stron obstąpili. Tu p. Gorayski powiadał, którzy na placu legli z naszych ale auctor się wymawia, że pobitych mężów nie mianuje, gdyż to non historice sed per discursum pisze. Dalsza pana Gorayskiego mowa. Jako kilka dni Kozaków nasi w taborze trzymali. Nieprzyjaciel w trwodze będąc szańc rzuca, a z desperacyjej zażywszy alchimiejskiej rezolucyjej z taboru wypada. Lecz książę J.M. Wiśniowieckie zostając w wszelakiej ostrożności z swym pułkiem na Kozaków przypada. J. M. pan Kalinowski, wojewoda czerniechowski, hetman polny, książęcia J. Mci szczęśliwie posiłkuje. Dla czego Kozacy będąc porażeni znowu się do taboru wrócili. Król J. M. czeka
stron obstąpili. Tu p. Gorayski powiadał, którzy na placu legli z naszych ale auctor się wymawia, że pobitych mężów nie mianuje, gdyż to non historice sed per discursum pisze. Dalsza pana Gorayskiego mowa. Jako kilka dni Kozaków nasi w taborze trzymali. Nieprzyjaciel w trwodze będąc szańc rzuca, a z desperacyjej zażywszy alchimiejskiej rezolucyjej z taboru wypada. Lecz książę J.M. Wiśniowieckie zostając w wszelakiej ostrożności z swym pułkiem na Kozaków przypada. J. M. pan Kalinowski, wojewoda czerniechowski, hetman polny, książęcia J. Mci szczęśliwie posiłkuje. Dla czego Kozacy będąc porażeni znowu się do taboru wrócili. Król J. M. czeka
Skrót tekstu: BorzNaw
Strona: 126
Tytuł:
Morska nawigacyja do Lubeka
Autor:
Marcin Borzymowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1662
Data wydania (nie wcześniej niż):
1662
Data wydania (nie później niż):
1662
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Roman Pollak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Gdańsk
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Wydawnictwo Morskie
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
z tego kosztowny. Kamień w nyrkach i w pęcherzu.
Kamień nyrkowy i Pęcherzowy krzy/ i Piasek z nich moczem wywodzi/ z jakiejkolwiek przyczyny zamnożony/ pijąc go na czczo. Członki lekkie i wolne czyni.
Członki/ nim namazane/ czyni lekkie i wolne. (Raimundulus.) Oleum dystillatum Olej z Biedrzeńcu/ Alchimiskim sposobem dystylowany.
Alchimistowie dystylują z Biedrzeńcowego korzenia/ z liścia/ z kłącza/ z nasienia. Owa ze wszystkiego całego/ suchego Biedrzeńcom/ Olejek właśnie jako z Bielunu/ albo z Dzięgielu/ barzo użyteczny. Księgi Pierwsze. Chorobom wszelakim
Wszelakim wnętrznym chorobom i niedostatkom tym/ którym sam Biedrzeniec służy. Sposób używania
Tego po
z tego kosztowny. Kámień w njrkách y w pęchyrzu.
Kámień nyrkowy y Pęchyrzowy krzy/ y Piasek z nich moczem wywodźi/ z iákieykolwiek przyczyny zámnożony/ piiąc go ná czczo. Członki lekkie y wolne czyni.
Członki/ nim námázáne/ czyni lekkie y wolne. (Raimundulus.) Oleum distillatum Oley z Biedrzeńcu/ Alchimiskim sposobem dystyllowány.
Alchimistowie dystylluią z Biedrzeńcowego korzenia/ z liśćia/ z kłącza/ z naśienia. Owa ze wszystkiego cáłego/ suchego Biedrzeńcom/ Oleiek właśnie iáko z Bielunu/ álbo z Dźięgielu/ bárzo vżyteczny. Kśięgi Pierwsze. Chorobom wszelákim
Wszelákim wnętrznym chorobom y niedostátkom tym/ ktorym sam Biedrzeniec służy. Sposob vżjwánia
Teg^o^ po
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 74
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Miesięczną Paniom zastanowioną/ pobudza i wywodzi. Sok z Dzięgielu wyciągniony.
Sok z korzenia świeżego Dzięgielu/ tymsposobem bywa/ albo może być wyciągniony/ jako z piołynu/ który z inymi lekarstwy bywa używany/ podczas sam bez przysady i innych do przerzeczonych ułomności.
Toż z korzenia suchego może tenże sok być wyciągniony Alchimiskim sposobem/ jako z Piołynu suchego/ który daleko jest potężniejszy w skutkach swych/ niżli pierwszy z korzenia świeżego. Wodka z Dzięgielu. 1.
Wodka z Dzięgielu rozmaitym sposobem bywa dystylowana. Pospolity sposób do dystylowania jej jest ten: Dzięgielu wziąć świeżego i z korzeniem/ a drobno posiekawszy/ w szklanym naczyniu in Balneo maris
Mieśięczną Pániom zástánowioną/ pobudza y wywodźi. Sok z Dźięgielu wyćiągniony.
Sok z korzeniá świeżeg^o^ Dźięgielu/ tymsposobem bywa/ álbo może być wyćiągniony/ iáko z piołynu/ ktory z inymi lekárstwy bywa vżywány/ podczás sam bez przysády y inych do przerzeczonjch vłomnośći.
Toż z korzeniá suchego może tenże sok być wyćiągniony Alchimiskim sposobem/ iáko z Piołynu suchego/ ktory dáleko iest potężnieyszy w skutkách swych/ niżli pierwszy z korzeniá świeżego. Wodká z Dźięgielu. 1.
Wodká z Dźięgielu rozmáitym sposobem bywa dystyllowána. Pospolity sposob do dystyllowánia iey iest ten: Dźięgielu wźiąć świeżego y z korzeniem/ á drobno pośiekawszy/ w sklánym naczyniu in Balneo maris
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 92
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i dostatecznych bywa z tego korzenia Syrop tym sposobem wyciągniony/ jako z Cynamonu: Którego do tych wszytkich chorób szczęśliwie i z wielkim użytkiem może używać/ do których samego Dzięgielu/ biorąc go nic więcej tylko po łocie: A ma być czyniony z suchego korzenia/ dla więtszej potężności jego w skutkach. Olejek z Dzięgielu dystylowany Alchimiskim sposobem. Oleum.
Z dzięgielu tym sposobem olej bywa wyciągniony: wziąć funt świeżo suchego dzięgielu/ pokrajać i zgruba przetłuc: nalac nań garniec wody abo dwa studziennej a nakrywszy zwierzchu/ pilno przez pięć abo sześć dni moczyć: Potym z piasku naprzód wolnymogniem dystylować/ podstawiwszy naczynie skalne/ dobrze do Rury
y dostátecznych bywa z tego korzeniá Syrop tym sposobem wyćiągniony/ iáko z Cynámonu: Ktorego do tych wszytkich chorob sczęśliwie y z wielkim vżytkiem może vżywáć/ do ktorych sámego Dźięgielu/ biorąc go nic więcey tylko po łocie: A ma być czyniony z suchego korzeniá/ dla więtszey potężnośći iego w skutkách. Oleiek z Dźięgielu dystyllowány Alchimiskim sposobem. Oleum.
Z dzięgielu tym sposobem oley bywa wjćiągniony: wźiąć funt świeżo suche^o^ dźięgielu/ pokráiáć y zgrubá przetłuc: nálac nań gárniec wody ábo dwá studźienney á nákrywszy zwierzchu/ pilno przez pięć ábo sześć dni moczyć: Potym z piasku naprzod wolnymogniem distyllowáć/ podstáwiwszy naczynie skálne/ dobrze do Rury
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 94
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i zatkania wolne czyni/ i zachowuje. Duchy:
Duchy ciało ożywające oczerstwia. Zmysły/ Siły/ oczerstwia.
Duchy ciało ożywiające oczerstwia.
Także zmysły i siły w ciele posila. Olejek Miarzowy. Oleum Impetat.
Olejek bywa tak z ziela/ jako z korzenia z Miarzowego czyniony/ i ze wszystkich jego części/ sposobem Alchimiskim/ właśnie jako z Piołynu/ do wszelakich chorób wnętrznych barzo potrzebny/ a zwłaszcza które z flegmistych wilgotności przypadają/ którym sam korzeń Miarzowy służy/ dając go na raz po trzy krople nawięcej/ z winem/ albo z jaką inną wodką przynależącą/ z sokiem/ z pigułami/ z konfektem/ i z inymi lekarstwy pod
y zátkánia wolne czyni/ y záchowuie. Duchy:
Duchy ćiáło ożywáiące oczerstwia. Smysły/ Siły/ oczerstwia.
Duchy ciáło ożywiáiące oczerstwia.
Tákże zmysły y śiły w ciele pośila. Oleiek Miarzowy. Oleum Impetat.
Oleiek bywa ták z źiela/ iáko z korzeniá z Miarzowego czyniony/ y ze wszystkich iego częśći/ sposobem Alchimiskim/ właśnie iáko z Piołynu/ do wszelákich chorob wnętrznych bárzo potrzebny/ á zwłasczá ktore z flágmistych wilgotnośći przypadáią/ ktorym sam korzeń Miarzowy służy/ dáiąc go ná raz po trzy krople nawięcey/ z winem/ álbo z iáką inną wodką przynależącą/ z sokiem/ z pigułámi/ z konfektem/ y z inymi lekárstwy pod
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 122
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z polnej Laniej broni.
Sól z korzenia/ z liścia/ z kłącza/ i z nasienia Laniej broni/ owa ze wszytkich części jej bywa robiona/ tym sposobem jako z innych ziół. Ta
Ukąszonym od bestii jadowitych/ osobliwym jest ratunkiem. Też do wielu innych rzeczy wyższej pomienionych/ jest użyteczna. Olejek Alchimiskim sposobem/ z tego ziela wyciągniony. Oleum.
Z nasienia polnej Laniejbroni olejek bywa wyciągniony obyczajem Alchimiskim/ jako z nasienia anyżowego. Ten Kolice.
Kolice i darciu w trzewach jest wielkim ratunkiem/ kropie albo pięć z winem białym/ albo z jejże wodką ciepło pijąc. Macicznym boleściom.
Macicznym boleściom znamienitym jest lekarstwem/
z polney Lániey broni.
Sol z korzeniá/ z liśćia/ z kłącza/ y z naśienia Lániey broni/ owa ze wszytkich częśći iey bywa robiona/ tym sposobem iáko z innych źioł. Tá
Vkąszonym od bestyy iádowitych/ osobliwym iest rátunkiem. Też do wielu inych rzeczy wysszey pomienionych/ iest vżyteczna. Oleiek Alchimiskim sposobem/ z tego źiela wyćiągniony. Oleum.
Z naśienia polney Lánieybroni oleiek bywa wyćiągniony obyczáiem Alchimiskim/ iáko z naśienia anyżoweg^o^. Ten Kolice.
Kolice y dárćiu w trzewách iest wielkim rátunkiem/ kropie álbo pieć z winem białym/ álbo z ieyże wodką ćiepło piiąc. Máćicznym boleściom.
Máćicznym boleśćiom známienitym iest lekárstwem/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 131
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
nasienia Laniej broni/ owa ze wszytkich części jej bywa robiona/ tym sposobem jako z innych ziół. Ta
Ukąszonym od bestii jadowitych/ osobliwym jest ratunkiem. Też do wielu innych rzeczy wyższej pomienionych/ jest użyteczna. Olejek Alchimiskim sposobem/ z tego ziela wyciągniony. Oleum.
Z nasienia polnej Laniejbroni olejek bywa wyciągniony obyczajem Alchimiskim/ jako z nasienia anyżowego. Ten Kolice.
Kolice i darciu w trzewach jest wielkim ratunkiem/ kropie albo pięć z winem białym/ albo z jejże wodką ciepło pijąc. Macicznym boleściom.
Macicznym boleściom znamienitym jest lekarstwem/ trzy albo cztery kropie/ dając go z trochą ciepłego wina/ albo z Rumienkową/ abo z
naśienia Lániey broni/ owa ze wszytkich częśći iey bywa robiona/ tym sposobem iáko z innych źioł. Tá
Vkąszonym od bestyy iádowitych/ osobliwym iest rátunkiem. Też do wielu inych rzeczy wysszey pomienionych/ iest vżyteczna. Oleiek Alchimiskim sposobem/ z tego źiela wyćiągniony. Oleum.
Z naśienia polney Lánieybroni oleiek bywa wyćiągniony obyczáiem Alchimiskim/ iáko z naśienia anyżoweg^o^. Ten Kolice.
Kolice y dárćiu w trzewách iest wielkim rátunkiem/ kropie álbo pieć z winem białym/ álbo z ieyże wodką ćiepło piiąc. Máćicznym boleściom.
Máćicznym boleśćiom známienitym iest lekárstwem/ trzy álbo cztery kropie/ dáiąc go z trochą ćiepłego winá/ álbo z Rumienkową/ ábo z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 131
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ i inne jadowite bestie. z domu/ z gmachów/ kadzenie czyniąc z tego ziela wypędza.
Ku tego/ jest tych wszytkich skutków/ których Jelenie Oko/ albo czarny Jeleni Korzeń/ jeno mdlejszy. Przeto więcej to białej płci/ a ono męższczyznie służy. Oleum Olejek.
Olej/ który z korzenia bywa wyciągniony alchimiskim misterstwem/ żyłom/ które od żyły wielkiej pochodzą/ do inszych części ciała/ zwłaszcza w próg łona/ w krzyże/ jest użyteczny. Przeto Macicznym dolegliwości:
Wszelakim niedostatkom/ i dolegliwościom Macicznym/ z zimnej przyczyny pochodzącym/ albo z przyrodzonej Melancholii. Z kąd bywają zaśniaty/ i Poronienia/ jest ratunkiem/ używając
/ y ine iádowite bestyie. z domu/ z gmáchow/ kádzenie czyniąc z te^o^ źiela wypądza.
Ku te^o^/ iest tych wszytkich skutkow/ ktorych Ielenie Oko/ álbo czarny Ieleni Korzeń/ ieno mdleyszy. Przeto więcey to białey płci/ á ono mężsczyznie służy. Oleum Oleiek.
Oley/ ktory z korzeniá bywa wyćiągniony alchimiskim misterstwem/ żyłom/ ktore od żyły wielkiey pochodzą/ do inszych częśći ćiáłá/ zwłasczá w prog łoná/ w krzyże/ iest vżyteczny. Przeto Máćicznym dolegliwośći:
Wszelákim niedostátkom/ y dolegliwośćiom Máćicznym/ z źimney przyczyny pochodzącym/ álbo z przyrodzoney Melánkoliey. Z kąd bywáią zaśniaty/ y Poronienia/ iest rátunkiem/ vżywáiąc
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 133
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wywo- dzi. Zaczym serce wolne i wesołe czyni. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Istność z ziela/ z korzenia/ i z nasienia wyciągniona. Essentia.
Żyłom wszystkim na dół/ od żyły wielkiej do żywota i Macice pochodzącym/ ta Istność barzo służy/ która (jako się na wielu innych miejscach powiedziało) alchimiskim kuńszty bywa wyciągniona. Każdy dzień trzy kroć po kwincie przez usta biorąc/ do tego chusteczki w niej maczając/ a czopkiem albo węzełkiem w otwór łona Paniom wpuszczając/ wielki im ratunek czyni. Zatwardziałości
Zatwardziałości z przymiotem ognistym rozgania. Kancer.
Bolączki Kancerowate/ i inne złe/ jakokolwiek mianowane leczy. Sól Sal.
Sól
wywo- dźi. Záczym serce wolne y wesołe czyni. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Istność z źiela/ z korzenia/ y z naśienia wyćiągniona. Essentia.
Zyłom wszystkim ná doł/ od żyły wielkiey do żywotá y Máćice pochodzącym/ tá Istność bárzo służy/ ktora (iáko sie ná wielu inych mieyscách powiedźiáło) alchimiskim kuńszty bywa wyćiągniona. Káżdy dźień trzy kroć po kwinćie przez vstá biorąc/ do tego chusteczki w niey maczáiąc/ á czopkiem álbo węzełkiem w otwor łoná Páńiom wpusczáiąc/ wielki im rátunek czyni. Zátwárdźiáłośći
Zátwárdźiáłośći z przymiotem ognistym rozgánia. Káncer.
Bolączki Káncerowáte/ y ine złe/ iákokolwiek miánowáne leczy. Sol Sal.
Sol
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 134
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ma złączenie: jako Filozofowie roztropni uczą. Ekstrakt. Extract.
Rzeczy wyciągnione z ziela/ z korzenia i z nasienia/ z wielkim użytkiem mogą być do bolączek napuchłych/ i wielkich/ do wrzodów/ i sadzeli szkodliwych/ krost złych/ przydając ich do Maści/ i Plastrów wyciągających używane. Olejek. Oleum.
Olejek Alchimiskim sposobem wyciągniony/ bez osobliwych skutków nie jest. Ten do mniejszych nabrzemiałości i trosk należy/ namazując nim. Sól.
Ta bolączkom służy miernym/ które jeśliże są z przymiotem ognistym/ w Rożanym occie ma być rozcierana: Jeśli zaziębione/ tedy z cirpkim winem/ z piołynem/ z gorzałką rozcierana/ i w tym
ma złączenie: iáko Philosophowie rostropni vczą. Extrákt. Extract.
Rzeczy wyćiągnione z źiela/ z korzenia y z naśienia/ z wielkim vżytkiem mogą być do bolączek nápuchłych/ y wielkich/ do wrzodow/ y sádzeli szkodliwych/ krost złych/ przydáiąc ich do Maśći/ y Plástrow wyćiągáiących vżywáne. Oleiek. Oleum.
Oleiek Alchimiskim sposobem wyćiągniony/ bez osobliwych skutkow nie iest. Ten do mnieyszych nábrzemiáłośći y trosk należy/ námázuiąc nim. Sol.
Tá bolączkom służy miernym/ ktore iesliże są z przymiotem ognistym/ w Rożánym occie ma być rozćierána: Iesli záźiębione/ tedy z ćirpkim winem/ z piołynem/ z gorzałką rozćierána/ y w tym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 141
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
