patrz w Ogrodzie ratunku. Przydziec umrzeć/ niż zniesiesz ziołami frasunku. Suche żyły utwierdza Szałwia zielona/ Toż i na drżenie ręku w pomoc doświadczona. Przez nie gorączka ciężka w mdłym ciele ustaje/ Toż ruszonem powietrzem znaczne zdrowie daje. Na którą też chorobę w ratunek gotowe/ Są/ Lawenda/ Rzeżucha/ i stroje Bobrowe. Tym że Paralitykum pomocna Bukwica/ Nakoż i Święto Jańska pomoże Bylica. Szałwia zgoła znosi wszelakie choroby/ Szałwia i śmiertelnej umniejsza żałoby.
O Rucie. Ruta czyni bystry wzrok/ i jej to własności/ Przyprowadzić źrzenice do pierwszej jasności: A jedziona i w zębach uznawa surowa Pomoc jest na zaćmienie złych oczu gotowa
pátrz w Ogrodźie rátunku. Przydźiec vmrzeć/ niż znieśiesz źiołámi frásunku. Suche żyły vtwierdza Szałwia źielona/ Toż y ná drżenie ręku w pomoc doświádczona. Przez nie gorączká ćiężka w mdłym ciele vstáie/ Toż ruszonem powietrzem znáczne zdrowie dáie. Ná ktorą też chorobę w rátunek gotowe/ Są/ Láwendá/ Rzeżuchá/ y stroie Bobrowe. Tym że Párálitykum pomocna Bukwicá/ Nákoż y Swięto Iáńska pomoże Bylicá. Szałwia zgołá znośi wszelákie choroby/ Szałwia y śmiertelney vmnieysza żałoby.
O Rućie. Rutá czyni bystry wzrok/ y iey to własnośći/ Przyprowádźić źrzenice do pierwszey iásnośći: A iedźiona y w zębách vznawa surowa Pomoc iest na zaćmienie złych oczu gotowa
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: C4v
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
jej skosztujesz/ A wręku krucha/ gdy przełemujesz.
Colocyntis. Kolocyntyda. Mięsiste ziołko w nasieniu swojem/ Biała gdy toczysz mknie z niepokojem.
Cardamonuom Rajskie ziarnka. Rajskich kiedy chcesz ziarnek probować/ Słodycz i cierpkość w nich upatrować.
Cubebe Kubeby. Zapach przyjemny Kubeby mają/ I w smakowaniu język kąsają.
Castoreum Bobrowe stroje. Nie smaczne w uściech i żyłowate/ Przycięższym/ czarne/ i kliowate. Przytym i świeże Bobrowe stroje/ Między Lekarstwa zakupuj twoje.
Costus Kost. Koszt gdy kosztujesz morszczyzną traci/ Ma być gorzkawy/ gdy się roztrąci. Lamaniem proszek jeśli nie padnie/ Niech taki kupi/ kto nań napadnie.
iey skosztuiesz/ A wręku krucha/ gdy przełemuiesz.
Colocyntis. Kolocyntyda. Mięśiste ziołko w naśieniu swoiem/ Biała gdy tocżysz mknie z niepokoiem.
Cardamonuom Rayskie źiarnka. Rayskich kiedy chcesz źiarnek probowáć/ Słodycż y ćierpkość w nich vpátrowáć.
Cubebe Kubeby. Zápách przyiemny Kubeby máią/ Y w smákowániu ięzyk kąsáią.
Castoreum Bobrowe stroie. Nie smácżne w vśćiech y żyłowáte/ Przyćięższym/ cżarne/ y kliowáte. Przytym y świeże Bobrowe stroie/ Między Lekárstwá zákupuy twoie.
Costus Kost. Koszt gdy kosztuiesz morszcżyzną traći/ Ma bydz gorzkáwy/ gdy się rostrąći. Lamániem proszek iesli nie padnie/ Niech táki kupi/ kto nań nápádnie.
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F3
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
Biała gdy toczysz mknie z niepokojem.
Cardamonuom Rajskie ziarnka. Rajskich kiedy chcesz ziarnek probować/ Słodycz i cierpkość w nich upatrować.
Cubebe Kubeby. Zapach przyjemny Kubeby mają/ I w smakowaniu język kąsają.
Castoreum Bobrowe stroje. Nie smaczne w uściech i żyłowate/ Przycięższym/ czarne/ i kliowate. Przytym i świeże Bobrowe stroje/ Między Lekarstwa zakupuj twoje.
Costus Kost. Koszt gdy kosztujesz morszczyzną traci/ Ma być gorzkawy/ gdy się roztrąci. Lamaniem proszek jeśli nie padnie/ Niech taki kupi/ kto nań napadnie.
Capparie Kapary. Kapary nieczcze[...] ale zupełne/ Kto umie obrać/ ma oczy wierne. Przy tym mają być i
Biała gdy tocżysz mknie z niepokoiem.
Cardamonuom Rayskie źiarnka. Rayskich kiedy chcesz źiarnek probowáć/ Słodycż y ćierpkość w nich vpátrowáć.
Cubebe Kubeby. Zápách przyiemny Kubeby máią/ Y w smákowániu ięzyk kąsáią.
Castoreum Bobrowe stroie. Nie smácżne w vśćiech y żyłowáte/ Przyćięższym/ cżarne/ y kliowáte. Przytym y świeże Bobrowe stroie/ Między Lekárstwá zákupuy twoie.
Costus Kost. Koszt gdy kosztuiesz morszcżyzną traći/ Ma bydz gorzkáwy/ gdy się rostrąći. Lamániem proszek iesli nie padnie/ Niech táki kupi/ kto nań nápádnie.
Capparie Káppáry. Káppáry niecżcże[...] ále zupełne/ Kto vmie obrać/ ma ocży wierne. Przy tym máią bydź y
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F3
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
tu potrzeba jak kogut Piotrowi, Ażeby grzysznych do pokuty skłonić. Klecha też jak tak zaśpiewa na chórze, Cóż po doryzbach w obciętej naturze. Lepiej, że cały pójdzie w procesji Ksiądz, rewidując ławki po uboczach, Niż żeby, mając czczy galas na szyi, Wstyd przed białą płcią nosił zawsze w oczach, Której bobrowe potrzebniejsze stroje Niźli wiszące martwo wszytko troje.
Niechaj, mówię, żyją w wszelkiej obfitości zdrowia i powodzenia, ale niechaj się przy tym reflektują, dlaczego i jako żyć zawsze powinni światłem całego świata dla przykładu i przewodni do Boga. Solą nieoszacowaną w ziemi, skarbnicą dla zaprawowania wewnętrznego w nas gustu być skutecznie mają. Niechaj
tu potrzeba jak kogut Piotrowi, Ażeby grzysznych do pokuty skłonić. Klecha też jak tak zaśpiewa na chórze, Cóż po doryzbach w obciętej naturze. Lepiej, że cały pójdzie w procesyi Ksiądz, rewidując ławki po uboczach, Niż żeby, mając czczy galas na szyi, Wstyd przed białą płcią nosił zawsze w oczach, Której bobrowe potrzebniejsze stroje Niźli wiszące martwo wszytko troje.
Niechaj, mówię, żyją w wszelkiej obfitości zdrowia i powodzenia, ale niechaj się przy tym reflektują, dlaczego i jako żyć zawsze powinni światłem całego świata dla przykładu i przewodni do Boga. Solą nieoszacowaną w ziemi, skarbnicą dla zaprawowania wewnętrznego w nas gustu bydź skutecznie mają. Niechaj
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 236
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
urząd i uczyniła dyspozycją; wszytko lada komu zleciła, a męża ekskludowała, — „Bo mi, powiada, nie dotrzymał wiary. Idzie, kędy mnie nie milo, a ja cierpię. Bodaj że wrósł, bodaj że na marach go przyniesiono”.
Miła babko, czy szalejesz? — „Nieprawda. Mam ja bobrowe stroje i tormentylę, skoro się tych lekarstw napiję, hipochondria precz odejdzie. ale ja przecię mam swoje rzeczy na baczeniu i mężowi nie odpuszczę, aż na sądzie Bożym i, póki mi piasku nie nasypią na oczy, nie zabaczę, co mi wyrządzał”.
Aza i to nie hipochondria? Była na kazaniu, gdzie
urząd i uczyniła dyspozycyą; wszytko leda komu zleciła, a męża ekskludowała, — „Bo mi, powiada, nie dotrzymał wiary. Idzie, kędy mnie nie milo, a ja cierpię. Bodaj że wrósł, bodaj że na marach go przyniesiono”.
Miła babko, czy szalejesz? — „Nieprawda. Mam ja bobrowe stroje i tormentylę, skoro sie tych lekarstw napiję, hipochondrya precz odejdzie. ale ja przecię mam swoje rzeczy na baczeniu i mężowi nie odpuszczę, aż na sądzie Bożym i, póki mi piasku nie nasypią na oczy, nie zabaczę, co mi wyrządzał”.
Aza i to nie hipochondrya? Była na kazaniu, gdzie
Skrót tekstu: MatłBabBad
Strona: 185
Tytuł:
Baba abo stary inwentarz
Autor:
Prokop Matłaszewski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1690
Data wydania (nie wcześniej niż):
1690
Data wydania (nie później niż):
1690
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
instinctu, że najbardziej dla tych bywa łowiony. Co oprócz Naturalistów wspomina Mowca Rzymski Tulliusz in Scauro: Redimunt se eâparte corporis, propter quàm maximè expetuntur. Iuvenalis toż samo wspomina Satyra 12. Qui se Eunuchum ipse facit. cupiens evadere damna. Te Testiculi są dziwnie nieznośnego odoru, nazywają się u Medyków Castoreum (Bobrowy Strój) znajdują się po nad Wisłą. item na Wołyniu, na Rusi, w Mazoszu, w Prusach, w Litwie, i na Polisiu, według Polskich Historyków.
KatOPIEBA, albo KatOBLEFON w Afryce nad Nilem Zwierz się znajdujący, zielem żyjący, truciznę mający w sobie, do byka podobny, tak wzrokiem zabija,
instinctu, że naybardziey dla tych bywa łowiony. Co oprocz Naturalistow wspomina Mowca Rzymski Tulliusz in Scauro: Redimunt se eâparte corporis, propter quàm maximè expetuntur. Iuvenalis toż samo wspomina Satyra 12. Qui se Eunuchum ipse facit. cupiens evadere damna. Te Testiculi są dziwnie nieznośnego odoru, nazywaią się u Medykow Castoreùm (Bobrowy Stroy) znayduią się po nad Wisłą. item na Wołyniu, na Rusi, w Mazoszu, w Prusach, w Litwie, y na Poliśiu, według Polskich Historykow.
CATOPIEBA, albo CATOBLEPHON w Afryce nad Nilem Zwierz się znayduiący, zielem żyiący, truciznę maiący w sobie, do byka podobny, tak wzrokiem zábiia,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 572
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
z tego. Weź cynamonu wybornego pułtory dragmy. Cort. rad. fistulae cassiae. Scrupul: 4. Panny Mariej włosek w cukrze łot/ cukru rozpuszczonego w wódce Sabiny abo belice/ ile trzeba na kołaczki/ każdy z nich ma dragmę ważyć: a jeślibyś chciał uczynić lekwarz tak go zrób. Weź Mirry/ bobrowego stroniu po pułtory dragmy. Styracis calamithae drag: z miodem dobrze odszymowanym uczyń lekwarz/ którego na raz pół łota/ gdy w bolach porodzić nie może/ abo z ciężkością rodzi/ na który zjedzony lekwarz niech wypije wina dobrego trunek/ abo Hippokrata z Apteki. A tu już miłe niewiastki/ barzom rad temu/
z tego. Weź cynámonu wybornego pułtory drágmy. Cort. rad. fistulae cassiae. Scrupul: 4. Pánny Máriey włosek w cukrze łot/ cukru rospuszczonego w wodce Sábiny ábo belice/ ile trzebá ná kołaczki/ każdy z nich ma drágmę ważyć: á ieślibyś chćiał vczynić lekwarz ták go zrob. Weź Mirrhy/ bobrowego stroniu po pułtory drágmy. Styracis calamithae drág: z miodem dobrze odszymowánym vczyń lekwarz/ ktorego ná raz puł łotá/ gdy w bolách porodźić nie może/ ábo z ćiężkośćią rodźi/ ná ktory ziedzony lekwarz niech wypiie winá dobrego trunek/ abo Hippokratá z Apteki. A tu iuż miłe niewiastki/ bárzom rad temu/
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Iv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
LXXVII Ksieńce smażone.
Weźmij Ksieńce z Szczupaków ponakłakaj/ odwarz; pokraj w talarki Szczupaczka oczesanego małego skraj; we dzwonka; złoż to społem wlej oliwy/ masła/ Cebule drobno i Pietruszki drobno; smaż przylawszy/ trochę rosołu/ daj Pieprzu i Gałki/ przywarz: a daj na Stół. Rozdział Drugi LXXVIII. Bobrowe Ogony.
Odwarzywszy Ogon Bobrowy/ który jeżeli chćesz/ możesz w sztuki porąbać/ który w occie i soli odwarzysz/ uwierć Czosnku jako masło/ Octu winnego/ oliwy albo masła/ przywarz/ polej a daj na stół. LXXIX. Inaczej.
Octu/ Masła albo Oliwy/ Pieprzu/ Kwiatu/ przywarz/ a daj
LXXVII Xieńce smáżone.
Weźmiy Xieńce z Szczupakow ponákłákay/ odwarz; pokráy w tálárki Szczupaczká oczesanego małego zkray; we dzwonka; złoż to społem wley oliwy/ másłá/ Cebule drobno y Pietruszki drobno; smaż przylawszy/ trochę rosołu/ day Pieprzu y Gałki/ przywarz: á day ná Stoł. Rozdźiał Drugi LXXVIII. Bobrowe Ogony.
Odwárzywszy Ogon Bobrowy/ ktory ieżeli chćesz/ możesz w sztuki porąbáć/ ktory w oććie y soli odwarzysz/ vwierć Czosnku iáko másło/ Octu winnego/ oliwy álbo másłá/ przywarz/ poley á day na stoł. LXXIX. Ináczey.
Octu/ Másłá álbo Oliwy/ Pieprzu/ Kwiátu/ przywarz/ á day
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 62
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Ksieńce z Szczupaków ponakłakaj/ odwarz; pokraj w talarki Szczupaczka oczesanego małego skraj; we dzwonka; złoż to społem wlej oliwy/ masła/ Cebule drobno i Pietruszki drobno; smaż przylawszy/ trochę rosołu/ daj Pieprzu i Gałki/ przywarz: a daj na Stół. Rozdział Drugi LXXVIII. Bobrowe Ogony.
Odwarzywszy Ogon Bobrowy/ który jeżeli chćesz/ możesz w sztuki porąbać/ który w occie i soli odwarzysz/ uwierć Czosnku jako masło/ Octu winnego/ oliwy albo masła/ przywarz/ polej a daj na stół. LXXIX. Inaczej.
Octu/ Masła albo Oliwy/ Pieprzu/ Kwiatu/ przywarz/ a daj na Stół. Inaczej Vide
Xieńce z Szczupakow ponákłákay/ odwarz; pokráy w tálárki Szczupaczká oczesanego małego zkray; we dzwonka; złoż to społem wley oliwy/ másłá/ Cebule drobno y Pietruszki drobno; smaż przylawszy/ trochę rosołu/ day Pieprzu y Gałki/ przywarz: á day ná Stoł. Rozdźiał Drugi LXXVIII. Bobrowe Ogony.
Odwárzywszy Ogon Bobrowy/ ktory ieżeli chćesz/ możesz w sztuki porąbáć/ ktory w oććie y soli odwarzysz/ vwierć Czosnku iáko másło/ Octu winnego/ oliwy álbo másłá/ przywarz/ poley á day na stoł. LXXIX. Ináczey.
Octu/ Másłá álbo Oliwy/ Pieprzu/ Kwiátu/ przywarz/ á day ná Stoł. Ináczey Vide
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 62
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
B. Mięsne Potrawy. Brunelle z Potrawą, 81. Botwina z Rakami, 24. Bulwy z potrawą, 25. Baranek z młodym sadłem, 27. Baranek z Cosnkiem, tamże. Baranek z Substancja, 35. Bigosek z Jarząbka, 33 Brazelle Wołowe, 53. Brazelle Cielęce, tamże: Rybne Potrawy. Bobrowe ogony, 62. Bigosek z Ryb jakichkolwiek, 65. Bigosek z Ryb pieczonych, tamże. Mleczne Potrawy. Barszcz Królewski, 71. Barszcz prosty, tamże. Barszcz z Śledziem, 72. Barszcz Cytrynowy, tamże. Bielskiego Ciasta robienia sposób, 80. z Brunellami Tort, 82. Brzoskwiniowy Tort, tamże.
B. Mięsne Potrawy. Brunelle z Potráwą, 81. Botwiná z Rákámi, 24. Bulwy z potráwą, 25. Báránek z młodym sádłem, 27. Báránek z Cosnkiem, támze. Báránek z Substáncyá, 35. Bigosek z Iárząbká, 33 Brázelle Wołowe, 53. Brazelle Cielęce, támże: Rybne Potrawy. Bobrowe ogony, 62. Bigosek z Ryb iákichkolwiek, 65. Bigosek z Ryb pieczonych, támże. Mleczne Potrawy. Barszcz Krolewski, 71. Barszcz prosty, támże. Barszcz z Sledźiem, 72. Barszcz Cytrynowy, támże. Bielskiego Ciastá robienia sposob, 80. z Brunellámi Tort, 82. Brzoskwiniowy Tort, támże.
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 98
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
