. Gel wasser gilgen. Zielnik D. Symona Syreniusza.
KOsaciec płonny kwiatu żółtego/ który drudzy żółtym Kosacem wodnym mianują. Drudzy fałszywym i omylnym. Inni Koińskim korzeniem: Liście ma prawdziwego Kosacu podobne/ jeno dłuższe i węższe. Ziobra albo grzbietu z obu stron wyniesionego. Kłącza gładkiego/ nie różnego od Kosacu własnego/ dwułokietny/ na tym bywa kwiecia niemało żółtego/ jako na innych Kosacach. Tylko że listeczki ma u wierzchu małe i drobne farb nie mienionych jako u własnego Kosacu kwiecie/ ale żółte. Jednak jakożkolwiek kwiatu Kosacowemu jakimiś znakami/ zda się być podobny/ z którego potym strącze trzy granowite pochodzi miąższe/ w tym wiele nasienia plaskiego
. Gel wasser gilgen. Zielnik D. Symoná Syreniuszá.
KOsaćiec płonny kwiátu żółtego/ ktory drudzy żółtym Kosacem wodnym miánuią. Drudzy fałszywym y omylnym. Ini Koińskim korzeniem: Liście ma prawdźiwego Kosacu podobne/ ieno dłuższe y węższe. Ziobrá álbo grzbietu z obu stron wynieśionego. Kłącza głádkiego/ nie róznego od Kosacu własnego/ dwułokietny/ ná tym bywá kwiećiá niemáło żółtego/ iáko ná inych Kosacách. Tylko że listeczki ma v wierzchu máłe y drobne farb nie mienionych iáko v własnego Kosacu kwiećie/ ále żółte. Iednák iákożkolwiek kwiátu Kosacowemu iákimiś znakámi/ zda śie bydź podobny/ z ktorego potym strącze trzy gránowite pochodźi miąższe/ w tym wiele naśienia pláskiego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 16
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
hirzwurc.
JEleni ogon/ albo korzeń biały/ acz się zda Laniejbroni albo Jeleniem oku/ zapachem pornym i smakiem gorzkim być podobny/ jednak skutkami od niego mdlejszy. Korzenia niemałego/ z wielą cienkich odnóżek. Liścia także mało niepodobnego pierwszemu/ jeno głębiej rozkrojonego/ mocnego/ i zielono żółtawego. Kłącza kolankowatego/ cienkiego /dwułokietnego/ podczas wyższego/ podług bujności ziemie. Kwiatu w okołkach swych podobnego Kminowi/ białego/ i gęstego naswych stopkach. Z tych nasienie jako Broniłaniej obszyrne/ żłobkowate albo skrysiaste. Korzeń. Liście. Kłącze. Nasienie. Miejsce.
ROście obficie w naszych Polskich krainach. Roście i w polach dzikich na Podolu. Czas kopania
hirzwurtz.
IEleni ogon/ álbo korzeń biały/ ácz sie zda Lánieybroni álbo Ieleniem oku/ zapáchem pornym y smákiem gorzkim być podobny/ iednák skutkámi od niego mdleyszy. Korzeniá niemáłego/ z wielą ćienkich odnożek. Liśćia tákże mało niepodobnego pierwszemu/ ieno głębiey roskroionego/ mocnego/ y źielono żołtáwego. Kłącża kolankowátego/ ćienkiego /dwułokietnego/ podczás wyższego/ podług buynośći źiemie. Kwiátu w okołkách swych podobnego Kminowi/ białego/ y gęstego náswych stopkách. Z tych naśienie iáko Broniłániey obszyrne/ żłobkowáte álbo skrysiáste. Korzeń. Liśćie. Kłącze. Naśienie. Mieysce.
ROśćie obficie w nászych Polskich kráinách. Rośćie y w polách dźikich ná Podolu. Czás kopánia
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 132
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
mają/ w dostawaniu tych rzeczy od Materialistów/ żeby miasto Czyściu/ Laniego nasienia/ Barszczowego nie kupowali. Także korzenia: gdyż ten rodzaj oszustów na tym zasiadł/ żeby sobie jakikolwiek pożytek zawsze/ z szkody ludzkiej/ uczynili. Jeleni Korzeń Kreteński/ Rozdział 40.
JEleni Korzeń Kreteński/ Ziele jest krzakowate/ dwułokietne. Ten dwojaki jest: Wielki i mniejszy/ albo Samiec i Samica. Wielki Liścia jest do więtszego Biedrzeńcu podobnego/ po każdej stronie stopki cztery listeczki/ parą przeciwko sobie/ a na wierzchu jeden mając/ wszystkie podługowate/ przyostrzejszym/ a około ząbkowane. Pręt gałęzisty/ obły/ gładki. W wierzchu których okołki niemałe
máią/ w dostawániu tych rzeczy od Máteryálistow/ żeby miásto Czyściu/ Lániego naśienia/ Barsczowego nie kupowáli. Tákże korzeniá: gdyż ten rodzay oszustow ná tym záśiadł/ zeby sobie iákikolwiek pożytek záwsze/ z szkody ludzkiey/ vczynili. Ieleni Korzeń Kreteński/ Rozdźiał 40.
IEleni Korzeń Kreteński/ Ziele iest krzakowáte/ dwułokietne. Ten dwoiáki iest: Wielki y mnieyszy/ álbo Sámiec y Sámicá. Wielki Liśćia iest do więtszego Biedrzeńcu podobnego/ po káżdey stronie stopki cztery listecżki/ parą przećiwko sobie/ á ná wierzchu ieden máiąc/ wszystkie podługowáte/ przyostrzeyszym/ á około ząbkowáne. Pręt gáłęźisty/ obły/ głádki. W wierzchu ktorych okołki niemáłe
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 141
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
gładki. W wierzchu których okołki niemałe/ jako na Pietraszniku. Na tych/ po okwitnieniu/ Nasienie parą a parą/ okrągłe/ płaskie/ na kształt Rondele. Smaku ostrego i pachniącego. Korzenia niewielkiego/ cienkiego/ od tego ddnożki drobne. Pręt. Nasienie. Księgi Pierwsze. Korzeń. Liście.
Wtóry także dwułokietnego wzrostu/ krzaczysty: Listeczki także z obu stron stopki/ po cztery mając/ Dzięgielowym podobne/ jeno więtsze/ i głębiej około krajów wykrawane/ do tego okrąglejsze i tępsze: Na końcu stopki osobno jedne listeczek labrzysty/ wszystkie ostre: Kłącza także ostrokośmatego: Na wierzchu tych w okołkach Nasienie ostre/ po parze pochodzące:
głádki. W wierzchu ktorych okołki niemáłe/ iáko ná Pietraszniku. Ná tych/ po okwitnieniu/ Naśienie parą á parą/ okrągłe/ płáskie/ ná kształt Rondele. Smáku ostrego y pachniącego. Korzeniá niewielkiego/ ćienkiego/ od tego ddnożki drobne. Pręt. Nasienie. Kśięgi Pierwsze. Korzeń. Liśćie.
Wtory tákże dwułokietnego wzrostu/ krzaczysty: Listeczki tákże z obu stron stopki/ po cztery máiąc/ Dźięgielowym podobne/ ieno więtsze/ y głębiey około kráiow wykrawáne/ do tego okrągleysze y tępsze: Ná końcu stopki osobno iedne listecżek lábrzysty/ wszystkie ostre: Kłącza tákże ostrokosmáte^o^: Ná wierzchu tych w okołkách Naśienie ostre/ po parze pochodzące:
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 142
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
43.
Seseli Aethiopicum alterum, et vulgare. Ein ander Moren Sesel. WTóry Smłód Czarny/ który też drudzy Zebrzycą nazywają. List ma Bluszczowemu podobny/ jeno mniejszy/ i dłuższy/ na kształt Przewiercienia/ który też Powojem pachniącym zowiemy. Łacinnicy i Grekowie Peryclimenon. Tego ziela wszytek krzaczek jest ciemnozielony i niemały. Kłącza dwułokietnego/ na połtory piędzi gałązki niesącego. W wierzchu których okołki wielkości swojskiego kopru z podobnym kwieciem/ z którego potym Nasienie gęste i miąssze/ jako Pszeniczne ziarno/ gorzkie i wonniejsze niżli Czarnogłowu/ także ostrzejsze/ i zapachu przyjemniejszego. Korzenia twardego/ i wdziecznie pachniącego. Liście. Kłącze. Nasienie. Korzeń. Miesyce.
43.
Seseli Aethiopicum alterum, et vulgare. Ein ander Moren Sesel. WTory Smłod Czarny/ ktory też drudzy Zebrzycą názywáią. List ma Blusczowemu podobny/ ieno mnieyszy/ y dłuższy/ ná ksztáłt Przewierćienia/ ktory też Powoiem pachniącym zowiemy. Láćinnicy y Grekowie Peryclimenon. Tego źiela wszytek krzaczek iest ćiemnoźielony y niemáły. Kłącza dwułokietnego/ ná połtory piędźi gáłąski niesącego. W wierzchu ktorych okołki wielkośći swoyskiego kopru z podobnym kwiećiem/ z ktorego potym Naśienie gęste y miąssze/ iako Pszeniczne źiárno/ gorzkie y wonnieysze niżli Czárnogłowu/ tákże ostrzeysze/ y zapáchu przyiemnieyszego. Korzeniá twárdego/ y wdźiecznie pachniącego. Liśćie. Kłącze. Naśienie. Korzeń. Miesyce.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 149
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
sił znamienitych ma w sobie/ przeciwko rozmaitym chorobom. Od innych/ Panakiem Hierakleotyckim bywa mianowany/ od miejsca albo Miasta/ przy którym się nawyborniejsze znajduje. Panak Sklepiów/ abo Stosił Sklepiów/ Róz: 66
Panaces Asclepium. Panaces AEsculapium. Heylwurtz AEsclepii.
SKlepia/ albo Panak i Stosił Sklepiów/ jest Ziele mając Rozgę dwułokietną/ cienką/ prostą/ około której/ Liście podobne Kopru Włoskiego Liścia/ jeno więtsze/ kosmatsze/ i pachniące. Na wierzchu tej Rózgi oganka albo okołek. Ten czasu swego żółte kwiatki z siebie wydaje/ smaku i zapachu ostrokorzennego/ Korzonków białych/ cienkich/ krótkich/ a gorzkich. To ziele zowią niektórzy Leśną Lebiodką
śił známienitych ma w sobie/ przećiwko rozmáitym chorobom. Od inych/ Pánakiem Hierákleotyckim bywa miánowány/ od mieyscá álbo Miástá/ przy ktorym sie nawybornieysze znáyduie. Pának Sklepiow/ ábo Stośił Sklepiow/ Roz: 66
Panaces Asclepium. Panaces AEsculapium. Heylwurtz AEsclepii.
SKlepia/ álbo Pának y Stośił Sklepiow/ iest Ziele máiąc Rozgę dwułokietną/ ćienką/ prostą/ około ktorey/ Liśćie podobne Kopru Włoskiego Liśćia/ ieno więtsze/ kosmátsze/ y pachniące. Ná wierzchu tey Rozgi oganká álbo okołek. Ten czásu swego żołte kwiatki z śiebie wydáie/ smáku y zapáchu ostrokorzennego/ Korzonkow białych/ cienkich/ krotkich/ á gorzkich. To źiele zowią niektorzy Leśną Lebiodką
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 234
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Trankiem/ abo zielem mianujemy. Pierwszy samcem. Drugi samicą możem nazwać. Samiec korzenia długiego/ cienkiego włosienkowatego i gęstego/ w ziemi postronach i tam i sam rozpierchłego. Liścia długiego/ ciemno zielonego/ około kraju karbowanego/ liściu Konopnemu podobnego/ więtszego/ a trochę wełnistego. Klącza abo rózgi oblej/ rumiennawej/ dwułokietnej pod czas i wyższej odnożystej/ wewnątrz pełne drżenia białego/ zwierzchu złekka białokośmatego. W wierzchu kwitnie w Lipcu/ cielistym kwiatem/ tym sposobem jako Kozłek/ w okołkach drobnym kwiatem. Ten gdy dojźrzeje/ w mszyste wełnianki białawe przemienia się. W tych nasienie jako w Mleczu ogródnym/ które wiatr zwiewa. Nasienie podobne
Tránkiem/ ábo źielem miánuiemy. Pierwszy sámcem. Drugi sámicą możem názwáć. Sámiec korzeniá długiego/ ćienkiego włośienkowatego y gęstego/ w źiemi postronách y tám y sám rozpierchłego. Liśćia długiego/ ćiemno źielonego/ około kráiu kárbowánego/ liśćiu Konopnemu podobnego/ więtszego/ á trochę wełnistego. Klącza ábo rozgi obley/ rumiennáwey/ dwułokietney pod czás y wysszey odnożystey/ wewnątrz pełne drżeniá białego/ zwierzchu złekká białokosmátego. W wierzchu kwitnie w Lipcu/ ćielistym kwiátem/ tym sposobem iáko Kozłek/ w okołkách drobnym kwiátem. Ten gdy doyźrzeie/ w mszyste wełnianki biáłáwe przemienia się. W tych naśienie iáko w Mleczu ogrodnym/ ktore wiátr zwiewa. Naśienie podobne
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 281
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
chorobom wszystkim służy którym Trank/ albo Prosiana włoć należy. Rozsądek.
TO ziele aczkolwiek mało nie wszędy pospolite jest/ wszakoż dla zaniedbania/ i nieznajomości jego/ rzadkiemu jest wiadome/ tak z kształtu/ jako skutków. Trank/ abo Prosianawłoć/ Rozdział 90.
TRank/ który Prosianąwłocią drudzy zowią/ kłącza abo rózgi jest dwułokietnej i trzyłokietnej/ według bujności miejsca/ gładkiej/ oblej/ rumiennej/ wewnątrz czczej/ około tego/ liście obszerne/ podługowate wyrasta. Liście Wierzbowemu albo Oliwnemu podobne/ tylko obszerne i więtsze/ zwłaszcza te które przy ziemi. O- Virga aurea seratis foliis. Herba Iudaica, et Herba Fortis. Herba fortis. Solidago Saracenica
chorobom wszystkim służy ktorym Tránk/ álbo Prośiana włoć należy. Rozsądek.
TO źiele áczkolwiek máło nie wszędy pospolite iest/ wszákoż dla zániedbánia/ y nieznáiomośći iego/ rzadkiemu iest wiádome/ ták z kształtu/ iáko skutkow. Tránk/ ábo Prośiánawłoć/ Rozdźiáł 90.
TRánk/ ktory Prośiánąwłoćią drudzy zowią/ kłącza abo rozgi iest dwułokietney y trzyłokietney/ według buynośći mieyscá/ głádkiey/ obley/ rumienney/ wewnątrz czczey/ około tego/ liśćie obszerne/ podługowáte wyrasta. Liśćie Wierzbowemu álbo Oliwnemu podobne/ tylko obszerne y więtsze/ zwłasczá te ktore przy źiemi. O- Virga aurea seratis foliis. Herba Iudaica, et Herba Fortis. Herba fortis. Solidago Saracenica
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 305
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
