Potym ściśniony żołądek i płuca swemi muszkułami na podobieństwo miechów u pozytywu albo organ muzycznych, toż samo powietrze wyciskaprzez krztąń do ostatniego meatu gardłowego. Gdzie toż samo powietrze z gardła wypadając, i języczka rozmaitym przyciśnieniem różny ogłos formuje. Który ogłos języka ludzkiego prędkim obrotem, o zęby i podniebienie odmiennym odbiciem w sylaby i słowa artykularne się doskonali. Podobieństwo głosu ludzkiego są organy: w których miechy podniesione powietrze w siebie ciągną, ściśnione miechy toż powietrze do piszczałek wydymają: a klawisze różnie według swojej dystynkcyj podniesione, przez wypadanie tegoż powietrza z swoich fistuł, różny ogłos sprawują.
LXV. Skąd się wnosi dla czego rozmaity w ludziach głos się
Potym ściśniony żołądek y płuca swemi muszkułámi ná podobieństwo miechow u pozytywu álbo organ muzycznych, toż samo powietrze wyciskaprzez krztąń do ostatniego meatu gardłowego. Gdzie toż samo powietrze z gardła wypadáiąc, y ięzyczka rozmaitym przyciśnieniem rożny ogłos formuie. Ktory ogłos ięzyka ludzkiego prędkim obrotem, o zęby y podniebienie odmiennym odbiciem w syllaby y słowa artykularne się doskonáli. Podobieństwo głosu ludzkiego są organy: w ktorych miechy podniesione powietrze w siebie ciągną, ściśnione miechy toż powietrze do piszczałek wydymaią: á klawisze rożnie według swoiey dystynkcyi podniesione, przez wypadánie tegoż powietrza z swoich fistuł, rożny ogłos sprawuią.
LXV. Zkąd się wnosi dla czego rozmaity w ludziach głos sie
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: F
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
tym szczuplejszy, im te części subtelniejsze. Języczek też, im doskonalnszy i od humorów wolniejszy tym klarowniejszy głos sporządza. Druga jest: prędszy albo leniwszy, przytęższy albo wolniejszy języka obrót: zębów równość i zupełność, albo też szczerbatość i rzadkość. Jako palcom uderzenie w klawisze, różność sprawuje głosu.
LXVI. Głos ludzki artykularny tym się różni od głosu innych zwierząt. Bo lubo i inne zwierzęta mają głosy sobie własne, któremi oznaczają swoje pasje, i o rzeczach imaginacje. J tak inaczej kura gdacze gdy swoję wesołość oznacza z jaja zniesionego. Inakszym głosem wabi kurczęta do żyru albo pod skrzydła swoje. Inaczej oznajmia niebezpieczeństwo na przykład zalatującej kani.
tym szczupleyszy, im te części subtelnieysze. Języczek też, im doskonalnszy y od chumorow wolnieyszy tym klarownieyszy głos sporządza. Druga iest: prędszy álbo leniwszy, przytęższy álbo wolnieyszy ięzyká obrot: zębow rowność y zupełność, álbo też szczerbatość y rzadkość. Jáko pálcom uderzenie w kláwisze, rożność spráwuie głosu.
LXVI. Głos ludzki artykulárny tym się rożni od głosu innych zwierząt. Bo lubo y inne zwierzęta máią głosy sobie własne, ktoremi oznaczaią swoie pássye, y o rzeczach imaginácye. J ták ináczey kura gdacze gdy swoię wesołość oznácza z iáiá zniesionego. Jnakszym głosem wabi kurczętá do żyru álbo pod skrzydłá swoie. Jnaczey oznaymia niebespieczeństwo ná przykład zálátuiącey káni.
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: F
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
głos pochodzi z natury tych zwierząt, nie z jakiej inwencyj. Tak jako i w człowieku, głos śmiechu, płakania i łkania, wzdychania, jęczenia, pochodzi z natury. A chociaż znajduja się niektóre zwierzeta, które z nauki formują wiele słów podobnych mowie ludzkiej: jakie są papugi, sroki, szpaki. Atoli jeszcze artykularnym głosem ludzkim nazwać się nie mogą. Bo własność artykularnego głosu ludzkiego jest, aby był od potencyj ludzkiej formowany. Aby z inwencyj i pospolitej akceptacyj znaczył rzecz jaką. Aby był wyrażeniem myśli ludzkiej względem tej rzeczy którą oznaczają słowa. Co się słowom zwierzęcym przypisać nie może. J dla tego ten który przez sen gada,
głos pochodzi z nátury tych zwierząt, nie z iákiey inwencyi. Ták iáko y w człowieku, głos śmiechu, płákánia y łkania, wzdychánia, ięczenia, pochodzi z nátury. A chociaż znayduia się niektore zwierzetá, ktore z náuki formuią wiele słow podobnych mowie ludzkiey: iákie są pápugi, sroki, szpaki. Atoli ieszcze artykulárnym głosem ludzkim názwać się nie mogą. Bo własność artykularnego głosu ludzkiego iest, áby był od potencyi ludzkiey formowány. Aby z inwencyi y pospolitey akceptacyi znaczył rzecz iáką. Aby był wyráżeniem myśli ludzkiey względem tey rzeczy ktorą oznáczaią słowa. Co się słowom zwierzęcym przypisać nie może. J dla tego ten ktory przez sen gada,
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: F
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
inwencyj. Tak jako i w człowieku, głos śmiechu, płakania i łkania, wzdychania, jęczenia, pochodzi z natury. A chociaż znajduja się niektóre zwierzeta, które z nauki formują wiele słów podobnych mowie ludzkiej: jakie są papugi, sroki, szpaki. Atoli jeszcze artykularnym głosem ludzkim nazwać się nie mogą. Bo własność artykularnego głosu ludzkiego jest, aby był od potencyj ludzkiej formowany. Aby z inwencyj i pospolitej akceptacyj znaczył rzecz jaką. Aby był wyrażeniem myśli ludzkiej względem tej rzeczy którą oznaczają słowa. Co się słowom zwierzęcym przypisać nie może. J dla tego ten który przez sen gada, albo pijany, albo słowa nic nie znaczące, słować
inwencyi. Ták iáko y w człowieku, głos śmiechu, płákánia y łkania, wzdychánia, ięczenia, pochodzi z nátury. A chociaż znayduia się niektore zwierzetá, ktore z náuki formuią wiele słow podobnych mowie ludzkiey: iákie są pápugi, sroki, szpaki. Atoli ieszcze artykulárnym głosem ludzkim názwać się nie mogą. Bo własność artykularnego głosu ludzkiego iest, áby był od potencyi ludzkiey formowány. Aby z inwencyi y pospolitey akceptacyi znaczył rzecz iáką. Aby był wyráżeniem myśli ludzkiey względem tey rzeczy ktorą oznáczaią słowa. Co się słowom zwierzęcym przypisać nie może. J dla tego ten ktory przez sen gada, álbo piiany, álbo słowa nic nie znaczące, słować
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: F
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
