11. Wsi 490. Między Holandyą i Fryzją jest kilka małych Insuł tu należących. 6. Groninga tuż Fryzyj niżej ku wschodowi leży. Miasto ma jedno tegoż imienia: Wsi 145.
LXXVII. Oprócz tych Prowincyj skonfederowanych, tak się zmocniła Rzeczpospolita Holenderska, iż w Azyj w Indiach ma nową Batawią Amboin, Macasser Bandę, Tarnatę, Cejlan, Malakę, Kochin, Karamandel, gdzie dla utrzymania tych Azjatyckich krajów trzyma wojska 16000. A Okrętów wojennych 116. W Afryce ma Promontorium bonae spei. W Ameryce nową Holandyą. W samej Europie rocznej intraty z ordynaryjnych prowentów liczy na 25. milionów Ryńskich. W całej Holandyj Europejskiej rachują ludzi na
11. Wsi 490. Między Hollándyą y Fryzyą iest kilká máłych Insuł tu náleżących. 6. Groninga tuż Fryzyi niżey ku wschodowi leży. Miasto má iedno tegoż imienia: Wsi 145.
LXXVII. Oprocz tych Prowincyi zkonfederowánych, ták się zmocniłá Rzeczpospolitá Hollenderská, iż w Azyi w Indyach má nową Batáwią Amboin, Mácásser Bandę, Tarnatę, Ceylán, Málakę, Kochin, Kárámándel, gdzie dlá utrzymania tych Azyatyckich kraiow trzymá woyská 16000. A Okrętow woiennych 116. W Afryce má Promontorium bonae spei. W Ameryce nową Hollándyą. W sámey Europie roczney intraty z ordynáryinych prowentow liczy ná 25. millionow Ryńskich. W cáłey Hollandyi Europeyskiey rachuią ludzi ná
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: F4
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Morze zaraz po trzęsieniu ziemi podniosło się na 14 sążni, a więcej niż na dwie mile wyszło z brzegów.
W Wrześniu albo Październiku trzęsienie ziemi skołatało część tę Japonii, która jest miedzy Prowincją Sacoja. i Meako.
Wyspy Gotto, i mała wyspa Sikubusima żadnego nigdy niedoznały trzęsienia.
Góra Gonnapi na jednej z wysp Banda straszliwy ogień wyrzucała. Trzęsienie ziemi w Ameryce obaliło miasto Guatimala.
Na wyspie Java niedaleko miasta Panarucan ziemia otworzywszy się ogień wyrzucać zaczęła z kamieniami, które aż do miasta wpadały. W całej okolicy niebo przez trzy dni pochmurne było. Zginęło tym przypadkiem 10 tysięcy ludzi.
1588 1 Stycznia, 14, 15, 10 Lutego
Morze zaraz po trzęsieniu ziemi podniosło się na 14 sążni, a więcey niż na dwie mile wyszło z brzegow.
W Wrześniu albo Październiku trzęsienie ziemi skołatało część tę Japonii, która iest miedzy Prowincyą Sacoia. y Meako.
Wyspy Gotto, y mała wyspa Sikubusima żadnego nigdy niedoznały trzęsienia.
Góra Gonnapi na iedney z wysp Banda straszliwy ogień wyrzucała. Trzęsienie ziemi w Ameryce obaliło miasto Guatimala.
Na wyspie Java niedaleko miasta Panarucan ziemia otworzywszy się ogień wyrzucać zaczęła z kamieniami, które aż do miasta wpadały. W całey okolicy niebo przez trzy dni pochmurne było. Zgineło tym przypadkiem 10 tysięcy ludzi.
1588 1 Stycznia, 14, 15, 10 Lutego
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 92
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
W Anglii winnice, cyprysy, i orzechy wymarzły.
4 Lipca po długiej pogodzie, nie spodziana, i wielka burza.
Wybuchanie ognia gwałtowne z góry Terate w nocy miedzy 18 i 19 dniem tego miesiąca?
We Wrześniu burza około góry Bone Spei.
27 Zorza północa.
1609 W Lutym burza na drodze z Goj do Banda.
11, 26 Marca zorza północa.
2 Kwietnia burza około góry Bone Spei.
27 Listopada trzęsienie znaczne w Lima.
1610 W Lipcu i Sierpniu nawałność na morzu Banda. 29 Listopada trzęsienie znaczne w Bazylei złączone z szelestem podziemnym, obaliło część znaczną murów tego miasta.
Przez lat 4 susza w Prowincyj. Roku zaś
W Anglii winnice, cyprysy, i orzechy wymarzły.
4 Lipca po długiey pogodzie, nie spodziana, i wielka burza.
Wybuchanie ognia gwałtowne z góry Terate w nocy miedzy 18 y 19 dniem tego miesiąca?
We Wrześniu burza około góry Bonae Spei.
27 Zorza pułnocna.
1609 W Lutym burza na drodze z Goy do Banda.
11, 26 Marca zorza pułnocna.
2 Kwietnia burza około góry Bonae Spei.
27 Listopada trzęsienie znaczne w Lima.
1610 W Lipcu i Sierpniu nawałność na morzu Banda. 29 Listopada trzęsienie znaczne w Bazylei złączone z szelestem podziemnym, obaliło część znaczną murow tego miasta.
Przez lat 4 susza w Prowincyi. Roku zaś
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 99
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
18 i 19 dniem tego miesiąca?
We Wrześniu burza około góry Bone Spei.
27 Zorza północa.
1609 W Lutym burza na drodze z Goj do Banda.
11, 26 Marca zorza północa.
2 Kwietnia burza około góry Bone Spei.
27 Listopada trzęsienie znaczne w Lima.
1610 W Lipcu i Sierpniu nawałność na morzu Banda. 29 Listopada trzęsienie znaczne w Bazylei złączone z szelestem podziemnym, obaliło część znaczną murów tego miasta.
Przez lat 4 susza w Prowincyj. Roku zaś 1613 szarańcza najpierwej ukazała się na wyspie Camargue (Camaria) nazwanej nie daleko Arelatu.
1611 Ogień na powietrzu nakształt korony. Pospólstwo upatrywało żołnierzy bijących się: pewnie o
18 y 19 dniem tego miesiąca?
We Wrześniu burza około góry Bonae Spei.
27 Zorza pułnocna.
1609 W Lutym burza na drodze z Goy do Banda.
11, 26 Marca zorza pułnocna.
2 Kwietnia burza około góry Bonae Spei.
27 Listopada trzęsienie znaczne w Lima.
1610 W Lipcu i Sierpniu nawałność na morzu Banda. 29 Listopada trzęsienie znaczne w Bazylei złączone z szelestem podziemnym, obaliło część znaczną murow tego miasta.
Przez lat 4 susza w Prowincyi. Roku zaś 1613 szarańcza naypierwey ukazała się na wyspie Camargue (Camaria) nazwaney nie daleko Arelatu.
1611 Ogień na powietrzu nakształt korony. Pospolstwo upatrywało żołnierzy biiących się: pewnie o
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 99
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
rano ogień napowietrzny.
5 Lipca zorza Północa.
24 Września po pułnocy, trzęsienie znaczne w Bazylei złączone z wielkim szumem.
1615 20 Stycznia, zimno niezwyczajne w Niemczech, w Węgrzech, i Prowincjachach okolicznych wiele winnic i drzew wymarzło: Lato następujące było gorące, i suche. Na początku Kwietnia gwałtowne wybuchanie Gunnapi góry niedaleko Banda.
Pożary w Niemczech: tamże susza: jako też we Francyj, w Węgrzech, i krajach okolicznych.
1616 Pierwszych dni Lipca, gdy Maire żeglował około brzegów morza Południowego, o trzy lub cztery gradusy od Equatora na wyspie nazwanej Volcan, nie daleko nowej Guinej, góra wysoka wyrzucała płomienie z dymem i popiołem.
28
rano ogień napowietrzny.
5 Lipca zorza Pułnocna.
24 Września po pułnocy, trzęsienie znaczne w Bazylei złączone z wielkim szumem.
1615 20 Stycznia, zimno niezwyczayne w Niemczech, w Węgrzech, y Prowincyachach okolicznych wiele winnic y drzew wymarzło: Lato następuiące było gorące, y suche. Na początku Kwietnia gwałtowne wybuchanie Gunnapi góry niedaleko Banda.
Pożary w Niemczech: tamże susza: iako też we Francyi, w Węgrzech, y kraiach okolicznych.
1616 Pierwszych dni Lipca, gdy Maire żeglował około brzegow morza Południowego, o trzy lub cztery gradusy od Equatora na wyspie nazwaney Volcan, nie daleko nowey Guiney, góra wysoka wyrzucała płomienie z dymem y popiołem.
28
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 102
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Neuschatel, gdzie wiele kominów obaliło.
12 Września zorza północa w Szwajcaryj od 9 wieczornej do czwartej zrana.
Postrzeżono kolumny ciemne przeplatane białemi: pomykały się od Wschodu ku Zachodowi. Gassendy zaś widział tegoż dnia kulę ognistą w Aiks.
21 Września zorza północa.
Trzęsienie na wyspie Gonafee, z najmniej urodzajnej wysp Banda: góry ogniste wyrzucały płomienie z dymem i smrodem nieznośnym, z wielkim mnóstwem węglów w pół spalonych; te spaliły wszystkie ziela i drzewa. Ziemia i morze wzruszone były. Miasto i Zamek Nera, znaczną odniosły szkodę.
Trzesienie w Laubach stołecznym mieści Karnioli. Zaraza w Palatynacie.
1622. 25 Stycznia figury słońca w obłokach
Neuschatel, gdzie wiele kominow obaliło.
12 Września zorza pułnocna w Szwaycaryi od 9 wieczorney do czwartey zrana.
Postrzeżono kolumny ciemne przeplatane białemi: pomykały się od Wschodu ku Zachodowi. Gassendi zaś widział tegoż dnia kulę ognistą w Aix.
21 Września zorza pułnocna.
Trzęsienie na wyspie Gonaphée, z naymniey urodzayney wysp Banda: góry ogniste wyrzucały płomienie z dymem y smrodem nieznośnym, z wielkim mnostwem węglow w puł spalonych; te spaliły wszystkie ziela y drzewa. Ziemia y morze wzruszone były. Miasto y Zamek Nera, znaczną odniosły szkodę.
Trzesienie w Laubach stołecznym mieści Karnioli. Zaraza w Palatynacie.
1622. 25 Stycznia figury słońca w obłokach
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 105
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
morza, zniszczyły wszystko, i górę nazwaną O Pico da Cruzi za sobą pociągnąwszy, w morze wrzuciły.
3 Września popioły, kamienie spalone, okryły całą wyspę.
Niebo zaćmiło się aż do 6, i 7 Września, póki wybuchanie nieustało.
Trzęsienie w Limie i w Bazylei.
1630 - 31 W Nera przy Banda około pułnocy ziemia otworzyła się, morze zalało domy nie dalekie brzegów.
1631 Trzęsienie ziemi około Wezuwiusza, morze w niektórych miejscach ustąpiło, w innych bałwany do niezmiernej wysokości podniosły się. 10 Grudnia obywatele około Wezuwiusza słyszeli jęczenia podziemne. Dno paszczęki tej ognistej podniosło się aż do wierzchołku góry; 26 Grudnia dobrze przed wschodem słońca
morza, zniszczyły wszystko, y gorę nazwaną O Pico da Cruzi za sobą pociągnąwszy, w morze wrzuciły.
3 Września popioły, kamienie spalone, okryły całą wyspę.
Niebo zaćmiło się aż do 6, y 7 Września, póki wybuchanie nieustało.
Trzęsienie w Limie y w Bazylei.
1630 - 31 W Nera przy Banda około pułnocy ziemia otworzyła się, morze zalało domy nie dalekie brzegow.
1631 Trzęsienie ziemi około Wezuwiusza, morze w niektórych mieyscach ustąpiło, w innych bałwany do niezmierney wysokości podniosły się. 10 Grudnia obywatele około Wezuwiusza słyszeli ięczenia podziemne. Dno paszczęki tey ognistey podniosło się aż do wierzchołku góry; 26 Grudnia dobrze przed wschodem słońca
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 109
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
, powoli napełniła się kamieniami, piaskiem, popiołem czarnym, kamieniami probierskiemi spalonemi, i zuzlą żelazną przetopioną, która nieustannie z góry wypadąjąc, o 2 mile od góry padała. Nastąpił rok żyzny, gdyż piasek ten po lekkim zaoraniu za najlepszy stoi nawóz. 19 Sierpnia nawałność pkoło Plitmout wiele okrętów zatopiła.
1 Września w Banda Neira jednej z wysp Moluckich o 25 lub 30 mil od Amboiny o 5 go: z pułn: trzęsienie ziemi po kilkakroć ponowione, pierwsze trwało minut 4, a tak było gwałtowne, iż dla zawrotu głowy żaden na nogach utrzymać się niemógł. Ziemia z domami jak trzciny od wiatru chwiały się. Wszyscy z domów
, powoli napełniła się kamieniami, piaskiem, popiołem czarnym, kamieniami probierskiemi spalonemi, y zuzlą żelazną przetopioną, ktora nieustannie z gory wypadąiąc, o 2 mile od gory padała. Nastąpił rok zyzny, gdyż piasek ten po lekkim zaoraniu za naylepszy stoi nawoz. 19 Sierpnia nawałność pkoło Plitmouth wiele okrętow zatopiła.
1 Września w Banda Neira iedney z wysp Moluckich o 25 lub 30 mil od Amboiny o 5 go: z pułn: trzęsienie ziemi po kilkakroć ponowione, pierwsze trwało minut 4, á tak było gwałtowne, iż dla zawrotu głowy żaden na nogach utrzymać się niemogł. Ziemia z domami iak trzciny od wiatru chwiały się. Wszyscy z domow
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 230
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
łanuszki. Albo nie wiesz? i Marsa, chociaż patrzy krzywo, Wracając z wiktoryją bez lauru ckliwo. TALIA
Piękna Flora na łąkach, gdy pod równym lasem Miece kwiecie różnych farb po ziemi nawiasem. Pódźże do sadzonego we flader dziardynu: Nie ujźrzysz tam kuniczu, jaskru ani kminu; Co rodzą, pisorymów ogłoszone bandy, Hesperyjskie ogrody: cyprysy, lewandy, Wdzięczny balsam i ambra, szpikanarda po niej, Ani piżmo oszpeci zapaszystej woni. Widziszże jednę ze trzech Atlantowych dziewek: Otoć niesie zielonych koronę olewek Co najpiękniejsza Egle, krzakiem rozmarynu Witając cię, Ojczyznę kochający synu. Nie gardź, która urodą z każdą zrówna muzą
łanuszki. Albo nie wiesz? i Marsa, chociaż patrzy krzywo, Wracając z wiktoryją bez lauru ckliwo. TALIA
Piękna Flora na łąkach, gdy pod równym lasem Miece kwiecie różnych farb po ziemi nawiasem. Pódźże do sadzonego we flader dziardynu: Nie ujźrysz tam kuniczu, jaskru ani kminu; Co rodzą, pisorymów ogłoszone bandy, Hesperyjskie ogrody: cyprysy, lewandy, Wdzięczny balsam i ambra, szpikanarda po niej, Ani piżmo oszpeci zapaszystej woni. Widziszże jednę ze trzech Atlantowych dziewek: Otoć niesie zielonych koronę olewek Co najpiękniejsza Egle, krzakiem rozmarynu Witając cię, Ojczyznę kochający synu. Nie gardź, która urodą z każdą zrówna muzą
Skrót tekstu: PotSielKuk_I
Strona: 110
Tytuł:
Sielanka
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
sielanki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1676
Data wydania (nie wcześniej niż):
1676
Data wydania (nie później niż):
1676
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
stojący ad metam, wjednej minucie widząc zapalony, proch w zapale Armaty, wdrugiej minucie może się umknąć evitando ictum.
INSTRUMENTÓW do DZIAŁ zażywają w należytym wyrychtowaniu Quadrantem, po Francusku I? Esqvere, który bywa miedziany, żelazny, mosiądzowy, lub drzewiany. Jest nakszfałt krokiewki, z jednym krutszym końcem: miasto banta idzie pół. Szweryczny cyrkuł, z liczbą znaczącą Elevationem Horizontalem, Communem, mediam aż do dwunastu; od węgła albo głowy tej Krokiewki, idzie perpendykuł albo waga na sznurku. Kto tedy chce wyrychtować dobrze ten Instrument Quadrantem, dłuższym końcem ma włożyć w Działo: a tak jeżeli perpendykuł wisi prosto po drugim końcu owej Krokwi
stoiący ad metam, wiedney mìnucie widząc zapalony, proch w zapale Armaty, wdrugiey minucie może się umknąc evitando ictum.
INSTRUMENTOW do DZIAŁ zażywaią w należytym wyrychtowaniu Quadrantem, po Francusku I? Esqvere, ktory bywa miedziany, żelazny, mosiądzowy, lub drzewiany. Iest nakszfałt krokiewki, z iednym krutszym końcem: miasto banta idzie puł. Szweryczny cyrkuł, z liczbą znaczącą Elevationem Horizontalem, Communem, mediam aż do dwunastu; od węgła albo głowy tey Krokiewki, idzie perpendykuł albo waga na sznurku. Kto tedy chce wyrychtować dobrze ten Instrument Quadrantem, dłuższym końcem ma włożyć w Działo: a tak ieżeli perpendykuł wisi prosto po drugim końcu owey Krokwi
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 240
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
