pisze się i tak[...] L to jest dwa LL tyłami do siebie obrócone Tak Societas IESU Wiek pierwszy od Fundacyj Zakonu swego celebrując, te dwie litery[...] L. tyłem do siebie obrócone, laurem zwierzchu ukoronowane wyraziła, z napisem i aluzją do Imienia Świętego Ignacego Lojola: Centum Loiola ámplectitur Annos.
Druga Część Artis Numerariae jest ADDYCJA, kiedy liczbę pod liczbą coraz kładąc, tandem razem summujemy. O ARYRMETYCE
Trzecia Część ARYTMETYKI jest MULTIPLICATIO, której zażywamy, kiedy chcemy dociec wiele czyni liczba jaka, kilka razy powtórzona, naprzykład 5. razy pięć wiele czyni. Do której juvat bardzo Tablica Pytagóryczna sequens.
Zacząwszy od drugiej Kolumny, jest Multiplicatum
Według
pisze się y tak[...] L to iest dwá LL tyłami do siebie obrocone Tak Societas IESU Wiek pierwszy od Fundácyi Zakonu swego celebruiąc, te dwie litery[...] L. tyłem do siebie obrocone, laurem zwierzchu ukoronowane wyraziła, z napisem y alluzyą do Imienia Swiętego Ignacego Loiola: Centum Loiola ámplectitur Annos.
Druga Część Artis Numerariae iest ADDYCYA, kiedy liczbę pod liczbą coraz kładąc, tandem rázem summuiemy. O ARIRMETYCE
Trzecia Część ARYTMETYKI iest MULTIPLICATIO, ktorey zażywamy, kiedy chcemy dociec wiele czyni liczba iaka, kilka razy powtorzona, naprzykład 5. razy pięć wiele czyni. Do ktorey iuvat bárdzo Tablica Pytagoryczna sequens.
Zacząwszy od drugiey Kolumny, iest Multiplicatum
Według
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 156
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
drugi więcej kontribuet; potym zarobiwszy wiele ma każdy partycypować zarobku, według proporcyj datku swego.
Datur jeszcze Regula Positionis seu Falsi. Więcej pragnącego wiedzieć, do głównych Arytmetyków albo Rachmistrzów odsyłam, mnie dosyć krótko namienić, abyś z kropel słodkich całego zapragnął plastru Czytelniku.
ARYTMETYKA Chrześcijańska nie z Numeracyj wielu Pieniędzy, nie z Addycyj, co raz więcej przydając, nie z Multyplikacyj Summ, ale z Dywizyj na Kościoły, Szpitale, Ubogich konstare powinna, według dowcipnego Poety zdania.
Nil NUMERARE iuvat, nil ADDERE semper Acervo, MULTIPLICARE nihil, DIVIDE tutus eris. GEOMETRIA
Zsamego Imienia znaczy Dymensyę, albo Rozmierzanie. Wsamej także rzeczy, jest Scjencja koło
drugi więcey contribuet; potym zarobiwszy wiele ma káżdy partycypować zarobku, według proporcyi datku swego.
Datur ieszcze Regula Positionis seu Falsi. Więcey pragnącego wiedzieć, do głownych Arytmetykow albo Rachmistrzow odsyłam, mnie dosyć krotko namienić, abyś z kropel słodkich całego zaprágnął plastru Czytelniku.
ARITMETYKA Chrześciańska nie z Numeracyi wielu Pieniędzy, nie z Addycyi, co raz więcey przydaiąc, nie z Multyplikacyi Summ, ale z Dywizyi na Kościoły, Szpitale, Ubogich constare powinna, według dowcipnego Poety zdania.
Nil NUMERARE iuvat, nil ADDERE semper Acervo, MULTIPLICARE nihil, DIVIDE tutus eris. GEOMETRIA
Zsamego Imieniá znaczy Dimensyę, albó Rozmierzanie. Wsamey także rzeczy, iest Scyencya koło
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 158
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
że Sobór Efeski zakazał pod klątwą wielką, aby nic do wiary nieprzydawać; a wyście (prawią) Łacinnicy w składzie Apostołskim, tojest w Credo przydali: Filioq; procedit. Nato odpowiedzieć, że taki na Soborze namienionym zakazany przydatek, który by był przeciwny prawdzie, nowy artykuł Wiary stanowił. Potrzebna ta była addycja dla Herezyj różnych przeciw Duchowi Świętemu wszczynających się. Z. Bazyli toż mówi, że na Niceńskim Synodzie, o pochodzeniu Ducha Z. nie była decydowana nauka, bo się ci nie stawili, którzy przeciw Duchowi Z: wojnę podnosili: Co tedy na pierwszych Synodach nie było decydowano i postanowiono, mogło się na następujących postanowić
że Sobor Efeski zakazał pod klątwą wielką, aby nic do wiary nieprzydawać; á wyście (prawią) Łacinnicy w składzie Apostolskim, toiest w Credo przydali: Filioq; procedit. Nato odpowiedzieć, że taki na Soborze namienionym zakazany przydatek, ktory by był przeciwny prawdzie, nowy artykuł Wiary stanowił. Potrzebna ta była addycya dla Herezyi rożnych przeciw Duchowi Swiętemu wszczynaiących się. S. Bazyli toż mowi, że na Niceńskim Synodzie, o pochodzeniu Ducha S. nie była decydowana nauka, bo się ci nie stawili, ktorzy przeciw Duchowi S: woynę podnosili: Co tedy na pierwszych Synodach nie było decydowano y postanowiono, mogło się na następuiących postanowić
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 27a
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
liczby na siódmej poście od prawej ręki biorąc będzie/ to już tam milionami Rachmistrze zowią/ jako to 156789356. Rachmistrze tedy wymawiają tak/ sto pięćdziesiat i sześć milionów/ siedm set ośm dziesiąt i dziewięć tysięcy/ trzy sta pięćdziesiąt i sześć. Część Pierwsza o całej Liczbie. Część Pierwsza ROZDZIAŁ II O Przydawaniu, abo Addycjej.
A tego sposobu Addycjej/ kiedy i jako zażywają! W ten czas/ kiedy wielu ryg numery w jedność trzeba złączyć/ na przykład: Oddadząc do schowania trzy skrzynie z pieniędzmi/ w pierwszej znajdziesz trzy tysiące dwieście/ w drugiej niej abo więcej/ w trzeciej sto złotych mniej abo więcej/ a chciałbyś
liczby ná śiodmey pośćie od práwey ręki biorąc będźie/ to iuż tam milionámi Ráchmistrze zowią/ iáko to 156789356. Ráchmistrze tedy wymawiáią ták/ sto pięćdźieśiat y sześć milionow/ śiedm set ośm dźieśiąt y dźiewięć tyśięcy/ trzy stá pięćdźieśiąt y sześć. Część Pierwszá o cáłey Liczbie. Część Pierwsza ROZDZIAŁ II O Przydawániu, ábo Addicyey.
A tego sposobu Addicyey/ kiedy y iáko záżywáią! W ten czás/ kiedy wielu ryg numery w iedność trzebá złączyć/ ná przykład: Oddádząc do schowánia trzy skrzynie z pieniądzmi/ w pierwszey znáydźiesz trzy tyśiące dwieśćie/ w drugiey niey ábo więcey/ w trzećiey sto złotych mniey ábo więcey/ á chćiałbyś
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 6
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
prawej ręki biorąc będzie/ to już tam milionami Rachmistrze zowią/ jako to 156789356. Rachmistrze tedy wymawiają tak/ sto pięćdziesiat i sześć milionów/ siedm set ośm dziesiąt i dziewięć tysięcy/ trzy sta pięćdziesiąt i sześć. Część Pierwsza o całej Liczbie. Część Pierwsza ROZDZIAŁ II O Przydawaniu, abo Addycjej.
A tego sposobu Addycjej/ kiedy i jako zażywają! W ten czas/ kiedy wielu ryg numery w jedność trzeba złączyć/ na przykład: Oddadząc do schowania trzy skrzynie z pieniędzmi/ w pierwszej znajdziesz trzy tysiące dwieście/ w drugiej niej abo więcej/ w trzeciej sto złotych mniej abo więcej/ a chciałbyś wiedzieć wieleć wszystkich pieniędzy oddano
práwey ręki biorąc będźie/ to iuż tam milionámi Ráchmistrze zowią/ iáko to 156789356. Ráchmistrze tedy wymawiáią ták/ sto pięćdźieśiat y sześć milionow/ śiedm set ośm dźieśiąt y dźiewięć tyśięcy/ trzy stá pięćdźieśiąt y sześć. Część Pierwszá o cáłey Liczbie. Część Pierwsza ROZDZIAŁ II O Przydawániu, ábo Addicyey.
A tego sposobu Addicyey/ kiedy y iáko záżywáią! W ten czás/ kiedy wielu ryg numery w iedność trzebá złączyć/ ná przykład: Oddádząc do schowánia trzy skrzynie z pieniądzmi/ w pierwszey znáydźiesz trzy tyśiące dwieśćie/ w drugiey niey ábo więcey/ w trzećiey sto złotych mniey ábo więcey/ á chćiałbyś wiedźieć wieleć wszystkich pieniędzy oddáno
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 6
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
W ten czas/ kiedy wielu ryg numery w jedność trzeba złączyć/ na przykład: Oddadząc do schowania trzy skrzynie z pieniędzmi/ w pierwszej znajdziesz trzy tysiące dwieście/ w drugiej niej abo więcej/ w trzeciej sto złotych mniej abo więcej/ a chciałbyś wiedzieć wieleć wszystkich pieniędzy oddano/ więcci te pieniądze przez Addycją trzeba w jedność zebrać i złączyć. A jakoż to łączą i zbierają! I to łatwo/ tylko pomnieć te dziewięć punktów: Pierwszy, Abyś wszytkie te posty abo nu ery/ jedne pod drugą rzetelnie i prosto pisał/ tak żeby pierwsza posta/ pierwszej rygi/ z pierwszą postą drugiej rygi/ równo jedna
W ten czás/ kiedy wielu ryg numery w iedność trzebá złączyć/ ná przykład: Oddádząc do schowánia trzy skrzynie z pieniądzmi/ w pierwszey znáydźiesz trzy tyśiące dwieśćie/ w drugiey niey ábo więcey/ w trzećiey sto złotych mniey ábo więcey/ á chćiałbyś wiedźieć wieleć wszystkich pieniędzy oddáno/ więcći te pieniądze przez Addycyą trzebá w iedność zebráć y złączyć. A iákoż to łączą y zbieráią! I to łátwo/ tylko pomnieć te dźiewięć punktow: Pierwszy, Abyś wszytkie te posty ábo nu ery/ iedne pod drugą rzetelnie y prosto pisał/ ták żeby pierwsza postá/ pierwszey rygi/ z pierwszą postą drugiey rygi/ rowno iedná
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 7
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
być zawsze mniejsza w summę spodnia/ to jest jeżeli będzie na wierzchniej 256. to na spodniej musi być mniej/ co poznasz napisawszy sobie tak: o całej Liczbie.
Drugi, Zachować też i to/ aby równo posty pisane były/ i linia/ i summa/ abo jako Rachmistrze mówią Resta/ tak jako w Addycji. Trzeci, Poczynać zawsze od pierwszej posty jako i w Addycji mówiąc tak: 5 od 6 zostaje mi jedna/ to się tak rozumie ta liczba 5 ma parę swoję/ a jedna co nad pięć jest zostaje/ którą piszę pod linią. Co z drugą także czynię/ mówiąc: 2 od 5 zostaje mi 3
bydź záwsze mnieysza w summę spodnia/ to iest ieżeli będźie na wierzchniey 256. to ná spodniey muśi bydź mniey/ co poznasz nápisawszy sobie ták: o cáłey Liczbie.
Drugi, Záchowáć też y to/ áby rowno posty pisane były/ y linia/ y summá/ ábo iáko Ráchmistrze mowią Resta/ ták iáko w Addytiey. Trzeći, Poczynáć záwsze od pierwszey posty iáko y w Addytiey mowiąc tak: 5 od 6 zostaie mi iedná/ to się tak rozumie tá liczbá 5 má parę swoię/ á iedná co nád pięć iest zostáie/ ktorą piszę pod linią. Co z drugą tákże czynię/ mowiąc: 2 od 5 zostáie mi 3
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 15
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
wierzchniej 256. to na spodniej musi być mniej/ co poznasz napisawszy sobie tak: o całej Liczbie.
Drugi, Zachować też i to/ aby równo posty pisane były/ i linia/ i summa/ abo jako Rachmistrze mówią Resta/ tak jako w Addycji. Trzeci, Poczynać zawsze od pierwszej posty jako i w Addycji mówiąc tak: 5 od 6 zostaje mi jedna/ to się tak rozumie ta liczba 5 ma parę swoję/ a jedna co nad pięć jest zostaje/ którą piszę pod linią. Co z drugą także czynię/ mówiąc: 2 od 5 zostaje mi 3 którą pod linią napisawszy/ także i z tymi dalszym poczynam sobie
wierzchniey 256. to ná spodniey muśi bydź mniey/ co poznasz nápisawszy sobie ták: o cáłey Liczbie.
Drugi, Záchowáć też y to/ áby rowno posty pisane były/ y linia/ y summá/ ábo iáko Ráchmistrze mowią Resta/ ták iáko w Addytiey. Trzeći, Poczynáć záwsze od pierwszey posty iáko y w Addytiey mowiąc tak: 5 od 6 zostaie mi iedná/ to się tak rozumie tá liczbá 5 má parę swoię/ á iedná co nád pięć iest zostáie/ ktorą piszę pod linią. Co z drugą tákże czynię/ mowiąc: 2 od 5 zostáie mi 3 ktorą pod linią nápisáwszy/ tákże y z tymi dalszym poczynam sobie
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 15
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
9 punkta/ bardzo łatwie. Pierwszy punkt jest, Wiedzieć iż się zowie w multiplikacywy/ ta liczba na wierzchniej rydze Wielość, na drugiej Mnożyciel, a na trzeciej pod linią Produkt, jako tu widzisz 4 Wielość. 3 Mnożyciel. 12 Produkt. Drugi. Iż się zawsze zaczyna od prawej ręki/ jako Subtrakcja i Addycja/ jako kiedy będę chciał multiplikować 36 przez 2/ które napisawszy/ i pod nimi linią tak 36 2 mówię/ 2 razy 6 czynią 12/ (to jest 6 i drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 same przez się pod linią/ a jednę w pamięci chowam/ jako i w Addycjej. Potym mówię
9 punkta/ bárdzo łátwie. Pierwszy punkt iest, Wiedźieć iż się zowie w multiplikácywy/ tá liczbá ná wierzchniey rydze Wielość, ná drugiey Mnożyćiel, á ná trzećiey pod linią Produkt, iáko tu widźisz 4 Wielość. 3 Mnożyćiel. 12 Produkt. Drugi. Iż się záwsze záczyna od práwey ręki/ iáko Subtrakcya y Addicya/ iako kiedy będę chćiał multiplikowáć 36 przez 2/ ktore napisawszy/ y pod nimi linią ták 36 2 mowię/ 2 rázy 6 czynią 12/ (to iest 6 y drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 sáme przez się pod linią/ á iednę w pámięći chowam/ iáko y w Addicyey. Potym mowię
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 23
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
jako Subtrakcja i Addycja/ jako kiedy będę chciał multiplikować 36 przez 2/ które napisawszy/ i pod nimi linią tak 36 2 mówię/ 2 razy 6 czynią 12/ (to jest 6 i drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 same przez się pod linią/ a jednę w pamięci chowam/ jako i w Addycjej. Potym mówię tymiż na drugiej rydze 2 jako i pierwej/ 2 razy 3/ są 6/ do których przykładam tęjednę co w pamięci miałem/ i uczyni 7/ którą napisawszy pod linią/ będzie tak wielki produkt o całej Liczbie. Część Pierwsza
36 2
72
Trzeci. Lecz niżeli co zaczniesz w
iáko Subtrakcya y Addicya/ iako kiedy będę chćiał multiplikowáć 36 przez 2/ ktore napisawszy/ y pod nimi linią ták 36 2 mowię/ 2 rázy 6 czynią 12/ (to iest 6 y drug 6 czynią 12) piszę tedy 2 sáme przez się pod linią/ á iednę w pámięći chowam/ iáko y w Addicyey. Potym mowię tymiż ná drugiey rydze 2 iáko y pierwey/ 2 rázy 3/ są 6/ do ktorych przykłádam tęiednę co w pámięći miałem/ y vczyni 7/ ktorą nápisawszy pod linią/ będźie ták wielki produkt o cáłey Liczbie. Część Pierwsza
36 2
72
Trzeći. Lecz niżeli co záczniesz w
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 23
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
