solenną Konstytucją z warunkiem Paktów Welawskich przyznała. ATLAS DZIECINNY. KARTA XVI.
Religia w tym Królestwie Kalwińska i Luterska panuje; ale i Katolicy mają po wielu miejscach wolność obrządków swoich sprawowania. Inne także sekty bez żadnej przeszkody mieszczą się. Prusacy najbardziej się dystyngwowali tego wieku w Europie sztuką wojenną: w której co raz się doskonalą przez ustawiczną eksercytacją i praktykę. Przytym są ludzcy, szczerzy, gospodarni, pracowici i do handlu sposobni. P. Jaki jest podział generalny Prus? P. Generalnie Prusy dzielą się dwojako: na Prusy Polskie na Karcie zielonym kolorem pod numerami I. II. III. IV. wyrażone, o których w Rozdziale
solenną Konstytucyą z warunkiem Paktow Welawskich przyznała. ATLAS DZIECINNY. KARTA XVI.
Religia w tym Krolestwie Kalwińska y Luterska panuie; ale y Katolicy maią po wielu mieyscach wolność obrządkow swoich sprawowania. Inne także sekty bez żadney przeszkody mieszczą się. Prusacy naybardziey się dystyngwowali tego wieku w Europie sztuką woienną: w ktorey co raz się doskonalą przez ustawiczną exercytacyą y praktykę. Przytym są ludzcy, szczerzy, gospodarni, pracowici y do handlu sposobni. P. Jaki iest podział generalny Prus? P. Generalnie Prusy dzielą się dwoiako: na Prusy Polskie na Karcie zielonym kolorem pod numerami I. II. III. IV. wyrażone, o ktorych w Rozdziale
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 109
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
do drugiej przejść można Sztuki, której to częstokroć Rzemieślnik nie widzi? Geometra, Mechanik, Chymista, podadzą oświeconemu Rzemieślnikowi sposoby ułatwienia przeszkód, których sam znieść nie śmiał, uczynia go sposobnym do inwentowania nowych, a pożytecznych rzeczy, i oraz nauczą się sami od niego które są części Teoryj, w którychby się najbardziej doskonalić potrzeba, dla objaśnienia praktyki, i dla poddania pod reguły bezpieczne, liczby znacznej operacyj delikatnych, dependujących częstokroć od bystrości oka, i od sprawności ręki, na których częstokroć z pewnością polegać nie można. Przestroga.
Dla tej przyczyny Akademia Paryska zmierzając zawsze świemi pracami ku rzeczom pożytecznym, zleciła była składającym ją Członkom, a
do drugiey przeyść można Sztuki, ktorey to częstokroć Rzemieślnik nie widzi? Geometra, Mechanik, Chymista, podadzą oświeconemu Rzemieślnikowi sposoby ułatwienia przeszkod, ktorych sam znieść nie smiał, uczynia go sposobnym do inwentowania nowych, á pozytecznych rzeczy, i oraz nauczą się sami od niego ktore są częsci Teoryi, w ktorychby sie naybardziey doskonalić potrzeba, dla obiaśnienia praktyki, i dla poddania pod reguły bespieczne, liczby znaczney operacyi delikatnych, dependuiących częstokroć od bystrosci oka, i od sprawnosci ręki, na ktorych częstokroć z pewnoscią polegać nie można. Przestroga.
Dla tey przyczyny Akademia Paryska zmierzaiąc zawsze swiemi pracami ku rzeczom pozytecznym, zleciła była składaiącym ią Członkom, á
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 5
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
za śmiałość moję, na różnych różne spościwszy się zdania, zawstydzonym od Ciebie nie będę. Tuszę, że ją z takim, z jakim ja onąż Tobie ofiaruję, przyjmiesz ser- cem. Tymże postępkiem osobliwy dasz dowód, że Polskiemu jesteś przychylny Językowi, a osobliwie temu, który dla sławy Sarmackiego Świata w Ojczystym doskonali się Języku.
Wybacz, jeżeli Ci do Twego mój styl nie przypadnie gustu, pokryj grzecznością, jeżeli nadętych słów wyborem sensów do Twojej wysokiej stosujących się myśli szukając, nie znajdziesz. Domyśl się, że Hrabina Szwedzka stylu uczonym Mężom przyzwoitego do opowiadania swoich przypadków przyjąć nie mogła, i Jej dotkliwe przypadki słowy figurycznymi nie tak
za śmiałość moię, na rożnych rożne spośćiwszy śię zdania, zawstydzonym od Ciebie nie będę. Tuszę, że ią z takim, z iakim ia onęż Tobie ofiaruię, przyymiesz ser- cem. Tymże postępkiem osobliwy dasz dowod, że Polskiemu iesteś przychylny Językowi, a osobliwie temu, ktory dla sławy Sarmackiego Swiata w Oyczystym doskonali śię Języku.
Wybacz, ieżeli Ci do Twego moy styl nie przypadnie gustu, pokryy grzecznośćią, ieżeli nadętych słow wyborem sensow do Twoiey wysokiey stosuiących śię myśli szukaiąc, nie znaydziesz. Domyśl śię, że Hrabina Szwedzka stylu uczonym Mężom przyzwoitego do opowiadania swoich przypadkow przyiąć nie mogła, i Jey dotkliwe przypadki słowy figurycznymi nie tak
Skrót tekstu: GelPrzyp
Strona: a4v
Tytuł:
Przypadki szwedzkiej hrabiny G***
Autor:
Christian Fürchtegott Gellert
Tłumacz:
Anonim
Drukarnia:
Jan Chrystian Kleyb
Miejsce wydania:
Lipsk
Region:
zagranica
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
epika
Gatunek:
romanse
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
. Fab. in Them 3. Dominic. 7. p. Pentecost. citatus tak pisząc: Znałem ja/ powiada/ takiego Młodzieńca szlacheckiego/ który się miłością wszeteczną (nierządną) bawiąc tak mawiał: Dosyć mi do zbawienia będzie/ gdy przed śmiercią jednę albo dwie godziny do pokuty mieć będę: Tędy bowiem doskonalić będę mógł pokutować i będę zbawion. Ale o nieszczęsny człowiek! bo gdy niektórej nocy po wieczerzy na zwykłą niecnotę poszedł: alić nagle (niespodzianie) z miejsca jakiegoś spadszy szyję złamał/ gdzie nie jednę/ nie dwie/ ale dziewięć albo dziesięć godźn przeżył/ a nic zgoła nie mówiąc/ i zmysłu żadnego nie mając
. Fab. in Them 3. Dominic. 7. p. Pentecost. citatus ták pisząc: Znałem ia/ powiáda/ tákiego Młodźieńcá szlácheckiego/ ktory się miłośćią wszeteczną (nierządną) báwiąc ták mawiał: Dosyć mi do zbáwienia będźie/ gdy przed śmierćią iednę álbo dwie godźiny do pokuty mieć będę: Tędy bowiem doskonálić będę mogł pokutowáć y będę zbáwion. Ale o niesczęsny człowiek! bo gdy niektorey nocy po wieczerzy ná zwykłą niecnotę poszedł: álić nagle (niespodźianie) z mieyscá iakiegoś spadszy szyię złamał/ gdźie nie iednę/ nie dwie/ ále dźiewięć álbo dźieśięć godźn przeżył/ á nic zgołá nie mowiąc/ y zmysłu żadnego nie máiąc
Skrót tekstu: GdacPan
Strona: Uiiiiv
Tytuł:
O pańskim i szlacheckim [...] stanie dyszkurs
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1679
Data wydania (nie wcześniej niż):
1679
Data wydania (nie później niż):
1679
obligowany do konserwowania ornamentów kościelnych, na takim miejscu go stawia, żeby go wewnątrz nikt nie obaczył. Wielu Szlachty Georgskiej są zbisurmanieni dla otrzymania Pensyj od Porty, albo dla aplikowania się w Dworu, albo dla Corek swoich zaslubienia Królowi, albo dla oddania ich do Dworu Królowej. Najwięcej zaś Georgieński lud w wierze Chrześcijańskiej doskonali się w Klasztorach Panieńskich, bo ich jest więcej jak Męskich dla tego, że młodź wszystka do wojny się aplikuje, drudzy do gospodarstwa. Białegłowy tam umiejętniejsze są jak Mężczyzny, bo z młodu bywają oddane do Klasztoru z tej przyczyny, że kiedy pięknej urody będzie Panienka, to ją zaraz zaprzedają do Dworu, albo Mogolskiego
obligowány do konserwowánia ornámentow koscielnych, ná tákim mieyscu go stáwia, żeby go wewnątrz nikt nie obáczył. Wielu Szlachty Georgskiey są zbisurmánieni dla otrzymánia Pensyi od Porty, álbo dla applikowánia się w Dworu, álbo dla Corek swoich záslubienia Krolowi, albo dla oddánia ich do Dworu Krolowey. Naywięcey záś Georgieński lud w wierze Chrześciáńskiey doskonáli się w Klásztorách Pánieńskich, bo ich iest więcey iák Męskich dla tego, że młodź wszystká do woyny się applikuie, drudzy do gospodárstwá. Białegłowy tám umieiętnieysze są iák Męszczyzny, bo z młodu bywáią oddáne do Klásztoru z tey przyczyny, że kiedy piękney urody będzie Pánienká, to ią záraz záprzedáią do Dworu, álbo Mogolskiego
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 556
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
że świat jest bez początku i końca, i mówili, że od 43000. lat ich Antecesorowie zawsze się zabawiali tąż Nauką, której przez Pokolenie i oni nauczyli się od ojców. Dzielili się na 2. Sekty zwane: Orchennów, i Borsypenów, każdy z nich co inszego nauczał, od tychże Filozofów Egipcjanie doskonalić się poczęli w Astrologii, i od nich się nauczyli elewacyj Polu, rozdzielenia Roku na 365. dni, i dnia na 12. części. BAGDAD Miasto położone nad Tygrem, wystawione na ruinach dawnej Seleucyj, obszerne, i ciągnące się na 3. mile w około, pełne Turków i Chrześcijan, bogate, mocne i
że swiát iest bez początku y końcá, y mowili, że od 43000. lát ich Antecessorowie záwsze się zábawiáli tąż Náuką, ktorey przez Pokolenie y oni náuczyli się od oycow. Dzielili się ná 2. Sekty zwáne: Orchennow, y Borsyppenow, káżdy z nich co inszego náuczał, od tychże Filozofow Egipcyánie doskonálić się poczęli w Astrologii, y od nich się náuczyli elewacyi Polu, rozdzielenia Roku ná 365. dni, y dniá ná 12. części. BAGDAD Miásto położone nád Tygrem, wystáwione ná ruinách dáwney Seleucyi, obszerne, y ciągnące się ná 3. mile w około, pełne Turkow y Chrześcián, bogáte, mocne y
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 569
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
ponieważ mu podają sposoby czynienia dobrze.
Zastępcą jest ubogiego, któremu krzywdę uczyniono, ani on cierpi, aby możny słabszego gnębił.
Szuka obiektów politowania, dowiaduje się o ich potrzebach, wspomaga z uwagą i bez chluby.
Każe robot wiele robić, a przez to kraj swój bogaci: zabawia pracą Rolnika, a rzemiosła się doskonalą.
Zapatruje się na to, co z stołu jego zbywa, jako na dziedzictwo ubogich, któremi jest otoczony, ani ich w tym oszukuje.
Dobroci jego przyrodzonej nie tamuje fortuna. Raduje się że jest bogatym, a radość ta jego nie jest podległą naganie.
Ale biada temu, który zgromadza skarby, zbiera dostatki,
ponieważ mu podaią sposoby czynienia dobrze.
Zastępcą iest ubogiego, ktoremu krzywdę uczyniono, ani on cierpi, aby możny słabszego gnębił.
Szuka obiektow politowania, dowiaduie się o ich potrzebach, wspomaga z uwagą y bez chluby.
Każe robot wiele robić, á przez to kray swoy bogaci: zabawia pracą Rolnika, á rzemiosła się doskonalą.
Zapatruie się na to, co z stołu iego zbywa, iako na dziedzictwo ubogich, ktoremi iest otoczony, ani ich w tym oszukuie.
Dobroci iego przyrodzoney nie tamuie fortuna. Raduie się że iest bogatym, á radość ta iego nie iest podległą naganie.
Ale biada temu, ktory zgromadza skarby, zbiera dostatki,
Skrót tekstu: ChesMinFilozof
Strona: 44
Tytuł:
Filozof indyjski
Autor:
Philip Dormer Stanhope Chesterfield
Tłumacz:
Józef Epifani Minasowicz
Drukarnia:
Drukarnia Mitzlerowska
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1767
Data wydania (nie wcześniej niż):
1767
Data wydania (nie później niż):
1767
, które tworzy dowcip człowieczy. Przeto jeśli jej przyczyniamy dział, instrument potrzebny i teraz używany na wszystek świat, bo jest podobny tak do obrony, jako do obrażenia, do tego jeśli zmocnimy miasta i oszańcujemy insze miejsca, gdzie rycerstwo i działa mają stać, aby uczynili swojej powinności, wtenczas możemy rzec, że mamy doskonalą obronę. Bo, prawdę mówiąc, od potężnej mocy nieprzyjacielskiej bez zasłonienia z wielką trudnością obroni się rycerstwo, miasta, skarby i wolność ludzi od obciążenia i tyranizowania nieprzyjacielskiego, jako jakiego zwierza w okrucieństwo przyodzianego. Przeto rozleje się tak wiele krwie narodu ludzkiego, co się nie zasłania i gardzi przykładem od zwierza nierozumnego, które
, które tworzy dowcip człowieczy. Przeto jeśli jej przyczyniamy dział, instrument potrzebny i teraz używany na wszystek świat, bo jest podobny tak do obrony, jako do obrażenia, do tego jeśli zmocnimy miasta i oszańcujemy insze miejsca, gdzie rycerstwo i działa mają stać, aby uczynili swojej powinności, wtenczas możemy rzec, że mamy doskonalą obronę. Bo, prawdę mówiąc, od potężnej mocy nieprzyjacielskiej bez zasłonienia z wielką trudnością obroni się rycerstwo, miasta, skarby i wolność ludzi od obciążenia i tyranizowania nieprzyjacielskiego, jako jakiego zwierza w okrucieństwo przyodzianego. Przeto rozleje się tak wiele krwie narodu ludzkiego, co się nie zasłania i gardzi przykładem od zwierza nierozumnego, które
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 40
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
S, trzymając statecznie ten koniec cyrkla w S i drugi włóż w P, i idź w T, a weź dalekość PV i idź w X, a ciągnij jednę linią od X aż do S i będziesz miał skwadrę prawdziwą. A takim sposobem idź okrom blachy Iż + ZO i będziesz miał blachę prawdziwie wywiedzioną na doskonalą skwadrę, to jest rysowaną z liniami, abyś mógł potym łacniej mierzyć szuflę dla nabijania działa. Rys. 32 ROZDZIAŁ VIII O SPOSOBIE FORMOWANIA SZUFLE PRZEZ DiaMETR KULE DLA NABICIA RAZU JEDNEGO SZTUKI MAŁEJ TEGO PIERWSZEGO RODZAJU PROCHEM DZIELNYM, TAKŻE I DOBRYM
W przeszłym rozdziale demonstrowałem sposób formowania skwadry i jako skwadrować blachę miedzianą dla
S, trzymając statecznie ten koniec cyrkla w S i drugi włóż w P, i idź w T, a weź dalekość PV i idź w X, a ciągnij jednę liniją od X aż do S i będziesz miał skwadrę prawdziwą. A takim sposobem idź okrom blachy YZ + ZO i będziesz miał blachę prawdziwie wywiedzioną na doskonalą skwadrę, to jest rysowaną z linijami, abyś mógł potym łacniej mierzyć szuflę dla nabijania działa. Rys. 32 ROZDZIAŁ VIII O SPOSOBIE FORMOWANIA SZUFLE PRZEZ DYJAMETR KULE DLA NABICIA RAZU JEDNEGO SZTUKI MAŁEJ TEGO PIERWSZEGO RODZAJU PROCHEM DZIELNYM, TAKŻE I DOBRYM
W przeszłym rozdziale demonstrowałem sposób formowania skwadry i jako skwadrować blachę miedzianą dla
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 100
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
zupełnym obwodem. 117. 20. Sześćgrani, albo Sześciokąt równościenny zrysować na linii danej. 117. 21. Sześciokąt zrysować mający jednę ścianę wpół mniejszą od inszych. 117. 22. Na danej linii Sześciokąt zrysować mający inszych pięć ścian, dłuższych dwa razy, nad daną linią. 118. 23. Wszelką wielościenną figurę doskonalą, o piąci, o siedmi, o ośmi etc: ścianach zrysować. 118. Drugi sposób stawiania wielokątów na danej ścianie. 119. 24. Cyrkułu centrum zaleść. 119, i 120 25. Wtriangule Równościennym centrum znaleźć. 120. 26. Wtriangule dwuściennorownym centrum znaleźć, kiedy baza jego jest krótsza niż
zupełnym obwodem. 117. 20. Sześćgrani, álbo Sześćiokąt rownośćienny zrysować na linii dáney. 117. 21. Sześćiokąt zrysowáć máiący iednę śćiánę ẃpoł mnieyszą od inszych. 117. 22. Ná dáney linii Sześćiokąt zrysoẃać máiący inszych pięć śćian, dłuższych dwá rázy, nád dáną liniią. 118. 23. Wszelką ẃielośćienną figurę doskonálą, o piąći, o śiedmi, o ośmi etc: śćiánách zrysowáć. 118. Drugi sposob stáwiánia wielokątow ná dáney ściánie. 119. 24. Cyrkułu centrum záleść. 119, y 120 25. Wtryángule Rownośćiennym centrum ználeść. 120. 26. Wtryángule dwuściennorownym centrum ználeśc, kiedy bázá iego iest krotsza niż
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 13
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
