. W którym się eksplikuje druga Karta Geograficzna.
P. Którą część świata wyraża ta druga Karta? O. Europę, najmniejszą z pomiędzy czterech Części, ale najludniejszą i najmocniejszą. P. Wiele jest kształtów rządzenia, według których Państwa Europejskie rządzą się? O. Jest ich pięć. DESPOTYCZNY, MONARCHICZNY, ARYSTOKRATYCZNY, DEMOKRATYCZNY, I SKŁADANY. P. Co to jest rząd Despotyczny? O. Jest ten, gdzie wola Monarchy jest prawem: Taki Rząd w Turczech, w Moskwie. P. Co to jest Monarchiczny? O. Jest ten gdzie Monarcha rządzi sam, ale według przepisu praw; jako to we Francyj, Hispanii, etc
. W ktorym się explikuie druga Karta Geograficzna.
P. Ktorą część świata wyraża ta druga Karta? O. Europę, naymnieyszą z pomiędzy czterech Części, ale nayludnieyszą y naymocnieyszą. P. Wiele iest kształtow rządzenia, według ktorych Państwa Europeyskie rządzą się? O. Jest ich pięć. DESPOTYCZNY, MONARCHICZNY, ARYSTOKRATYCZNY, DEMOKRATYCZNY, Y SKŁADANY. P. Co to iest rząd Despotyczny? O. Jest ten, gdzie wola Monarchy iest prawem: Taki Rząd w Turczech, w Moskwie. P. Co to iest Monarchiczny? O. Jest ten gdzie Monarcha rządzi sam, ale według przepisu praw; iako to we Francyi, Hispanii, etc
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 20
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Co to jest Monarchiczny? O. Jest ten gdzie Monarcha rządzi sam, ale według przepisu praw; jako to we Francyj, Hispanii, etc. P. Co to jest Rząd Arystokratyczny? O. Jest ten gdzie Zwierzchność i rządy są w ręku Szlachty; jako w Rzeczypospolitej Weneckiej. P. Co to jest Rząd Demokratyczny? O. Jest ten, gdy Pospólstwo powierza rządy wybranym z pomiędzy siebie mężom; jako to w Szwajcarach, gdzie, można mówić, iż pospólstwo rządzi przez wybrany Magistrat, któremu się poddaje. P. Na ostatek co rozumiesz przez Rząd Składany? O. Rozumiem ten który się z różnych pomienionych kształtów rządzenia składa:
Co to iest Monarchiczny? O. Jest ten gdzie Monarcha rządzi sam, ale według przepisu praw; iako to we Francyi, Hispanii, etc. P. Co to iest Rząd Arystokratyczny? O. Jest ten gdzie Zwierzchność y rządy są w ręku Szlachty; iako w Rzeczypospolitey Weneckiey. P. Co to iest Rząd Demokratyczny? O. Jest ten, gdy Pospolstwo powierza rządy wybranym z pomiędzy siebie mężom; iako to w Szwaycarach, gdzie, można mowić, iż pospolstwo rządzi przez wybrany Magistrat, ktoremu się poddaie. P. Na ostatek co rozumiesz przez Rząd Składany? O. Rozumiem ten ktory się z rożnych pomienionych kształtow rządzenia składa:
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 21
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, można mówić, iż pospólstwo rządzi przez wybrany Magistrat, któremu się poddaje. P. Na ostatek co rozumiesz przez Rząd Składany? O. Rozumiem ten który się z różnych pomienionych kształtów rządzenia składa: jako to u nas w Polsce składa się rząd z Monarchicznego i Arystokratycznego. W Anglii z Monarchicznego, Arystokratycznego, i Demokratycznego; toż samo w Szwecyj. W Rzeczypospolitej Holenderskiej, z Arystokratycznego i Demokratycznego. P. Który jest kształt rządzenia najlepszy? O. To pytanie nie tak do Geografii, jako do Polityki należy, i ta kwestia przytrudna jest do wyłuszczenia. To tylko można mówić, że Rząd Despotyczny najgorszy jest ze wszystkich. P.
, można mowić, iż pospolstwo rządzi przez wybrany Magistrat, ktoremu się poddaie. P. Na ostatek co rozumiesz przez Rząd Składany? O. Rozumiem ten ktory się z rożnych pomienionych kształtow rządzenia składa: iako to u nas w Polszcze składa się rząd z Monarchicznego y Arystokratycznego. W Anglii z Monarchicznego, Arystokratycznego, y Demokratycznego; toż samo w Szwecyi. W Rzeczypospolitey Hollenderskiey, z Arystokratycznego y Demokratycznego. P. Ktory iest kształt rządzenia naylepszy? O. To pytanie nie tak do Geografii, iako do Polityki należy, y ta kwestya przytrudna iest do wyłuszczenia. To tylko można mowić, że Rząd Despotyczny naygorszy iest ze wszystkich. P.
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 21
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
. P. Na ostatek co rozumiesz przez Rząd Składany? O. Rozumiem ten który się z różnych pomienionych kształtów rządzenia składa: jako to u nas w Polsce składa się rząd z Monarchicznego i Arystokratycznego. W Anglii z Monarchicznego, Arystokratycznego, i Demokratycznego; toż samo w Szwecyj. W Rzeczypospolitej Holenderskiej, z Arystokratycznego i Demokratycznego. P. Który jest kształt rządzenia najlepszy? O. To pytanie nie tak do Geografii, jako do Polityki należy, i ta kwestia przytrudna jest do wyłuszczenia. To tylko można mówić, że Rząd Despotyczny najgorszy jest ze wszystkich. P. Jak się dzieli Europa? O. Dzieli się na szesnaście princypalniejszych Krajów,
. P. Na ostatek co rozumiesz przez Rząd Składany? O. Rozumiem ten ktory się z rożnych pomienionych kształtow rządzenia składa: iako to u nas w Polszcze składa się rząd z Monarchicznego y Arystokratycznego. W Anglii z Monarchicznego, Arystokratycznego, y Demokratycznego; toż samo w Szwecyi. W Rzeczypospolitey Hollenderskiey, z Arystokratycznego y Demokratycznego. P. Ktory iest kształt rządzenia naylepszy? O. To pytanie nie tak do Geografii, iako do Polityki należy, y ta kwestya przytrudna iest do wyłuszczenia. To tylko można mowić, że Rząd Despotyczny naygorszy iest ze wszystkich. P. Jak się dzieli Europa? O. Dzieli się na szesnaście princypalnieyszych Kraiow,
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 21
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
się do całości, obrony, i wolności wszystkich, wtedy wszyscy wziąwszy się za ręce, i podatkami, i żołnierzam, i prowiantami ratują swoję ojczyznę, i stają się w ten czas jednym i nierozdzielnym ciałem Rzeczypospolitej. Rząd w Kantonach biorąc w szczególności, nie w każdym jest jednakowy: w niektórych Arystokratyczny, w niektórych Demokratyczny. Toż samo u nich dzieje się z Religią, która nie wszędzie jest jedna: Cztery Kantony są Dysydentskie, dwa w których połowa Dysydentów, połowa Katolików znajduje się, siedem innych Katolickich które niżej jakie są, wyrażają się. KARTA VII.
Szwajcarowie co do obyczajów są szczerzy, lubo nie ze wszystkim manierni,
się do całości, obrony, y wolności wszystkich, wtedy wszyscy wziąwszy się za ręce, y podatkami, y żołnierzam, y prowiantami ratuią swoię oyczyznę, y staią się w ten czas iednym y nierozdzielnym ciałem Rzeczypospolitey. Rząd w Kantonach biorąc w szczegulności, nie w każdym iest iednakowy: w niektorych Arystokratyczny, w niektorych Demokratyczny. Toż samo u nich dzieie się z Religią, ktora nie wszędzie iest iedna: Cztery Kantony są Dyssydentskie, dwa w ktorych połowa Dyssydentow, połowa Katolikow znayduie się, siedem innych Katolickich ktore niżey iakie są, wyrażaią się. KARTA VII.
Szwaycarowie co do obyczaiow są szczerzy, lubo nie ze wszystkim manierni,
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 55
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Kanały wygodne, i w całości je utrzymywać.
Ta Rzeczpospolita składa się z siedmiu Prowincyj, z których każda jest sobie udzielną niejaką Rzecząpospolitą, i owszem wszystkie miasta z osobna z siedmiu tych Prowincyj według dawnych swych praw i zwyczajów partykularnych rządzą się. Co się jednak publicznych tycze interesów, Rząd tej Rzeczypospolitej ( który bardziej jest Demokratyczny niżeli Arystokratyczny ) od tychże siedmiu razem Prowincyj dependuje w najwyższej Radzie, która się Zgromadzeniem Stanów Generalnych nazywa, i która się nieustannie prawie agituje w Hadze: lubo z każdej Prowincyj kilku znajduje się Deputatów, nie liczy się jednak tylko siedm głosów, to jest nie masz w niej względu na wielość osób, ale tylko
Kanały wygodne, y w całości ie utrzymywać.
Ta Rzeczpospolita składa się z siedmiu Prowincyi, z ktorych każda iest sobie udzielną nieiaką Rzecząpospolitą, y owszem wszystkie miasta z osobna z siedmiu tych Prowincyi według dawnych swych praw y zwyczaiow partykularnych rządzą się. Co się iednak publicznych tycze interesow, Rząd tey Rzeczypospolitey ( ktory bardziey iest Demokratyczny niżeli Arystokratyczny ) od tychże siedmiu razem Prowincyi dependuie w naywyższey Radzie, ktora się Zgromadzeniem Stanow Generalnych nazywa, y ktora się nieustannie prawie agituie w Hadze: lubo z każdey Prowincyi kilku znayduie się Deputatow, nie liczy się iednak tylko siedm głosow, to iest nie masz w niey względu na wielość osob, ale tylko
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 71
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
: ziemia nie mniej urodzajna jak w Anglii, ma węgli ziemnych podostatek. Irlandia w tym prawie samym jest powietrzu co Anglia, obfituje w lasy i pastwiska najlepsze w całej Europie: Woły Irlandzkie tak są zachwalone i sławne, jak konie w Anglii. Rząd W. Brytanii jest Monarchiczny, tak jednak, że Arystokratycznego i Demokratycznego ma w sobie znaczną część, Korona idzie dziedzictwem, spada nawet na Kądziel, gdy po mieczu Sukcesorów nie stawa. Szkocja niegdyś była udzielnym i osobnym Królestwem, ale w Roku 1707 z Anglią na zawsze Traktatem złączona została, i tak te dwa Królestwa zamykaja się pod imieniem Królestwa W. Brytanii. Irlandyą rządzi Vice Rej
: ziemia nie mniey urodzayna iak w Anglii, ma węgli ziemnych podostatek. Irlandya w tym prawie samym iest powietrzu co Anglia, obfituie w lasy y pastwiska naylepsze w całey Europie: Woły Irlandzkie tak są zachwalone y sławne, iak konie w Anglii. Rząd W. Brytannii iest Monarchiczny, tak iednak, że Arystokratycznego y Demokratycznego ma w sobie znaczną część, Korona idzie dziedzictwem, spada nawet na Kądziel, gdy po mieczu Sukcessorow nie stawa. Szkocya niegdyś była udzielnym y osobnym Krolestwem, ale w Roku 1707 z Anglią na zawsze Traktatem złączona została, y tak te dwa Krolestwa zamykaia się pod imieniem Krolestwa W. Brytanii. Irlandyą rządzi Vice Rey
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 79
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, i innych zwierząt podostatek, Znajdują się w nim na wielu miejscach kruszce miedzi najlepszej, której równej nie masz; kuźni żelaza najprzedniejszego gęsto w tym kraju widzieć można, obfituje także w smolę, żywicę, w drzewa sposobne do budowania okrętów i robienia masztów.
Rząd tego Królestwa składa się z Monarchicznego, Arystokratycznego, i Demokratycznego: Władza bowiem Królewskca określona jest wyrokami zgromadzenia Stanów Generalnych, które składają się ze Szlachty, Duchowieństwa, kupców, i pospólstwa. ATLAS DZIECINNY.
Religia w tym Kraju tak jak w Danii panuje Luterska pod zwierzchnością jednego Arcy-Biskupa i siedmiu Biskupów.
Szwedzi są ludzie doródni, rycerscy, ludzcy, wspaniali, zbytkujący, kochający się
, y innych zwierząt podostatek, Znayduią się w nim na wielu mieyscach kruszce miedzi naylepszey, ktorey rowney nie masz; kuźni żelaza nayprzednieyszego gęsto w tym kraiu widzieć można, obfituie także w smolę, żywicę, w drzewa sposobne do budowania okrętow y robienia masztow.
Rząd tego Krolestwa składa się z Monarchicznego, Arystokratycznego, y Demokratycznego: Władza bowiem Krolewskca okryślona iest wyrokami zgromadzenia Stanow Generalnych, ktore składaią się ze Szlachty, Duchowieństwa, kupcow, y pospolstwa. ATLAS DZIECINNY.
Religia w tym Kraiu tak iak w Danii panuie Luterska pod zwierzchnością iednego Arcy-Biskupa y siedmiu Biskupow.
Szwedzi są ludzie dorodni, rycerscy, ludzcy, wspaniali, zbytkuiący, kochaiący się
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 97
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
nie mogąc, Książęcia Micheli z życia, i Statum Monarchicum z nim sustulit, Roku 1173. Formã Democraticam, aliàs Rząd Pospólstwa substituendo, i Książęcia przy tym obierając, ale tylko titularem. Uformowali Grande Consilium, z sześciu części Miasta obrali Sestieros, dawszi im Asesorów 470. do rady, corocznie ich odmieniając. Takowe Demokratyczne Rządy, wiele Weneckiego Państwa ampliarunt na morzu, Genueńczykom, przez lat 130. z niemi tocząc Wojnę, i innym Potencjom oparły się dobrze, i trwały do Roku 1293. kiedy Piotr Gradenicus II. też Rządy Pospólstwa, przeniósł na Stan Szlachecki.
DOZE teraz, aliàs Książę jest Caput et Princeps Senatûs, ale Prawem
nie mogąc, Xiążęcia Micheli z życia, y Statum Monarchicum z nim sustulit, Roku 1173. Formã Democraticam, aliàs Rząd Pospolstwá substituendo, y Xiążęcia przy tym obieráiąc, ále tylko titularem. Uformowáli Grande Consilium, z sześciu części Miasta obrali Sestieros, dawsźy im Asesorow 470. do rady, corocznie ich odmieniaiąc. Takowe Demokrátyczne Rządy, wiele Weneckiego Państwá ampliarunt ná morzu, Genueńczykom, przez lat 130. z niemi tocząc Woynę, y innym Potencyom oparły się dobrze, y trwáły do Roku 1293. kiedy Piotr Gradenicus II. też Rządy Pospolstwá, przeniosł ná Stan Szlachecki.
DOZE teráz, aliàs Xiążę iest Caput et Princeps Senatûs, ale Práwem
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 188
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
refugium dla siebie od nieprzyjaciół, osobliwie Hunnów, ufundowane, od Henryków Cesarzów rozprzestrzenione. W Zamku tamecznym na gorze fundowanym Rzymscy Monarchowie postanowili Burgrabiów, aliàs Sędziów, dla ukarania w tamtym kraju rozbojów. Nadał to Miasto Reipublicae titulô Ludovicus Bavarus Cesarz, a Konrad II. uczynił Imperialnym i wolnym Miastem. Rządy zrazu tu były Demokratyczne, potym Arystokratyczne, bardzo piękne i sforne, lub w wielkim mnóstwie Obywatelów, których tam na on czas liczono na 52. tysięcy. Co admirując Ferdynad Cesarz, spytał się Antoniego Tuchera jakim by sposobem, takie mnóstwo Ludu rządzone było i utrzymane? Odpowiedział iż dwiema rzeczami: Bonis verbis, et gravibus paenis. Zrównał
refugium dla siebie od nieprzyiacioł, osobliwie Hunnow, ufundowáne, od Henrykow Cesarzow rosprzestrzenione. W Zámku tamecznym ná gorze fundowánym Rzymscy Monárchowie postanowili Burgrabiow, aliàs Sędźiow, dla ukaránia w tamtym kráiu rozboiow. Nadał to Miasto Reipublicae titulô Ludovicus Bavarus Cesarz, á Konrad II. uczynił Imperialnym y wolnym Miastem. Rządy zrazu tu były Demokrátyczne, potym Aristokrátyczne, bardzo piękne y sforne, lub w wielkim mnostwie Obywátelow, ktorych tam ná on czas liczono ná 52. tysięcy. Co admiruiąc Ferdinad Cesarz, spytał się Antoniego Tuchera iakim by sposobém, takie mnostwo Ludu rządzone było y utrzymane? Odpowiedźiał iż dwiema rzeczami: Bonis verbis, et gravibus paenis. Zrownáł
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 235
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746