batalii, byle nieodwodnym. Hetmani z Marszałkiem W. K[...] kiedy Król przytomny w obozie na wszelkie handle, leguminy etc. taksy stanowić powinni. Hetmani cokolwiek z Artykułów wojennych ustanowią, wszystko to Rzeczpospolita stwierdzić ma, bo im dana moc Roku 1620.
Hetmani Sąd Wojskowy mieć powinni, na który zapraszają Rotmistrzów, Półkowników obojga Autoramentów, ale i sami mogą sądzić wszelkie ekscessa wojskowe gardłem i infamią według Konstytucyj Roku 1601. Krzywdę mający Wojskowi mogą się sądzić lub w Hetmańskim sądzie, lub na Trybunale Radomskim. Pozwy należy dać Żołnierzowi na stanowisku jego, jeżeli nie ma Dóbr, i relacja zeznana być powinna w Grodzie bliższym stanowiska.
Hetmani prócz Sądów ordynaryjnych
batalii, byle nieodwodnym. Hetmani z Marszałkiem W. K[...] kiedy Król przytomny w oboźie na wszelkie handle, leguminy etc. taxy stanowić powinni. Hetmani cokolwiek z Artykułów wojennych ustanowią, wszystko to Rzeczpospolita stwierdźić ma, bo im dana moc Roku 1620.
Hetmani Sąd Woyskowy mieć powinni, na który zapraszają Rotmistrzów, Półkowników oboyga Authoramentów, ale i sami mogą sądźić wszelkie excessa woyskowe gardłem i infamią według Konstytucyi Roku 1601. Krzywdę mający Woyskowi mogą śię sądźić lub w Hetmańskim sądźie, lub na Trybunale Radomskim. Pozwy należy dać Zołnierzowi na stanowisku jego, jeżeli nie ma Dóbr, i relacya zeznana być powinna w Grodźie bliższym stanowiska.
Hetmani prócz Sądów ordynaryinych
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 210
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Warszawie zerwane. Jak to są świeższe czasy, tak i pamiętnie isze każdemu, ani bez nieukontentowania żyjących osób szerzej o nich i o przyszłych mówić się nie może. Jak wszystkie przeszłe, tak i te trzy dla partykularnego jednej osoby interesu fakcjami zerwane. Na wielkim hetmanie Sieniawskim podejściem wymożona była części wojska, to jest całego autoramentu cudzoziemskiego
komenda i independenter grafowi Flemingowi oddana. Trzeciego hetmana znieść ani cały naród, ani prawa ojczyste nie mogły. Wszystkich województw instrukcyje posłom na te sejmy dane nalegały niezmiernie o wrócenie hetmanowi komendy. Fleming i dworscy dojść tym sejmom nie dali. Pokazuje się w nich dosyć, jako za interesem Rzplitej liczba w nich była przeciw
Warszawie zerwane. Jak to są świeższe czasy, tak i pamiętnie jsze każdemu, ani bez nieukontentowania żyjących osób szerzej o nich i o przyszłych mówić się nie może. Jak wszystkie przeszłe, tak i te trzy dla partykularnego jednej osoby interessu fakcyjami zerwane. Na wielkim hetmanie Sieniawskim podejściem wymożona była części wojska, to jest całego autoramentu cudzoziemskiego
kommenda i independenter graffowi Flemingowi oddana. Trzeciego hetmana znieść ani cały naród, ani prawa ojczyste nie mogły. Wszystkich województw instrukcyje posłom na te sejmy dane nalegały niezmiernie o wrócenie hetmanowi kommendy. Fleming i dworscy dojść tym sejmom nie dali. Pokazuje się w nich dosyć, jako za interessem Rzplitej liczba w nich była przeciw
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 252
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
lokować z wygodnym i proporcjonalnym każdej partyj stanowiskiem. Taż nauka podaje sposób szykowania wojska do batalii. Dawną Taktykę starodawnych wojowników Greków i Rzymian masz opisaną od Justa Lipsyusza, Eliana, Vegecjusza i innych Historyków. Teraźniejszych wieków Tactica od wielkich Wodzów praktykowana, i od Autorów zebrana ten tryb w sobie zamyka: osobliwie dla wojska Autoramentu Cudzoziemskiego. INFORMACJA I. O formowaniu obozu.
I. Reguły uniwersalne służące do należytego formowania obozu. Reguła I. Miejsce obozowania jako najsposobniejsze być powinno. Do czego następujące służą kondycje, 1mo. Plac ma być proporcjonalny wojsku aby się zupełnie, i wygodnie na nim mogło pomieścić. 2do. Ma być odległy od gór
lokowáć z wygodnym y proporcyonalnym każdey partyi stanowiskiem. Taż náuka podáie sposob szykowania woyska do batálii. Dawną Taktykę starodawnych woiownikow Grekow y Rzymian masz opisaną od Justa Lipsyusza, Eliana, Vegecyusza y innych Historykow. Teraznieyszych wiekow Tactica od wielkich Wodzow praktykowana, y od Autorow zebrana ten tryb w sobie zamyka: osobliwie dla woyska Autoramentu Cudzoziemskiego. INFORMACYA I. O formowaniu obozu.
I. Reguły uniwersalne służące do należytego formowania obozu. Reguła I. Mieysce obozowania iáko naysposobnieysze być powinno. Do czego nástępuiące służą kondycye, 1mo. Plác ma być proporcyonalny woysku áby się zupełnie, y wygodnie ná nim mogło pomieścić. 2do. Ma być odległy od gor
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L2
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jako najlepiej ubezpieczyło całe wojsko od nie- przyjaciela, i sposobne było do cyrkumwallacyj, osobliwie gdy na dłuższy czas obozowac na jednym miejscu trzeba w bliskości nieprzyjaciela.
Reguła II. Ponieważ obozowanie w samej rzeczy jest wyznaczenie i wydzielenie kwater całemu wojsku, dla czego oboźny powinien mieć regestr całego wojska, siła się go znajduje i jakiego autoramentu. Ma wiedzieć jaka kwatera gdzie i komu należy w obozie. 1mo. Pryncypalna ma być kwatera dla generalnego Wodza. 2do. Osobne kwater miejsce dla różnego autoramentu dopieroż nacyj wojska. 3tio. Insze miejsce dla piechoty, insze dla jazdy. Kwatery dla tych samych rozporządzone według wielości Regimentów i Rot, Pułków i chorągwi
iáko naylepiey ubezpieczyło całe woysko od nie- przyiaciela, y sposobne było do cyrkumwallacyi, osobliwie gdy ná dłuższy czas obozowác ná iednym mieyscu trzeba w bliskości nieprzyiaciela.
Reguła II. Ponieważ obozowanie w samey rzeczy iest wyznaczenie y wydzielenie kwater cáłemu woysku, dla czego oboźny powinien mieć regestr cáłego woyska, siłá się go znaiduie y iákiego autoramentu. Ma wiedzieć iáka kwatera gdzie y komu należy w obozie. 1mo. Pryncypalna ma być kwatera dla generalnego Wodza. 2do. Osobne kwater mieysce dla rożnego autoramentu dopieroz nacyi woyska. 3tio. Jnsze mieysce dla piechoty, insze dla iazdy. Kwatery dla tych samych rozporządzone według wielości Regimentow y Rot, Pułkow y chorągwi
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L2v
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
II. Ponieważ obozowanie w samej rzeczy jest wyznaczenie i wydzielenie kwater całemu wojsku, dla czego oboźny powinien mieć regestr całego wojska, siła się go znajduje i jakiego autoramentu. Ma wiedzieć jaka kwatera gdzie i komu należy w obozie. 1mo. Pryncypalna ma być kwatera dla generalnego Wodza. 2do. Osobne kwater miejsce dla różnego autoramentu dopieroż nacyj wojska. 3tio. Insze miejsce dla piechoty, insze dla jazdy. Kwatery dla tych samych rozporządzone według wielości Regimentów i Rot, Pułków i chorągwi. 4to. Miejsce dla dział, prochu, kul, i całej amunicyj przy której ma być lokowany Generał artyleryj. 5to. Miejsce dla wozów i luznich ludzi
II. Ponieważ obozowanie w samey rzeczy iest wyznaczenie y wydzielenie kwater cáłemu woysku, dla czego oboźny powinien mieć regestr cáłego woyska, siłá się go znaiduie y iákiego autoramentu. Ma wiedzieć iáka kwatera gdzie y komu należy w obozie. 1mo. Pryncypalna ma być kwatera dla generalnego Wodza. 2do. Osobne kwater mieysce dla rożnego autoramentu dopieroz nacyi woyska. 3tio. Jnsze mieysce dla piechoty, insze dla iazdy. Kwatery dla tych samych rozporządzone według wielości Regimentow y Rot, Pułkow y chorągwi. 4to. Mieysce dla dział, prochu, kul, y cáłey ammunicyi przy ktorey ma być lokowany Generał artyleryi. 5to. Mieysce dla wozow y luznich ludzi
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L2v
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
garkuchniami także stop 20. Zaczym cały Regiment 1000. ludzi mający, w zdłuż nie więcej zabiera placu tylko stop 300. W szerz zabiera placu stop 440.
Wiedząc tedy Oboźny siła się Regimentów Piechoty znajduje, łatwo całej Infanteryj plac determinować może, każdemu proporcjonalne naznaczając miejsce. Obozowanie Jazdy.
III. Dla jednej Chorągwi cudzoziemskiego Autoramentu stokonnej daje się stanowisko w zdłuż na stop 300. jako i dla piechoty. W szerz zaś na stop 70. którego placu taka jest eksdywizja. 1mo. Dla Dragonii daje się wzdłuż stop 200. W szerz stop 70. Tej samej szerokości stop 10. z kraju samego po prawej ręce daje się szałaszom dla ludzi
garkuchniámi tákże stop 20. Záczym cáły Regiment 1000. ludzi maiący, w zdłuż nie więcey zábiera plácu tylko stop 300. W szerz zábiera placu stop 440.
Wiedząc tedy Oboźny siłá się Regimentow Piechoty znayduie, łátwo cáłey Jnfanteryi plác determinowáć może, każdemu proporcyonalne naznaczaiąc mieysce. Obozowanie Iazdy.
III. Dla iedney Chorągwi cudzoziemskiego Autoramentu stokonney dáie się stánowisko w zdłuż na stop 300. iáko y dla piechoty. W szerz zaś ná stop 70. ktorego plácu táka iest exdywizya. 1mo. Dla Dragonii dáie się wzdłuż stop 200. W szerz stop 70. Tey samey szerokości stop 10. z kráiu samego po práwey ręce dáie się szałászom dla ludzi
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L3
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
cyrkumwallacja według eksygencyj, mniejsza lub większa. Dla mniejszej na jaki czas krótki dość jest fosy szerokości na stop 6. głębokości na stop 3. a szańcu takiego, na jaki może wystarczyć ziemia z fosy wybrana. Dla cyrkumwallacyj zaś formalnej wymiar masz opisany w Informacy Polemicznej pod liczbą III.
Ten jest pospolity tryb obozowania wojska Autoramentu cudzoziemskiego. Atoli według zwyczaju którego narodu, i upodobania Wodza mienić się może: stosując się do różnicy wojska. INFORMACJA II. O szykowaniu wojska.
Uszykowanie wojska zawisło na należytym rozłożeniu wszystkich jego części. Aby każda w przyzwoitym sobie miejscu stojąc, i w doskonałym szyku, mogła według ordynansu sobie danego, postępować, w
cyrkumwallacya według exygencyi, mnieysza lub większa. Dla mnieyszey ná iáki czas krotki dość iest fossy szerokości ná stop 6. głębokości ná stop 3. á szańcu tákiego, ná iáki może wystárczyć ziemia z fossy wybrana. Dla cyrkumwallácyi zaś formalney wymiar masz opisany w Jnformácy Polemiczney pod liczbą III.
Ten iest pospolity tryb obozowania woyska Autoramentu cudzoziemskiego. Atoli według zwyczaiu ktorego narodu, y upodobánia Wodza mienic się może: stosuiąc się do rożnicy woyska. JNFORMACYA II. O szykowaniu woyska.
Uszykowanie woyska záwisło ná należytym rozłożeniu wszystkich iego części. Aby każda w przyzwoitym sobie mieyscu stoiąc, y w doskonałym szyku, mogłá według ordynansu sobie dánego, postępowáć, w
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L4v
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
albo owę figurę się formować, na nieprzyjaciela nacierać, jedna drugą sekundować, bez przeszkody i zamięszania jednej z drugą. Które roztropne rozporządzenie wojska, tyle do zwycięstwa pomaga, że i w małej kwocie daleko liczniejszego nieprzyjaciela przekonać może w złym paracie będącego.
Reguł uniwersalnych w szykowaniu wojska trudno stanowić. Gdyż do cyrkumstancyj miejsca, autoramentu wojska, sposobu wojowania którego narodu, a osobliwie procederu, obrotów, i lokacyj nieprzyjaciela akomodować się powinno. Co wszystko zawisło od długiej eksprejencyj wodza w rzeczach wojennych, przezorności i czuinej a wczesnej dyspozycyj. Atoli te w pospolitości Wódz każdy ma mieć przestrogi.
VII. 1mo. Ma być od szpiegów sobie wiernych i rzetelnych
álbo owę figurę się formowác, ná nieprzyiaciela nácierać, iedna drugą sekundowáć, bez przeszkody y zámięszania iedney z drugą. Ktore rostropne rozporządzenie woyska, tyle do zwycięstwa pomaga, że y w małey kwocie dáleko licznieyszego nieprzyiaciela przekonáć może w złym paracie będącego.
Reguł uniwersalnych w szykowániu woyska trudno stanowić. Gdyż do cyrkumstáncyi mieysca, autoramentu woyska, sposobu woiowánia ktorego narodu, á osobliwie procederu, obrotow, y lokácyi nieprzyiaciela akkommodowáć się powinno. Co wszystko záwisło od długiey expreyencyi wodza w rzeczach woiennych, przezorności y czuiney á wczesney dyspozycyi. Atoli te w pospolitości Wodz káżdy má mieć przestrogi.
VII. 1mo. Ma bydź od szpiegow sobie wiernych y rzetelnych
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L4v
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
1mo. Ma być od szpiegów sobie wiernych i rzetelnych informowany o wszlekich obrotach nieprzyjacielskich. Z której strony, czyli z jednej czyli z wielu się zbliża? 2do. Ma mieć wiadome siły tak jazdy jako i piechoty, i amunicyj przeciwnej. W jakiej jest lokacyj miejsca, w jakim szyku i porządku? Jakiego Autoramentu żołnierz w korpusie, lewym i prawym skrzydle? która część szyku słabsza która silniejsza? Co ma za rady? Jeżeli jakich nie ma zasadzek, zdrady? etc. 3tio. Uważyć ma wszystkie pomocy i przeszkody, które okazją być mogą wygranej albo przegranej. Z okoliczności sprzyjających, jest najpierwsze miejsce sposobne, któreby asekurowało
1mo. Ma bydź od szpiegow sobie wiernych y rzetelnych informowany o wszlekich obrotách nieprzyiacielskich. Z ktorey strony, czyli z iedney czyli z wielu się zbliża? 2do. Ma mieć wiadome siły ták iazdy iáko y piechoty, y ammunicyi przeciwney. W iákiey iest lokácyi mieysca, w iákim szyku y porządku? Jákiego Autoramentu żołnierz w korpusie, lewym y práwym skrzydle? ktora część szyku słabsza ktora silnieysza? Co ma za rády? Jeżeli iákich nie ma zasadzek, zdrady? etc. 3tio. Uważyć ma wszystkie pomocy y przeszkody, ktore okázyą być mogą wygraney álbo przegraney. Z okoliczności zprzyiáiących, iest naypierwsze mieysce sposobne, ktoreby ássekurowało
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: M
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
w Liwiuszu, Justynie, Kurcjuszu, Wegecjuszu, Wirgiliuszu, i innych ciekawy napije się Legista. Ja tu kilka pro egzemplo cytuję, jakoto: Se credere pugnae: vulnera vulneribus, mortes quoq; mortibus atris miscentur, mówi Wirgiliusz: Pectora pectoribus tunduntur, et ensibus enses: Manum committere, conserere. Wojska Polskiego Autoramentu TERMINY, i RANG.
HEtmani, Wielki, i Polny Koronni, Hetmani, Wielki i Polny W. X. Litewskiego: których Insygnia Buława, Buńczuk prosty z ogona końskiego, polityczny z piór strusich czarnych, z wiszącemi wstęgami, po Łacinie Cauda Equina; noszony przez Buńczucznego. Hetman Wielki po Łacinie zowie się Supremus
w Liwiuszu, Iustynie, Kurcyuszu, Wegecyuszu, Wirgiliuszu, y innych ciekawy napiie się Legista. Ia tu kilka pro exemplo cytuię, iakoto: Se credere pugnae: vulnera vulneribus, mortes quoq; mortibus atris miscentur, mowi Wirgiliusz: Pectora pectoribus tunduntur, et ensibus enses: Manum committere, conserere. Woyska Polskiego Autoramentu TERMINY, y RANG.
HEtmani, Wielki, y Polny Koronni, Hetmani, Wielki y Polny W. X. Litewskiego: ktorych Insignia Buława, Buńczuk prosty z ogona końskiego, polityczny z pior strusich czarnych, z wiszącemi wstęgami, po Łacinie Cauda Equina; noszony przez Buńczucznego. Hetman Wielki po Łacinie zowie się Supremus
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 81
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
