też zeznaje Dawid. Psal. 123. Bo Bóg ziemię ufundował na morzach, i nad rzekami wydoskonalił ją. Koniec i pożytek tych podziemnych poników jest. Aby służyła do wyrabiania różnych minerałów w ziemi i z ziemi woda oraz z ogniem. Jako i cegła z ziemi wody i ognia się wyrabia. Aby przez wielorakie anfrakty czyszcząc się i filtrując to morskie to mineralne wody, użyteczne wypływały na wierzch ziemi dla konserwacyj zwierząt, ptastwa, ryb, różnych żywiołów i człowieka. Aby odwilżały wnętrze części ziemi i sposobiły do obfitszegourodzaju powierzchnego ziemię: i do ewaporowania ekshalacyj służących rodzajowi meteorów na Atmosferze.
XVI. Z części wewnętrznych ziemi wyszedłszy zostaje do uwagi powierzchna
też zeznáie Dawid. Psal. 123. Bo Bog ziemię ufundował ná morzach, y nad rzekami wydoskonalił ią. Koniec y pożytek tych podziemnych ponikow iest. Aby służyłá do wyrabiánia rożnych minerałow w ziemi y z ziemi wodá oráz z ogniem. Iáko y cegłá z ziemi wody y ogniá się wyrábiá. Aby przez wielorákie ánfrákty czyszcząc się y filtruiąc to morskie to mineralne wody, użyteczne wypływáły ná wierzch ziemi dlá konserwacyi zwierząt, ptástwa, ryb, rożnych żywiołow y człowieká. Aby odwilżáły wnętrze części ziemi y sposobiły do obfitszegourodzáiu powierzchnego ziemię: y do ewáporowániá exchálácyi służących rodzaiowi meteorow ná Atmosferze.
XVI. Z części wewnętrznych ziemi wyszedłszy zostáie do uwági powierzchna
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: B3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
to tylko mogą, że zmysły mogą omylić oszukać, pasyę pobudzić, pamięć uczymć bystrzejsą, albo tępszą, (na co i naturalne są sekreta u Medyków) sposobiąc jej organum; rozum uczynić subtelniejszy co do funkcyj rozumu, i rozsądku, i lepsze organów jego dyspozycje, delikatniejsze sprawując humory, przeciwne oddalając, albo krew czyszcząc, novas artes nauczyć. W woli zaś ludzkiej, która cum libero arbitrio operuje, tylko czart i czary prezentują obiecta zewnątrz jakie amabilia, albo odibilia, albo wystawują imaginaryjne wizje, albo myśli, wolę łudząc i jakoś w kładając potrzebę czynienia i nakłonienie. Czarownik czarta nie może wygnać z opętanego, chybaby takie
to tylko mogą, że zmysły mogą omylić oszukać, passyę pobudzić, pamięć uczymć bystrzeysą, álbo tępszą, (na co y naturalne są sekreta u Medykòw) sposobiąc iey organum; rozum uczynić subtelnieyszy co do funkcyi rozumu, y rozsądku, y lepsze organow iego dyspozycye, delikatnieysze sprawuiąc humory, przeciwne oddalaiąc, álbo krew czyszcząc, novas artes nauczyć. W woli zaś ludzkiey, ktora cum libero arbitrio operuie, tylko czart y czary prezentuią obiecta zewnątrz iakie amabilia, albo odibilia, álbo wystawuią imaginariyne wizye, albo myśli, wolę łudząc y iakoś w kładaiąc potrzebę czynienia y nakłonienie. Czárownik czarta nie może wygnać z opętanego, chybaby takie
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 237
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
puszczany/ kichanie czyni/ za czym Mózg chędoży/ nosem Flusy wodniste wywodząc/ o czym się też wyższej przypomniało. Zmazom
Zmazy wszelakie z twarzy/ i ze wszytkiego ciała ściera/ sok z miodem a z Bobową mąką zaczynony. Taber. Wrzodom
Tenże Sok Wrzody/ Sadzele/ rany plugawe wychędaża i czyści/ a czyszcząc goi. Mesue. Fernel. Fiftułom
Fiftuły wychędaża/ a zdrowym ciałem czyni narosłe/ i zawiera/ do czego może miodu przyłożyć. Melancholii
Melancholią uskramia z miodem pitym.
Puchlinę prędko i wolno z ciała wywodzi/ Sok z korzenia Fiołkowego z winem pijąc. Ale iż Fiołkowego korzenia świeżego ty mieć niemożemy/ tedy bezpiecznie
pusczány/ kichánie czyni/ zá czym Mozg chędoży/ nosem Flusy wodniste wywodząc/ o czym sie też wyższey przypomniáło. Zmázom
Zmázy wszelákie z twarzy/ y ze wszytkiego ćiáłá śćiera/ sok z miodem á z Bobową mąką záczynony. Taber. Wrzodom
Tenże Sok Wrzody/ Sadzele/ rány plugáwe wychędaża y czyśći/ á czyscząc goi. Mesue. Fernel. Fiftułom
Fiftuły wychędaża/ á zdrowym ćiáłem czyni nárosłe/ y záwiera/ do czego może miodu przyłożyć. Melánkoliey
Melánkolią vskramia z miodem pitym.
Puchlinę prędko y wolno z ćiáłá wywodźi/ Sok z korzenia Fiołkowego z winem piiąc. Ale iż Fiołkowego korzenia świeżego ty mieć niemożemy/ tedy bespiecznie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 9
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
dwu Kardynałów z zacnego domu Madrucciów/ którzy je trzymali i sprawowali. To Biskupstwo ma pod swą władzą doczesną do 60000. osób a pod duchowną jest ich do 200000. Ale już też będzie czas pobieżeć nam dalej. Księgi Pierwsze. BAWARSKA ZIEMIA.
TA prowincja barzo wiele powinna Panom swym za staranie/ które oni czynili czyszcząc ją i sprawując. Abowiem naprzód książę Jerzy/ a potym Albertus/ i teraźniejszy Guilelm zastawiali się zawsze i za każdą okazją potężnie sektom dzisiejszym/ i czynili rzeczy godne pamięci wiecznej dla zatrzymania szczerej nauki Chrześcijańskiej/ nie tylo w swych państwach/ ale też we wszytkim Cesarstwie: bo gdy od roku 1520. na Sejmie w
dwu Kárdinałow z zacnego domu Mádrucciow/ ktorzy ie trzymáli y spráwowáli. To Biskupstwo ma pod swą władzą doczesną do 60000. osob á pod duchowną iest ich do 200000. Ale iuż też będźie czás pobieżeć nam dáley. Kśięgi Pierwsze. BAWARSKA ZIEMIA.
TA prouincia bárzo wiele powinná Pánom swym zá stáránie/ ktore oni czynili czyscząc ią y spráwuiąc. Abowiem naprzod kśiążę Ierzy/ á potym Albertus/ y teráznieyszy Guilelm zástáwiáli się záwsze y zá káżdą occásią potężnie sektom dźiśieyszym/ y czynili rzeczy godne pámięći wieczney dla zátrzymánia sczerey náuki Chrześćiáńskiey/ nie tylo w swych páństwách/ ále też we wszytkim Cesárstwie: bo gdy od roku 1520. ná Seymie w
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 31
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
, jest mocny: 500 ludzi krom starszyzny. Żaden między nimi nie jest próżniak, tylko rzemieślnicy różnych rzemiosł, używani do wytykania obozów, placów, ogrodów, karuzelów, do ozdoby krajów, ochrony i zabudowania w różnych mi danych deseniach, recti linia prowadzą równe do przejazdów, robią groble i mosty, gościńce czyszcząc z korzeni i kamieni. Ma z nich każdy flintę, siekirę i nóż dobremu tasakowi równy, przy ładownicy nie zbywającej kul i prochu, którą przy pasie nosi na kształt bandurów węgierskich. Lud jednym słowem na wszelkie użycie w pokoju lub wojnie, pruskie ewolucje równie z pacierzem wiedzący. Wiedzą tyż niemniej we wszystkich dobrach przejścia
, jest mocny: 500 ludzi krom starszyzny. Żaden między nimi nie jest próżniak, tylko rzemieślnicy różnych rzemiosł, używani do wytykania obozów, placów, ogrodów, karuzelów, do ozdoby krajów, ochrony i zabudowania w różnych mi danych deseniach, recti linia prowadzą równe do przejazdów, robią groble i mosty, gościńce czyszcząc z korzeni i kamieni. Ma ź nich kóżdy flintę, siekirę i nóż dobremu tasakowi równy, przy ładownicy nie zbywającej kul i prochu, którą przy pasie nosi na kształt bandurów węgierskich. Lud jednym słowem na wszelkie użycie w pokoju lub wojnie, pruskie ewolucje równie z pacierzem wiedzący. Wiedzą tyż niemniej we wszystkich dobrach przejścia
Skrót tekstu: RadziwHDiar
Strona: 174
Tytuł:
Diariusze
Autor:
Hieronim Radziwiłł
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1747 a 1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1747
Data wydania (nie później niż):
1756
Tekst uwspółcześniony:
tak
w lewym boku, na nabrzmiałość onegoż, na zatwardksenie śledziony etc. Plaster Pruski.
WEźmi Oliwy półkwarty, Glejty utartej łotów dziesięć, Gryszpanu w occie rozpuszczonego łot, usmaż pierwy Oliwę z Glejtą do gęsto- ści, ku koncowi włóż Gryszpan, smaż do konsistencyj. różnych plastów.
Służy na wszelkie rany zastarzałe, czyszcząc je i gojąc, dziwe mięso trawiąc. Plaster na Febry.
WEźmi Terpentyny rzadkiej łotów trzy, rozpuść nad wolnym ogniem, zdejmi, włóż do niej Pająków żywych dwadzieścia, mieszaj pistlikiem tak długo, aż ich znać nie będzie, potym znowu przydaj smoły twardej, Salarmoniaku utartego, obojga po trzy łoty, umieszaj i postaw
w lewym boku, ná nábrzmiałość onegoż, ná zatwárdxenie śledźiony etc. Plaster Pruski.
WEźmi Oliwy pułkwárty, Gleyty utártey łotow dźieśięć, Gryszpanu w octćie rospuszczonego łot, usmaż pierwy Oliwę z Gleytą do gęsto- śći, ku koncowi włoż Gryszpan, smaż do consistencyi. roźnych plastow.
Służy ná wszelkie rány zástárzałe, czyszcząc ie y goiąc, dźiwe mięso tráwiąc. Plaster ná Febry.
WEźmi Terpentyny rzadkiey łotow trzy, rospuść nád wolnym ogniem, zdeymi, włoż do niey Páiąkow żywych dwádźieśćia, mieszay pistlikiem ták długo, ász ich znáć nie będźie, potym znowu przyday smoły twárdey, Salarmoniáku utártego, oboygá po trzy łoty, umieszay y postaw
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 215
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
