wymuskać się, przedsię z pstrocinami Czepczyk na głowie, przedsię fartuch z forbotami. Naśmieszniejsza, gdy owo chce się pieścić z mową; Świni krząkać, a babie przystoi trząść głową. A psów niesyta, dosyć jej bywa każdemu, Nie wybiegać się przed nią parobku żadnemu. Niedawno dla jednego tylko nie szalała, Aż ją Czarnucha nasza w zielu obmywała. Widzi to i starosta, a widząc nie widzi: Pod czas przymówi, ona jawnie z niego szydzi. Czary wszystko zmamiły, bo ona z czarami Wstanie i lęże, wszystka diabłowa z nogami. Oluchna Jest tak, a nie inaczej; i samam widziała, Kiedy na wschodzie słońca nago coś
wymuskać się, przedsię z pstrocinami Czepczyk na głowie, przedsię fartuch z forbotami. Naśmieszniejsza, gdy owo chce się pieścić z mową; Świni krząkać, a babie przystoi trząść głową. A psów niesyta, dosyć jej bywa każdemu, Nie wybiegać się przed nią parobku żadnemu. Niedawno dla jednego tylko nie szalała, Aż ją Czarnucha nasza w zielu obmywała. Widzi to i starosta, a widząc nie widzi: Pod czas przymówi, ona jawnie z niego szydzi. Czary wszystko zmamiły, bo ona z czarami Wstanie i lęże, wszystka diabłowa z nogami. Oluchna Jest tak, a nie inaczej; i samam widziała, Kiedy na wschodzie słońca nago coś
Skrót tekstu: SzymSiel
Strona: 161
Tytuł:
Sielanki
Autor:
Szymon Szymonowic
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Sielanki i pozostałe wiersze polskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Janusz Pelc
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1964
/ przykładać dobrze. Strutym.
Strutym jakąkolwiek trucizną/ doświadczonym jest lekarstwem/ warząc Korzeń Dzięgielowy z Rokotnakiem/ Dyptanem i z Rutą/ a z nasieniem Anyżowym pijąc. Kaduku.
Padającej także niemocy. I Mowie utraconej.
Mowy utraceniu jest wielkim ratunkiem: Wziąć Dzięgielu/ Oleśniku/ ziela Zębnego/ które Piretrum Łacinnicy zowią: Czarnuchy/ Pieprzu/ Ruty/ bobrowego stroju/ przetłukszy zgruba/ to wszysto w małe i w wąskie woreczki/ na palec wszerz/ nasypać/ przeszyć/ a po jednemu w uściech obracać. Tak abowiem ustawicznie śliny będzie wywodził/ zaczym głowa będzie i Mózg wyczeszczony/ a zatym i choroba padająca ustanie. Smrodu z czosnku
/ przykłádáć dobrze. Strutjm.
Strutym iákąkolwiek trućizną/ doświádczonym iest lekárstwem/ wárząc Korzeń Dźięgielowy z Rokotnákiem/ Dyptanem y z Rutą/ á z naśieniem Anyżowym piiąc. Káduku.
Pádáiącey tákże niemocy. Y Mowie vtráconey.
Mowy vtráceniu iest wielkim rátunkiem: Wźiąć Dźięgielu/ Oleśniku/ źiela Zębnego/ ktore Piretrum Láćinnicy zowią: Czárnuchy/ Pieprzu/ Ruty/ bobrowego stroiu/ przetłukszy zgrubá/ to wszysto w máłe y w wąskie woreczki/ ná pálec wszerz/ násypáć/ przeszyć/ á po iednemu w vśćiech obrácáć. Ták ábowiem vstáwicznie śliny będźie wywodźił/ záczym głowá będźie y Mozg wyczesczony/ á zátym y chorobá padáiąca vstánie. Smrodu z czosnku
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 91
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z tego pigułek natoczyć/ a w wyprochniały ząb natkać/ kilkakroć to uczynić. Albo tak: Item.
Korzenia Zębnego miałko utartego/ Gałganu zarówno/ rozczynić mlekiem Komanowego ziela/ albo Sosnki/ i potoczywszy z tego małe pigułki po jednej w Ząb wyprochniały natkać. Item.
Wziąć korzenia tego łot/ Nasienia Nardusowego/ abo Czarnuchy pół ćwierci/ Driakwie łot. To z trochą Gorzałki zaczynić/ i w pigułki małe potoczyć/ a w ząb dziurawy nakłaść. Item.
Warzyć tenże korzeń z Szałwią w winie/ a tym usta często ciepło płokać/ ból w nich układa. Drudzy w samej wodzie to warzą. Inni w wodzie napoły z
z tego pigułek nátoczyć/ á w wyprochniáły ząb nátkáć/ kilkákroć to vczynić. Albo ták: Item.
Korzeniá Zębnego miáłko vtártego/ Gáłgánu zárowno/ rozczynić mlekiem Komanowego źielá/ álbo Sosnki/ y potoczywszy z tego máłe pigułki po iedney w Ząb wyprochniáły nátkáć. Item.
Wźiąć korzenia tego łot/ Naśienia Nardusoweg^o^/ ábo Czárnuchy poł ćwierći/ Dryákwie łot. To z trochą Gorzałki záczynić/ y w pigułki máłe potoczyć/ á w ząb dźiuráwy nákłáść. Item.
Wárzyć tenże korzeń z Száłwią w winie/ á tym vstá często ćiepło płokáć/ bol w nich vkłáda. Drudzy w sámey wodźie to wárzą. Ini w wodźie nápoły z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 159
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i Lędźwiom
W Nyrkach i w Lędźwiach boleści z zimna pochodzące uśmierza/ tąż maścią namazując. (Emilius.) Węże i inne bestie z domu wygania.
Węże/ i inne jadowite bestie/ dym i kurzawa z tego korzenia po domu czyniona/ wypędza. Albo: Wziąć korzenia tego/ Czartowego Lania/ Galbanu/ Czarnuchy/ Jeleniego rogu/ Izopu/ Siarki/ Wiprzyńcowego korzenia po równej części. To wszystko co namielej utłuc/ winnym octem mocnym rozczynić/ a kołaczki/ albo Trociszki porobić/ i po jednemu na żarzyste węgle kładąc/ kurzawę po tych miejscach czyniąc/ gdzieby się takowe bestie przechowywały. (Floren.) Ocet czyni mocny
y Lędźwiom
W Nyrkách y w Lędźwiách boleśći z źimná pochodzące vśmierza/ tąż máśćią námázuiąc. (Emilius.) Węże y inne bestyie z domu wygania.
Węże/ y ine iádowite bestyie/ dym y kurzáwá z tego korzeniá po domu czyniona/ wypądza. Albo: Wźiąć korzeniá tego/ Czartoweg^o^ Lania/ Gálbanu/ Czárnuchy/ Ieleniego rogu/ Izopu/ Siarki/ Wiprzyńcoweg^o^ korzeniá po rowney częśći. To wszystko co namieley vtłuc/ winnym octem mocnym rozczynić/ á kołaczki/ álbo Troćiszki porobić/ y po iednemu ná żarzyste węgle kłádąc/ kurzáwę po tych miejscách czyniąc/ gdźieby sie tákowe bestye przechowywáły. (Floren.) Ocet czyni mocny
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 160
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
gibkie. List z obu stron zarówno parą po rosczkach puszcza/ Bobkowemu podobny/ gładki i łsniący/ jeno mniejszy/ i krótszy/ ale zaś zieleńszy/ mocny/ i miąższy: przy którym zaraz na wiosnę kwiatki modre/ cudne/ z piąciu listeczków złożone/ na długich stopkach wyniosłe wychodzą. Z tego nasienie wielkości bywa Czarnuchy polnej albo żytnej. Korzonków wiele drobnych włosienkowatych/ przy wierzchu ziemie i tam i sam rozpierzchłych. To ziele/ zimie i lecie/ swej zielonej barwy nigdy niutraca/ zawsze zielone. Przeto na wsiach wieńce sobie dziewki z niego rady wiją/ dla długo zachowałej i ustawicznej zieloności jego. Czego znak dobrej i wesołej myśli mają
gibkie. List z obu stron zárowno parą po rosczkách puscza/ Bobkowemu podobny/ głádki y łsniący/ ieno mnieyszy/ y krotszy/ ále záś źieleńszy/ mocny/ y miąższy: przy ktorym záraz ná wiosnę kwiatki modre/ cudne/ z piąćiu listeczkow złożone/ ná długich stopkách wyniosłe wychodzą. Z tego naśienie wielkośći bywa Czarnuchy polney albo żytney. Korzonkow wiele drobnych włośienkowátych/ przy wierzchu źiemie y tám y sám rospierzchłych. To źiele/ źimie y lećie/ swey źieloney bárwy nigdy niutráca/ záwsze źielone. Przeto ná wsiách wieńce sobie dźiewki z nie^o^ rády wiią/ dla długo záchowáłey y vstáwiczney źielonośći iego. Czego znák dobrey y wesołey myśli máią
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 318
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
narwać ziela rdestu, i w ługu dobrym zwarzyc, i kilka razy kropidłem gęsto, a drobno, co dzień Izbę kropić, tym w mięszkaniach wyginąć muszą sposobem. Drugi sposób. Kmin z piołunem warzyć także w ługu, prze- warzywszy, gdy ochłodnie; z rybią rozmięszać żołićą, i często tym kropić lzbę. Item Czarnuchę od godziny, do godziny moczyć, i tą wodą często gmachy kropić. Item. Wapno niegaszone, jako piasek rozetrzeć, i tym[...] pauimenta posypać; pchły od tego zdychac muszą. Na Płuskwy Zołć bydlęcą, z ostrem octem, i piołunem, dobrze zwarzać, łóżka ściany, i miejsca te, gdzie się znajdują,
nárwáć źiela rdestu, y w ługu dobrym zwárzyc, y kilka rázy kropidłem gęsto, á drobno, co dźięń Izbę kropić, tym w mięszkániách wyginąć muszą sposobem. Drugi sposob. Kmin z piołunem wárzyć tákże w ługu, prze- wárzywszy, gdy ochłodnie; z rybią rozmięszáć żołićą, y często tym kropić lzbę. Item Czárnuchę od godźiny, do godźiny moczyć, y tą wodą często gmáchy kropić. Item. Wapno niegászone, iáko piasek rozetrzeć, y tym[...] pauimentá posypáć; pchły od tego zdychác muszą. Ná Płuskwy Zołć bydlęcą, z ostrem octem, y piołunem, dobrze zwarzáć, łoszká śćiány, y mieyscá te, gdźie się znáyduią,
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 24
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
