Cortesius w 500. Hiszpanów i coś niewiele Amerykanów, zbiwszy 150. tysięcy pogan, samego Króla Meksykańskiego w niewolą wziąwszy, królom Hiszpańskim podbił, Ricciolus l. 3. cap. 22. daje tego racją. Iż wszechmocna Opatrzność Boska dlatego Królestwo Hiszpańskie tak rozszerzyła, tylą bogatych krajów nabyciem ubłogosławiła Ze niemając względu na decess prowentów, temiż czasy z całej Hiszpanii wszystkich wygnano żydów, którzy nietylko imienia Chrześcijańskiego, ale i dobra pospolitego oczywiści są nieprzyjaciele, i zdradliwa ruina. Zamyka w sobie obszerne państwa, Canadę, Virginią, Florydę, Nową Granadę, Californią, i Nową Hiszpanią.
LI. Canada albo nowa Francja, za czasów
Cortesius w 500. Hiszpanow y coś niewiele Amerykánow, zbiwszy 150. tysięcy pogán, sámego Krolá Mexykáńskiego w niewolą wziąwszy, krolom Hiszpáńskim podbił, Ricciolus l. 3. cap. 22. dáie tego rácyą. Iż wszechmocna Opátrzność Boska dlátego Krolestwo Hiszpáńskie ták rozszerzyłá, tylą bogátych kráiow nábyciem ubłogosłáwiłá Ze niemáiąc względu ná decess prowentow, temiż czásy z cáłey Hiszpánii wszystkich wygnáno żydow, ktorzy nietylko imienia Chrześciáńskiego, ále y dobrá pospolitego oczywiści są nieprzyiáciele, y zdrádliwa ruiná. Zamyká w sobie obszerne páństwá, Cánádę, Virginią, Floridę, Nową Gránádę, Cálifornią, y Nową Hiszpánią.
LI. Canada álbo nowá Fráncya, zá czásow
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Ev
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, i razem z ludźmiby sterilescerent, bo by ich non exigeret incluctabilis et necessitans necessitas. Cóżby było Monarchom po Radach, gdyby się zdrad żadnych nieobawiali, co za potrzeba Aliancyj i Traktatów, gdyby ruptur, rewolucyj, zawziętości Narodów ani adwersarzów niebyło. Lubo każda ruptura, i deklaracja wojny znaczy ludzi decess sprawuje, w bataliach, w Podjazdach, i wnispodzoanych inwazjach, na których Potycznkach od oręża i strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ale i dozgonnie kalekami zostają, tudzież przez niewczaszy w Marszach karystyą pożywienia, i zarazanie się różnemi chorobami, siła z tego schodzi świata. Kto jednak dobrze zważy ten decess, przyznać musi
, y razem z ludźmiby sterilescerent, bo by ich non exigeret incluctabilis et necessitans necessitas. Cożby było Monarchom po Radach, gdyby się zdrad żadnych nieobawiali, co za potrzeba Aliancyi y Traktatow, gdyby ruptur, rewolucyi, zawziętości Narodow áni adwersarzow niebyło. Lubo każda ruptura, y deklaracya woyny znaczy ludzi decess sprawuie, w bataliach, w Podiazdach, y wnispodzoanych inwázyach, ná ktorych Potycznkach od oręża y strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ále y dozgonnie kálekami zostaią, tudzież przez niewczaszy w Márszach kárystyą pożywienia, y zárazanie się rożnemi chorobami, siła z tego zchodzi świáta. Kto iednak dobrze zważy ten decess, przyznać musi
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 153
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
wojny znaczy ludzi decess sprawuje, w bataliach, w Podjazdach, i wnispodzoanych inwazjach, na których Potycznkach od oręża i strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ale i dozgonnie kalekami zostają, tudzież przez niewczaszy w Marszach karystyą pożywienia, i zarazanie się różnemi chorobami, siła z tego schodzi świata. Kto jednak dobrze zważy ten decess, przyznać musi, że daleko większy przewyższa awantaż, bo ten decess, tylko ma miejsce inter partes belligerantes, na jednym miejscu, wszystkie zaś inne Potencje postronne obawiając się (boć faciunt aliena pericula cautos) aby do nie nieszerzył się ten pożar, i siebie praeparamenta belli tym większe czynią, przez co cursum
woyny znaczy ludzi decess sprawuie, w bataliach, w Podiazdach, y wnispodzoanych inwázyach, ná ktorych Potycznkach od oręża y strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ále y dozgonnie kálekami zostaią, tudzież przez niewczaszy w Márszach kárystyą pożywienia, y zárazanie się rożnemi chorobami, siła z tego zchodzi świáta. Kto iednak dobrze zważy ten decess, przyznać musi, że dáleko większy przewyższa awantaż, bo ten decess, tylko ma mieysce inter partes belligerantes, ná iednym mieyscu, wszystkie zaś inne Potencye postronne obawiaiąc się (boć faciunt aliena pericula cautos) áby do nie nieszerzył się ten pożar, y siebie praeparamenta belli tym większe czynią, przez co cursum
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 153
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
wnispodzoanych inwazjach, na których Potycznkach od oręża i strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ale i dozgonnie kalekami zostają, tudzież przez niewczaszy w Marszach karystyą pożywienia, i zarazanie się różnemi chorobami, siła z tego schodzi świata. Kto jednak dobrze zważy ten decess, przyznać musi, że daleko większy przewyższa awantaż, bo ten decess, tylko ma miejsce inter partes belligerantes, na jednym miejscu, wszystkie zaś inne Potencje postronne obawiając się (boć faciunt aliena pericula cautos) aby do nie nieszerzył się ten pożar, i siebie praeparamenta belli tym większe czynią, przez co cursum robot, Rzemieślnikom otwierają swoim. Do tego ruptura między niektóremi Monarchami,
wnispodzoanych inwázyach, ná ktorych Potycznkach od oręża y strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ále y dozgonnie kálekami zostaią, tudzież przez niewczaszy w Márszach kárystyą pożywienia, y zárazanie się rożnemi chorobami, siła z tego zchodzi świáta. Kto iednak dobrze zważy ten decess, przyznać musi, że dáleko większy przewyższa awantaż, bo ten decess, tylko ma mieysce inter partes belligerantes, ná iednym mieyscu, wszystkie zaś inne Potencye postronne obawiaiąc się (boć faciunt aliena pericula cautos) áby do nie nieszerzył się ten pożar, y siebie praeparamenta belli tym większe czynią, przez co cursum robot, Rzemieślnikom otwieraią swoim. Do tego ruptura między niektoremi Monárchami,
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 153
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
Człeka przyjęte. I tenci jest Akatolików argument, dla tego tez swoim Księżom żony mieć pozwolili, i Klasztory znieśli, cum voto castitatis perpetuae. Mojej zaś propozycyj argument jest taki, że choćby trzecia część ludzi, w Małżeństwie na świecie nieżyła, choć przy zupełnej konserwacyj Klasztorów i Duchownych bezzennych, niebyłby taki decess w Polsce w mnóstwie ludzi, jaki się znajduje, gdyby były należycie konserwowane te dzieci, które w Małżeństwach Pan BÓG nam daje, a Rodzice ich, jedne in sorditie drugie w niedostatku, w biedzie i zimnie, o chłodzie i głodzie, trzecie na cudzych, a często folwarkowych opiekach, mizernie, konserwując z tego
Człeka przyięte. Y tenci iest Akátolikow argument, dla tego tez swoim Xiężom żony mieć pozwolili, y Klasztory znieśli, cum voto castitatis perpetuae. Moiey zaś propozycyi argument iest taki, że choćby trzecia część ludzi, w Małżeństwie ná świecie nieżyła, choć przy zupełney konserwacyi Klásztorow y Duchownych bezzennych, niebyłby táki decess w Polszcze w mnostwie ludzi, iáki sie znáyduie, gdyby były náleżycie konserwowane te dzieci, ktore w Małżeństwach Pán BOG nam daie, á Rodzice ich, iedne in sorditie drugie w niedostátku, w biedzie y zimnie, o chłodzie y głodzie, trzecie ná cudzych, á często folwárkowych opiekach, mizernie, konserwuiąc z tego
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 179
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
krainy, do tego nimis libidini dediti Rodzice, rzadko dzieci swoje kochają; przytym nienawiści,zazdrości, kłotni, i swarów między takowemi żonami musi być siła, i taki Dom staje się piekłem. Tak rozumiem że już nie jeden z moich Obicjentów, już mi szczerze przyzna, za rzecz pewną, że stąd największy decess ludzi, i pustki w Polsce, że wstanach Małżeńskich nieobserwują conservationem Prolis, bo i ja sam nie raz napatrzyłem się nago dzieci chodzących, i tak w Roku 1731 jadąc do Krakowa, nocleg trafiłmi mi się w Holsztynie za Częstochową u Mieszczanina porządnego i dostatniego. Temu płacąc za obrok, i siano,
krainy, do tego nimis libidini dediti Rodzice, rzadko dzieci swoie kochaią; przytym nienawiści,zazdrości, kłotni, y swarow między takowemi żonami musi bydź siła, y taki Dom staie się piekłem. Tak rozumiem że iuż nie ieden z moich Obicyentow, iuż mi szczerze przyzna, za rzecz pewną, że ztąd naywiększy decess ludzi, y pustki w Polszcze, że wstanach Małżeńskich nieobserwuią conservationem Prolis, bo y ia sam nie raz napatrzyłem się nago dzieci chodzących, y tak w Roku 1731 iadąc do Krakowa, nocleg trafiłmi mi się w Holsztynie za Częstochową u Mieszczanina porządnego y dostatniego. Temu płacąc za obrok, y siano,
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 182
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
podane sobie kondycyje zezwolić musiał, i sam mało w łyka Tatarskie niewpadł, gdyby go byli Polacy nie uchronieli, wszystko wojsko i z łupem z Polski przez rabunki, zabranym straciwszy. J Brandenburczyk wziął za swe, gdy przez Gasiewskiego i Opalińskiego, jego najprzedniejsza Kawaleria Libitynie na ofiarę poszła. A tu znaczny pokazał się deces, Potencyj Protektorskiej, Zaczym Chołdownik na on czas Polski Bradeburczyk wziąwszy po bokach, do jedności koronnej przystąpił, Kazimierz zaś ze swą Kawalerią fortece i Miasta (lub ci z trudnością) nazad poodbierał; Stefan Czarnecki, oddał za nasze tym co nas niesłusznie oprymować chcieli, takimże też tam sposobem grasując, i bodajby
podane sobie kondycyie zezwolić musiał, y sam mało w łyka Tatarskie niewpadł, gdyby go byli Polacy nie uchronieli, wszystko woysko y z łupem z Polski przez rabunki, zabranym straćiwszy. J Brandeburczyk wźiał za swe, gdy przez Gasiewskiego y Opálinskiego, iego nayprzednieysza Kawalerya Libitynie na ofiarę poszła. A tu znaczny pokazał się deces, Potencyi Protektorskiey, Zaczym Chołdownik ná on czas Polski Bradeburczyk wziąwszy po bokach, do iednośći koronney przystąpił, Kaźimierz zaś ze swą Kawaleryą fortece y Miasta (lub ci z trudnośćią) nazad poodbierał; Stefan Czarnecki, oddał za nasze tym co nas niesłusznie opprymować chćieli, takimże też tam sposobem grasuiąc, y bodayby
Skrót tekstu: KołTron
Strona: 185
Tytuł:
Tron ojczysty
Autor:
Augustyn Kołudzki
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1707
Data wydania (nie wcześniej niż):
1707
Data wydania (nie później niż):
1707
, przy nowiu. Zgoła że od Księżyca ku pełni się mającemu, dalej większe wapory i wilgotne ekshalacje napełniają Atmosferę i wszystkie ziemne rzeczy, a niżeli około nowiu ku pierwszej i ostatniej kwadrze. Więc we wszystkich rzeczach sublunarnych według odmiany Księżyca, dzieje się alteracją; proporcjonalnie do ich konstytucyj, polepszenie albo pogorszenie, konserwacja lub decess, orzezwienie lub zaraza. INFORMACJA II. O słońcu.
XII. Słońce co do istoty swojej wielu rozumie z Platonem być formalnie ogniem. Atoli pospoliciej Animastycy sądzą, iż lubo ma wiele przymiotów ognia, jako to: światło, gorącość, suchość, letkość. Przecież nie jest formalnie ogniem z tych przyczyn. Ze ogień
, przy nowiu. Zgołá że od Xiężyca ku pełni się máiącemu, dáley większe wapory y wilgotne exchalácye nápełniáią Atmosferę y wszystkie ziemne rzeczy, á niżeli około nowiu ku pierwszey y ostatniey kwadrze. Więc we wszystkich rzeczach sublunarnych według odmiany Xiężyca, dzieie się álteracyą; proporcyonalnie do ich konstytucyi, polepszenie álbo pogorszenie, konserwacya lub decess, orzezwienie lub zaraza. JNFORMACYA II. O słońcu.
XII. Słońce co do istoty swoiey wielu rozumie z Platonem być formalnie ogniem. Atoli pospoliciey Animastycy sądzą, iż lubo ma wiele przymiotow ognia, iáko to: swiatło, gorącość, suchość, letkość. Przecież nie iest formalnie ogniem z tych przyczyn. Ze ogień
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: L
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
pułap dobry, piec kachelkowy polepiony, kominek przyległy i komin w brożyny lepiony, dobry; ława w izbie 1 bez stoła. Obora bydła i świni. — Krów było n-ro 6, ad praesens są 3, jałowica 1, cieląt było 3, ad praesens 1, owiec inwentarskich było 193, ad praesens 180. Deces ten w pierwszym roku przeszłej arendy stał się i przy kalkulacji przyjęty. Świni maciorek 4, prosiaków 5, prosiąt 4. Owczarnia. — Skopów starych 27, owiec starych 62, cejtówek 13, cejtaków 11, jagniąt owieczek 35, jagniąt skopków 32. Ptastwo. — Kur starych 7, kogut stary 1, kaczek
pułap dobry, piec kachelkowy polepiony, kominek przyległy i komin w brożyny lepiony, dobry; ława w izbie 1 bez stoła. Obora bydła i świni. — Krów było n-ro 6, ad praesens są 3, jałowica 1, cieląt było 3, ad praesens 1, owiec inwentarskich było 193, ad praesens 180. Deces ten w pierwszym roku przeszłej arendy stał się i przy kalkulacji przyjęty. Świni maciorek 4, prosiaków 5, prosiąt 4. Owczarnia. — Skopów starych 27, owiec starych 62, cejtówek 13, cejtaków 11, jagniąt owieczek 35, jagniąt skopków 32. Ptastwo. — Kur starych 7, kogut stary 1, kaczek
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 190
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
niegodzi się zasypiac i zostawać sine Clypeo, i w tym nie mały zawód sił Rzptej Wojskowych, ze w tak szczupłym kompucie utriusq Authoramenti IchMść PP. Oficjerowie Polskiego i cudzoziemskiego zaciągu inszej nie mają zapłaty na Szarze swoje, tylko stychze Chorągwi i Regimentów obraca się część nie mała koni i Porcyj na IchMść a przez to decess znaczny być musi w ludziach do usługi publicznej Expediret zatym tak na Poczty Rotmistrzowskie Polskiego zaciągu jako i na Gaze Oficjerskie cudzoziemskiego Autoramentu z osobna obmyślić fundum, a takby i chorągwie i Regimenty znajdowały się w komplecie to z Powinności urzędu mego oraz i z miłości ku Ojczyźnie złożywszy na Przekorną Prowidencją WMPanów kończę Voto Prosperrimi Successus teraźniejszych
niegodzi się zasypiac y zostawac sine Clypeo, y w tym nie mały zawod sił Rzptey Woyskowych, ze w tak szczupłym kompucie utriusq Authoramenti JchMśc PP. Officierowie Polskiego y cudzoziemskiego zaciągu inszey nie maią zapłaty na Szarze swoie, tylko ztychze Chorągwi y Regimentow obraca się częsc nie mała koni y Porcyi na IchMśc a przez to decess znaczny bydz musi w ludziach do usługi publiczney Expediret zatym tak na Poczty Rotmistrzowskie Polskiego zaciągu iako y na Gaze Officierskie cudzoziemskiego Authoramentu z osobna obmyslić fundum, a takby y chorągwie y Regimenty znaydowały się w komplecie to z Powinnosci urzędu mego oraz y z milosci ku Oyczyznie złozywszy na Przekorną Prowidencyą WMPanow kończę Voto Prosperrimi Successus teraznieyszych
Skrót tekstu: RzewKor
Strona: 16
Tytuł:
Korespondencja
Autor:
Wacław Rzewuski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
listy
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1720 a 1750
Data wydania (nie wcześniej niż):
1720
Data wydania (nie później niż):
1750
