jednej po 4. włoskich, 1150. Szerokość na gradusów więcej jak 70. na mil niemieckich 1140. Najwięcej położona jest w podsłonecznym kraju między cyrkułami solstycjonalnemi, nieco wykraczając za cyrkuły zasłoneczne. Więc te ma własności które opisuje liczba XXIII. Zamyka w sobie obszerne Państwa Barbarią, Biledulgeryd, Egipt, Saarę, Nigrytów, Abisynów to jest Murzyńską ziemię wyższą, i niższą. Barbaria od Pogańskich teraz i nieludzkich obyczajów słusznie tak rzeczona. Od Oceanu zachodniego po nad morze Medyterrańskie ciągnie się aż ku Egiptowi. Zamyka w sobie królestwa Fessańskie, Marochi, Algerskie, Tunerańskie, Trypolitańskie, i Barchańskie. Biledulgeryd od prowentu z daktylów rzeczone państwo. Od Egiptu
iedney po 4. włoskich, 1150. Szerokość na gradusow więcey iak 70. ná mil niemieckich 1140. Naywięcey położona iest w podsłonecznym kraiu między cyrkułami solstycyonálnemi, nieco wykraczaiąc zá cyrkuły zasłoneczne. Więc te ma własności ktore opisuie liczba XXIII. Zamyka w sobie obszerne Państwa Barbáryą, Biledulgerid, Egipt, Saarę, Nigrytow, Abissynow to iest Murzyńską ziemię wyszszą, y niszszą. Barbarya od Pogańskich teraz y nieludzkich obyczaiow słusznie tak rzeczona. Od Oceanu zachodniego po nad morze Medyterráńskie ciągnie się aż ku Egiptowi. Zamyka w sobie krolestwa Fessańskie, Márochi, Algerskie, Tunerańskie, Trypolitańskie, y Barchańskie. Biledulgerid od prowentu z daktylow rzeczone państwo. Od Egiptu
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, Lemta, Borno, i Nubią. Nigrytów państwo od płci i rzeki Czarnej rzeczone. Ciągnie się od Oceanu zachodniego aż do Nubii, Zamyka w sobie królestwa Tombut, Agades, Kano, Kaseny, Guangary, Biafary, Mandyngi, Gago albo Bangany, Guber, Zegzeg, Zanfary, Gwinei, Benini, Biafary. Abisynów, albo Murzyńskiej ziemi wyższej państwo ograniczone czerwonym morzem i Oceanem od wschodu. Od południa państwem Monomotapy. Od zachodu Oceanem. Zamyka w sobie królestwa Barnagasso, Tygre, Dangali, Fatygary, Ksoj, Wangwy, Amary, Damut, Agag, Qwara, Ambiankantywa, Matamba, Malemba. etc. Murzyńska ziemia niższa
, Lemta, Borno, y Nubią. Nigrytow panstwo od płci y rzeki Czarney rzeczone. Ciągnie się od Oceanu zachodniego aż do Nubii, Zamyka w sobie krolestwá Tombut, Agades, Kano, Kasseny, Guangary, Biafary, Mandyngi, Gago albo Bangany, Guber, Zegzeg, Zanfary, Gwinei, Benini, Biafary. Abissynow, álbo Murzyńskiey ziemi wyszszey państwo ograniczone czerwonym morzem y Oceanem od wschodu. Od południa państwem Monomotapy. Od zachodu Oceanem. Zamyka w sobie krolestwa Barnagasso, Tygre, Dangali, Fatygary, Xoy, Wangwy, Amary, Damut, Agag, Qwara, Ambiankantywa, Matamba, Malemba. etc. Murzyńska ziemia niszsza
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Dv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Insuły wschodnie, Zakotora, Madagaskar, Z. Wawrzyńca. Południowe około portu bonae spei Z. Heleny, i inne pomniejsze. Zachodnie Hesperyiskie i Kanaryiskie. Jeziora znaczniejsze w Abisyńskim państwie są Zaire, Zembre, Zaflan, Nigrys. W Nigrytów państwie jezioro Guarde, Borno. Góry okazalsze są Atlasowe w Barbaryj. W Abisynie Amara, góry Księżycowe, od których rzeka Nil swoje bierze początki. Inne Państwa, jako Saara, Nigrytańskie, Nubia, Libia, po większej części, Góry, skały, puste i nieużyte są miejsca.
Rzeki pryncypalne są Nil, który z jeziora Bed, Królestwa Malemba wypływa, ciągnie się przez Abisyńskie państwa,
Insuły wschodnie, Zakotora, Madagaskar, S. Wawrzyńca. Południowe około portu bonae spei S. Heleny, y inne pomnieysze. Zachodnie Hesperyiskie y Kanaryiskie. Ieziora znacznieysze w Abissyńskim państwie są Zaire, Zembre, Zafflan, Nigrys. W Nigrytow państwie iezioro Guarde, Borno. Gory okazalsze są Atlasowe w Barbaryi. W Abissynie Amara, gory Xiężycowe, od ktorych rzeka Nil swoie bierze początki. Inne Państwa, iako Saara, Nigrytańskie, Nubia, Lybia, po większey części, Gory, skały, puste y nieużyte są mieysca.
Rzeki pryncypalne są Nil, ktory z ieziora Bed, Krolestwa Malembá wypływá, ciągnie się przez Abissyńskie państwa,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Dv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Do roku 1587. samych Królów prawowiernych liczyło 9. W roku 1550. pracą Missyonarzów So: JESU Królestwa Gwinei, Motumby, Biafary, etc. w Chrystusa uwierzyły. W roku 1561. od Gonsalwa Śliweiry Soc: JESU Król Monomotapy za 300. pryncypalnemi Panami ochrzczony. Ale te wszystkie państwa się zbisurmaniły. Około Abisynów nawrócenia wielu pracowało Missyonarzów, których Cesarz zowie się Prote Joannes. Mają się za Chrześcijan, ale Schizmatycy są, Dioszkora i Eutychesa błędami zarażeni: a po części i Mahometa. I tak cała prawie Afryka Murzynów tylko, tak co do ciała, jako i co do duszy rodzi. Ten kolor czarny pochodzi to od słonecznych
. Do roku 1587. sámych Krolow prawowiernych liczyło 9. W roku 1550. pracą Missyonarzow So: JESU Krolestwa Gwinei, Motumby, Biafary, etc. w Chrystusa uwierzyły. W roku 1561. od Gonsalwa Sliweiry Soc: JESU Krol Monomotapy za 300. pryncypalnemi Panami okrzczony. Ale te wszystkie państwa się zbisurmaniły. Około Abissynow náwrocenia wielu pracowało Missyonarzow, ktorych Cesarz zowie się Prote Joannes. Maią się zá Chrześcián, ale Schizmatycy są, Dyoszkora y Eutychesa błędámi zaráżeni: á po części y Máchometá. Y ták całá prawie Afryká Murzynow tylko, ták co do ciała, iáko y co do duszy rodzi. Ten kolor czarny pochodzi to od słonecznych
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
: Dafila, Barnagaso, Dangali, Dobas, Trigemahon, Ambiancantiva, Vangue, Bagamidri, Belegvanze, Angote, Balli, Fatygar, Olabi, Baru, Gemen, Fungi, Tirut, Malemba, Amara, Tigre, Ksoa, Fazola, Gojam, Dambia. etc. Państwo to rzeczone Abasyą, albo od Abasenów Nacyj, z Arabiją do Afryki przeniesionej, albo od Arabskiego terminu owego Elbabaschi, co znaczy Książęcia, a mieszkańce nazwali się Abyssi, albo Abassini, tandem Abyssini. Imperator tutejszy rządzi Państwem przez WiceRejów, a ci wszyscy z Hetmanem dependują od dyspozycyj Najwyższego Ministra imieniem Raz nazwanego. Wielkie olim było Państwo, bo od Egiptu
: Dafila, Barnagaso, Dangali, Dobas, Trigemahon, Ambiancantiva, Vangue, Bagamidri, Belegvanze, Angote, Balli, Fatigar, Olabi, Baru, Gemen, Fungi, Tirut, Malemba, Amara, Tigre, Xoa, Fazola, Goyam, Dambia. etc. Państwo to rzeczone Abasyą, albo od Abasenow Nacyi, z Arábiią do Afryki przeniesioney, albo od Arábskiego terminu owego Elbabaschi, co znáczy Xiążęcia, á mieszkańce názwali się Abyssi, ałbo Abassini, tandem Abyssini. Imperator tuteyszy rządzi Państwem przez WiceReiow, á ci wszyscy z Hetmanem dependuią od dyspozycyi Naywyższego Ministrá imieniem Raz názwanego. Wielkie olim było Państwo, bo od Egyptu
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 634
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
z dziwnemi Cerymoniami/ i nie dają się widać/ tylko barzo rzadko Czwartej Części, Księgi trzecie. Czwartej części, O Żydach.
Żydowie będąc rozproszeni od Boga po wszytkim świecie/ aby nas utwierdzali w świętej wierze/ weszli do Etiopiej jeszcze za królowej Saby/ przy orszaku syna Salomonowego/ przy którym on (jako powiadają Abisyny) posłał był do 12000. ludzi: i tam się barzo rozmnożyli/ gdyż nie tylo się nimi napełniła Abbasia/ ale się też rozszerzyli i po krajach bliskich. Przetoż jeszcze dziś Abyssini powiadają/ iż nad Nilem ku zachodowi/ mieszka barzo wielki naród żydowski pod jednym królem możnym. I niektórzy Cośmografowie dzisiejszy kładą w
z dźiwnemi Caerimoniámi/ y nie dáią się widáć/ tylko bárzo rzadko Czwartey Częśći, Kśięgi trzećie. Czwartey częśći, O Zydách.
ZYdowie będąc rosproszeni od Bogá po wszytkim świećie/ áby nas vtwierdzáli w świętey wierze/ weszli do Ethyopiey iescze zá krolowey Sáby/ przy orszaku syná Sálomonowego/ przy ktorym on (iáko powiádáią Abissyny) posłał był do 12000. ludźi: y tám się bárzo rozmnożyli/ gdyż nie tylo się nimi nápełniłá Abbásiá/ ále się też rozszerzyli y po kráiách bliskich. Przetoż iescze dźiś Abyssini powiádáią/ iż nád Nilem ku zachodowi/ mieszka bárzo wielki narod żydowski pod iednym krolem możnym. Y niektorzy Cosmográfowie dźiśieyszy kłádą w
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 208
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
ma grube i nie zdrowe z przyczyny zbytnich gorąc, i mułów z Rzeki Nilu zostawionych, jakoż tam panują góraczki i morowe powietrze co 7. lat. Egipcjanów większa część jest Mahometanów, którzy wraz i synów i córki obrzezują, żydów także jest nie mało. Chrześcijanie Koptowie się znajdują mający swego Patriarchę, od którego i Abisynowie dependują w ich Religii. Egipcjanie będąc przedtym zabobonni adorowali wszelkie bestie, Krokodyle, szczury, węże, Koty, Małpy, jako Juvenalis ganiąc im to opisuje Satyr 15. O Sanctas Gentes, quibus haec nascuntur in hortis Numina etc. Dzieli się Egipt na Wyższy, Wesredni, i Nizszy. Wyższy Egipt nazwany Said zamyka
ma grube y nie zdrowe z przyczyny zbytnich gorąc, y mułow z Rzeki Nilu zostáwionych, iákoż tám pánuią goraczki y morowe powietrze co 7. lát. Egipcyánow większá część iest Máchometánow, ktorzy wráz y synow y corki obrzezuią, żydow tákże iest nie máło. Chrzesciánie Koptowie się znáyduią máiący swego Pátryarchę, od ktorego y Abissynowie dependuią w ich Religii. Egipcyánie będąc przedtym zábobonni ádorowáli wszelkie bestye, Krokodyle, szczury, węże, Koty, Máłpy, iáko Juvenális gániąc im to opisuie Satyr 15. O Sanctas Gentes, quibus haec nascuntur in hortis Numina etc. Dzieli się Egipt ná Wyższy, Wesredni, y Nizszy. Wyższy Egipt názwány Sáid zamyka
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 623
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
. Ziemia tylko nad Rzekami fruktyfikuje gdzie i 3. razy do Roku rodzi, bo zaraz po każdych zniwach sieją. Obfituje zaś najwięcej w pszenice, jęczmień, wielogorch, proso, przytym wydaje z siebie cukry, miody, woski, bawełny, w niektórych miejscach wina, ale tylko służące dla Dworu Cesarskiego. Abisynowie zaś zwyczajnie piją miody, wiśniaki, etc. Ten Kraj także bogaty w złoto, srebro, mosiądz, ale się sprawić z niemi nie umieją, przytym góry obfitują w sól czerwoną, i inszą, którą przerębują na sztuki, i nią handlują z pogranicznemi. Abisynia żywi wiele Lwów, Tygrysów, Rysiów, i
. Ziemia tylko nád Rzekámi fruktyfikuie gdzie y 3. rázy do Roku rodzi, bo zaráz po każdych zniwách sieią. Obfituie záś náywięcey w pszenice, ięczmień, wielogorch, proso, przytym wydáie z siebie cukry, miody, woski, báwełny, w niektorych mieyscách winá, ále tylko służące dla Dworu Cesárskiego. Abissynowie záś zwyczáynie piią miody, wisniáki, etc. Ten Kráy tákże bogáty w złoto, srebro, mosiądz, ále się spráwic z niemi nie umieią, przytym gory obfituią w sol czerwoną, y inszą, ktorą przerębuią ná sztuki, y nią hándluią z pogránicznemi. Abissynia żywi wiele Lwow, Tygrysow, Rysiow, y
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 628
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
, gdzie Vice-Krolowie dziedziczą. Cesarz Abisyński tylko mieszka pod namiotem, których około 6000. rozpościerają tak dobrze ułożonych, że nakształt Miasta się wydają, z ulicami i rynkami, na każdej ulicy przełożony jest Kapitan rozeznający wszelkie swawole, Warta Cesarska jest wynosząca 12000. ludzi a Wojsko zwyczajne 40000. konnych a piechoty 60000. Abisynowie są czarni, i oliwkowaci według pozycyj Prowincyj, mają wielki afekt do Cesarza, nie mniej i wielki respekt religii. Dzielą się na dwa stany; 1. Stan wojuje, a 2. w ziemi pracuje, wojują zaś szablą, dzidami, kopijami, strzałami, i cokolwiek już strzelby znają od Portugalów. Religia jest
, gdzie Vice-Krolowie dziedziczą. Cesárz Abissynski tylko mieszká pod námiotem, ktorych około 6000. rozposcieráią ták dobrze ułożonych, że náksztáłt Miástá się wydáią, z ulicámi y rynkámi, ná káżdey ulicy przełożony iest Kapitán rozeznáiący wszelkie swáwole, Wártá Cesárska iest wynoszącá 12000. ludzi á Woysko zwyczáyne 40000. konnych á piechoty 60000. Abissynowie są czárni, y oliwkowáci według pozycyi Prowincyi, máią wielki affekt do Cesárzá, nie mniey y wielki respekt religii. Dzielą się ná dwá stány; 1. Stan woiuie, á 2. w ziemi prácuie, woiuią záś száblą, dzidami, kopiiami, strzałami, y cokolwiek iuż strzelby znáią od Portugallow. Religia iest
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 629
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
. i zawojowali sobie Prowincje Południowe, i całe Państwo zawojowali by byli, ale scysja ich pomieszała między niemi. Są wojenni, żenią się z wielą Niewiast, żyją mlekiem, i Mięsem, nie mając innych bogactw, tylko stada bydeł wszelakich. Niżeli zaś dostali się do Abisynii byli wszyscy Poganie, ale przez handel z Abisynami, większa Część ich jest Chrześcijańska. Trzymają Prowincje Bailli, Fatygar, Angotę, Doaro, Oggę, Bizamę, Ojsatę i Kamabatę, które oderwali od Abisynii. ABEKs.
TEn Brzeg ciągnie się nad Morzem czerwonym, i dzieli się na Wyższy i Niższy, Wyższy jest Północy, pod Rządem Beglerbegliku Abdeledskiego, i
. y záwoiowáli sobie Prowincye Południowe, y cáłe Páństwo záwoiowáli by byli, ále scyssya ich pomięszała między niemi. Są woienni, żenią się z wielą Niewiást, zyią mlekiem, y Mięsem, nie máiąc innych bogáctw, tylko stádá bydeł wszelákich. Niżeli záś dostali się do Abissynii byli wszyscy Pogánie, ále przez hándel z Abissynámi, większá Część ich iest Chrzesciáńská. Trzymáią Prowincye Bailli, Fatigar, Angotę, Doaro, Oggę, Bizámę, Oysatę y Kamabatę, ktore oderwáli od Abissynii. ABEX.
TEn Brzeg ciągnie się nád Morzem czerwonym, y dzieli sie ná Wyższy y Niższy, Wyższy iest Pułnocny, pod Rządem Beglerbegliku Abdeledskiego, y
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 629
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
