wypuscza/ trzćinę mocną/ wewnątrz czczą/ sękowátą/ miąższą/ stryfiástą álbo laskowáną/ dwu łokietną/ podczás trzy łokietną/ y niekiedy wyższą/ iáko Lubsczyk. Od kolanek pochodzą gáłąski/ przy wierzchu żłobkowáte: Ná ktorych liśćie długie/ około kráiow wystrzyżone y ząbkowáne/ á krzyżem przećiw sobie pochodzące/ pięć y sześć po obu stronách prętá/ krom pośledniego: źielone á pachniące: w wierzchu rozg wychodzą/ iákoby iákie pęchyrzyki: Z ktorych potym wirzchołki okołkiem/ włáśnie iáko v Kopru włoskiego wychodzą: Pełne kwiatkow białych.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 85
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Korzenia niemałego/ z wielą cienkich odnóżek. Liścia także mało niepodobnego pierwszemu/ jeno głębiej rozkrojonego/ mocnego/ i zielono żółtawego. Kłącza kolankowatego/ cienkiego /dwułokietnego/ podczas wyższego/ podług bujności ziemie. Kwiatu w okołkach swych podobnego Kminowi/ białego/ i gęstego naswych stopkach. Z tych nasienie jako Broniłaniej obszyrne/ żłobkowate albo skrysiaste. Korzeń. Liście. Kłącze. Nasienie. Miejsce.
ROście obficie w naszych Polskich krainach. Roście i w polach dzikich na Podolu. Czas kopania.
KOrzeń ma być tego czasu kopany/ gdyby w ostatnim dziesiątku dni Lwa niebieskiego Słońce było/ a Mars z Księżycem także w tym znaku/ albo we dwudziestym
. Korzeniá niemáłego/ z wielą ćienkich odnożek. Liśćia tákże mało niepodobnego pierwszemu/ ieno głębiey roskroionego/ mocnego/ y źielono żołtáwego. Kłącża kolankowátego/ ćienkiego /dwułokietnego/ podczás wyższego/ podług buynośći źiemie. Kwiátu w okołkách swych podobnego Kminowi/ białego/ y gęstego náswych stopkách. Z tych naśienie iáko Broniłániey obszyrne/ żłobkowáte álbo skrysiáste. Korzeń. Liśćie. Kłącze. Naśienie. Mieysce.
ROśćie obficie w nászych Polskich kráinách. Rośćie y w polách dźikich ná Podolu. Czás kopánia.
KOrzeń ma być te^o^ czásu kopány/ gdyby w ostátnim dźieśiątku dni Lwá niebieskiego Słońce było/ á Mars z Kśiężycem tákże w tym znáku/ álbo we dwudźiestym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 132
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
części linii, jaką mają proporcją diametry kul dwu funtowych, trzy, cztery lub więcej funtowych, do diametru kuli jeden funt ważącej. Sposób nabijania działa.
VI. Działo od rdzy i śmieci wewnętrznych należy wychędożyć. Prochu wsypać pod tą miarą, jaka być powinna do proporcyj kuli i działa, oraz tęgości jego, szuflą żłobkowatą osadzając go w kupie przy samym zapale. Przybić należycie stemplem siana lub darnia włożywszy. A na ostatek kulę należycie osadzić. Gdyby zaś ognistą kulą nabijać przyszło działo w obleżeniu naprzykład miasta. Po przybiciu prochu wychędozyć trzeba działo, aby ziarna prochu przylgnięte do działa, zapaliwszy się od kuli ognistej, przed czasem nie zapaliły
części linii, iáką maią proporcyą dyámetry kul dwu funtowych, trzy, cztery lub więcey funtowych, do dyámetru kuli ieden funt ważącey. Sposob nábiiania działá.
VI. Działo od rdzy y śmieci wewnętrznych należy wychędożyć. Prochu wsypáć pod tą miarą, iáka być powinna do proporcyi kuli y działá, oraz tęgości iego, szuflą żłobkowatą osadzaiąc go w kupie przy samym zapale. Przybić należycie stęplem siána lub darnia włożywszy. A ná ostátek kulę należycie osadzić. Gdyby zaś ognistą kulą nábiiać przyszło dziáło w obleżeniu náprzykład miásta. Po przybiciu prochu wychędozyć trzeba działo, áby ziarna prochu przylgnięte do działá, zápaliwszy się od kuli ognistey, przed czasem nie zápaliły
Skrót tekstu: BystrzInfArtyl
Strona: O4v
Tytuł:
Informacja artyleryjna o amunicji i ogniach wojennych
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
natury jako z dobrego ćwiczenia pochodzi/ zaczym różnych cnot sieła przystąpić mogą. Lecz to najpilniej upatrować w pięknej urodzie końskiej należy/ naprzód począwszy od rogu/ bo to fundament cielesnej machiny/ na czym chodzi i stoi/ potym aż do głowy. Stąd tedy naprzód/ żeby był rogu czarnawego/ szerokiego/ pochodzistego/ zewnątrz żłobkowatego/ piętki wysokiej/ kotu niskiego/ niekośmatego/ kolana okrągłego/ a rychlej naprzód niż nazad padającego/ nogi okrągłej/ dużej/ suchej i żyłowatej/ ale nie mięsistej. Piersi szerokich niezawieszonych. Lopatek płaskich/ szerokich niepodługowatych. Karku wyniosłego/ ale nie hrubego/ związłego . Kłębu dużego/ uszu maluczkich/ subtelnych/ żyłowatych
nátury iáko z dobrego ćwiczenia pochodźi/ záczym rożnych cnot śiełá przystąpić mogą. Lecz to naypilniey vpátrowáć w piękney vrodźie końskiey należy/ naprzod począwszy od rogu/ bo to fundáment ćielesney máchiny/ ná czym chodźi y stoi/ potym áż do głowy. Stąd tedy naprzod/ żeby był rogu czárnáwego/ szerokiego/ pochodźistego/ zewnątrz żłobkowátego/ piętki wysokiey/ kotu niskiego/ niekosmátego/ kolána okrągłego/ á rychley naprzod niż názad padáiącego/ nogi okrągłey/ dużey/ suchey y żyłowátey/ ále nie mięśistey. Pierśi szerokich niezáwieszonych. Lopátek płáskich/ szerokich niepodługowátych. Kárku wyniosłego/ ále nie hrubego/ związłego . Kłębu dużego/ vszu máluczkich/ subtelnych/ żyłowátych
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Bivv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
i bez żadnego bicia/ tylko dla pogróżki/ gdyż to mniejsza wada i łacna do odjęcia. Wtóre.
Kiedy koń który łbem wszytko rzuca ku gorze abo trzęsie/ ani na żaden munsztuk przynależnie jego gębie obrany/ ani na karanie kaweczonem nic nie dba. Takiemu inaczej tego odjąć nie możesz/ jedno vździeniczką żelazną na wierzchu żłobkowatą z ząbeczkami nadpiłowanemi wewnątrz obróconemi ku nozdrzom. Ktemu zawsze w koło nozdrza dobrze i dużo zapiętą/ aby ani gęby rozdziewiać/ ani języka wyszcibiać według wolej swej nie mógł. Do tegoż barzo rzecz pomocna sznurek jedwabny abo tasiemkę przywiązawszy/ do munsztukowego oka pod haczkiem podbrodkowym przeciągnąć on wewnątrz miedzy wargą a miedzy zęboma dolnemi/
y bez żadnego bićia/ tylko dla pogrożki/ gdyż to mnieysza wádá y łácna do odięćia. Wtore.
Kiedy koń ktory łbem wszytko rzuca ku gorze ábo trzęśie/ áni ná żaden munsztuk przynależnie iego gębie obrány/ áni ná karánie káweczonem nic nie dba. Tákiemu ináczey tego odiąć nie możesz/ iedno vźdźieniczką żelázną ná wierzchu żłobkowátą z ząbeczkámi nádpiłowánemi wewnątrz obroconemi ku nozdrzom. Ktemu záwsze w koło nozdrzá dobrze y dużo zápiętą/ áby áni gęby rozdźiewiáć/ áni ięzyká wyszćibiáć według woley swey nie mogł. Do tegoż bárzo rzecz pomocna sznurek iedwabny ábo táśiemkę przywiązawszy/ do munsztukoweg^o^ oká pod haczkiem podbrodkowym przećiągnąć on wewnątrz miedzy wárgą á miedzy zęboma dolnemi/
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: I
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
