od urazu, (który się Hemmatites zowie) pułtory ćwierci łota, maczaj w tym liquorze chustki, przykładaj na oczy, są na to i wodki różne, o których będzie niżej. Traktat Pierwszy Na zapalenie Oczu.
KRwie głównej upuszczeni pomaga, bańki zauszami stawione, pryszcze także za uszami. Item.Weś białek jajowy, trzyj go zbrełką Hałunu na misce glinianej aż zgęśnie jak śmietana, maczaj w tym chustki, przykładaj na oczy. Item. Uwarz jaje twardo, rozkroj na czworo, weś dwie ćwiartki, posyp miałkim cukrem, przyłóż na ocyz. Item. Ukroj dwie grzanki chlebarzanego, zlej je gorzałką, przyłóż
od urázu, (ktory się Hemmatites zowie) pułtory ćwierći łotá, maczay w tym liquorze chustki, przykładay ná oczy, są ná to y wodki rożne, o ktorych będźie niżey. Tráktát Pierwszy Ná zápalenie Oczu.
KRwie głowney upusczeni pomaga, báńki záuszámi stáwione, pryscze tákże zá uszámi. Item.Weś białek iáiowy, trzyi go zbrełką Háłunu ná misce gliniáney áż zgęśnie iák śmietáná, maczay w tym chustki, przykładay ná oczy. Item. Uwarz iaie twárdo, rozkroy ná czworo, weś dwie ćwiartki, posyp miáłkim cukrem, przyłoż ná ocyz. Item. Ukroy dwie grzanki chlebárzánego, zley ie gorzałką, przyłoż
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 64
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
mrowcze roztarszy śliną smarować Jęczmyk. Traktat Pierwszy Na Oczy podbite.
Rozpuść Aloe z miodem prasnym, tym smaruj, albo ser młody piecz, i przykładaj, albo weś mydła Barskiego, Gorzałki, Oliwy, zmięszaj, smaruj często. Item. Maść Topolowa dobra na to. Na ból i zapalenie Oczu.
WEś białek od jaja, Hałunu tartego szczyptę, mąki i drożdży świeżych po trosze, ubij jak najlepiej, obłoż tym czoło i skronie. Wodka na oczy doświadczona.
WEś Wina starego kwartę, miodu prasnego białego łyżkę, Bobku, Imbieru, soli oczkowatej, wszystkiego po pół łota, Kamfory łot jeden, zmieszaj, wlej
mrowcze roztárszy śliną smárowáć Ięczmyk. Tráktát Pierwszy Ná Oczy podbite.
ROspuść Aloe z miodem prásnym, tym smáruy, álbo ser młody piecz, y przykładay, álbo weś mydłá Barskiego, Gorzałki, Oliwy, zmięszay, smáruy często. Item. Máść Topolowa dobra ná to. Ná bol y zápalenie Oczu.
WEś białek od iáiá, Háłunu tártego sczyptę, mąki y drożdzy świeżych po trosze, ubiy iák naylepiey, obłoż tym czoło y skronie. Wodká ná oczy doświadczona.
WEś Winá stárego kwartę, miodu prásnego białego łyszkę, Bobku, Imbieru, soli oczkowátey, wszystkiego po puł łotá, Kámfory łot ieden, zmieszay, wley
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 68
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
nóg; osobliwie gdy z przetrzymania Miesięcznej choroby przyczyna będzie, także bańki stawić na bokach, na lędźwiach, na łystach, dla odciągania krwi; Do zatrzymania womitów, najlepsza Kamfora z sokiem Babczanym, dając pić. Jeżeliby była krew spiekła, dawać choremu Tyzannę miodem przysłodzoną. Item. Na zatrzymanie pewne. Weś białek jajowy, wodki Rożanej, i octu po łysce dobrej, ubij jak najlepiej, przydaj Krachmalu pół łota, zmięszaj, dawaj choremu po łyżce. Item. Sok z Babki, jest na to dobry pijąc go. Item. R. Corall iub: praeb. Bo i arm. Lap. Hemmat. Troch d.
nog; osobliwie gdy z przetrzymánia Miesięczney choroby przyczyná będźie, tákże báńki stáwić ná bokách, ná lędźwiách, ná łystách, dla odciągánia krwi; Do zátrzymánia womitow, naylepsza Kámforá z sokiem Babczánym, dáiąc pić. Ieżeliby byłá krew spiekła, dáwáć choremu Tyzánnę miodem przysłodzoną. Item. Ná zátrzymánie pewne. Weś białek iáiowy, wodki Rożáney, y octu po łysce dobrey, ubiy iák naylepiey, przyday Krachmalu puł łotá, zmięszay, daway choremu po łyszce. Item. Sok z Babki, iest ná to dobry piiąc go. Item. R. Corall iub: praeb. Bo i arm. Lap. Hemmat. Troch d.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 204
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
szrodku, małemi rozynkami strochą mastyksu napełnione, które potym w dobrej oliwie przysmażyć i zjeść. Którzy się niebrzydzą, mogą świeżą psią tłustość i suche płuca liszki z fiołkowym julepkiem na konfekcik zmięszawszy, końcem noża biorąc, rano i wieczor zażywać.
Albo weźmi: Świeżego lnianego oleju. Świeżej Oliwy każdego po dwie łyżki. Białek z jaja świeżego. Białego lodowatego cukru nakoniec noża. Szafranu gran 8.
Rozbiwszy to wszystko pospołu, zażywaj po łyżce na dzień kilka razy.
Dla możniejszych ludzi może łyżka jedna lub dwie olejku migdałowego z olbrotem zmięszawszy służyć.
Albo weźmi: Świeżego olbrotu łot jeden. Proszku lukrecyj pułłota. Lodowatego cukru białego 2.
szrodku, małemi rozynkami ztrochą mastyxu napełnione, ktore potym w dobrey oliwie przysmażyć y zieść. Ktorźy się niebrzydzą, mogą swieżą psią tłustość y suche płuca liszki z fiiałkowym iulepkiem na konfekcik zmięszawszy, końcem noża biorąc, rano y wieczor zazywać.
Albo weźmi: Swieżego lnianego oleiu. Swieżey Oliwy każdego po dwie łysżki. Białek z iaia swieżego. Białego lodowatego cukru nakoniec noża. Szafranu gran 8.
Rozbiwszy to wszystko pospołu, zażyway po łyszce na dżień kilka razy.
Dla możnieyszych ludźi może łyszka iedna lub dwie oleyku migdałowego z olbrotem zmięszawszy służyć.
Albo weźmi: Swieżego olbrotu łot ieden. Proszku lukrecyi pułłota. Lodowatego cukru białego 2.
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 106
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
zaraża. 104. Czemu murzynowie mają kręte włosy? To pochodzi z wielkiej ich suchości. 105. Czemu mięso zwięrzęce jest kruche? Mierne ciepło sprawuje tę kruchość, które ciepło sprawuje bieganie ustawiczne, i targanie się gdy go łowią. Wilcze zaś mięso jako i krucze dla wielkiego ciepła i suchości twarde. 106. Czemu białek w jaju biały? Dla zimna, bo prawie wszytko ciepło w się zabrał żółtek. 107. Czemu słońce płótno bieli człowieka czerni? Płótno bieli bo przez się jest białe, i tylko mu wilgotność która w niem jest do białości przeszkadza: ta żeby w płótnie nie zaschła polewają aby w parą w którą się woda obróci
zaraża. 104. Czemu murzynowie maią kręte włosy? To pochodzi z wielkiey ich suchośći. 105. Czemu mięso zwięrzęce iest kruche? Mierne ćiepło spráwuie tę kruchość, ktore ćiepło spráwuie biegánie ustawiczne, y targanie się gdy go łowią. Wilcze záś mięso iáko y krucze dla wielkiego ćiepła y suchośći twarde. 106. Czemu biáłek w iaiu biáły? Dla źimna, bo prawie wszytko ćiepło w się zabrał żołtek. 107. Czemu słońce płotno bieli człowieka czerni? Płotno bieli bo przez się iest biáłe, y tylko mu wilgotność ktora w niem iest do biáłośći przeszkádzá: ta żeby w płotnie nie záschłá polewaią áby w párą w ktorą się wodá obroći
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 357
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
. Lecz obaczmy jeszcze doświadczenia, które z Elastyczności rozrzedzającego się powietrza pochodzić zwykły. Doświadczenie V.
222. Szklankę C. (Fig: 36. Tab: IV.) w którą pierwej jaje szpilką przekłóte włożysz, postaw na Wiatrociągu AB, i przykryj walcem szklanym DD.
Gdy powietrze z walca ciągnąć będziesz; białek i żółtek z jaja ową dziureczką do dna szklanki obróconą wynidzie, po wpuszczonym zaś w walec powietrzu, nazad w jaje powróci się.
223. Wewnętrzne w jaju powietrze, ażeby z rozrzedzonym w walcu powietrzem stanęło w równi, także rozrzedza się i rozpiera, a tym rozpieraniem z jaja wypędza substancją, która potym wpuszczonym w
. Lecz obaczmy ieszcze doświadczenia, które z Elastyczności rozrzedzaiącego się powietrza pochodzić zwykły. Doświadczenie V.
222. Szklankę C. (Fig: 36. Tab: IV.) w ktorą pierwey iaie szpilką przekłóte włożysz, postaw na Wiatrociągu AB, y przykryi walcem szklanym DD.
Gdy powietrze z walca ciągnąć będziesz; białek y żółtek z iaia ową dziureczką do dna szklanki obroconą wynidzie, po wpuszczonym zaś w walec powietrzu, nazad w iaie powroci się.
223. Wewnętrzne w iaiu powietrze, ażeby z rozrzedzonym w walcu powietrzem stanęło w rowni, także rozrzedza się y rozpiera, á tym rozpieraniem z iaia wypędza substancyą, która potym wpuszczonym w
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 195
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
do zucia, te bowiem odmiękczają dziąsła.
Item ściskanie częste palcami dziąseł jest pożyteczne; symptomáta to jest choroby przydające się dzieciom pod tenczas jako mają być leczone obacz na swych miejscach. O Różnych chorobach oczu w pospolitości. Na Zapalenie Oczu.
WEźmi wodki z białej Roży, Babczany obojga po kieliszku małym, wmieszaj w nie białek od jaja dobrze ubity, oddzieliwszy piane, przydaj Kamfory z Cukrem utartej, albo też Hałunu trochę, maczaj w tym niekrochmalne chusteczki, i przykładaj na oczy, na czoło i na kark, często powtarzając.
Jeżeliby wielkie zapalenie było, aby do oka nie sprowadziło jakiego humoru, trzeba krew puścić główną, albo pijawki
do zućia, te bowiem odmiękczáią dźiąsłá.
Item śćiskánie częste pálcámi dźiąseł iest pożyteczne; symptomáta to iest choroby przydáiące się dźiećiom pod tenczás iáko máią bydź leczone obacz ná swych mieyscách. O Rożnych chorobách oczu w pospolitośći. Ná Zápálenie Oczu.
WEźmi wodki z białey Roży, Bábczány oboygá po kieliszku máłym, wmieszay w nie białek od jáiá dobrze ubity, oddźieliwszy piáne, przyday Kámfory z Cukrem utártey, álbo tesz Háłunu trochę, maczay w tym niekrochmalne chusteczki, y przykłáday ná oczy, ná czoło y ná kárk, często powtarzáiąc.
Jeżeliby wielkie zápálenie było, áby do oká nie sprowádziło iákiego chumoru, trzebá krew puśćić głowną, álbo piiawki
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 28
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, aby do oka nie sprowadziło jakiego humoru, trzeba krew puścić główną, albo pijawki za uszyma postawić, co jeżeliby jeszcze nie pomogło albo mało, trzeba ją puścić z Czoła.
Item ukroj grzanki Chleba, zlej gorzałką dobrą, posyp solą, przyłóż na skronie obie, i na czoło i kark.
Item weźmi białek od jaja, włóż na miseczkę, trzej go na niej kawalcem Hałunu póki nie zgęstnieje jak śmietana, rozłoż go na chusteczkę, przyłóż na oczy zawarte. różnych chorób.
Item mięso świerze na karku przyłożone odciąga zapalenie oczu, jeszcze lepiej gdy go skropisz gorzałką.
Item upiecz Jabłko w zarzewiu, wyjmi z niego sam gąszcz
, áby do oká nie sprowádziło iákiego chumoru, trzebá krew puśćić głowną, álbo piiawki zá uszymá postáwić, co ieżeliby ieszcze nie pomogło álbo máło, trzebá ią puśćić z Czołá.
Item ukroy grzanki Chlebá, zley gorzałką dobrą, posyp solą, przyłoż ná skronie obie, y ná czoło y kárk.
Item weźmi białek od jáiá, włoż ná miseczkę, trzey go ná niey káwálcem Háłunu poki nie zgęstnieie iák smietáná, rozłoż go ná chusteczkę, przyłoż ná oczy záwarte. rożnych chorob.
Item mięso świerze ná kárku przyłożone odćiąga zápálenie oczu, ieszcze lepiey gdy go skropisz gorzałką.
Item upiecz Jábłko w zarzewiu, wyimi z niego sam gąszcz
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 28
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
proch, zmieszaj z wieprzowym sadłem i schowaj, a gdy przyłożysz na ranę, nie odejmuj aż trzeciego dnia, jest doświadczony. Plaster na złamania kości i wywinienia.
WEźmi korzenia żywokostu ucrtego na proch, nasienia Lnianego, Faenum graecum, skorup Rakowych ususzonych i utartych, Bolum armenum, każdego po dwa łoty, zmieszaj z białkami jajowemi i połóż ułożywszy złamane kości i obwiaż łubkami. O olejkach.
OLejki dystillowane, to jest przez alembik przepalane, tym sposobem każdy sobie zrobić może, jako to: Olejek hanyszkowy, Kminkowy, Koprowy, Jałowcowy, Piołynkowy, etc. Weźmi naprzykład Kminu polnego miarkę mniej lub więcej, przetłucz z gruba , nalej
proch, zmieszay z wieprzowym sadłem y schoway, á gdy przyłożysz ná ránę, nie odeymuy ász trzećiego dnia, iest doświádczony. Plaster ná złamánia kośći y wywinienia.
WEźmi korzenia żywokostu utzrtego ná proch, naśienia Lniánego, Faenum graecum, skorup Rákowych ususzonych y utártych, Bolum armenum, káżdego po dwá łoty, zmieszay z białkami jájowemi y położ ułożywszy złamane kośći y obwiaż łubkami. O oleykach.
OLeyki dystillowáne, to iest przez álembik przepalane, tym sposobem káżdy sobie zrobić może, iáko to: Oleiek hányszkowy, Kminkowy, Koprowy, Jáłowcowy, Piołynkowy, etc. Weźmi naprzykłád Kminu polnego miárkę mniey lub więcey, przetłucz z grubá , náley
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 216
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Serwatka kożya Majowa.
Weźmi serwatki koży słodkiej pół kwarty, namocz w niej przez noc korzenia Polipodii trzy ćwierci łota, korzenia Kopru włośkiego, Podroźnikowego, obojga po ćwierci łota, Rhabarbarum pułtory ćwierci łota, Agaryku białego pół ćwierci łota, nazajutrz warż wolnym ogniem z pół kwadransa, przecedź przez płótno i wyciśni, rozbij białek od jaja, żeby się w piane obrócił, zmieszaj, przystw do ognia, jak wezwre, przecedź przez gęste płótno, i zaraz póki gorące, wsyp Cremor Tártari utartego ćwierć łota, zamieszaj, wypij gorąco. Sposób zażywania taki:
NAprzód przez pięć dni, dzień podzień zażywać tej serwatki, szóstego dnia wziąć purgans
Serwatka kożia Majowa.
Weźmi serwatki kożi słodkiey puł kwárty, námocz w niey przez noc korzenia Polipodii trzy ćwierći łotá, korzenia Kopru włośkiego, Podroźnikowego, oboygá po ćwierći łotá, Rhabarbarum pułtory ćwierći łotá, Agaryku białego puł ćwierći łotá, názáiutrz warż wolnym ogniem z puł kwádránsa, przecedź przez płotno y wyćiśni, rozbiy białek od jáiá, żeby się w piane obroćił, zmieszay, przystw do ogniá, iák wezwre, przecedź przez gęste płotno, y záraz poko gorące, wsyp Cremor Tártari utártego ćwierć łotá, zámieszay, wypiy gorąco. Sposob záżywánia táki:
NAprzod przez pięć dni, dźień podźień záżywáć tey serwatki, szostego dnia wżiąć purgáns
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 232
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
