te są Primi Generis: SMOK, albo BAZYLISZEK, lubo też WĄZ, albo KOLUBRYNA, to jest długa armata: SOKOŁ, albo FALCONETTA, GRYF, KROGUŁEC. Secundi Generis są DUPEL KARTAUNY, które Obudzającemi, mur burzącemi zowią: Pospolite KARTAUNY, które ŚpiewAKAMI; PUŁKARTAUNY, które BURZYCIELAMI: małe KARTAUNY, które KUSICIELAMI denominują Archelicy, albo Altileristae. Tertii Generis są wszystkie działa żelazne wielkie, i małe, MoździeRZE, PETARDY, wiele waży które działo z wyliczonych, wiele prochu potrzebuje do nabicia, wiele koni do prowadzenia, wiele razy strzelic może, tu się opisuje.
Kanon, albo KARTAUNA, cała, długa ma być na stop 12
te są Primi Generis: SMOK, albo BAZYLISZEK, lubo też WĄZ, albo KOLUBRYNA, to iest długa armata: SOKOŁ, albo FALCONETTA, GRYF, KROGUŁEC. Secundi Generis są DUPEL KARTAUNY, ktore Obudzaiącemi, mur burzącemi zowią: Pospolite KARTAUNY, ktore SPIEWAKAMI; PUŁKARTAUNY, ktore BURZYCIELAMI: małe KARTAUNY, ktore KUSICIELAMI denominuią Archelicy, albo Altileristae. Tertii Generis są wszystkie działa żelazne wielkie, y małe, MOZDZIERZE, PETARDY, wiele waży ktore działo z wyliczonych, wiele prochu potrzebuie do nabicia, wiele koni do prowádzenia, wiele razy strzelic może, tu się opisuie.
CANON, albo KARTAUNA, cała, długa ma bydź na stop 12
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 238
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
wiele Osób. Miasto w Prowincyj jakiej pryncypalne, do którego inne jak Córki referują się, zowie się Metropolis, albo Stolica, Główne Miasto, po Niemiecku Haupstatt. FORMA i KONIEC RZECZY-POSPOLITEJ
FOrma albo Modelusz rządzenia zawisł na trojakim sposobie rządu, to jest in Statu MONARCHICO, ARISTOCRATICO, DEMOCRATICO; a tak od sposobów rządzenia denominuje się RESPUBLICA MONARCHICA: to jest od Jednowładzcy dependującą rozkazów, naprzykład od Króla, albo Książęcia: Albo ARISTOCRATICA, która od wielu zacnych, wybornych ludzi zawisła rządców: Albo DEMOCRATICA, wktórej wielu Pospólstwa zachodzą rządy.
Te trzy formy Rerum Publicarum wyraził Tacitus mówiący: Cunctas Nationes et Urbes, Populus, aut Primores,
wiele Osob. Miásto w Prowincyi iakiey pryncypalne, do ktorego inne iak Corki referuią się, zowie się Metropolis, albo Stolica, Głowne Miasto, po Niemiecku Haupstatt. FORMA y KONIEC RZECZY-POSPOLITEY
FOrma albo Modelusz rządzenia zawisł na troiakim sposobie rządu, to iest in Statu MONARCHICO, ARISTOCRATICO, DEMOCRATICO; a tak od sposobow rządzenia denominuie się RESPUBLICA MONARCHICA: to iest od Iednowładzcy dependuiącą roskazow, naprzykład od Krola, albo Xiążęcia: Albo ARISTOCRATICA, ktora od wielu zacnych, wybornych ludzi zawisła rządcow: Albo DEMOCRATICA, wktorey wielu Pospolstwa zachodzą rządy.
Te trzy formy Rerum Publicarum wyraził Tacitus mowiący: Cunctas Nationes et Urbes, Populus, aut Primores,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 348
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
rozdawszy Donatywy 16 tysięcy Talentów: Co uczyni 9 milionów sześćkroć statysięcy Filipaeos. A Julius Cesarz (Pisze Swetonius) postanowił etiam sordidum lucrum, Prowent z Uryny od Człeka, konia, muła, od każdego po Srebrniku, mniejszą kwotą od bydląt mniejszych. Eksaktórów kreował do odbieranis tej Summy Focarios nazwanych, a sam Prowent Chrysargirum denominował. Okazją da tego Podatku dały Naczynia, Beczki, Dzbanki, Konwie, stojące publice dla zbierania Uryny, a potym przedawania Farbierzom. Polityczniejszy postanowił Trybut Heliogabalus Cesarz, przez który ochędostwo do Rzymu wprowadził, a wypędził od służących próżnowanie, bo kazano im nazbierać Pajęczyn samych Dziesięć tysięcy funtów. Znać i stąd Bogactwa Rzymianów,
rozdawszy Donatywy 16 tysięcy Talentow: Co uczyni 9 millionow sześćkroć statysięcy Philippaeos. A Iulius Cesarz (Pisze Swetonius) postanowił etiam sordidum lucrum, Prowent z Uryny od Człeka, konia, muła, od każdego po Srebrniku, mnieyszą kwotą od bydląt mnieyszych. Exaktorow kreował do odbieranis tey Summy Focarios nazwanych, á sam Prowent Chrysargirum denominował. Okazyą da tego Podatku dały Naczynia, Becżki, Dzbanki, Konwie, stoiące publicé dla zbierania Uryny, á potym przedawania Farbierzom. Politycznieyszy postanowił Trybut Heliogabalus Cesarz, przez ktory ochędostwo do Rzymu wprowadził, a wypędził od służących prożnowanie, bo kazano im nazbierać Paięczyn samych Dziesięć tysięcy funtow. Znać y ztąd Bogactwa Rzymianow,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 450
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
wiktorię, niż aktualna wręcz bitwa przyniosła, Teste Catone aserente: Verba plusquam gládium et voces, quam manum hostes territare, et in fugam vertere. MACEDONCZYKOWIE, PERSOWIE i GRECY przed Batalią pewną śpiewali Piesń Marsowi Bożkowi Wojny, Congressivum, tojest potyczkową zowiąc; drugą po wygranej Batalii wyśpiewywali Apollinowi, Victorialem, albo Zwycięską Pieśnią denominując.
KOTŁÓW zaś ani BĘBNÓW Rzymianie nie zażywali, tylko Barbarae Gentes, i Bałwochwałnicy na Ofiarach Cybeli i Bachusa, Teste Bacherio. Znak przed następującą batalią był Szata RUSSEA, albo Szkarłatna na Gałce Namiotu Hetmańskiego, znacząca przyszłe krwie rozlanie.
TESSERA HASŁO. PAROL był in usu, jak i teraz, tym tylko dystyngwowany,
wiktoryę, niż aktualna wręcz bitwa przyniosła, Teste Catone aserente: Verba plusquam gládium et voces, quam manum hostes territare, et in fugam vertere. MACEDONCZYKOWIE, PERSOWIE y GRECY przed Batalią pewną spiewali Piesń Marsowi Bożkowi Woyny, Congressivum, toiest potyczkową zowiąc; drugą po wygraney Batalii wyśpiewywali Apollinowi, Victorialem, albo Zwycięską Pieśnią denominuiąc.
KOTŁOW zaś ani BĘBNOW Rzymianie nie zażywali, tylko Barbarae Gentes, y Bałwochwałnicy na Ofiarach Cybeli y Bacchusa, Teste Bacherio. Znak przed następuiącą batalią był Szata RUSSEA, albo Szkarłatna na Gałce Namiotu Hetmańskiego, znacząca przyszłe krwie rozlanie.
TESSERA HASŁO. PAROL był in usu, iak y teraz, tym tylko dystyngwowany,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 462
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
świadczą Historycy, osobliwie Bergomas. Teraz ich więcej upatrzyli Geografowie świeżsi. Generalne jest MORZE OCEAN, które od czterech części Świata Kardynalnych, zabiera swoje Epitheta i nazwiska. Od Wschodu bowiem OCEAN zowie się EOUS tojest Wschodni; od Zachodn niżej Europy i Afryki płynący zowie się OCEAN Zachodni, od Południa koło tejże krążący Afryki denominuje się OCEAN Notius, albo Australny, alias Południowy: Od Pulnocy koło Europy i Azyj rozlany OCEAN zowie się Północy Tenże sam Północy OCEAN, że płynie koło Germanii, zowie się Germanicus, że koło Sarmacyj, Sarmaticus, że koło Tartaryj, Tartaricus. Owszem od Pułnocy różnie się nazywa MORZE to Hyperboreum, od ludzi
swiadczą Historycy, osobliwie Bergomas. Teraz ich więcey upatrzyli Geografowie świeżsi. Generalne iest MORZE OCEAN, ktore od czterech części Swiata Kardynalnych, zabiera swoie Epitheta y nazwiska. Od Wschodu bowiem OCEAN zowie się EOUS toiest Wschodni; od Zachodn niżey Europy y Afryki płynący zowie się OCEAN Zachodni, od Południa koło teyże krążący Afryki denominuie się OCEAN Notius, albo Australny, alias Południowy: Od Pulnocy koło Europy y Azyi rozlany OCEAN zowie się Pułnocny Tenże sam Pułnocny OCEAN, że płynie koło Germanii, zowie się Germanicus, że koło Sarmacyi, Sarmaticus, że koło Tartaryi, Tartaricus. Owszem od Pułnocy rożnie się nazywa MORZE to Hyperboreum, od ludzi
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 552
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
z Wolaterrana lib: 11. Georg: że Seleucus, Nicanor in gratiam Ojca swego Antiocha, fundował 16. Miast wszystkie Antiochias nazwawszy, cum addito dla dystynkcyj, naprzykład Antiochia magna, tu dopiero opisana, Antiochia Pisidiae, Actor. cap: 13. Od swego imienia Seleucus dziewięć Miast nazwał Seleucias od Matki Laodyce denominował Miast 5. Laodyceas. Od żony swej Apamea rzeczonej, trzy Miast nazwał Apamias po różnych miejscach Państwa swego. Dafne było miejsce wesołe Cyprysami sadzone na Przedmieściu jednym w Antoichii wielkiej o 40. staj od Miasta, miejsce Święte, niezgwałcone dla Kościołów Diany, i Apollina za Pogan tam będących. Nie opuszczam tu pod Antiochią
z Wolaterrana lib: 11. Georg: że Seleucus, Nicanor in gratiam Oyca swego Antiocha, fundowáł 16. Miast wszystkie Antiochias nazwawszy, cum addito dłá distynkcyi, naprzykład Antiochia magna, tu dopiero opisaná, Antiochia Pisidiae, Actor. cap: 13. Od swego imienia Seleucus dziewięć Miast nazwał Seleucias od Matki Laodice denominował Miast 5. Laodiceas. Od żony swey Apamea rzeczoney, trzy Miast nazwał Apamias po różnych mieyscach Państwa swego. Daphne było mieysce wesołe Cyprysami sadzone na Przedmieściu iednym w Antoichii wielkiey o 40. stay od Miasta, mieysce Swięte, niezgwałcone dla Kościołow Diany, y Apollina za Pogan tam będących. Nie opuszczam tu pod Antiochią
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 467
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
sama GALLIA znowu dzieliła się u starożytnych na Galliám Braccatam, od stroju kosmatego czyli od obowia włosem okrytego rzeczoną; albo od botów żelaznych zbrojnych: którą też Narboneńską zwano Prowincją od Narbony Miasta.
2do Na Galliam Togatam, tak rzeczoną od długich szat, a ta leży przy Alpes Górach, innym już namienionym trochę wyżej imieniem denominuje się Cisalpiną: 3tio Dzieliła się na Comatam Galliam, od długich włosów nazwaną, inaczej się zowiąc Transalpina. 4to. Inna była GALLIA Celtica od Celtów Obywatelów tak rzeczona; a ta sama inaczej nazwana była Lugduneń- ską, od Stolicy Lugdunu. 5to tandem konsiderowano Galliam Belgicam, że koło, czyli w Belgium teraźniejszym leżała,
samá GALLIA znowu dźieliła się u starożytnych na Galliám Braccatam, od stroiu kosmatego czyli od obowia włosem okrytego rzeczoną; albo od botow żelaznych zbroynych: ktorą też Narboneńską zwano Prowincyą od Narbony Miastá.
2do Ná Galliam Togatam, ták rzeczoną od długich szat, á ta leży przy Alpes Gorách, innym iuż námienionym trochę wyżey imieniem denominuie się Cisalpiną: 3tio Dźieliła się ná Comatam Galliam, od długich włosow názwaną, inaczey się zowiąc Transalpina. 4to. Inná była GALLIA Celtica od Celtow Obywátelow ták rzeczona; á ta sama ináczey názwaná była Lugduneń- ską, od Stolicy Lugdunu. 5to tandem konsiderowano Galliam Belgicam, że koło, czyli w Belgium teráźnieyszym leżała,
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 42
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
od Zygmunta Augusta zawojowane. W ten czas i Kurlandckie Księstwo olim Kuronią zwane Polskiemu orężu cessit in spolium.
Inflanty u Łacinników zowią się LIVONIA od Libona pierwszego Osadzcy, o którym piszą, że to tenże sam, co i Palaemon Litwy powtórny Fundator. Polacy ten kraj zowią terminem Niemieckim Inflanty, którzy tę Prowincją denominowali Liebfland, to jest Libona, albo Luby kraj, albo Linbfland, to jest piękny kraj, albo ziemia. Trzech tu było Panów Szwedzki i Polski, Królowie, i Car Moskiewski, signanter Poitr Aleksiewicz, który ją Roku 1710. przywłaszczył, retentis titulis dla Króla, Biskupa, wojewody, Kasztelana przy Polakach.
od Zygmunta Augusta záwoiowáne. W ten czas y Kurlandckie Xięstwo olim Kuronią zwáne Polskiemu orężu cessit in spolium.
Inflanty u Łacinnikow zowią się LIVONIA od Libona pierwszego Osadzcy, o ktorym piszą, że to tenże sam, co y Palaemon Litwy powtorny Fundator. Polacy ten kráy zowią terminem Niemieckim Inflanty, ktorzy tę Prowincyą denominowáli Liebfland, to iest Liboná, albo Luby kráy, albo Linbfland, to iest piękny kráy, albo ziemia. Trzech tu było Panow Szwedzki y Polski, Krolowie, y Car Moskiewski, signanter Poitr Alexiewicz, ktory ią Roku 1710. przywłaszczył, retentis titulis dla Krola, Biskupa, woiewody, Kasztelaná przy Polakach.
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 299
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
