borako: miodunczan: po szczyptach: nasienia bąń/ ogurczanego/ małonowego/ citruli/ anyżu/ po drag: pół: mastiksu w węzełku drag: 1. liścia senesu dragm siedm: w dostatku wody warzyć/ aż dobre półkwarty zostanie/ przecedzeniu przydać tluczonego Rebarb: dobrego drag: 1. Cinamonu scrup: 1. Agaryku w trociskach w chustkę zawiązanego drag: 1. Znowu niech raz wezwie/ i przez noc stoi/ rano raz zwarzywszy przecedziś/ wycisnąć/ i przydać syrop. rożanego purgującego łot: cztery. Spet: diarrhod: abb: drag: 1. Zm. daj cztery uncij na raz co poranek póki staje/ Rebarb:
borako: miodunczán: po szczyptách: naśienia bąń/ ogurczánego/ málonowego/ citruli/ ányżu/ po drág: puł: mástixu w węzełku drág: 1. liśćia senesu dragm śiedm: w dostátku wody wárzyć/ áż dobre pułkwarty zostánie/ przecedzeniu przydáć tluczonego Rhebárb: dobrego drag: 1. Cinámonu scrup: 1. Agáriku w troćiskách w chustkę záwiązánego drag: 1. Znowu niech raz wezwie/ y przez noc stoi/ ráno raz zwárzywszy przecedźiś/ wyćisnąć/ y przydáć syrop. rożánego purguiącego łot: cztery. Spet: diarrhod: abb: drag: 1. Zm. day cztery vnciy ná raz co poránek poki stáie/ Rhebárb:
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E3
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
colocinthis, turpetum, scamonea, dla tego iż płód tych/ gwałtownego wzruszenia nie znosi/ a materia w ciele brzemiennej barziej się rozpali. Rebarbarum przeto z rożą w cukrze tu nalepsze/ abo pigwowy sok z cukrem/ i z Rebarbarum/ abo diarrhodon abb: kołaczki we dwojnasób abo troj Rebarbarum przymieszawszy/ mirabolany wszytkie/ Agaryk cum vino adorato. Ell. Dicatholicon et Cons. Chamech sine scamoneo et colocinthide, i tym podobne/ abo też klistery wolne z trochą olejków/ abo weź pigwy wewnątrz tylko co twardsze wyrzuciwszy/ wszytko i z skorą zwierzchną wespół zwarz/ aż dobrze zmiekczeją/ które przez sito z juchą przebij/ i znowu z cukrem
colocinthis, turpetum, scamonea, dla tego iż płod tych/ gwałtownego wzruszenia nie znośi/ á máteria w ćiele brzemienney bárźiey się rospali. Rhebárbárum przeto z rożą w cukrze tu nalepsze/ ábo pigwowy sok z cukrem/ y z Rhebárbárum/ ábo diárrhodon abb: kołaczki we dwoynasob ábo troy Rhebárbárum przymieszawszy/ mirábolany wszytkie/ Agárik cum vino adorato. Ell. Dicatholicon et Cons. Chamech sine scamoneo et colocinthide, y tym podobne/ ábo też klistery wolne z trochą oleykow/ ábo weź pigwy wewnątrz tylko co twárdsze wyrzućiwszy/ wszytko y z skorą zwierzchną wespoł zwarz/ áż dobrze zmiekczeią/ ktore przez śito z iuchą przebiy/ y znowu z cukrem
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Hv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
dobrze zmiekczeją/ które przez sito z juchą przebij/ i znowu z cukrem warz/ a każdemu funtowi w dowarzeniu przydaj prochu z Rebarbarum łotów dwa/ abo trzy: pozad też idąca pigwa lepiej purguje. Weź pigwę wielką rozkroiwszy ją/ wyrzuć ziarka z tych twardością/ gdzie napełni prochem Rebarbarum dragmą jedną i pół: abo agaryku/ abo senesu/ abo co innego purgującego/ coby choroba wyciągała/ w tym pigwę spoiwszy/ papierem obwinąwszy/ związawszy/ upiec ją w piecu chlebnym/ abo w popiele/ gdy się upiecze lekarstwa z niej wyrzucić/ a z cukrem ją wszytkę zjeść. Potrzecie lekarstwo purgujące z Anyżem/ i Cynamonem w winie możesz
dobrze zmiekczeią/ ktore przez śito z iuchą przebiy/ y znowu z cukrem warz/ á káżdemu funtowi w dowárzeniu przyday prochu z Rhebárbárum łotow dwá/ ábo trzy: pozad też idąca pigwá lepiey purguie. Weź pigwę wielką roskroiwszy ią/ wyrzuć źiarká z tych twárdośćią/ gdźie napełni prochem Rhebárbarum drágmą iedną y puł: ábo ágáriku/ ábo senesu/ ábo co innego purguiącego/ coby chorobá wyćiągáłá/ w tym pigwę spoiwszy/ pápierem obwinąwszy/ związawszy/ vpiec ią w piecu chlebnym/ ábo w popiele/ gdy się vpiecze lekárstwá z niey wyrzućić/ a z cukrem ią wszytkę zieść. Potrzećie lekárstwo purguiące z Anyżem/ y Cynámonem w winie możesz
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Hv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
trawy, namocz przez noc, nazajutrz przygrzej dobrze, żeby wezwrzało; przecedź, przydaj Rhabárbarum w proszku; także proszku od robaków, obojga po skrupule, przycukrowawszy daj ciepło wipić, jeżeli dla Dzieci, trzeba mniej wszystkiego brać. Item. Proszek z Salapy dany (według wieku) w czymkolwiek, wypędza Glisty; także Agaryk, Electuarium, Diacarthami, Trochisem, Alchandl, także Konfekt Brzoskwiniowy etc. Item. Weś Oliwy, miodu, równe części zmieszaj, daj zjeść; także liście Bobkowe na proch starte, dane na raz jak dwa naparstki, skuteczne jest. Item. Olejki na Glisty służące są te; Olejek Leszczynowy, Bukszpanowy,
trawy, námocz przez noc, názáiutrz przygrzey dobrze, żeby wezwrzało; przecedź, przyday Rhabárbarum w proszku; także proszku od robakow, oboygá po skrupule, przycukrowawszy day ćiepło wipić, ieżeli dla Dzieći, trzebá mniey wszystkiego brać. Item. Proszek z Sálápy dany (według wieku) w czymkolwiek, wypędza Glisty; tákże Agáryk, Electuarium, Diacarthami, Trochisem, Alchandl, tákże Konfekt Brzoskwiniowy etc. Item. Weś Oliwy, miodu, rowne częśći zmieszay, day zieść; tákże liśćie Bobkowe ná proch stárte, dáne ná raz iák dwá napárstki, skuteczne iest. Item. Oleyki ná Glisty służące są te; Oleiek Lesczynowy, Bukszpanowy,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 252
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
śrzodek do połowy, włóż na to miejsce olejku Bobkowego, soku Rucianego Piołunowego, Driakwie, wraz zmieszawszy, nakryj szpuncikiem, przysmasz w góracym popiele, potym rozkroj, tym co wewnątrz jest pośmaruj skronie, nozdrze, piersi, pępek pulsy, jest rzecz doświadzona. Item. Weś Rhabar. dr 1. Senesu i Agaryku po dwa skrupuły Cytwarowego nasienia, Koraliny, wierzchołków Wrotyczu, po skrupule. Czarnuszki szcyptę dobrą, skrop winem, potym nalej wody czystej z pół kwaterki niech tak moknie przez noc, nazajutrz przywarz trochę, przecedź, wyciśni, przydaj Manny Kalabr. łot, albo dwa, (według wieku) wyklaryfikuj białkiem jajowym, daj
śrzodek do połowy, włoż ná to mieysce oleyku Bobkowego, soku Rućiánego Piołunowego, Dryákwie, wraz zmieszawszy, nákryi szpuncikiem, przysmasz w goracym popiele, potym rozkroy, tym co wewnątrz iest posmáruy skronie, nozdrze, pierśi, pępek pulsy, iest rzecz doświadzona. Item. Weś Rhabar. dr 1. Senesu y Agaryku po dwá skrupuły Cytwarowego nasienia, Koraliny, wierzchołkow Wrotyczu, po skrupule. Czárnuszki szcyptę dobrą, skrop winem, potym náley wody czystey z puł kwáterki niech tak moknie przez noc, názáiutrz przywarz troche, przecedz, wyćiśni, przyday Mánny Kálábr. łot, álbo dwá, (według wieku) wyklaryfikuy białkiem iáiowym, day
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 255
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
kiedy Planety złośliwe a górne społecznie złączeni/ abo nieprzyjaźnie na się poglądają: abo gdy też jakie zaćmienie w znaku ognistym uprzedzi/ które do siebie materia ciągnie/ dla sprawców przedniejszych w zaćmieniu/ którzy bieg sprawują Komety według przyrodzenia swego. Na przykład w ziołach widziemy że Rabarbarum ciągnie humory choleryczne/ gdy go kto używa. Agaryk Flegmę/ Eleborus Melancholią: że takowe rzeczy jakowe są z natury swej takoweż ciągną. Jasna rzecz jest i w kamieniach/ jako w Magnesie/ który żelazo ciągnie/ w Kompasiech Gnomon pokazuje gwiazdę Polarem północą/ na której się niebo obraca/ jako na osi koło. Tym sposobem własne Komety nabywają biegu i farb/
kiedy Plánety złośliwe á gorne społecznie złączeni/ ábo nieprzyiaźnie ná się poglądáią: ábo gdy też iákie záćmienie w znaku ognistym vprzedźi/ ktore do śiebie máterya ćiągnie/ dla sprawcow przednieyszych w záćmieniu/ ktorzy bieg spráwuią Komety według przyrodzenia swego. Ná przykład w źiołách widźiemy że Rábárbárum ćiągnie chumory choleryczne/ gdy go kto vżywa. Agáryk Phlegmę/ Eleborus Meláncholią: że tákowe rzeczy iákowe są z nátury swey tákoweż ćiągną. Iásna rzecz iest y w kámieniách/ iáko w Mágneśie/ ktory żelazo ciągnie/ w Compáśiech Gnomon pokázuie gwiazdę Polárem pułnocną/ ná ktorey się niebo obraca/ iáko ná ośi koło. Tym sposobem własne Komety nábywáią biegu y fárb/
Skrót tekstu: ŻędzKom
Strona: A4v
Tytuł:
Kometa z przestrogi niebieskiej
Autor:
Andrzej Żędzianowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
dialogi
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
. Czujny Astofile przystępujesz do rzeczy jakobyś teraz zaczął: a mnie już się cknie na żołądku że się długo bawisz. Jest to cnota dobrego nauczyciela szczerze pokazać gdyby zaś chciał krótko musiałbym węzłowato/ a tyłbyś wiele zyskał/ jak na malowanym obiedzie: Jeślić się cknie/słuchać mnie było o Agaryku/ wszak go koło was na ślakach czarnych pełno. Teraz widzę jako tu tęsknisz przy tych rzeczach. a cóż goniąc Tatarzyna pewnie za oknami zaraz struchlejesz/ nie dziw że o sobie wątpisz/ Fortitudo i Perseuerantia jest to wielka cnota żołnierska. Muszę przyznać co prawda jest/ Iżem dzisia mędrszy niż Wizor/ chętliwie słucham
. Czuyny Astophile przystępuiesz do rzeczy iákobyś teraz zaczął: á mnie iuż się cknie na żołądku że się długo báwisz. Iest to cnotá dobrego náuczyćielá szczerze pokazáć gdyby záś chćiał krotko muśiałbym węzłowáto/ á tyłbyś wiele zyskał/ iák ná málowánym obiedźie: Ieślić się cknie/słucháć mnie było o Agáryku/ wszak go koło was na ślakách czarnych pełno. Teraz widzę iáko tu tęsknisz przy tych rzeczach. á coż goniąc Tátárzyná pewnie zá oknámi záraz struchleiesz/ nie dziw że o sobie wątpisz/ Fortitudo y Perseuerantia iest to wielka cnotá zołnierska. Muszę przyznáć co prawdá iest/ Iżem dźiśia mędrszy niż Wizor/ chętliwie słucham
Skrót tekstu: ŻędzKom
Strona: B
Tytuł:
Kometa z przestrogi niebieskiej
Autor:
Andrzej Żędzianowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
dialogi
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
głęboko i miąższo/ iż rozpadszy się z grzmotem srogim/ dziury w nim czynią się na 300. i więcej piędzi. Tam łowcy wieszają zwierzyny/ żeby się dochowały bez naruszenia/ dla zimna tam wielkiego. Znajdują się miedzy tymi rozpadlinami gór żyły srebrne/ także potrosze i ołownych/ i miedzianych/ i kryształowych/ i Agaryk. W powiecie Sion pokazała się w roku 1544. jedna studnica solna. Są też tam źrzodła ciepłych wód rozmaitych/ a zwłaszcza nie daleko Lucche/ i cieplice też zdrowe i rozkoszne. Vallonowie ci dzielą się na wolne i poddane. Wolni zaś podzieleni są na siedm Rzeczypospolitych/ które zowią Sion/ Siero/ Leuca/
głęboko y miąższo/ iż rospadszy się z grzmotem srogim/ dźiury w nim czynią się ná 300. y więcey piędźi. Tám łowcy wieszáią zwierzyny/ żeby się dochowáły bez náruszenia/ dla źimná tám wielkiego. Znáyduią się miedzy tymi rospádlinámi gor żyły srebrne/ tákże potrosze y ołownych/ y miedźiánych/ y kryształowych/ y Agarik. W powiećie Sion pokazáłá się w roku 1544. iedná studnicá solna. Są też tám źrzodłá ćiepłych wod rozmáitych/ á zwłasczá nie dáleko Lucche/ y ćieplice też zdrowe y roskoszne. Vállonowie ći dźielą się ná wolne y poddáne. Wolni záś podźieleni są ná śiedm Rzeczypospolitych/ ktore zowią Sion/ Siero/ Leucá/
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 109
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
jest słuszniejsza ku wierze — Za jego melodią chodzić miały zwierze, Ale i srogie drzewa w takt skakać galardy Sposobiąc wytargniony z ziemie korzeń twardy Miasto nog do wyskoków. Wyniosłe topole, Smolna sośnia, świerk, jodła, twardy kapriole Pląsał dąb, grab, buk, klon, wiąz, brzost i fladrowany Jawor i z agarykiem czerwiem nietykany Modrzew, nuż miętkie lipy i zwiesiste brzozy, Z ptaszą zobią jarzęby, płonne wierzby, łozy, Gorzkie osne, cierpkie czeremchy, orzechy W fruktach smaczne skakały kasztany z uciechy, Pobrzeżne tamaryszki, rokity i prosty Świdw, kalina, leszczyna, trzmiel i wszytkie chrosty, Jasion, iwa, z błot olsza
jest słuszniejsza ku wierze — Za jego melodyą chodzić miały zwierze, Ale i srogie drzewa w takt skakać galardy Sposobiąc wytargniony z ziemie korzeń twardy Miasto nog do wyskokow. Wyniosłe topole, Smolna sośnia, świerk, jodła, twardy kapriole Pląsał dąb, grab, buk, klon, wiąz, brzost i fladrowany Jawor i z agarykiem czerwiem nietykany Modrzew, nuż miętkie lipy i zwiesiste brzozy, Z ptaszą zobią jarzęby, płonne wierzby, łozy, Gorzkie osne, cierpkie czeremchy, orzechy W fruktach smaczne skakały kasztany z uciechy, Pobrzeżne tamaryszki, rokity i prosty Świdw, kalina, leszczyna, trzmiel i wszytkie chrosty, Jasion, iwa, z błot olsza
Skrót tekstu: KorczWiz
Strona: 10
Tytuł:
Wizerunk złocistej przyjaźnią zdrady
Autor:
Adam Korczyński
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1698
Data wydania (nie wcześniej niż):
1698
Data wydania (nie później niż):
1698
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Roman Pollak, Stefan Saski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1949
przywarzył senesu z kminem/ będzie mocniejsze.
Ubodzy/ sam Senes z kwieciem borakowym/ a z kminem niech warzą: przecedziwszy polewkę wypiją. Także bzowe skorki/ kruszynowe skorki/ mogą się warzyć/ jako się wyższej powiedziało.
Reubárbarum/ bądź w proszku/ bądź wymoczone/ włożywszy cynamonu trochę mogą bogaci zażyć: także i Agaryku flegmatici. W wielkiej gorączce Cássia konfekt może być. Wielebym ich mógł opisać/ ale dosyć na tym będzie/ kto będzie umiał użyć.
A iżem powiedział/ iż zawżdy potrzeba bronić serca od jadu. Dobrze będzie brać taki konfekt/ który będzie silił i umacniał serce/ i bronił: wziąć konfektu rożanego
przywárzył senesu z kminem/ będźie mocnieysze.
Vbodzy/ sam Senes z kwiećiem borakowym/ á z kminem niech wárzą: przecedźiwszy polewkę wypiią. Tákże bzowe skorki/ kruszynowe skorki/ mogą się wárzyć/ iáko się wyższey powiedźiało.
Reubárbarum/ bądź w proszku/ bądź wymoczone/ włożywszy cynámonu trochę mogą bogaći zażyć: także y Agáriku flegmatici. W wielkiey gorączce Cássia konfekt może być. Wielebym ich mogł opisáć/ ále dosyć ná tym będźie/ kto będźie vmiał vżyć.
A iżem powiedźiał/ iż záwżdy potrzebá bronić sercá od iádu. Dobrze będźie bráć táki confekt/ ktory będźie śilił y vmacniał serce/ y bronił: wźiąć konfektu rożánego
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: D
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
