n, i zawierającą trianguł na karcie nmb równokątny triangułowi wielkiemu na ziemi NMB. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
12. Linią mn niech obejmie w Cyrkiel, i niech przestawi nabok Skale wydzielony w części 100 albo 50. Na którym boku wiele cząstek zabierze mn, na tyle łokci będzie długa Odległość MN na ziemi. DEMONSTRACJA. WTym wymierzaniu, jako i we wszytkich następujących, znajdują się dwa trianguły, jeden mały na karcie bmn, drugi BMN wielki na ziemi, które obadwa, mają równe anguly. (Gdyż M spolny; b także i B z rysowania spolne, zaczym i trzecie N, i n, według Własn: 85
n, y záwieráiącą tryánguł ná kárćie nmb rownokątny tryángułowi wielkiemu ná żiemi NMB. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
12. Liniią mn niech obeymie w Cyrkiel, y niech przestáwi nábok Skále wydźielony w częśći 100 álbo 50. Ná ktorym boku wiele cząstek zábierze mn, ná tyle łokći będżie długa Odległość MN ná żiemi. DEMONSTRACYA. WTym wymierzániu, iáko y we wszytkich nástępuiących, znáyduią się dwá tryanguły, ieden máły na kárćie bmn, drugi BMN wielki ná źiemi, ktore obádwá, máią rowne ánguly. (Gdyż M spolny; b tákże y B z rysowánia spolne, záczym y trzećie N, y n, według Własn: 85
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
abyś mógł wiedzieć wiele ma czastek na karcie linia NM. Niech ma sześćdziesiąt i trzy, jakich OQ 21. a OM 19 zabierają. Będzie tedy przemierzona Odległość MN, nieprzystępna, i niewidziana od M, w łokci 63. jakich liczy MO, 19. bez wyrachowania liczby czwartej, ze trzech wiadomych. DEMONSTRACJA. Figura NMOQ, na karcie, jest podobna zrysowania samego, figurze NMOQ wzrokiem wyznaczonej na ziemi. Zaczym jako się ma QO, abo OM, do NM, na karcie w częściach skali, tak QO, abo OM, do NM na ziemi, włokciach, według Punktu 4. Własności 153. Zabawy 6
ábyś mogł wiedżieć wiele ma czastek ná kárćie liniia NM. Niech ma sześćdźieśiąt y trzy, iákich OQ 21. á OM 19 zábieráią. Będźie tedy przemierzona Odległość MN, nieprzystępna, y niewidźiána od M, w łokći 63. iákich liczy MO, 19. bez wyráchowánia liczby czwartey, ze trzech wiádomych. DEMONSTRACYA. Figurá NMOQ, ná kárćie, iest podobna zrysoẃánia sámego, figurze NMOQ wzrokiem wyznáczoney na źiemi. Záczym iáko się ma QO, ábo OM, do NM, ná kárćie w częśćiách skáli, ták QO, ábo OM, do NM ná źiemi, włokćiách, według Punktu 4. Własnośći 153. Zábáwy 6
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Zabawa VII. Rozdział II.
Po szóste. Uczyń jako GS, 1. cząstka z ośmi, cala jednego do GE, to jest do CB łokci 15. Tak EB cała, cząstek 576, do Odległości BD, łokci 8640. I tak będziesz miał wymierzoną odległość BD, łokci 8640, dalej niż połmile. DEMONSTRACJA. NIech będą sznurki GC, EB: i wierzchy ich G, E, związane linią GE: i na sznurku GC, odcięta część GS, i promień ES, oka patrzącego na D, z punktu E: stanie trianguł SGE, triangułowi EBD, równokątny. Kąty albowiem G, i B, krzyżowe: GSE
Zábáwá VII. Rozdźiał II.
Po szoste. Vczyń iáko GS, 1. cząstká z ośmi, calá iednego do GE, to iest do CB łokći 15. Ták EB cáła, cząstek 576, do Odległośći BD, łokći 8640. Y ták będżiesz miał wymierzoną odległość BD, łokći 8640, dáley niż połmile. DEMONSTRACYA. NIech będą sznurki GC, EB: y wierzchy ich G, E, związáne liniią GE: y ná sznurku GC, odćięta część GS, y promień ES, oká pátrzącego ná D, z punktu E: stánie tryánguł SGE, tryangułowi EBD, rownokątny. Kąty álbowiem G, y B, krzyżowe: GSE
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 22
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
linii z celami przecinającą pierwszą me, na e. 7. Z punktu e, spuść krzyżową et samej mt. A gdy mt przemierzysz na boku skali, będziesz miał wiadomą w łokciach Odległość MB. Gdyż wiele cząstek zawiera mt, tyle łokci MB. W tenże sposób przemierzywszy et, zmierzysz i wysokość EB. DEMONSTRACJA. TRianguł meN, jest równokątny triangułowi MEN, i trianguł Net, triangułowi NEB. Zaczym proporcjonalne ściany mają mN, MN: i Nt, NB. Zaczym i cała mt, jest proporcjonalną całej MB. Drugi Sposób. Mierzenia Odległości niedostępnej Tablicą Mierniczą ze dwóch stacyj na ziemi uczynionych, kiedy na terminie odległym stoi co
linii z celámi przećináiącą pierwszą me, ná e. 7. Z punktu e, spuść krzyżową et sámey mt. A gdy mt przemierzysz ná boku skáli, będżiesz miał wiádomą w łokćiách Odległosć MB. Gdyż wiele cząstek záwiera mt, tyle łokći MB. W tenże sposob przemierzywszy et, zmierzysz y wysokość EB. DEMONSTRACYA. TRyánguł meN, iest rownokątny tryángułoẃi MEN, y tryánguł Net, tryángułowi NEB. Záczym proporcyonálne śćiány máią mN, MN: y Nt, NB. Záczym y cáła mt, iest proporcyonálną cáłey MB. Drugi Sposob. Mierzenia Odległośći niedostępney Tablicą Mierniczą ze dwoch stácyy ná źięmi vczynionych, kiedy ná terminie odległym stoi co
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 26
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Celowej. Zabawa VII. Rozdział II. Fig: 2. Tabl 4. Przy Karcie 9. Figura 2, Tabl 4. Przy Karcie 9. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
A ta liczba mn, bez wszelkiego inszego rachowania, i wymierzania cyrklem, oznajmi długość niedostępną MN na ziemi, z wielkim podżywieniem przytomnych. DEMONSTRACJA. Trianguł Bmn, na Tablicy, wyrażony od Węgielnice cmn; i trianguł BMN na ziemi, są równokątne. Gdyż są równe m, i M, jako krzyżowe: i mBn, MBN, jako spolne; także n, i N, z Własności 7. Zaczym ściany, są proporcjonalne według Nauki 13. tak
Celowey. Zábáwá VII. Rozdźiał II. Fig: 2. Tabl 4. Przy Karćie 9. Figurá 2, Tabl 4. Przy Kárćie 9. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
A tá liczbá mn, bez wszelkiego inszego ráchowánia, y wymierzánia cyrklem, oznáymi długość niedostępną MN ná żiemi, z wielkim podżiwieniem przytomnych. DEMONSTRACYA. Tryánguł Bmn, ná Tablicy, wyrażony od Węgielnice cmn; y tryánguł BMN ná źiemi, są rownokątne. Gdyż są rowne m, y M, iáko krzyżowe: y mBn, MBN, iako spolne; tákże n, y N, z Własnośći 7. Záczym śćiany, są proporcyonálne według Náuki 13. ták
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Igiełki w centrum Tablice, tak żeby róg m Węgielnice, bliższy był brzegu. Potym utwierdz w takim położeniu Węgielnicę, i upatrz przez Cele linii z Celami, koniec szerokości wody pod brzegiem przeciwnym, a oraz obacz wiele cząstek odetnie linia z Celami z ściany mn Węgielnice. Gdyż tyle będzie miała łokci szerokość rzeki. Demonstracja i figura, taż która służy Nauce 14. Nauka XXXIV. Niedostępną Odległość DB, przemierzać z wiadomej wysokości, snadniej niż w Nauce 22. na karcie 27. STanąwszy na wysokości DR z tablicą, odlicz na brzegu mn, to jest GV Węgielnice cmn, to jest GUb, tyle cząstek, ile łokci ma
Igiełki w centrum Tablicé, ták żeby rog m Węgielnice, bliższy był brzegu. Potym vtwierdz w tákim położęniu Węgielnicę, y vpátrz przez Cele linii z Celámi, koniec szerokośći wody pod brzegiem przećiwnym, á oraz obacz wiele cząstek odetnie liniia z Celámi z śćiany mn Węgielnicé. Gdyż tyle będźie miáłá łokći szerokosć rzeki. Demonstrácya y figurá, táż ktora służy Náuce 14. NAVKA XXXIV. Niedostępną Odległość DB, przemierzáć z wiádomey wysokośći, snádniey niż w Náuce 22. ná kárćie 27. STánąwszy ná wysokośći DR z tablicą, odlicz ná brzegu mn, to iest GV Węgielnice cmn, to iest GVb, tyle cząstek, ile łokći ma
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 34
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
i wysokość DC, mniejsza od cienia na ziemi DZ. Ilekroć zaś Cień na Instrumencie zajdzie za podział dziesiąty, tyle wysokość DH, będzie dłuższa od Cieniu na ziemi DZ. PRZESTROGA. Wysokość DH, podanym sposobem naleziona, ma się brać od punktu D, któremu krzyżowa DZ, wyprowadzona od Z zabiega na D.
DEMONSTRACJA. Niech na instrumencie SE, z końca P stylu SP, padnie Cień SQ. Pociągnąwszy tedy stylu SP, do upodobania na D, z punktu D, wyprowadź DC, krzyżową samej PD, jako chcesz długą: i i przez P, i Q, zrysuj linią QPC, zabiegającą krzyżowej DC, na C:
y wysokość DC, mnieysza od ćięniá ná źięmi DZ. Ilekroć záś Cień ná Instrumenćie zaydźie zá podźiał dźieśiąty, tyle ẃysokosć DH, będźie dłuższa od Cieniu ná źiemi DZ. PRZESTROGA. Wysokość DH, podánym sposobem náleźiona, ma się bráć od punktu D, ktoremu krzyżowa DZ, wyprowádzona od Z zábiega ná D.
DEMONSTRACYA. Niech ná instrumenćie SE, z końcá P stylu SP, pádnie Cień SQ. Poćiągnąwszy tedy stylu SP, do vpodobánia ná D, z punktu D, wyprowadź DC, krzyżową sámey PD, iáko chcesz długą: y y przez P, y Q, zrysuy liniią QPC, zábiegáiącą krzyżowey DC, ná C:
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 42
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, do czwartego. Wynidzie liczba 45. Tę liczbę nanotuj z pilnością. Toż przemierz na ścianie DEI, załamanie cienia DE, nanotowanego. (Które niech będzie 5.) i przydaj go liczbie wyrachowanej ze trzech inszych wiadomych, (która tu była 45;) summa 50 łokci, będzie prawdżywa wysokość CB. DEMONSTRACJA. PRzeciągnąwszy wciąż przez koniec E, cieniu załamanego DE, linią HES, krzyżową samej wysokości CHB, i postawiwszy na niej ES, długość stylu ES na Instrumencie reprezentującą: i w jej końcu Z, przydawszy krzyżową SG, wyrażającą długość cieniu na instrumencie części 15; stanie kwadrat krzyżokątny CHED, o równych ścianach przeciwnych CH
, do czwartego. Wynidźie liczbá 45. Tę liczbę nánotuy z pilnośćią. Toż przemierz ná śćiánie DEI, záłamánie ćieniá DE, nánotowánego. (Ktore niech będźié 5.) y przyday go liczbie wyráchowáney ze trzech inszych wiádomych, (ktora tu byłá 45;) summa 50 łokći, będźie prawdżiwa wysokość CB. DEMONSTRACYA. PRzećiągnąẃszy ẃćiąż przez koniec E, ćieniu záłamánego DE, liniią HES, krzyżową sámey wysokośći CHB, y postáwiwszy ná niey ES, długość stylu ES ná Instrumenćie reprezentuiącą: y w iey końcu S, przydawszy krzyżową SG, wyrażáiącą długość ćieniu ná instrumenćie częśći 15; stánie kwádrat krzyżokątny CHED, o rownych śćianách przećiwnych CH
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 43
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przez P, przechodzi do D, (części 20.) Trzecia: Odległość LC (łokci 9.) z których liczb trzech wiadomych, naidż czwartą przez liczbę złotą; wynidzie wysokość MD, łokci 18. Do której gdy przydasz MC, to jest IL łokci 2. Wynajydziesz całą wysokość CD, łokci 20. DEMONSTRACJA. tego sposobu jednaż z poprzedzającym. Nauka XLV. Dostępną Wysokość wymierzać przez laskę prostą. NIech będzie Wysokość CB, dostępna od E, z którego ją masz mierzać.
Na D, punkcie do upodobania obranym na samej odległości EC, utknij laskę DH, długą na łokci 2; rozdartą u wierzchu H, z
przez P, przechodźi do D, (częśći 20.) Trzećia: Odległość LC (łokći 9.) z ktorych liczb trzech wiádomych, naidż czwartą przez liczbę złotą; wynidżie wysokość MD, łokći 18. Do ktorey gdy przydasz MC, to iest IL łokći 2. Wynayydźiesz cáłą wysokość CD, łokći 20. DEMONSTRACYA. tego sposobu iednáż z poprzedzáiącym. NAVKA XLV. Dostępną Wysokość wymierzáć przez laskę prostą. NIech będźie Wysokość CB, dostępna od E, z ktorego ią masz mierzáć.
Ná D, punktćie do vpodobánia obránym ná sámey odległośći EC, vtkniy laskę DH, długą ná łokći 2; rozdártą v wierzchu H, z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 44
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
na BM: a ściana mn, Węgielnice nmc, stanęła równoodległo linii pomyślnej MN, na ziemi. Od B, upatrz przez Linią z Celami, Odległości niedostępnej, temin N. A na którym podziale ściany mn, Węgielnice nmc, linia Celowa stanie, ten pokaże liczbę łokci Odległości MN bez inszego rachunku i prace. Demonstracją czytaj w Nauce 29. tej Zabawy 7. PRZESTROGA. I. JEżeliby przyszło ustąpić od M do B, nie wprawo, ale wlewo: wywrócisz Węgielnicę nmc, aby spód był wierzchni, i zatkniesz ją na E, rękojeść wierzchnią Tablicę. A gdy zachowasz naukę § tego, wynajdziesz Odległość MN, z
ná BM: á śćiáná mn, Węgielnice nmc, stánęłá rownoodległo linii pomyślney MN, ná ziemi. Od B, vpátrz przez Liniią z Celámi, Odległośći niedostępney, temin N. A ná ktorym podżiale śćiány mn, Węgielnice nmc, liniia Celowa stánie, ten pokaże liczbę łokći Odległośći MN bez inszego ráchunku y prace. Demonstrácyą czytay w Náuce 29. tey Zábáwy 7. PRZESTROGA. I. IEżeliby przyszło vstąpić od M do B, nie wpráẃo, ále wlewo: wywroćisz Węgielnicę nmc, áby spod był wierzchni, y zátkniesz ią ná E, rękoieść wierzchnią Tablicę. A gdy záchowasz naukę § tego, wynaydźiesz Odległość MN, z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 54
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
