miasta twego płakałbyś ruiny, Tak wszytkie giną ręki ludzkiej czyny.
Niedźwiedź w kagańcu a koń na łyczaku My (lecz to teraz), przy Diony synie Nie urwiemy się, choć na pajęczynie.
Klej z wiśni ciecze, żywica z świerszczaku, Na starym dębie porasta mchu wiele, Na naszych ręku rodzą się bąbele.
Droższyś dziś złota, droższy i kanaku Świetnych promieni, gdyż przy kupie złota Midas od głodu dokończył żywota.
Jako papudze, krukowi i szpaku Nie dawają jeść, ażby Wprzód gadały, Tak i nas morzą, żebyśmy śpiewały.
Włoczy do jamy bobak na bobaku, By miał na całą zimę pożywienie:
miasta twego płakałbyś ruiny, Tak wszytkie giną ręki ludzkiej czyny.
Niedźwiedź w kagańcu a koń na łyczaku My (lecz to teraz), przy Dyony synie Nie urwiemy się, choć na pajęczynie.
Klej z wiśni ciecze, żywica z świerszczaku, Na starym dębie porasta mchu wiele, Na naszych ręku rodzą się bąbele.
Droższyś dziś złota, droższy i kanaku Świetnych promieni, gdyż przy kupie złota Midas od głodu dokończył żywota.
Jako papudze, krukowi i szpaku Nie dawają jeść, ażby wprzod gadały, Tak i nas morzą, żebyśmy śpiewały.
Włoczy do jamy bobak na bobaku, By miał na całą zimę pożywienie:
Skrót tekstu: MorszZWierszeWir_I
Strona: 366
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Zbigniew Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1910
w otok zbiera
Bolaczki twarde i nabrzmiałe w ropę albo w otok/ niechcące się zbierać/ (które Mężczyznom pospolicie bywają z zatrzymania złotych żyłek/ a Białymgłowom z choroby Miesięcznej przyródnej z zawściągnienia) odmiększa/ korzeń z ośrzodką chleba świeżego/ a z Terpentyną/ na kształt plastru uczyniony/ i plastrowany. Wszy traci/ i bębele na ciele od nich.
Chorobę wszywą/ sokiem nasienia tego ziela pomazując/ leczy i wszy gubi. Bębele także na ciele/ od nich poczynione. Wrzodom smrodliwym.
Olejek z tego nasienia wszelakie wrzody smrodliwe i cieknące bezpiecznie goi/ flajtuchy w nim maczając a w nie kładąc. Trucizno zimnym.
Truciznom zimnym a wilgotnym/
w otok zbiera
Bolaczki twárde y nábrzmiáłe w ropę álbo w otok/ niechcące sie zbieráć/ (ktore Męsczyznom pospolićie bywáią z zátrzymánia złotych żyłek/ á Białymgłowom z choroby Mieśięczney przyrodney z záwśćiągnienia) odmiększa/ korzeń z ośrzodką chlebá świeżego/ á z Terpentyną/ ná kształt plástru vczyniony/ y plástrowány. Wszy tráci/ y bębele ná ciele od nich.
Chorobę wszywą/ sokiem naśienia teg^o^ źiela pomázuiąc/ lecży y wszy gubi. Bębele tákże ná ćiele/ od nich poczynione. Wrzodom smrodliwym.
Oleiek z te^o^ naśienia wszelákie wrzody smrodliwe y ćieknące bespiecznie goi/ fláytuchy w nim maczáiąc á w nie kłádąc. Trućizno zimnym.
Trućiznom źimnym á wilgotnym/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 133
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
pospolicie bywają z zatrzymania złotych żyłek/ a Białymgłowom z choroby Miesięcznej przyródnej z zawściągnienia) odmiększa/ korzeń z ośrzodką chleba świeżego/ a z Terpentyną/ na kształt plastru uczyniony/ i plastrowany. Wszy traci/ i bębele na ciele od nich.
Chorobę wszywą/ sokiem nasienia tego ziela pomazując/ leczy i wszy gubi. Bębele także na ciele/ od nich poczynione. Wrzodom smrodliwym.
Olejek z tego nasienia wszelakie wrzody smrodliwe i cieknące bezpiecznie goi/ flajtuchy w nim maczając a w nie kładąc. Trucizno zimnym.
Truciznom zimnym a wilgotnym/ barzo się sprzeciwia/ warzony w occie z Szafranem a z Pieprzem/ i trunkiem używany. Rozmaite rzeczy yfatasmata
pospolićie bywáią z zátrzymánia złotych żyłek/ á Białymgłowom z choroby Mieśięczney przyrodney z záwśćiągnienia) odmiększa/ korzeń z ośrzodką chlebá świeżego/ á z Terpentyną/ ná kształt plástru vczyniony/ y plástrowány. Wszy tráci/ y bębele ná ciele od nich.
Chorobę wszywą/ sokiem naśienia teg^o^ źiela pomázuiąc/ lecży y wszy gubi. Bębele tákże ná ćiele/ od nich poczynione. Wrzodom smrodliwym.
Oleiek z te^o^ naśienia wszelákie wrzody smrodliwe y ćieknące bespiecznie goi/ fláytuchy w nim maczáiąc á w nie kłádąc. Trućizno zimnym.
Trućiznom źimnym á wilgotnym/ bárzo śię sprzećiwia/ wárzony w ocćie z Száfránem á z Pieprzem/ y trunkiem vżywány. Rozmáite rzeczy yfátásmatá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 133
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Puchlinie
Puchlinę wodną z ciała wywodzi/ nasienie miałko utarte/ i z trochą oliwy zaczynione/ a tym każdego dnia trzykroć namazować. Poty wzbudza.
Toż też poty hojnie z ciała wywodzi. Złotych żyłek zbytnie utoki.
Złote żyłki/ zbytnie otworzone/ zatyka i zawściąga liście tych Rozmarynów uwierciawszy/ na nie przykładać. Bębelom w stolcu.
Bębele pęcherzowate w stolcu/ które figami drudzy zowią/ a Łacinnicy Condylomata. Napuchliny ogniste w tych tam tajemnych miejscach rozgania i leczy/ także liście tych Rozmarynów tłukąc/ i przykładając. Przepukł.
Przepukłym. Chiragrycznym. Podagrycznym. Artetykom. Pokrzywionym Nasienie z mąką Kąkolowego nasienia a z octem nacierać miejsca ułomne/
. Puchlinie
Puchlinę wodną z ćiáłá wywodźi/ naśienie miáłko vtárte/ y z trochą oliwy záczynione/ á tym káżdego dnia trzykroć námázowáć. Poty wzbudza.
Toż też poty hoynie z ćiáłá wywodźi. Złotych żyłek zbytnie vtoki.
Złote żyłki/ zbytnie otworzone/ zátyka y záwśćiąga liśćie tych Rozmárynow vwierćiawszy/ ná nie przykłádáć. Bębelom w stolcu.
Bębele pęchyrzowáte w stolcu/ ktore figámi drudzy zowią/ á Láćinnicy Condylomata. Nápuchliny ogniste w tych tám táiemnych mieyscách rozgánia y leczy/ tákże liśćie tych Rozmárynow tłukąc/ y przykłádáiąc. Przepukł.
Przepukłym. Chirágrycznym. Podágrycznym. Artetykom. Pokrzywionym Naśienie z mąką Kąkolowego naśienia á z octem náćieráć mieyscá vłomne/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 163
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z ciała wywodzi/ nasienie miałko utarte/ i z trochą oliwy zaczynione/ a tym każdego dnia trzykroć namazować. Poty wzbudza.
Toż też poty hojnie z ciała wywodzi. Złotych żyłek zbytnie utoki.
Złote żyłki/ zbytnie otworzone/ zatyka i zawściąga liście tych Rozmarynów uwierciawszy/ na nie przykładać. Bębelom w stolcu.
Bębele pęcherzowate w stolcu/ które figami drudzy zowią/ a Łacinnicy Condylomata. Napuchliny ogniste w tych tam tajemnych miejscach rozgania i leczy/ także liście tych Rozmarynów tłukąc/ i przykładając. Przepukł.
Przepukłym. Chiragrycznym. Podagrycznym. Artetykom. Pokrzywionym Nasienie z mąką Kąkolowego nasienia a z octem nacierać miejsca ułomne/ i plastrować/ dobrze
z ćiáłá wywodźi/ naśienie miáłko vtárte/ y z trochą oliwy záczynione/ á tym káżdego dnia trzykroć námázowáć. Poty wzbudza.
Toż też poty hoynie z ćiáłá wywodźi. Złotych żyłek zbytnie vtoki.
Złote żyłki/ zbytnie otworzone/ zátyka y záwśćiąga liśćie tych Rozmárynow vwierćiawszy/ ná nie przykłádáć. Bębelom w stolcu.
Bębele pęchyrzowáte w stolcu/ ktore figámi drudzy zowią/ á Láćinnicy Condylomata. Nápuchliny ogniste w tych tám táiemnych mieyscách rozgánia y leczy/ tákże liśćie tych Rozmárynow tłukąc/ y przykłádáiąc. Przepukł.
Przepukłym. Chirágrycznym. Podágrycznym. Artetykom. Pokrzywionym Naśienie z mąką Kąkolowego naśienia á z octem náćieráć mieyscá vłomne/ y plástrowáć/ dobrze
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 163
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wzruszoną na swe miejsce przywodzi. Poty wzbudza.
Poty wzbudza/ używając go często. Przeto Francowatym.
Francowatym/ miałaby być dla tego w pospolitym używaniu. Szkodzi Loczydło. Nocet. Womitom.
Womity wzbudza. Purguje.
Purguje zbytnie nad inne zioła purgujące. Nabrzmiałość ciała czyni.
Nabrzmiałość ciała i wzdęcie czyni. Potym bębele z pryszczeniem/ zwłaszcza przy czynieniu i braniu jego/ gdzieby się przedtym nie obwarowało/ nakrycim twarzy/ albo jakim namazaniem. Przeto/ gdzieby twarz/ albo mą część ciała obnażona/ była od niego obrażóna/ tedy tylko chustę w ciepłym occie zmaczać/ a miejsca napuchłe tym namazować. Albo maścią topolową z octem
wzruszoną ná swe mieysce przywodźi. Poty wzbudza.
Poty wzbudza/ vżywáiąc go często. Przeto Fráncowátym.
Francowátym/ miáłáby być dla tego w pospolitym vżywániu. Szkodźi Locżydło. Nocet. Womitom.
Womity wzbudza. Purguie.
Purguie zbytnie nád ine źiołá purguiące. Nábrzmiáłość ciáłá czyni.
Nábrzmiáłość ćiáłá y wzdęćie czyni. Potym bębele z prysczeniem/ zwłasczá przy czynieniu y brániu iego/ gdźieby sie przedtym nie obwárowáło/ nákryćim twarzy/ álbo iákim námázániem. Przeto/ gdźieby twarz/ álbo mą część ćiáłá obnáżona/ byłá od niego obráżóna/ tedy tylko chustę w ćiepłym ocćie zmaczáć/ á mieyscá nápuchłe tym námázowáć. Albo máśćią topolową z octem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 186
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Dymienicom.
Dymienice twarde i inne bolączki leczy. Pęgi na ciele.
Pęgi na ciele/ i zasiniałości z bicia/ rozgania/ nacieranim swym/ abo plastrowaniem/ korzeń z Oliwą. Scjatyce.
Scjatykę/ z olejkiem Kosaćowym abo Cyprisowym/ który z ptaszej zobi czyniony bywa/ tym bolące biodra namazując. (Dios.) Bębelom okołostolc
Bębele w kroku około stolca/ Figi/ szyszki/ i inne nad przyrodzenie wyrosłyny/ w tym tam miejscu spądza/ korzeń z octem / w łupinie Granatowego jabłka warzony/ tym pomazując abo plastrując. Księgi Pierwsze. Zębom ból: i wyprochniałym.
Zębom wyprochniałym/ zębom bolejącym/ jest lekarstwem Sok tego ziela/ w
Dymienicom.
Dymienice twárde y ine bolączki leczy. Pęgi ná ćiele.
Pęgi ná ciele/ y záśiniáłośći z bićia/ rozgania/ náćieránim swym/ ábo plastrowániem/ korzeń z Oliwą. Scyátyce.
Scyátykę/ z oleykiem Kosaćowym ábo Cyprisowym/ ktory z ptászey zobi czyniony bywa/ tym bolące biodrá námázuiąc. (Dios.) Bębelom okołostolc
Bębele w kroku około stolcá/ Figi/ szyszki/ y ine nád przyrodzenie wyrosłyny/ w tym tám mieyscu spądza/ korzeń z octem / w łupinie Gránatowego iábłká wárzony/ tym pomázuiąc ábo plastruiąc. Kśięgi Pierwsze. Zębom bol: y wyprochniáłjm.
Zębom wyprochniáłym/ zębom boleiącym/ iest lekárstwem Sok tego źiela/ w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 189
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Dymienice twarde i inne bolączki leczy. Pęgi na ciele.
Pęgi na ciele/ i zasiniałości z bicia/ rozgania/ nacieranim swym/ abo plastrowaniem/ korzeń z Oliwą. Scjatyce.
Scjatykę/ z olejkiem Kosaćowym abo Cyprisowym/ który z ptaszej zobi czyniony bywa/ tym bolące biodra namazując. (Dios.) Bębelom okołostolc
Bębele w kroku około stolca/ Figi/ szyszki/ i inne nad przyrodzenie wyrosłyny/ w tym tam miejscu spądza/ korzeń z octem / w łupinie Granatowego jabłka warzony/ tym pomazując abo plastrując. Księgi Pierwsze. Zębom ból: i wyprochniałym.
Zębom wyprochniałym/ zębom bolejącym/ jest lekarstwem Sok tego ziela/ w nie kładąc
Dymienice twárde y ine bolączki leczy. Pęgi ná ćiele.
Pęgi ná ciele/ y záśiniáłośći z bićia/ rozgania/ náćieránim swym/ ábo plastrowániem/ korzeń z Oliwą. Scyátyce.
Scyátykę/ z oleykiem Kosaćowym ábo Cyprisowym/ ktory z ptászey zobi czyniony bywa/ tym bolące biodrá námázuiąc. (Dios.) Bębelom okołostolc
Bębele w kroku około stolcá/ Figi/ szyszki/ y ine nád przyrodzenie wyrosłyny/ w tym tám mieyscu spądza/ korzeń z octem / w łupinie Gránatowego iábłká wárzony/ tym pomázuiąc ábo plastruiąc. Kśięgi Pierwsze. Zębom bol: y wyprochniáłjm.
Zębom wyprochniáłym/ zębom boleiącym/ iest lekárstwem Sok tego źiela/ w nie kłádąc
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 189
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Niepłodnym.
Panie niepłodne dla macice zbytnie zimnej/ wilgotnej/ i śliskiej/ czyni płodne/ wysuszając i zagrzewając ją w nich/ z białym winem korzenia tego używając/ abo jakimkolwiek innym sposobem dając. Krew i wilgotności przyrodzone chędoży.
Krew w ciele i inne wilgotności przyrodzone poleruje. Krostom Świerbiu.
Świerzb/ Krosty/ Bębele/ Plany wszelakie/ Planom France leczy.
Francę nawet z ciała rumuje/ używając go tym sposobem jako salsy/ abo chyny. Abowiem odpędza zarazy/ i z jadu wilgotności przyrodzone/ wysusza/ i posila. Słusznie tego ma być przykładana do wszelakich lekarstw/ na francę uleczenie. Truciznom i jadom.
Truziznom i jadom w
. Niepłodnym.
Pánie niepłodne dla máćice zbytnie źimney/ wilgotney/ y śliskiey/ czyni płodne/ wysuszáiąc y zágrzewáiąc ią w nich/ z białym winem korzenia tego vżywáiąc/ ábo iákimkolwiek innym sposobem dáiąc. Kreẃ y wilgotnośći przyrodzone chędoży.
Kreẃ w ćiele y inne wilgotnośći przyrodzone poleruie. Krostom Swierbiu.
Swierzb/ Krosty/ Bębele/ Plány wszelákie/ Plánom Fránce leczy.
Fráńcę náwet z ćiáłá rumuie/ vżywáiąc go tym sposobem iáko sálsy/ ábo chyny. Abowiem odpądza zarázy/ y z iádu wilgotnosći przyrodzone/ wysusza/ y pośila. Słusznie tego ma bydź przykłádána do wszelákich lekarstw/ ná fráńcę vleczenie. Trućiznom y iádom.
Truźiznom y iádom w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 269
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ż soku/ albo wodki Srebrniku/ po kropce/ dwu na raz puszczając. Strzykaniu i kłóciu w oczach.
Toż strzykanie i rzezanie w oczach uśmierza i oddala. Tejże mocy jest wodka co i sok dystylowana/ w oczy i w nos puszczana. Stawom i członkom.
Stawy i członki mdłe bolejące posila. Bębele około stolca
Bębele pęcherzowate w stolcu leczy/ sok z prochem Hormodaktylowym/ abo z Paluchowym plastrowany. Wodka z Srebrniku. Aqua styllaticia.
Wodka z Srebrniku ma być tego czasu dystylowana/ kiedy na nawiętsze kwitnie/ ze wszystkiem go biorąc/ z korzeniem i z kwieciem/ a drobno posiekawszy/ w Balneum marys/ wolnym ogniem
ż soku/ álbo wodki Srebrniku/ po kropce/ dwu ná raz pusczáiąc. Strzykániu y kłoćiu w oczách.
Toż strzykánie y rzezánie w oczách vśmierza y oddala. Teyże mocy iest wodká co y sok distyllowána/ w oczy y w nos pusczána. Stáwom y członkom.
Stáwy y członki mdłe boleiące pośila. Bębele około stolcá
Bębele pęcherzowáte w stolcu leczy/ sok z prochem Hormodáktylowym/ ábo z Páluchowym plastrowány. Wodká z Srebrniku. Aqua styllaticia.
Wodká z Srebrniku ma bydź tego czásu distyllowána/ kiedy ná náwiętsze kwitnie/ ze wszystkiem go biorąc/ z korzeniem y z kwiećiem/ á drobno pośiekawszy/ w Bálneum maris/ wolnym ogniem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 293
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
