i chędoży/ w trunku go używając trzecią część kwaterki na raz.
Lajna komuby usty szły/ dla zbytniego zapieczenia/ albo zawinienia kiszek/ zaczym morzysko ciężkie idzie / jest wielkim lekarstwem/ trunkiem/ Klisterą/ i mazanim zwierzchu używany. Womitom ciężkim
Womity którym z ścieżkością przychodzą/ tylko palec abo dwa w nim obmaczać/ i w usta kłaść/ abo go do tych rzeczy przymieszać/ które womity pobudzają. Dios. Flegmie w piersiach.
Flegmę w piersiach i w Płucach rozgrzewa/ cienczy/ rzedzi/ i rozprawuje/ a przez usta snadnie wywodzi. Mesua. Artetica.
W stawiech i w członkach boleści uśmierza namazując. Tenże.
y chędoży/ w trunku go vżywáiąc trzećią część kwáterki ná raz.
Láyná komuby vsty szły/ dla zbytniego zápieczenia/ álbo záwinienia kiszek/ záczym morzysko ćiężkie idźie / iest wielkim lekárstwem/ trunkiem/ Klisterą/ y mázánim zwierzchu vżywány. Womitom ćiężkim
Womity ktorym z śćieśzkośćią przychodzą/ tylko pálec ábo dwá w nim obmaczáć/ y w vstá kłáść/ ábo go do tych rzeczy przymieszáć/ ktore womity pobudzáią. Dios. Flágmie w pierśiách.
Flegmę w pierśiách y w Płucách rozgrzewa/ ćienczy/ rzedźi/ y rospráwuie/ á przez vstá snádnie wywodźi. Mesua. Artetica.
W stáwiech y w członkách boleśći vśmierza námázuiąc. Tenże.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ ustawnie na każdy dzień trzykroć rano po południu i na noc po kwincie/ ze trzema łyżkoma wodki skalnej rzasy/ którą Callitrychon Grekowie zowią/ abo z włosków Matki Bożej był trunkiem używany. Paniom brzemienym.
Paniom przy porodzeniu/ gdzieby ciężkie a ostre bole i gryzienie w żywocie abo morzenie przyszło/ w tym Ekstrakcie obmaczać lniany płat mający szerokość na dobrą dłoń/ i przyłożyć ciepło/ począwszy od krzyżów przez krok aż do progu łona. Macicy.
Macicy zaduszeniu abo wzgórę zstąpieniu broni.
W Macicy tejże bole uśmierza. Sól z tego Biedrzeńca. Sal.
Sól z Biedrzeńcu wyższej się powiedziało/ jako ma być robiona. Ta pod miarą
/ vstáwnie ná káżdy dźień trzykroć ráno po południu y ná noc po kwinćie/ ze trzemá łyszkomá wodki skalney rzásy/ ktorą Callitrychon Grekowie zowią/ ábo z włoskow Mátki Bożey był trunkiem vżywány. Pániom brzemienym.
Pániom przy porodzeniu/ gdźieby ćiężkie á ostre bole y gryźienie w żywocie ábo morzenie przyszło/ w tym Extrakcie obmaczáć lniány płát máiący szyrokość ná dobrą dłoń/ y przyłożyć ćiepło/ począwszy od krzyżow przez krok áż do progu łoná. Máćicy.
Máćicy záduszeniu ábo wzgorę zstąpieniu broni.
W Máćicy teyże bole vsmierza. Sol z tego Biedrzeńcá. Sal.
Sol z Biedrzeńcu wysszey sie powiedźiáło/ iáko ma być robiona. Tá pod miárą
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 77
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z treści co nagłębiej dmuchać/ i tak kichanie pobudzać. Albo tenże proch w rzadką chusteczkę węzełkiem zawiązać/ i pod nosem spiącemu trzymać/ miedzy palcy go miąć/ żeby proch on tym snadniej w nos leciał. A gdyby tak za tym kichanie nie przyszło. Tedy tenże proch Olejkiem Rożanym roztworzywszy/ pióra koniec obmaczać/ a co nadalej i nagłębiej w nozdrza puszczać. (Plat.) Item.
Przeciwko temuż zapominaniu nad przyrodzenie. Także przeciwko Kaduku.
Kaduku jest ratunkiem/ maść niżej opisana: Wziąć Euforbium z Bobrowymi strojmi zarówno/ miałko utartymi/ z woskiem/ a z Olejkiem/ który Moscelinum zowią/ albo z Oliwą maść
z treśći co nagłębiey dmucháć/ y ták kichánie pobudzáć. Albo tenże proch w rzadką chusteczkę węzełkiem záwiązáć/ y pod nosem spiącemu trzymáć/ miedzy pálcy go miąć/ żeby proch on tym snádniey w nos lećiał. A gdyby ták zá tym kichánie nie przyszło. Tedy tenże proch Oleykiem Rożánym rostworzywszy/ piorá koniec obmaczáć/ á co nadáley y nagłębiey w nozdrzá pusczáć. (Plat.) Item.
Przećiwko temuż zápominániu nád przyrodzenie. Tákże przećiwko Káduku.
Káduku iest rátunkiem/ máść niżey opisáná: Wźiąć Euforbium z Bobrowymi stroymi zárowno/ miáłko vtártymi/ z woskiem/ á z Oleykiem/ ktory Moscelinum zowią/ álbo z Oliwą máść
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 207
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
miodu trochę przydać/ i pić. Może też Lektwarz z niego uczynić/ i używać. Głowy b. Kaszlu. Glistom. Miesięcz:
Miesięczną Paniam wzbudza. Łożysku
Łożysko po porodzeniu pozostałe wypędza. Macicy zaziębłej i pluga:
Macicę zaziębioną rozgrzewa/ zaplugawioną wychędażą: ten Sok w olejku Bobkowym rozpuszczony/ bawełny trochę w nim obmaczać/ a Korzeń Górzyszu wielkiego nią obwinąć/ i w otwór łona włożyć. Też z olejkiem/ który Muscelinum zowią/ a z sokiem Bylice/ Sok Wielosiłów węzełkiem wpuszczony/ toż wszystko czyni. Item. Płód martwy wywodzi.
Płód martwy z żywota wyciąga/ bądź sam/ bądź z żołcią Jałowiczą zmieszany/ a na węgle
miodu trochę przydáć/ y pić. Może też Lektwarz z niego vczynić/ y vżywáć. Głowy b. Kászlu. Glistom. Mieśięcz:
Mieśięczną Pániam wzbudza. Lożysku
Lożysko po porodzeniu pozostáłe wypędza. Máćicy záźiębłey y plugá:
Máćicę záźiębioną rozgrzewa/ záplugáwioną wychędażą: ten Sok w oleyku Bobkowym rospusczony/ báwełny trochę w nim obmaczáć/ á Korzeń Gorzyszu wielkiego nią obwinąć/ y w otwor łoná włożyć. Też z oleykiem/ ktory Muscelinum zowią/ á z sokiem Bylice/ Sok Wielośiłow węzełkiem wpusczony/ toż wszystko czyni. Item. Płod martwy wywodźi.
Płod martwy z żywotá wjćiąga/ bądź sam/ bądź z żołćią Iáłowiczą zmieszány/ á ná węgle
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 231
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
