Gwiazdeczniku nanieście, narcyzu z nardami, sosenek ślicznych z brunatnymi modrakami; grzybienie także morskie, kosaczce krzewiste, z krwawnikami wodnymi fiołki barwiste; królewskie piwonije z powojem złączone i wszytkie pestusowe zioła rozkrzewione. Z drzew arabskich przydajcie maju urwanego, dzięcieliny cykropskiej i lauru świeżego; macierzanki z rumienkiem, z ostrzyżem lawendy, szpikanardem i cząbrem obłóżcie mię wszędy; i mirtą z aloesem, jeśli co pomoże, ze wszytkich żniw cylickich uścielcie mi łoże, gdy ostatek mej dusze ronić będę miała, żebym z lekka na zielu zroszonym skonała. Wtenczas będą zdrętwiałe członki tak złożone, jako kwiatki palcami subtelnie zeszczknione, albo jak gdy lilije przed mrozem konają, lub
Gwiazdeczniku nanieście, narcyzu z nardami, sosenek ślicznych z brunatnymi modrakami; grzybienie także morskie, kosaczce krzewiste, z krwawnikami wodnymi fijałki barwiste; królewskie piwonije z powojem złączone i wszytkie pestusowe zioła rozkrzewione. Z drzew arabskich przydajcie maju urwanego, dzięcieliny cykropskiej i lauru świeżego; macierzanki z rumienkiem, z ostrzyżem lawendy, szpikanardem i cząbrem obłóżcie mię wszędy; i mirtą z aloesem, jeśli co pomoże, ze wszytkich żniw cylickich uścielcie mi łoże, gdy ostatek mej dusze ronić będę miała, żebym z lekka na zielu zroszonym skonała. Wtenczas będą zdrętwiałe członki tak złożone, jako kwiatki palcami subtelnie zeszczknione, albo jak gdy lilije przed mrozem konają, lub
Skrót tekstu: HugLacPrag
Strona: 131
Tytuł:
Pobożne pragnienia
Autor:
Herman Hugon
Tłumacz:
Aleksander Teodor Lacki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1673
Data wydania (nie wcześniej niż):
1673
Data wydania (nie później niż):
1673
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Krzysztof Mrowcewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"Pro Cultura Litteraria"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1997
Arnoldus de villanova. Item weź czarnuszki moczonej w wodzie, pokrapiaj nią gmachy, rozpędzisz. Item warz wodę z gorczycznym nasieniem, z płochownikiem, i domostwo tym likworem skrapiaj. Item weź wapna nie gaszonego, utłucz na mąkę, nim zamiotłszy jezbę, posypuj wszędy. Item weź piołunu ruty Bożego drzewka, kobylej mięty, cząbru, liścia orzecha włoskiego, paproci, lawendy, czarnuszki, kolendrowej naci, psiego lnu, palniku. Te wszytkie species, albo nie które O Ekonomi: o szaranczy, kretach, molach, żabach.
podłoż pod pościel, albo uwarz w otcie morskiej cebuli, i pokrapiaj miejsca. Item krwie nalej, jakiej świżej
Arnoldus de villanova. Item weź czarnuszki moczoney w wodzie, pokrapiay nią gmachy, rozpędzisz. Item warz wodę z gorczycznym nasieniem, z płochownikiem, y domostwo tym likworem skrapiay. Item weź wapna nie gaszonego, utłucz na mąkę, nim zamiotłszy iezbę, posypuy wszędy. Item weź piołunu ruty Bożego drzewka, kobyley mięty, cząbru, liścia orzecha włoskiego, paproci, lawendy, czarnuszki, kolendrowey naci, psiego lnu, palniku. Te wszytkie species, albo nie ktore O Ekonomi: o szaranczy, kretach, molach, żabach.
podłoż pod pościel, albo uwarz w otcie morskiey cebuli, y pokrapiay mieysca. Item krwie naley, iakiey swiżey
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 461
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
plastr co go do ruptur ożywamy/ i z opium będzie przyłożony/ a potym plastr ku rozeznaniu z kokornaku. Przytym ból uskramiać trzeba/ wino ciepło w uściech trzymając/ w którymby wrzało/ sałwia/ skorka morowego drzewa/ koriandrowe nasienie przyprawne/ i gallas. Abo naparzać usta parą/ z warzeniem sałwiej/ cząbru/ majeranu z wina. A jeśli przyczynę bólu zimną być poznasz/ zębowi bolącemu/ i uchowi bliższemu wpuścić jednę i drugą kropkę olejku gozdzikowego/ abo sałwiowego/ abo dzięcielnikowego/ abo dziąsła i z zębem natrzeć mirtridatem abo driakwią/ i trochę w ząb włożysz jeśli dziurawy/ abo też pieprzu tartego/ abo goździków. Jeśli
plastr co go do ruptur ożywamy/ y z opium będźie przyłożony/ á potym plastr ku rozeznániu z kokornáku. Przytym bol vskramiáć trzebá/ wino ćiepło w vśćiech trzymáiąc/ w ktorymby wrzáło/ sałwia/ skorká morowego drzewá/ koriandrowe náśienie przypráwne/ y gállás. Abo náparzáć vstá párą/ z wárzeniem sałwiey/ cząbru/ máieranu z winá. A ieśli przyczynę bolu źimną być poznasz/ zębowi bolącemu/ y vchowi bliższemu wpuśćić iednę y drugą kropkę oleyku gozdźikowego/ ábo sałwiowego/ abo dźięćielnikowego/ ábo dźiąsłá y z zębem nátrzeć mirtridatem ábo driakwią/ y trochę w ząb włożysz ieśli dźiuráwy/ ábo też pieprzu tártego/ ábo gozdźikow. Ieśli
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Gv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
to jest/ Pietruszki/ albo Kopru/ Cebule/ albo Czosnku/ Kwiatu/ Muszkatowego/ albo Rozmarynu/ albo całkiem Pieprzu/ według smaku albo upodobania/ Limonią też i Rozmaryn żadnego nie oszpeci rosołu. Cąber albo sztuka Krzyżowa/ Jelenia/ albo Daniela/ Bawola/ albo Wołowa/ Sarnia/ albo Skopowa/ etc. Cąbru wycięcia sposób jest taki/ Zad zwierza cały nie rościęty/ albo Wołu/ włóż na kloc/ a z obudwu stron okraj nożem po śliwkę, i kości poprzecinaj/ żeby sam krzyż z obudwu stron zarówno ucięty został/ którą do rosołu tak gotuj. Weźmij Cąber/ wymocz pięknie przez godzin pięć najmniej/ wstaw w naczyniu
to iest/ Pietruszki/ álbo Kopru/ Cebule/ albo Czosnku/ Kwiátu/ Muszkátowego/ álbo Rozmárynu/ álbo całkiem Pieprzu/ według smáku álbo vpodobánia/ Limonią też y Rozmáryn żadnego nie oszpeći rosołu. Cąber albo sztuka Krzyżowa/ Ieleniá/ albo Dániela/ Báwolá/ álbo Wołowa/ Sarnia/ álbo Skopowa/ etc. Cąbru wyćięćia sposob iest táki/ Zad zwierza cáły nie rośćięty/ álbo Wołu/ włoż ná kloc/ á z obudwu stron okray nożem po śliwkę, y kośći poprzećinay/ żeby sam krzyż z obudwu stron zárowno vćięty został/ ktorą do rosołu ták gotuy. Weźmiy Cąber/ wymocz pięknie przez godźin pięć naymniey/ wstaw w naczyniu
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 13
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ usiekaj drobno/ weźmij także łoju wołowego kruchego usiekaj drobno; zmięszaj to społem/ przydawszy do tego pieprzu trochę i kwiatu; weźmij kiełbasnice/ nałoż a przewięzuj/ a wstaw w rosole dobrym/ a uwarzywszy/ daj na stół. III. Kiszki Jelenie, albo Daniele.
Weźmij świeżego Jelenia/ albo Daniela kiszkę od Cąbru/ najgrubszą/ weźmij Ryżu plokanego/ Mleka/ Cukru/ Rożenków obojga/ a zmieszaj to społem gęsto/ soli przydawszy/ nałoż kiszki/ pozawięzuj/ odwarz; agdy dobrze uwarzysz/ przypiecz rumiano na Roście/ a daj na Stół. IV. Inaczej.
Mleka weźmij trochę Jajec więcej ubij z Mlekiem/ przydaj Cukru/
/ vśiekay drobno/ weźmiy tákże łoiu wołowego kruchego vśiekay drobno; zmięszay to społem/ przydawszy do tego pieprzu trochę y kwiátu; weźmiy kiełbásnice/ náłoż á przewięzuy/ á wstaw w rosole dobrym/ á vwárzywszy/ day ná stoł. III. Kiszki Ielenie, álbo Dániele.
Weźmiy świeżego Ieleniá/ álbo Dánielá kiszkę od Cąbru/ naygrubszą/ weźmiy Ryżu plokáneg^o^/ Mleká/ Cukru/ Rożenkow oboygá/ á zmieszay to społem gęsto/ soli przydawszy/ náłoż kiszki/ pozáwięzuy/ odwarz; ágdy dobrze vwárzysz/ przypiecz rumiáno ná Rośćie/ á day ná Stoł. IV. Ináczey.
Mleká weźmiy trochę Iáiec więcey vbiy z Mlekiem/ przyday Cukru/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 93
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
72. Barszcz Cytrynowy, tamże. Bielskiego Ciasta robienia sposób, 80. z Brunellami Tort, 82. Brzoskwiniowy Tort, tamże. Bianka na Post. 87. Bianka z Mlekiem, 88.
Blamas, tamże. Biszkot biały, 91. Biszkot żółty, 92. C. Mięsne Potrawy. Cąber, 13. Cąbru wycięcie, tamże. Cąber z Miodownikiem, 14. Szaro gotowany. tamże. Zubrowy rumiano, 17. Jeleni, 41. Czarno potrawa z Juszycą, 16. Czarno potrawa z powiatami, 17. Kondymenta X, do Pieczystego, 42. Rybne Potrawy Czeczuga żółto po Węgiersku, 61. Cynadry abo wnętrzności rybie,
72. Barszcz Cytrynowy, támże. Bielskiego Ciastá robienia sposob, 80. z Brunellámi Tort, 82. Brzoskwiniowy Tort, támże. Biánká ná Post. 87. Biánká z Mlekiem, 88.
Blámas, támże. Biszkot biały, 91. Biszkot żołty, 92. C. Mięsne Potrawy. Cąber, 13. Cąbru wyćięćie, támże. Cąber z Miodownikiem, 14. Száro gotowány. támże. Zubrowy rumiano, 17. Ieleni, 41. Czarno potráwá z Iuszycą, 16. Czarno potráwa z powiátámi, 17. Condimentá X, do Pieczystego, 42. Rybne Potrawy Czeczugá zołto po Węgiersku, 61. Cynádry ábo wnętrznośći rybie,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 98
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
eś drzewa Gwajakowego trzy łoty, Salarmoniaku łot, Gryszpanu ćwierć łota, uwarz w wodzie wapiennej na pół z wodą czystą, przecedziwszy płocz. Na Descens do szczęki.
WEś Wasztynu i Soli równe części, włożdo worka, grzej na Panwi, przykładaj ciepło, często powtarzając. Na Wrzody albo rany w ustach.
WArz Cząber w wodzie, przydaj trochę Hałunu, i Gryszpanu, płocz tym często, możesz osłodzić miodkiem Rożanym, i przylać kilka kropli kwaśnej wodki, albo weś Wodki Babczanej kwaterkę, włóż w nią Saccari Saturniscrup: r. Wody wapiennej dwie łyżki, albo tej co w niej Kowale żelazo gaszą, płocz usta, uznasz
eś drzewá Gwáiakowego trzy łoty, Sálármoniáku łot, Gryszpánu ćwierć łotá, uwarz w wodźie wapienney ná puł z wodą czystą, przecedźiwszy płocz. Ná Descens do szczęki.
WEś Wásztynu y Soli rowne częśći, włożdo worká, grzey ná Panwi, przykładay ćiepło, często powtarzáiąc. Ná Wrzody álbo rany w ustách.
WArz Cząber w wodzie, przyday trochę Háłunu, y Gryszpanu, płocz tym często, możesz osłodzić miodkiem Rożánym, y przylać kilká kropli kwáśney wodki, álbo weś Wodki Babczáney kwáterkę, włoż w nię Saccari Saturniscrup: r. Wody wapienney dwie łyszki, álbo tey co w niey Kowale żelázo gászą, płocz ustá, uznasz
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 76
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Tym którzy France pozbyli/ zaraz po lekarstwie/ tego wina dawać im pić dobrze. Może też tym obyczajem być czynione/ a zwłaszcza dla niedostatków białogłowskich: Wziąć Dzięgielu korzenia trzy łoty/ Pietruszczanego nasienia łot/ Lebiodki czerwonej/ albo rzesistej/ Dypranu Kreteńskiego/ Poleju po pół łociu/ Dzięcieliny albo Szmeru Włoskiego/ który też Cząbrem Włoskim zowiemy/ Suchotnego ziela albo Iwinki po ćwerci łota/ Cynamonu przedniego/ Spiki Indyjskiej po pół ćwierci łota/ Dziegiel pokrajać i przetłuc zgruba/ a wszystko wespół pomieszawszy z heblowanymi trzasczkami Leszczyny/ albo Jasienowymi/ w baryłkę siedmi garncową wsypać/ a Mosztem ją dobrym napełnić/ gdy wykiśnie w insze naczynie spuścić/ a
Tym ktorzy Fránce pozbyli/ záraz po lekárstwie/ tego winá dáwáć im pić dobrze. Może też tym obyczáiem być czynione/ á zwłásczá dla niedostátkow białogłowskich: Wźiąć Dźięgielu korzeniá trzy łoty/ Pietrusczánego naśienia łot/ Lebiodki czerwoney/ álbo rześistey/ Dypranu Kreteńskiego/ Poleiu po poł łoćiu/ Dźięćieliny álbo Szmeru Włoskiego/ ktory też Cząbrem Włoskim zowiemy/ Suchotnego źiela álbo Iwinki po ćwerći łotá/ Cynámonu przedniego/ Spiki Indiyskiey po poł ćwierći łotá/ Dźiegiel pokráiáć y przetłuc zgrubá/ á wszystko wespoł pomieszawszy z heblowánymi trzasczkámi Lesczyny/ álbo Iáśienowjmi/ w báryłkę śiedmi gárncową wsypáć/ á Mosztem ią dobrym nápełnić/ gdy wykiśnie w insze naczynie spuśćić/ á
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 96
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
której/ Liście podobne Kopru Włoskiego Liścia/ jeno więtsze/ kosmatsze/ i pachniące. Na wierzchu tej Rózgi oganka albo okołek. Ten czasu swego żółte kwiatki z siebie wydaje/ smaku i zapachu ostrokorzennego/ Korzonków białych/ cienkich/ krótkich/ a gorzkich. To ziele zowią niektórzy Leśną Lebiodką/ albo Dobrą myślą. Drudzy Cząbrem/ jako Dioscorydes przypomina/ ale nie właśnie. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Miejsce.
V Nas ani gościem/ ani obywatelem jest/ bo tylko w krainach ciepłych swe kochanie ma/ jako w Apuliej/ i w innych miejscach gorących/ zwłaszcza na górach niebu otworzystych. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia jest ciepłego/ i suchego/
ktorey/ Liśćie podobne Kopru Włoskiego Liśćia/ ieno więtsze/ kosmátsze/ y pachniące. Ná wierzchu tey Rozgi oganká álbo okołek. Ten czásu swego żołte kwiatki z śiebie wydáie/ smáku y zapáchu ostrokorzennego/ Korzonkow białych/ cienkich/ krotkich/ á gorzkich. To źiele zowią niektorzy Leśną Lebiodką/ álbo Dobrą myślą. Drudzy Cząbrem/ iáko Dioscorides przypomina/ ále nie właśnie. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Mieysce.
V Nas áni gośćiem/ áni obywátelem iest/ bo tylko w kráinách ćiepłych swe kochánie ma/ iáko w Apuliey/ y w inych mieyscách gorących/ zwłasczá ná gorách niebu otworzystych. Przyrodzenie.
PRzyrodzenia iest ćiepłego/ y suchego/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 235
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
spróbują z sobą razów kilka, Nie mogąc kozieł zdołać, zawoła na wilka; Który skoro potęgę swoję wszytkę zgarnie, Kopie się, nie mogłszy wniść drzwiami, do owczarnie. I już zgoła wielki błąd był koło barana, Aż też i on na pomoc przybierze brytana; Ten białym spadszy orłem, jednymże herapem Wytrząsnął cząbr wilkowi pospołu i z capem: Wilk, że w poły odarty, do swojej wlazł budy, A kozła już zaczęto wyprawiać na dudy. I bez mała, że na tym koniec zwady stanie: Mięso będzie przy wilku, skóra przy baranie. 367. NA PILAWĘ, HERB ICHMOŚCIÓW PANÓW POTOCKICH
Najlepszy czas krew puszczać cyrulicy
spróbują z sobą razów kilka, Nie mogąc kozieł zdołać, zawoła na wilka; Który skoro potęgę swoję wszytkę zgarnie, Kopie się, nie mógszy wniść drzwiami, do owczarnie. I już zgoła wielki błąd był koło barana, Aż też i on na pomoc przybierze brytana; Ten białym spadszy orłem, jednymże herapem Wytrząsnął cząbr wilkowi pospołu i z capem: Wilk, że w poły odarty, do swojej wlazł budy, A kozła już zaczęto wyprawiać na dudy. I bez mała, że na tym koniec zwady stanie: Mięso będzie przy wilku, skóra przy baranie. 367. NA PILAWĘ, HERB ICHMOŚCIÓW PANÓW POTOCKICH
Najlepszy czas krew puszczać cyrulicy
Skrót tekstu: PotFrasz2Kuk_II
Strona: 401
Tytuł:
Ogrodu nie wyplewionego część wtora
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
