się/ a nawyborniejszy ku pulnocnym stronom położonych bywa kopany. Także też Nicander i Plinius od tegoż Teofrasta wziąwszy/ we dwudziestych pierwszych księgach/ w rozdziale siódmym/ tymi słowy pisze: Kosaciec z korzeniem swym tylko ma zalecenie do Maści i lekarstw/ a nalepszy Słowieński/ nie ten który nad morzem/ ale który w Drylu u w Naronie na łąkach roście. Także mało co niżej rozdział kładzie dwojaki tegoż Kosacu Słowieńskiego. Jednen/ który zowie Raphenites, to jest/ Rzodkiewką/ albo Fiołkową Lilią/ korzenia białego/ od podobieństwa/ które ma z Rzodkwią/ a ten Samicą możemy nazwać. Drugi Ryzothomos, który ma korzeń rumienniejszy/
sie/ á nawybornieyszy ku pulnocnym stronom położonych bywa kopány. Tákże też Nicander y Plinius od tegoż Theophrásta wźiąwszy/ we dwudźiestych pierwszych kśięgách/ w rozdźiale śiodmym/ tymi słowy pisze: Kosaćiec z korzeniem swym tylko ma zálecenie do Máści y lekarstw/ á nalepszy Słowienski/ nie ten ktory nad morzem/ ále ktory w Drylu u w Náronie ná łąkách rośćie. Także máło co niżey rozdźiał kłádźie dwoiáki tegoż Kosacu Słowienskiego. Iednen/ ktory zowie Raphenites, to iest/ Rzodkiewką/ álbo Fiołkową Lilią/ korzenia białego/ od podobienstwá/ ktore ma z Rzodkwią/ á ten Sámicą możemy nazwáć. Drugi Ryzothomos, ktory ma korzen rumiennieyszy/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 3
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
w Rozdziale siódmym tychże ksiąg opacznie mówi. Zielnik D. Symona Syreniusza/ Księgi Pierwsze. Wybór.
Jeśli tedy Teofrastowi i Pliniusowi wierzemy/ tedy tóż z nimi rozumieć będziemy/ że nie każdy Kosaciec Slowieński jest dobroci przedniej/ tylko ten który daleko od morza/ we śrzodku lądu w Legach polnych/ ku pułnocy w Drylu i w Naronie roście. Bo ten co nad morzem/ ma zbytnią wilgotność w sobie/ dla której rychło więdniejąc/ butnieje i psuje się.
Wtóre miejsce ma Macedoński/ jako Plinius na miejscu przerzeczonym pisze. Ten nabielszy/ nacienszy/ i nawysszej roście.
Trzecie ma miejsce od Słowieńskiego/ który roście w Afryce/
w Rozdźiale śiodmym tychże kśiąg opácznie mowi. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ Kśięgi Pierwsze. Wybor.
Ieśli tedy Theophrástowi y Pliniusowi wierzemy/ tedy tóż z nimi rozumieć będźiemy/ że nie każdy Kosaćiec Slowienski iest dobroći przedniey/ tylko ten ktory dáleko od morzá/ we śrzodku lądu w Legách polnych/ ku pułnocy w Drylu y w Naronie rośćie. Bo ten co nád morzem/ ma zbytnią wilgotność w sobie/ dla ktorey rychło więdnieiąc/ butnieie y psuie śie.
Wtóre mieysce ma Mácedoński/ iáko Plinius ná mieyscu przerzeczonym pisze. Ten nabielszy/ naćienszy/ y nawysszey roście.
Trzećie ma mieysce od Słowienskiego/ ktory rośćie w Afryce/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 5
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
uczyni się w nich dziura tak wielka, że niepodobna rzecz strzelać imi, bo wynidzie potęga od ognia przez mianowany zapał i kula nie idzie z mocą doskonałą, aby uczyniła efekt swej powinności. A przeto nauczę cię niektórego sposobu, abyś ty zabiegał temu. Naprzód możesz go naprawić na kształt pnia, to jest przewiercieć drylem A uczyniwszy dziury BC około zapału popsowanego D i dłutem wydłubiesz po stronach mianowanego zapału, żeby była cokolwiek szersza na środku mianowana dziura popsowana D, aby spiża nowa, którą będziesz lał, trzymała się mocno z własną spiżą starą. Naprzód włożysz glinę suchą we wnątrz sztuki aż do dna duszy i stemplem nabijesz ją mocno,
uczyni się w nich dziura tak wielka, że niepodobna rzecz strzelać imi, bo wynidzie potęga od ognia przez mianowany zapał i kula nie idzie z mocą doskonałą, aby uczyniła efekt swej powinności. A przeto nauczę cię niektórego sposobu, abyś ty zabiegał temu. Naprzód możesz go naprawić na kształt pnia, to jest przewiercieć drylem A uczyniwszy dziury BC około zapału popsowanego D i dłutem wydłubiesz po stronach mianowanego zapału, żeby była cokolwiek szersza na środku mianowana dziura popsowana D, aby spiża nowa, którą będziesz lał, trzymała się mocno z własną spiżą starą. Naprzód włożysz glinę suchą we wnątrz sztuki aż do dna duszy i stęplem nabijesz ją mocno,
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 292
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
duszy, ale pierwy odem ostatek węgla od zapału, potym wiejesz spiżę i tak uformujesz nowy zapał na kształt pnia, jako demonstruje pień F u zapału nowego. Ja w Zamościu kazałem naprawić tym sposobem Sokoła barzo sławnego, który jest u tego wojewody. Te żelaza stalowe, które mają wiercieć i być włożone w dryl A, dwima sposobami rozkażesz robić, jako demonstruje GH, albo możesz włożyć w dno duszy sztuki ten czop I mosiądzowy, albo z spiży, a jeśli ni masz takowy rzeczy, urób takowy czop z kamieni i strzelaj z mianowany sztuki przeciwko nieprzyjacielowi, a często chłodź działo nie mocząc barzo wisiora aż do dna, aby
duszy, ale pierwy odem ostatek węgla od zapału, potym wiejesz spiżę i tak uformujesz nowy zapał na kształt pnia, jako demonstruje pień F u zapału nowego. Ja w Zamościu kazałem naprawić tym sposobem Sokoła barzo sławnego, który jest u tego wojewody. Te żelaza stalowe, które mają wiercieć i być włożone w dryl A, dwima sposobami rozkażesz robić, jako demonstruje GH, albo możesz włożyć w dno duszy sztuki ten czop I mosiądzowy, albo z spiży, a jeśli ni masz takowy rzeczy, urób takowy czop z kamieni i strzelaj z mianowany sztuki przeciwko nieprzyjacielowi, a często chłodź działo nie mocząc barzo wisiora aż do dna, aby
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 292
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
części, będzie lepsza i łacniejsza do prowadzenia z mniejszą pracą bydła i furmanów albo chłopów i z mniejszym kosztem pana twego. Uczyń tak: nabiej prochem i kulą sztukę A i zatkaj gębę jej B klinami żelaznymi, i także zatkaj zapał C gwoździami stalowymi, i drugie dwa gwoździe wbijesz w DE, i wywiercisz dziurę drylem, a uczynisz nowotny zapal w F i zapalisz. Masz i drugi sposób: kopaj trzy dziury na ziemi, albo wiele chcesz; daj to, że chcesz rozdzielić sztukę na 4 części, to jest w GHIK, wsypiesz węgla dostatek w mianowaną dziurę poddymając miechami, a kiedy sztuka zaczerwienieje, biej młotem żelaznym, gdzie
części, będzie lepsza i łacniejsza do prowadzenia z mniejszą pracą bydła i furmanów albo chłopów i z mniejszym kosztem pana twego. Uczyń tak: nabiej prochem i kulą sztukę A i zatkaj gębę jej B klinami żelaznymi, i także zatkaj zapał C gwoździami stalowymi, i drugie dwa gwoździe wbijesz w DE, i wywiercisz dziurę drylem, a uczynisz nowotny zapal w F i zapalisz. Masz i drugi sposób: kopaj trzy dziury na ziemi, albo wiele chcesz; daj to, że chcesz rozdzielić sztukę na 4 części, to jest w GHIK, wsypiesz węgla dostatek w mianowaną dziurę poddymając miechami, a kiedy sztuka zaczerwienieje, biej młotem żelaznym, gdzie
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 298
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
ma ważyć dwie uncyje z kalcedanem, kluczem, z zamkiem dobrym, ładownica ładunków pełna, kordek polerowany dobrze dla przejźrzenia duszy w dziele na słońcu albo na powietrzu, przy nim nóż w pochwie, cyrkiel i styl, formy do rac górnych i rozmaitych, moździerz dla tłuczenia materyjej do robienia ogniów, memoriał do pisania, dryl do niego, kilka punktów stalnych dla przewiercenia zapału nowego do działa, młotek, rzezak, raszplę, piłek rozmaitych do żelaza, hufcąg, łyżka do ołowiu, szale z funtem. A który by ni miał instrumentów i drugich, o których teraz milczę, pod winą złotych 25 do skrzynki. ROZDZIAŁ VIII
Inżynier gdy już
ma ważyć dwie uncyje z kalcedanem, kluczem, z zamkiem dobrym, ładownica ładunków pełna, kordek polerowany dobrze dla przejźrzenia duszy w dziele na słońcu albo na powietrzu, przy nim nóż w pochwie, cyrkiel i styl, formy do rac górnych i rozmaitych, mozdzerz dla tłuczenia materyjej do robienia ogniów, memoryjał do pisania, dryl do niego, kilka punktów stalnych dla przewiercenia zapału nowego do działa, młotek, rzezak, raszplę, piłek rozmaitych do żelaza, hufcąg, łyżka do ołowiu, szale z funtem. A który by ni miał instrumentów i drugich, o których teraz milczę, pod winą złotych 25 do skrzynki. ROZDZIAŁ VIII
Indzinier gdy już
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 460
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
