Anotacja per compendium familii domu ZAWISZÓW DLA PAMIĘCI I INFORMACJI NASTĘPUJĄCYM.
Zawisza Skurozwęcki, biskup krakowski, herbu Róża, skąd się pierwej Zawiszowie nazywali Rosenses albo Różyco- wie. Ten, Anno Domini 1381, za panowania Ludwika, króla polskiego i węgierskiego, na sejmie złożonym w Budzyniu w Węgrzech, z rodzonym swoim ojcem Dobkiem alias Dobiesławem
Annotacya per compendium familii domu ZAWISZÓW DLA PAMIĘCI I INFORMACYI NASTĘPUJĄCYM.
Zawisza Skurozwęcki, biskup krakowski, herbu Róża, zkąd się pierwéj Zawiszowie nazywali Rosenses albo Różyco- wie. Ten, Anno Domini 1381, za panowania Ludwika, króla polskiego i węgierskiego, na sejmie złożonym w Budzyniu w Węgrzech, z rodzonym swoim ojcem Dobkiem alias Dobiesławem
Skrót tekstu: ZawiszaPam
Strona: 1
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Krzysztof Zawisza
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1715 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Julian Bartoszewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Jan Zawisza
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1862
cytrynę, pokrajawszy ją włóż w ten trunek, na ostatek przydaj kwartę winą, i zaraz od ognia odstaw, a ochłodziwszy pij według pragnienia. Jeżeli wiadle zbytkowałec, i stąd w żołądku opresyą cierpisz, to nie długo czekaj, lecz laksującym lekarstwem wyżej opisanym złemu zabiegaj za w czasu. Principiis obsta sero medicina paratur. ANOTACJA.
1mo. Ponieważ dosyć obszernie i gruntowanie oraz rzetelnie w tym rozdziale rzecz określiłem piórem, więc tylko małą obserwacją przydaję, a żebym obszernością łaskawego niebawił czytelnika; a ta anotacja tycze się kanfory; od której w malignach wystrzegać się wielce trzeba: to się zaś o wódce kanforowej tylko rozumieć powinno, nie
cytrynę, pokraiawszy ią włoż w ten trunek, na ostatek przyday kwartę winą, y zaraz od ognia odstaw, a ochłodziwszy piy według pragnienia. Jeżeli wiadle zbytkowałec, y ztąd w żołądku oppresyą cierpisz, to nie długo czekay, lecz laxuiącym lekarstwem wyżey opisanym złemu zabiegay za w czasu. Principiis obsta sero medicina paratur. ANOTACYA.
1mo. Ponieważ dosyc obszernie y gruntowanie oraz rzetelnie w tym rozdźiale rzecz okrysliłem piorem, więc tylko małą obserwacyą przydaię, a żebym obszernośćią łaskawego niebawił czytelnika; a ta annotacya tycze się kanfory; od ktorey w malignach wystrzegac się wielce trzeba: to się zas o wodce kanforowey tylko rozumiec powinno, nie
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 35
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
cierpisz, to nie długo czekaj, lecz laksującym lekarstwem wyżej opisanym złemu zabiegaj za w czasu. Principiis obsta sero medicina paratur. ANOTACJA.
1mo. Ponieważ dosyć obszernie i gruntowanie oraz rzetelnie w tym rozdziale rzecz określiłem piórem, więc tylko małą obserwacją przydaję, a żebym obszernością łaskawego niebawił czytelnika; a ta anotacja tycze się kanfory; od której w malignach wystrzegać się wielce trzeba: to się zaś o wódce kanforowej tylko rozumieć powinno, nie o samej kanforze. Ponieważ nie tylko przez innych Doktorów uczonych, ale też przez moje doświadczenie rozumne zażywanie kanfory w wielu niebezpieczeństwach zdrowiu zaleca się osobliwie w powietrzuj innych łożnych chorobach znacznego doznałem jej
cierpisz, to nie długo czekay, lecz laxuiącym lekarstwem wyżey opisanym złemu zabiegay za w czasu. Principiis obsta sero medicina paratur. ANOTACYA.
1mo. Ponieważ dosyc obszernie y gruntowanie oraz rzetelnie w tym rozdźiale rzecz okrysliłem piorem, więc tylko małą obserwacyą przydaię, a żebym obszernośćią łaskawego niebawił czytelnika; a ta annotacya tycze się kanfory; od ktorey w malignach wystrzegac się wielce trzeba: to się zas o wodce kanforowey tylko rozumiec powinno, nie o samey kanforze. Poniewaz nie tylko przez innych Doktorow uczonych, ale też przez moie doswiadczenie rozumne zazywanie kanfory w wielu niebezpieczenstwach zdrowiu zaleca się osobliwie w powietrzuy innych łożnych chorobach znacznego doznałem iey
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 35
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
pierwszych dniach tej frebry wstrzemięzliwość zachował od potraw zbytni nutryment czyniących. Od mięsa wołowego osobliwie wstrzymać się trzeba: na rosole i wodnistych zupach przestawac trzeba. Gdy zaś już choroba ginie, to się potrawy i trunek pomiarkowanie zażywać może. Przez niektóry czas w izbie zostawać musisz, żebyś przez oziembienie bardziej sobie niezaszkodził. AnotACJA.
1mo. Lubo tak w tym rozdziale, jako i wprzeszłym opisały się dowodne reguły rozumnej kuracyj łożnych chorób: zaraźliwej febry; oraz malignów ordynaryjnych; z tym wszystkim dla większego ułatwienia i powtórzenia rzeczy; przydaję przestrogi niektóre: z których, (jeżeli gdzie, to tu osobliwie owa służy łacina medium tenuere beati, to
pierwszych dniach tey frebry wstrzęmięzliwość zachował od potraw zbytni nutryment czyniących. Od mięsa wołowego osobliwie wstrzymac się trzeba: na rosole y wodnistych zupach przestawac trzeba. Gdy zas iuz choroba ginie, to się potrawy y trunek pomiarkowanie zażywać może. Przez niektory czas w izbie zostawać musisz, żebyś przez oźiembienie bardźiey sobie niezaszkodźił. ANNOTACYA.
1mo. Lubo tak w tym rozdziale, iako y wprzeszłym opisały się dowodne reguły rozumney kuracyi łożnych chorob: zaraźliwey febry; oraż malignow ordynaryinych; z tym wszystkim dla większego ułatwienia y powtorzenia rzeczy; przydaię przestrogi niektore: z ktorych, (ieźeli gdźie, to tu osobliwie owa służy łaćina medium tenuere beati, to
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 53
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
Ta maść osobliwszą cnotę w sobie zawiera, zatwardziały żywot rozwalnia i miękczy. Jeszcze przy tej ostatniej okoliczności uprzykrzony kaszel bywa importunem; przeciwko któremu zażywaj warżonej wody z skrobanym jeleniem rogiem, figami, lukrecją i nasieniem kopru włoskiego; ciepło popijając. O odrze nie widzę potrzeby obszernie pisać, ponieważ równej z ospą kuracyj wyciąga. AnotACJA.
1. Krwi puszczenie w Ospie dla dzieci według Francuskich Doktorów zwyczaju nie jest potrzebne, ile przez to siła dzieci, które zyc mogły, trupem pada. Przeciwnym sposobem ludziom wieku doroślejszego mianowicie Krwistym, i którzy w dziecinnych latach Ospy nie mieli, krwi puszczenie pożyteczne i potrzebne w Kuracyj osobliwie w pierwszym dniu choroby.
Ta maść osobliwszą cnotę w sobie zawiera, zatwardźiały zywot rozwalnia y miękczy. Jeszcze przy tey ostatniey okolicznośći uprzykrzony kaszel bywa importunem; przeciwko ktoremu zażyway warżoney wody z skrobanym ieleniem rogiem, figami, lukrecyą y naśieniem kopru włoskiego; ciepło popiiaiąc. O odrze nie widzę potrzeby obszernie pisać, ponieważ rowney z ospą kuracyi wyciąga. ANNOTACYA.
1. Krwi puszczenie w Ospie dla dźieći według Francuzkich Doktorow zwyczaiu nie iest potrzebne, ile przez to siła dźieći, ktore zyc mogły, trupem pada. Przeciwnym sposobem ludźiom wieku dorosleyszego mianowićie Krwistym, y ktorży w dźiećinnych latach Ospy nie mieli, krwi puszczenie pozyteczne y potrzebne w Kuracyi osobliwie w pierwszym dniu choroby.
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 80
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
to najskuteczniejsza pacjenta lekko przelaksować; do czego następujący trunek służy.
Weźmi: Senesu łot jeden. Rhabarbarum verum ćwierć łota. Rozynków małych łot jeden. Koprowego nasienia ćwierć łota. Lukrecyj pułłota.
Nalij na to wrzącej wody dwie fiżanki, i niechaj stoi w cieple przez noc zrana przygotowawszy, wypij ciepło na raz. AnotACJA.
1mo. Najbezpieczniejszy sposób leczenia łożnych chorób i zaraźliwych malgnów na tym zawisł, żebyś pacjenta gorąco napalonym pokojem nie osłabił, ani pościelą niezwątlił, ani prosto siedzieć niepozwalał, oraz zimnej eryj się wystrzegał.
2do Biegunka, gdy niegwałtowna w tych febrach nie jest szkodliwa, jeżeliby zaś choremu siły targała,
to nayskutecznieysza pacyenta lekko przelaxować; do czego następuiący trunek służy.
Weżmi: Senesu łot ieden. Rhabarbarum verum ćwierć łota. Rozynkow małych łot ieden. Koprowego naśienia ćwierć łota. Lukrecyi pułłota.
Naliy na to wrzącey wody dwie fiżanki, y niechay stoi w ćieple przez noc zrana przygotowawszy, wypiy ciepło na raz. ANNOTACYA.
1mo. Naybezpiecznieyszy sposob leczenia łożnych chorob y zaraźliwych malgnow na tym zawisł, żebyś pacyenta gorąco napalonym pokoiem nie osłabił, ani pośćielą niezwątlił, ani prosto siedzieć niepozwalał, oraż zimney aeryi się wystrzegał.
2do Biegunka, gdy niegwałtowna w tych febrach nie iest szkodliwa, ieźeliby zas choremu siły targała,
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 89
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
tej afekcyj będą mieli. Inni zamiast tytoniu ziele czosnkowe kurzyć mogą. Możniejszym zaś radzę zażywać następującej becuartowej esencyj:
Weźmi: Esencyj becuartowej: po łacinie Essentiam Alexypharmacam Stahlii. Esencyj Czosnkowego ziela, każdej ćwierć łota. Elixirii proprietatis, pułłota.
To wszystko zmięszawszy, co poranek w łyżce wina po 50. kropli pić. AnotACJA.
1mo. Obszernemi obserwacjami w tym rozdziale bawić się niechcę, ponieważ potrzebne okoliczności o katarowych afekcjach dosyć wyrażone: ztym wszystkim jeszcze niektóre uwagi przydam z przestrogami: naprzód, że krwi puszczenie żadną miarą nagle wykonane być nie powinno, najbardziej w febrze katarowej ordynaryjnej, ilekatary tym samym przez dłuższy czas trwać zwykły.
tey affekcyi będą mieli. Inni zamiast tytoniu źiele czosnkowe kurzyc mogą. Możnieyszym zaś radzę zażywać następuiącey betzuartowey essencyi:
Weźmi: Essencyi betzuartowey: po laćinie Essentiam Alexypharmacam Stahlii. Essencyi Czosnkowego źiela, każdey ćwierć łota. Elixirii proprietatis, pułłota.
To wszystko zmięszawszy, co poranek w łyszce wina po 50. kropli pić. ANNOTACYA.
1mo. Obszernemi obserwacyami w tym rozdziale bawić się niechcę, ponieważ potrzebne okolicznośći o katarowych affekcyach dosyc wyrażone: ztym wszystkim ieszcze niektore uwagi przydam z przestrogami: naprzod, że krwi puszczenie żadną miarą nagle wykonane byc nie powinno, naybardźiey w febrźe katarowey ordynaryiney, ilekatary tym samym przez dłuszszy czas trwać zwykły.
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 111
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
mózgowe krew wyprowadził, mocno rozwalniającemi lekarstwy; o których niżej a Anotacjach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflamacja, i krew zropą zsiedzie, to przez trepanacją, lub otworzenie głowy świdrem instrumentem Cyrulikom zwyczajnym wyprowadzić ją trzeba, a tak pacjenta od niebezpieczeństwa ratować będziesz, tego zaniedbawszy, zapewne chorego zgubisz. AnotACJA.
1mo. Kiedy zapalenie głowy, lub błonek w mózgu przymiotem febr łożnych albo malignów; to z krwi puszczeniem wielce ostróżnie, i owsżem lepiej się od niego utrzimać. Jeżeli zaś phrenytis lub szaleństwo samo przez się chorobą jest zrozpalenia błonków (co medyci morbum idyopathicum nazywają) a nie z żadnej innej przyczyny, co obficie
mozgowe krew wyprowadźił, mocno rozwalniaiącemi lekarstwy; o ktorych niżey a Annotacyach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflammacya, y krew zropą zsiedźie, to przez trepanacyą, lub otworźenie głowy swidrem instrumentem Cyrulikom zwyczaynym wyprowadźić ią trźeba, a tak pacyenta od niebezpieczenstwa ratować będziesz, tego zaniedbawszy, zapewne chorego zgubisz. ANNOTACYA.
1mo. Kiedy zapalenie głowy, lub błonek w mozgu przymiotem febr łożnych albo malignow; to z krwi puszczeniem wielce ostrożnie, y owsźem lepiey się od niego utrźymać. Jeżeli zaś phrenytis lub szalenstwo samo przez się chorobą iest zrozpalenia błonkow (co medici morbum idyopathicum nazywaią) a nie z żadney inney przyczyny, co obficie
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 123
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
oczu. Antomonii Diaphoretici, każdego półćwierci łota.
To wszystko zmięszawszy dawaj pacjentowie pierwszego dnia co dwie godziny po 2 łyżki, a winsze dni co trzy godziny zawsze dobrze zmięszawszy. Tym lekarstwem w 48. godzinach chorobę zniszczysz bez wątpienia. Lecz nie zażywaj go, aż wprzód 7. albo 8. paroksyzmów minie. AnotACJA.
1mo. W żadnych paroksyzmach nie są tak prędcy Pseudomedycy, jako w febrze codziennej i tercjannie na womity lekarstwa dawać, a nie tylko ci, ale też formalni Doktorowie częstokroć nagle sobie w tym punkcie postępują. To prawda że w ludziach obżartych temu paroksyzmowi podległych vomitorium wielkie cuda czyni, i febrę bez uśmierzających lekarstw tłumi
oczu. Antomonii Diaphoretici, każdego połćwierći łota.
To wszystko zmięszawszy daway pacyentowie pierwszego dnia co dwie godźiny po 2 łyszki, a winsze dni co trźy godźiny zawsze dobrźe zmięszawszy. Tym lekarstwem w 48. godźinach chorobę zniszczysz bez wątpienia. Lecz nie zażyway go, aż wprzod 7. albo 8. paroxyzmow minie. ANNOTACYA.
1mo. W żadnych paroxyzmach nie są tak prędcy Pseudomedicy, iako w febrźe codźienney y tercyannie na womity lekarstwa dawać, a nie tylko ci, ale też formalni Doktorowie częstokroć nagle sobie w tym punkcie postępuią. To prawda że w ludźiach obżartych temu paroxyzmowi podległych vomitorium wielkie cuda czyni, y febrę bez uśmierzaiących lekarstw tłumi
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 141
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
trzęsie, nienakrywaj się zbyt pościelą, bo naturze przeszkodzisz chcącej usilnie złą materią rozwolnić. Równym sposobem w gorączce nie oziembiać się, żeby krwi fermantacja (ze tak rzekę) w humorach niebyła zatrzymana. Po zgubionej febrze pij vinum medicatum wyżej zalecone, a z pomocą Boską żadnemu nie podlegniesz paroksyzmowi stej Kwartanny wynikającemu. AnotACJA.
1mo. Przedtym już namieniłem nieraz, że womity i purganse są bardzo szkodliwe, i teraz cię przestrżegam, żebyś wtej Kwartannie od wszelkich lekarstw poty pędzących miał ostożność, nie brał Driakwi, ani żadnych bezuartowych tynktur, które najwięcej cum Spiritu cornu cervi zrobione bywają. Nawet starego Węgierskiego wina z miodem starym i
trzęśie, nienakryway się zbyt pośćielą, bo naturze przeszkodzisz chcącey usilnie złą materyą rozwolnić. Rownym sposobem w gorączce nie oźiembiać się, żeby krwi fermantacya (ze tak rzekę) w chumorach niebyła zatrzymana. Po zgubioney febrze piy vinum medicatum wyżey zalecone, a z pomocą Boską żadnemu nie podlegniesz paroxyzmowi ztey Kwartanny wynikaiącemu. ANNOTACYA.
1mo. Przedtym iuż namieniłem nieraz, że womity y purganse są bardzo szkodliwe, y teraz ćię przestrżegam, żebyś wtey Kwartannie od wszelkich lekarstw poty pędzących miał ostożność, nie brał Dryakwi, ani żadnych bezuartowych tynktur, ktore naywięcey cum Spiritu cornu cervi zrobione bywaią. Nawet starego Węgierskiego wina z miodem starym y
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 160
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
