zalewania ognia Pompy; owe wiatraki, młyny, i setne rozmaite machiny, do przeciągnienia lub windowania ciężarów, do drzewa i prochowej materyj tarcia, do wyciśnienia z niektórych jagód, lub innych rzeczy soków, do chędożenia stawów i kanałów, do polerowania szkieł, do wyciągnienia złota, śrzebra. i żelaza, na najdelikatniejsze druciki; i tym podobne inne machiny, z których Naród ludzki niewymowne, lub z nie wielkim kosztem, lub z mniejszą sił człowieka pracą, otrzymuje wygody. A Magnesa Północ skazująca dyrekcja, jakiejże, żeglującym po morzu, nie czyni usługi, gdy do zamierzonego portu ich kieruje podroż? Jako zaś zamorskie sprowadzone towary,
zalewania ognia Pompy; owe wiatraki, młyny, y setne rozmaite machiny, do przeciągnienia lub windowania ciężarow, do drzewa y prochowey materyi tarcia, do wyciśnienia z niektorych iagod, lub innych rzeczy sokow, do chędożenia stawow y kanałow, do polerowania szkieł, do wyciągnienia złota, śrzebra. y żelaza, na naydelikatnieysze druciki; y tym podobne inne machiny, z ktorych Narod ludzki niewymowne, lub z nie wielkim kosztem, lub z mnieyszą sił człowieka pracą, otrzymuie wygody. A Magnesa Północ skazuiąca dyrekcya, iakieyże, żegluiącym po morzu, nie czyni usługi, gdy do zamierzonego portu ich kieruie podroż? Jako zaś zamorskie sprowadzone towary,
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 6
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
, na cóżby się zdały, gdyby rozpuszczone i podzielone, do różnych nie służyły wygód. Tak odmienne, na ostatek, na suknach i materiach kolory, czyliż farb podziału, na najmniejsze partykuły, nie wyciągają? o Podzielności Materyj.
62. Lecz przypatrzmy się jeszcze Rzemieślnikom, którzy najsubtelniejsze, srzebno pozłociste, robią druciki, jakich do lam, galonów, i haftów zażywają. Co tam jednym ludziom do zbytków, drugim do handlów, podaje okazją, to w oczach Filozofa, jak mówi Nollet,upatrującego, że tak szczupła złota cząstka, na tyle pomniejszych dzieli się cząstek, osobliwe sprawuje podziwienie. Ci tedy Rzemieślnicy, wziąwszy walec śrzebra
, na cożby się zdały, gdyby rospuszczone y podzielone, do rożnych nie służyły wygod. Tak odmienne, na ostatek, na suknach y materyach kolory, czyliż farb podziału, na naymnieysze partykuły, nie wyciągaią? o Podzielności Materyi.
62. Lecz przypatrzmy się ieszcze Rzemieślnikom, którzy naysubtelnieysze, srzebno pozłociste, robią druciki, iakich do lam, galonow, y haftow zażywaią. Co tam iednym ludziom do zbytkow, drugim do handlow, podaie okazyą, to w oczach Filozofa, iak mowi Nollet,upatruiącego, że tak szczupła złota cząstka, na tyle pomnieyszych dzieli się cząstek, osobliwe sprawuie podziwienie. Ci tedy Rzemieślnicy, wziąwszy walec śrzebra
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 81
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
, osobliwe sprawuje podziwienie. Ci tedy Rzemieślnicy, wziąwszy walec śrzebra o 45 grzywnach, długi na 22 calów, a diameter na 15 linii mający, i jedną go złota uncją wyzłociwszy, przez co raz go cieńsze, i okrągłe, Drutownicy dziureczki przeciągają; i tak nader subtelny, zewsząd pozłocony, a tak długi robią drucik, że gdyby w jednej linii był rozciągniony, swojąby 97 mil (na każdą milę 2000 łokci rachując) zastąpił długością. A lubo to, nie tak łatwe do pojęcia być zdaje się, atoli jeszcze, nie dosyć na tym. Tenże drucik przez subtelną znowu szparę, Rzemieślnicy przeciągając, delikatną z niego,
, osobliwe sprawuie podziwienie. Ci tedy Rzemieślnicy, wziąwszy walec śrzebra o 45 grzywnach, długi na 22 calow, a dyameter na 15 linii maiący, y iedną go złota uncyą wyzłociwszy, przez co raz go cieńsze, y okrągłe, Drutownicy dziureczki przeciągaią; y tak nader subtelny, zewsząd pozłocony, a tak długi robią drucik, że gdyby w iedney linii był rozciągniony, swoiąby 97 mil (na każdą milę 2000 łokci rachuiąc) zastąpił długością. A lubo to, nie tak łatwe do poięcia bydź zdaie się, atoli ieszcze, nie dosyć na tym. Tenże drucik przez subtelną znowu szparę, Rzemieślnicy przeciągaiąc, delikatną z niego,
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 82
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
i tak nader subtelny, zewsząd pozłocony, a tak długi robią drucik, że gdyby w jednej linii był rozciągniony, swojąby 97 mil (na każdą milę 2000 łokci rachując) zastąpił długością. A lubo to, nie tak łatwe do pojęcia być zdaje się, atoli jeszcze, nie dosyć na tym. Tenże drucik przez subtelną znowu szparę, Rzemieślnicy przeciągając, delikatną z niego, i z obydwóch stron pozłocistą, robią blaszkę, której tym sposobem cóżkolwiek wzdłuż przybywa, tak dalece, żeby już 111 mil zabrała, w jednej będąc rozciągniona linii. Lecz jeszcze nie dosyć i na tym. Blaszka ta ze z wierzchnej, i dolnej strony
y tak nader subtelny, zewsząd pozłocony, a tak długi robią drucik, że gdyby w iedney linii był rozciągniony, swoiąby 97 mil (na każdą milę 2000 łokci rachuiąc) zastąpił długością. A lubo to, nie tak łatwe do poięcia bydź zdaie się, atoli ieszcze, nie dosyć na tym. Tenże drucik przez subtelną znowu szparę, Rzemieślnicy przeciągaiąc, delikatną z niego, y z obydwoch stron pozłocistą, robią blaszkę, którey tym sposobem cożkolwiek wzdłuż przybywa, tak dalece, żeby iuż 111 mil zabrała, w iedney będąc rozciągniona linii. Lecz ieszcze nie dosyć y na tym. Blaszka ta ze z wierzchney, y dolney strony
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 82
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
, same złoto na 222 mil jest rozciągnione. Jeszcze i na tym nie dosyć, tyle drugie przybywa; gdyż blaszka ta, cóżkolwiek ma szerokości, tak dalece, że przynajmniej na dwie w zdłuż może się rozdzielić części, które z sobą złączone, 444 mil długości wynoszą. Tak tedy, jednę złota uncią, na drucik lub blaszkę jeszcze widocznie szeroką, a na 444 mil, czyli na 888000 łokci długą, ludzka może wyciągnąć ręka. Coś podobnego widzieć się daje, i w owych jedwabiu nitkach, które same wysnuły robaczki. Te zaś nitki, tak są subtelne, że ich łokci 300, ledwie pułtrzecia ziarna zaważy. O jak
, same złoto na 222 mil iest rozciągnione. Jeszcze y na tym nie dosyć, tyle drugie przybywa; gdyż blaszka ta, cożkolwiek ma szerokości, tak dalece, że przynaymniey na dwie w zdłuż może się rozdzielić części, które z sobą złączone, 444 mil długości wynoszą. Tak tedy, iednę złota uncią, na drucik lub blaszkę ieszcze widocznie szeroką, a na 444 mil, czyli na 888000 łokci długą, ludzka może wyciągnąć ręka. Coś podobnego widzieć się daie, y w owych iedwabiu nitkach, które same wysnuły robaczki. Te zaś nitki, tak są subtelne, że ich łokci 300, ledwie pułtrzecia ziarna zaważy. O iak
Skrót tekstu: ChróśSFizyka
Strona: 83
Tytuł:
Fizyka doświadczeniami potwierdzona
Autor:
Samuel Chróścikowski
Drukarnia:
Drukarnia Scholarum Piarum J.K.Mci i Rzeczypospolitej
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1764
Data wydania (nie wcześniej niż):
1764
Data wydania (nie później niż):
1764
