Cybuli. O Cybuli/ u różnych różne rozumienia/ Cholerykom złą Galen tuszy do jedzenia. Flegmie zasię pomocą/ tenże twirdzi zgoła/ Wszystkim Asclepiona uczy zdrowa Skoła. Skuteczne w niej lekarstwo znajdziesz żołądkowi/ I nawarzy rożanej farbie i glancowi. A gdy komu oblecą włosy z brody/ z głowy/ Ratunek w potłuczonych cybulach gotowy. Cybulanym napuścisz gołe pole sokiem/ Porościeć nie zadługo zaś włosem wysokiem.
O Gorczycy. Małeć ziarko lecz suche/ gorące Gorczyca Gdy jej usta zażyją zapłacze źrzenica.. Od zbytnich uspakaja głowę wilgotności/ W otruciu doznasz być w niej dosyć skuteczności.
O Fiołkach brunatnych. Na ściążałej pijaństwem głowy zabolenie/ Znajdiesz w
Cybuli. O Cybuli/ v rożnych rożne rozumienia/ Cholerykom złą Galen tuszy do iedzenia. Phlegmie záśię pomocą/ tenże twirdźi zgołá/ Wszystkim Asclepioná vczy zdrowa Skołá. Skuteczne w niey lekárstwo znaydźiesz żołądkowi/ Y náwárzy rożaney fárbie y gláncowi. A gdy komu oblecą włosy z brody/ z głowy/ Rátunek w potłuczonych cybulách gotowy. Cybulánym nápuśćisz gołe pole sokiem/ Porośćieć nie zádługo záś włosem wysokiem.
O Gorczycy. Máłeć źiarko lecz suche/ gorące Gorczycá Gdy iey vstá záżyią zápłácze źrzenicá.. Od zbytnich vspakaia głowę wilgotnośći/ W otrućiu doznasz bydź w niey dosyć skutecznośći.
O Fiołkách brunatnych. Ná śćiążáłey pijaństwem głowy zábolenie/ Znaydiesz w
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: D
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
na wojnę gdzie jachał/ tedy nietylko żywność/ ale i armatę/ i insze naczynia wojenne aby za wojskiem wozili. Ioh. Auban. Teuton. li. 3. cap 7. de gentium moryb. te dwie przyczynie pierwsze kładzie.
Druga. Gdy Witołd w Wilnie przemieszkiwał/ aby jarzynami/ to jest/ cybulą/ ogórkami i inszymi ogródnymi rzeczami kuchnią Książęcą opatrowali.
Trzecia. Aby z listami jako Kursorowie chodzili/ i na pocztach i w podwody gdzie każą jeździli.
Czwarta. Aby mosty po drogach/ i gościńce którędy Książę przejeżdżać miał/ naprawiali/ i owe mosty od Rudnik aż do Waki/ z Soroktatar Tatarowie powinni naprawiać/
na woynę gdźie iáchał/ tedy nietylko żywność/ ále y ármátę/ y insze naczynia woienne áby zá woyskiem woźili. Ioh. Auban. Teuton. li. 3. cap 7. de gentium morib. te dwie przyczynie pierwsze kłádzie.
Druga. Gdy Witołd w Wilnie przemieszkiwał/ áby iárzynámi/ to iest/ cybulą/ ogurkámi y inszymi ogrodnymi rzecżámi kuchnią Xiążęcą opátrowáli.
Trzećia. Aby z listámi iáko Kursorowie chodźili/ y ná posztách y w podwody gdźie każą ieźdźili.
Cżwarta. Aby mosty po drogách/ y gośćińce ktorędy Xiążę przeieżdżáć miał/ nápráwiali/ y owe mosty od Rudnik áż do Wáki/ z Soroktátar Tátárowie powinni nápráwiáć/
Skrót tekstu: CzyżAlf
Strona: 52
Tytuł:
Alfurkan tatarski
Autor:
Piotr Czyżewski
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
egzotyka, historia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
/ iż żydowie pieniądze złe kują/ a dobre wszytkie precz z państwa wygubili: potrojnych/ groszy i pułgorszków Lit. groszków Pruskich i Polskich/ już więcej nie obaczysz/ wszytkie Żydowie wygubili (bogdaj i sami przepadli) a Tatarowie zaś wolą gotowe odbierać po drogach. Żydzi robotą jednwabną i śrebrem handlują a Tatarzy ogórkami/ cybulą/ szkapiemi i koziemi skurami. etc. Niezgodę też mają miedzy Talmutem a Alkoranem/ bo Talmud obiecuje Żydom wypełnienie onego pisma/ iż rozmnożę naród Żydowski jako gwiazdy niebieskie/ i piasek morski/ gdy Mesjasz przyjdzie/ tedy na ten czas na każdy dzień każda Żydowka ma znieść abo urodzić dziecko jedno. Alkoran zaś inaczej obiecuje
/ iż żydowie pieniądze złe kuią/ á dobre wszytkie precż z páństwá wygubili: potroynych/ groszy y pułgorszkow Lit. groszkow Pruskich y Polskich/ iuż więcey nie obaczysz/ wszytkie Zydowie wygubili (bogdáy y sámi przepádli) á Tátárowie záś wolą gotowe odbieráć po drogách. Zydźi robotą iednwabną y śrebrem hándluią á Tátárzy ogurkámi/ cybulą/ szkápiemi y koźiemi skurámi. etc. Niezgodę też máią miedzy Talmutem á Alkoranem/ bo Tálmud obiecuie Zydom wypełnienie onego pismá/ iż rozmnożę narod Zydowski iáko gwiazdy niebieskie/ y piasek morski/ gdy Mesyasz prziydźie/ tedy ná ten cżás ná káżdy dźień káżda Zydowká ma znieść ábo vrodźić dźiecko iedno. Alkoran záś inacżey obiecuie
Skrót tekstu: CzyżAlf
Strona: 72
Tytuł:
Alfurkan tatarski
Autor:
Piotr Czyżewski
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
egzotyka, historia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
przed ogrodnika, Tego miejsca robotnika;
Aż tam drzewka cudzoziemskie, Jak u Pana, nie ziemieńskie: Pomorańcze, figi rosną, Wyniosłością wzgórę prostą. Kasztany z rozmarynami Tu nie bywały przed nami. Cytrony, także oliwne Kapary, owoce dziwne. Nuż karcochy, kauli, rappi, Salata oliwę trapi. Rzodkiew, cybul, ogórkones, Niezłe są miasto cytrones. Fenoci, seleny, kardy, Angury , pasternak, gwardy. Jako tam nasienia wiele, Znajdziesz tabak , sławne ziele, Którego pić lub nie mogę, Ogrodnikowi pomogę. Przeszedłem wskroś wszytek ogród, Widzę w płocie furty zagród, Która była nie zamkniona, Na me szczęście
przed ogrodnika, Tego miejsca robotnika;
Aż tam drzewka cudzoziemskie, Jak u Pana, nie ziemieńskie: Pomorańcze, figi rostą, Wyniosłością wzgórę prostą. Kasztany z rozmarynami Tu nie bywały przed nami. Cytrony, także oliwne Kapary, owoce dziwne. Nuż karcochy, kauli, rappi, Salata oliwę trapi. Rzodkiew, cybul, ogórkones, Niezłe są miasto cytrones. Fenoci, seleny, kardy, Angury , pasternak, gwardy. Jako tam nasienia wiele, Znajdziesz tabak , sławne ziele, Którego pić lub nie mogę, Ogrodnikowi pomogę. Przeszedłem wskroś wszytek ogród, Widzę w płocie furty zagród, Która była nie zamkniona, Na me szczęście
Skrót tekstu: JarzGośc
Strona: 72
Tytuł:
Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy
Autor:
Adam Jarzębski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne, opisy podróży
Tematyka:
architektura, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ignacy Chrzanowski, Władysław Korotyński
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1909
zwyczajnie leczy, jako Apopleksja, o której będzie niżej. O Zawrócie Głowy. O ZAWRÓCIE GŁOWY.
ZRóżnych przyczyn zawrót głowy pochodzi, z których jedne są powierzchowne, drugie wnętrze. Powierzchowne przyczyny są te, Konstypacje częste, Posty zbytnie, Niespanie, Pijaństwo nagła odmiana powietrza, jedzenie potraw grubych, niestrawnych, Czosnków, Cybul, etc. Obżarstwo, zatrzymanie Haemorhoidów, albo Miesięcznej choroby, gniew zbytni, i częste obracanie się często w koło, także patrzanie na rzecz yw koło się obracające, patrzanie z wysoka na dół, spadek, uderzeni ciężkie w głowę, że się kość zagnie. Wnętrznie przyczyny są. Wapory rodzące się z humorów zbytnich
zwyczáynie leczy, iako Apoplexya, o ktorey będzie niżey. O Zawroćie Głowy. O ZAWROCIE GŁOWY.
ZRożnych przyczyn zawrot głowy pochodzi, z ktorych iedne są powierzchowne, drugie wnętrze. Powierzchowne przyczyny są te, Konstypácye częste, Posty zbytnie, Niespánie, Piiáństwo nagła odmiáná powietrza, iedzenie potraw grubych, niestrawnych, Czosnkow, Cybul, etc. Obżárstwo, zátrzymánie Haemorhoidow, álbo Miesięczney choroby, gniew zbytni, y częste obracánie się często w koło, tákże pátrzánie ná rzecz yw koło się obracáiące, pátrzánie z wysoká ná doł, spadek, uderzeni ćięszkie w głowę, że się kość zágnie. Wnętrznie przyczyny są. Wapory rodzące się z humorow zbytnich
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 101
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
unc s. buluae pomi subcienerib. cocti unc. 1. Croci dr. s. ungu popul. unc. s. Vitell. ovi nro 1. f. LInimentum Item. Masło niesłone agituj w ołowanym Moździerzu, aż z czernieje, przykładaj je. O Boleniu Haemorrhoidów. Na rozpędzenie nabrzmiałości.
WEś Porów Cybul, obwin chustą, upiecz w popiele, stlucz zmasłem niesłonym, przyłóż. Item. Oleum 7. florum Minstchty, jest doświadczony; także liście Bzowe starte, także Maść Topolowa cum Opio zmieszana; naparzania też służą z Slazu, Dziewanny, Parietariae, Violariae, aã. sem. LIni Faentur. w mleku warząc
unc s. buluae pomi subcienerib. cocti unc. 1. Croci dr. s. ungu popul. unc. s. Vitell. ovi nro 1. f. LInimentum Item. Másło niesłone agituy w ołowánym Mozdzierzu, áż z czernieie, przykładay ie. O Boleniu Haemorrhoidow. Ná rospędzenie nabrzmiáłośći.
WEś Porow Cybul, obwin chustą, upiecz w popiele, ztlucz zmásłem niesłonym, przyłoż. Item. Oleum 7. florum Minstchty, iest doświadczony; tákże liśćie Bzowe stárte, tákże Máść Topolowa cum Opio zmieszana; náparzánia też służą z Slazu, Dziewánny, Parietariae, Violariae, aã. sem. LIni Faentur. w mleku wárząc
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 265
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
6. startego w donicy/ abo w moździerzu/ piołunu garść jednę/ warz z winem/ a przecadziwszy/ wlej letnio także w nozdrzę prawą. Insze.
Weźmi gniazdo Jaskółcze/ rozmieszajże w wodzie/ a przecadziwszy przez płachtę hrubą/ przymieszać do niego nasienia piotruszczanego łotów 4. a daj wypić. Insze.
Obłup cybul kilka mocnych/ zbij/ a wepchni koniowi w zad miasto klistery/ abo też możesz i korzeń koński tymże namazać/ i niechaj go powodzą. Insze.
Proch stłuczony z skorupek ślimaków polnych/ z winem dany/ pewnym jest lekarstwem/ toż czyni i proch z kostki daktylowej. Insze najpewniejsze.
Weźmi ziela które zową
6. stártego w donicy/ ábo w mozdżerzu/ piołunu garść iednę/ warz z winem/ á przecádźiwszy/ wley letnio tákże w nozdrzę práwą. Insze.
Weźmi gniazdo Iáskołcze/ rozmieszayże w wodźie/ á przecádźiwszy przez płáchtę hrubą/ przymieszáć do niego naśienia piotruszczánego łotow 4. á day wypić. Insze.
Obłup cybul kilká mocnych/ zbiy/ á wepchni koniowi w zad miásto klistery/ ábo też możesz y korzeń koński tymże námázáć/ y niechay go powodzą. Insze.
Proch stłuczony z skorupek ślimakow polnych/ z winem dány/ pewnym iest lekárstwem/ toż czyni y proch z kostki dáktylowey. Insze naypewnieysze.
Weźmi źiela ktore zową
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Oijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
ogol wskok brzytwą sierść nad żyłą zabitą/ a nacieraj gorzałką dobrą/ obwinąwszy pierwej kopyto/ żeby na nie nie doszła/ bo gorzej rozpali: czyńże to po kilkakroć. Insze.
Uwarz w occie korzenia Podróżnikowego/ przyłóż ktemu starego sadła/ a na modrym płacie przywiń ciepło. Insze.
Weźmi pszczół/ czosnku/ cybule/ łajno świnie/ usmaż to z masłem Majowym/ a także rozmazawszy na modrym płacie przykładaj. Insze.
Natłucz cybule ze trzy garści/ smaż onę w maśle młodym/ a przysypawszy mąki pszennej/ znowu smaż/ potym na takowyż płat namazawszy szeroki/ żeby zajął aż ku kolanu z jednej strony/ a z drugiej
ogol wskok brzytwą śierść nád żyłą zábitą/ á náćieray gorzałką dobrą/ obwinąwszy pierwey kopyto/ żeby ná nie nie doszłá/ bo gorzey rospali: czyńże to po kilkákroć. Insze.
Vwarz w ocćie korzenia Podrożnikowego/ przyłoż ktemu stárego sádłá/ á ná modrym płáćie przywiń ćiepło. Insze.
Weźmi pszczoł/ czosnku/ cybule/ łayno świnie/ vsmaż to z másłem Máiowym/ á tákże rozmázawszy ná modrym płáćie przykłáday. Insze.
Nátłucz cybule ze trzy gárśći/ smaż onę w máśle młodym/ á przysypawszy mąki pszenney/ znowu smaż/ potym ná tákowyż płát námázawszy szeroki/ żeby záiął áż ku kolánu z iedney strony/ á z drugiey
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Qv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
/ bo gorzej rozpali: czyńże to po kilkakroć. Insze.
Uwarz w occie korzenia Podróżnikowego/ przyłóż ktemu starego sadła/ a na modrym płacie przywiń ciepło. Insze.
Weźmi pszczół/ czosnku/ cybule/ łajno świnie/ usmaż to z masłem Majowym/ a także rozmazawszy na modrym płacie przykładaj. Insze.
Natłucz cybule ze trzy garści/ smaż onę w maśle młodym/ a przysypawszy mąki pszennej/ znowu smaż/ potym na takowyż płat namazawszy szeroki/ żeby zajął aż ku kolanu z jednej strony/ a z drugiej do kopyta samego/ ciepło okładaj/ i zaniechaj do dnia trzeciego. Insze.
Natłucz białej Gorczyce ze psim sadłem/
/ bo gorzey rospali: czyńże to po kilkákroć. Insze.
Vwarz w ocćie korzenia Podrożnikowego/ przyłoż ktemu stárego sádłá/ á ná modrym płáćie przywiń ćiepło. Insze.
Weźmi pszczoł/ czosnku/ cybule/ łayno świnie/ vsmaż to z másłem Máiowym/ á tákże rozmázawszy ná modrym płáćie przykłáday. Insze.
Nátłucz cybule ze trzy gárśći/ smaż onę w máśle młodym/ á przysypawszy mąki pszenney/ znowu smaż/ potym ná tákowyż płát námázawszy szeroki/ żeby záiął áż ku kolánu z iedney strony/ á z drugiey do kopytá sámego/ ćiepło okłáday/ y zániechay do dniá trzećiego. Insze.
Nátłucz białey Gorczyce ze pśim sádłem/
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Qv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
tym, co na wolarnią obrócony. Owczarnia przy gumnach stara, szpichlerz w środku. B. Inwentarz klucza papowskiego i folwarków papowskiego i nowodworskiego cum omnibus attinentiis spisany przy oddaniu w trzyletnią dzierżawę Imp. Krzysztofowi Mikołajowi i Annie Barbarze z Czapskich Guttrym, zweryfikowany die 24 mensis iunii a. 1725. D. Ogród w dziedzińcu cybulą i pietruszką zasiany i różnym warzywem zasadzony. Ogród przeciwko bramy nad jeziorem w pół kapustą, w pół brukwią i jarmażem zasadzony, od drogi rykami rżniętymi, dalej wkoło chrustem ogrodzony, nie wypłoty. Ogród na drugiej stronie drogi chrustem ogrodzony, marchwią zasiany, nie wypłoty. Ogród trzeci przy oborze ku wsi, chrustem ogrodzony
tym, co na wolarnią obrócony. Owczarnia przy gumnach stara, szpichlerz w środku. B. Inwentarz klucza papowskiego i folwarków papowskiego i nowodworskiego cum omnibus attinentiis spisany przy oddaniu w trzyletnią dzierżawę Jmp. Krzysztofowi Mikołajowi i Annie Barbarze z Czapskich Guttrym, zweryfikowany die 24 mensis iunii a. 1725. D. Ogród w dziedzińcu cybulą i pietruszką zasiany i różnym warzywem zasadzony. Ogród przeciwko bramy nad jeziorem w pół kapustą, w pół brukwią i jarmażem zasadzony, od drogi rykami rżniętymi, dalej wkoło chróstem ogrodzony, nie wypłoty. Ogród na drugiej stronie drogi chróstem ogrodzony, marchwią zasiany, nie wypłoty. Ogród trzeci przy oborze ku wsi, chróstem ogrodzony
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 57
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
